معامله در بورس سهام

در حقیقت با انجام معاملات عمده در بورس ممکن است یکی از سه نوع سهام زیر به دست آید:

نقاط خروج از معامله

یکی از عوامل حیاتی بقای معامله‌گران در بازار مالی، مدیریت سرمایه است. نواحی ورود و خروج از معامله، دو بخش اصلی یک استراتژی معاملاتی کامل می‌باشند. مدیریت ریسک معاملات در بازار سهام، در گرو تعیین نقاط خروج بهینه در شرایط سود و زیان است. به عبارت دیگر، در صورتی که حین ورود به موقعیت معاملاتی، برنامه خروج احتمالی ما مشخص نشده باشد؛ نمی‌توان حجم معاملاتی منطقی تعیین نمود و در نتیجه عملاً قادر به مدیریت سرمایه خود نخواهیم بود. تعیین نقاط خروج از موقعیت‌های معاملاتی، یکی از مهم ‌ترین مهارت‌های معامله‌گری است که به باور برخی کارشناسان اهمیت این موضوع از نحوه ورود به معامله نیز بیشتر است زیرا، حتی اگر در بهترین زمان ممکن نیز وارد بازار شده باشیم؛ اما نتوانیم برای خروج از معامله تصمیم درستی اتخاذ کنیم، قطعاً معاملات پرسودی نخواهیم داشت!

به طور کلی حین خروج از معاملات، نتایجی جز سود، زیان و در مواقع نادری خنثی(نقطه سر به سر) در انتظار ما نیست. در واقع اگر پیش بینی ما صحیح بوده باشد؛ در نقطه احتمالی پایان روند بر اساس استراتژی معاملاتی، سهام را به فروش می‌رسانیم و در صورت اشتباه بودن دیدگاه ما نسبت به روند آتی سهم، در ناحیه‌ای که دیگر امیدی برای بازگشت قیمت‌ها وجود ندارد؛ با پذیرش زیان از معامله خود خارج می‌شویم. عموماً در بازار مالی، معامله‌گران نقاط خروج خود را بر اساس روش‌های نموداری یا سایر روش‌های مبتنی بر تابلوی قیمت‌ و متناسب با افق سرمایه‌گذاری خود تعیین می‌کنند که در مقالات بعدی بلاگ آسان بورس به شرح این اصول و ابزار تحلیلی می‌پردازیم. فلسفه اصلی تعیین نقاط خروج این است که در مواقع حرکات موافق بازار بتوانیم در ناحیه مناسبی از بازار خارج شده تا سود حاصل از معاملات از دست نرود و زمانی که بازار در جهت مخالف ما در حال پیشروی است؛ در بهترین نقاط ممکن دارایی خود را به فروش رسانده و از زیان بیشتر جلوگیری کنیم.

نقاط خروج از معامله در بازار مالی، به دو دسته کلی حد سود و حد زیان تقسیم می‌شوند؛ که در ادامه به توضیح آن‌ها خواهیم پرداخت.

حد سود چیست؟

ناحیه بهینه خروج از بازار حین حرکت قیمت در جهت موافق موقعیت معاملاتی و صحت پیش بینی را، اصطلاحاً حد سود می‌نامند. در درجه اول هدف از تعیین حد سود این است که بتوانیم بازدهی مورد انتظار از معاملات خود را محاسبه کنیم و همچنین برنامه از پیش تعیین شده‌ای برای فروش دارایی خود داشته باشیم تا، هنگام تصمیم برای خروج از معامله دچار طمع یا استرس نشده و در مواقع رسیدن به سود مد نظر، بدون هیچ‌گونه اتلاف وقتی از معامله خارج شویم. تعیین حد سود پیش از ورود به معامله الزامی است زیرا، همگان می‌دانند روندهای بازار مالی پایدار نیستند و باید رویکردهای تدافعی حفاظت از سود داشته باشیم تا بازدهی مناسبی کسب کنیم.

حد سود به ما توانایی قیاس بین موقعیت‌های معاملاتی مختلف را می‌دهد؛ تا از ورود به معاملاتی که پتانسیل سوددهی مناسبی ندارند، اجتناب نموده و در صورت وجود چندین موقعیت مناسب هم‌زمان، بتوانیم از لحاظ بازده مورد انتظار، بهترین آن‌ها را برگزینیم. گاهاً مشاهده می‌شود؛ معامله‌گران تمرکز اصلی خود را بر نقطه ورود و حد ضرر گذاشته و توجه خاصی به تعیین حد سود ندارند. این رویکرد کاملاً اشتباه است زیرا، در این صورت شما برنامه خاصی برای خروج نداشته و تابع شرایط جاری بازار هستید. در چنین وضعیتی، اگر معامله‌گر از تجربه و مهارت بالایی برخوردار نباشد؛ امکان از دست رفتن سودها و تبدیل معاملات موفق به موقعیت‌های بازنده بسیار محتمل است. .

حد ضرر چیست؟

حد زیان در نقطه مقابل حد سود قرار دارد. نقطه خروج از بازار به هنگام پیشروی قیمت بر خلاف موقعیت معاملاتی، سطح توقف زیان یا حد ضرر نام دارد. به محض رسیدن قیمت به این ناحیه، معامله‌گران باید سهام خود را به فروش برسانند زیرا، حد زیان نیز همانند حد سود یک رویکرد تدافعی در مقابل نوسانات بازار محسوب شده و هدف آن پیش‌گیری از وقوع زیان بیشتر است. تعیین و پایبندی به حدود زیان، یکی از نکات کلیدی سرمایه‌گذاری موفق در بازار مالی است. فردی که هیچ‌گونه محدودیتی برای زیان خود قائل نباشد، قطعاً نمی‌تواند معاملات موفقی را تجربه کند!

در واقع معامله‌گری بدون حد ضرر را می‌توان به رانندگی عمدی با خودروی بدون ترمز تشبیه نمود که به احتمال خیلی زیاد منجر به مرگ سرنشینان آن خواهد شد. فایده اصلی حد ضرر این است که پیش از وقوع زیان‌های سنگین و شرایط بحرانی به معامله‌گر یادآوری می‌شود؛ در صورت شکست این ناحیه ممکن است هیچ نقطه توقفی برای بازار وجود نداشته باشد!

در مبحث تعیین ریسک معاملات نیز، حد ضرر نقش اساسی ایفا می‌کند. در صورتی که ما پیش از ورود به معامله، سطح توقف زیانی مشخص نکنیم، قادر به تعیین حجم بر اساس حداکثر ریسک، نخواهیم بود. ذکر این نکته الزامی است که هنگام تعیین و اعمال نقاط خروج از معامله در بورس سهام تهران، شرایط خاص این بازار نظیر محدودیت درصد نوسان مجاز روزانه و صفوف خرید و فروش را نیز در نظر بگیرید تا، با موقعیت‌های غیر منتظره‌ای مواجه نشده و در تمام مواقع امکان اعمال تصمیمات معاملاتی خود را داشته باشید.

نقاط خروج ثابت یا متحرک

یکی از پندهای سرمایه‌گذاری رایج در بازار مالی این است که؛ ” ضررهایتان را محدود کرده و به سودهایتان اجازه پیشروی دهید “.

تأکید این جمله بر داشتن حد ضرر معقول و حد سود حداکثری اما قابل دسترس می‌باشد؛ تا در مواقع درست بودن تحلیل‌ها، به بهترین نحو ممکن از شرایط بازار بهره‌مند شوید. برخی معامله‌گران مجرب و حرفه‌ای، در عوض مقادیر ثابت حد سود و زیان، از نقاط خروج متحرک استفاده می‌کنند تا، بازدهی حداکثری و ریسک حداقلی داشته باشند. زمانی که بازار در مراحل ابتدایی طبق پیش بینی آن‌ها عمل کند؛ با جابجایی حد ضرر خود در مسیر سوددهی، ریسک معاملات را تا نزدیکی صفر تقلیل داده و در ادامه بخشی از سود خود را نیز اصطلاحاً قفل می نمایند که در صورت حرکات بازگشتی احتمالی تمام سود آن‌ها از بین نرفته باشد. همچنین زمانی که معاملاتشان در آستانه حد سود باشد؛ با تحلیل دقیق قدرت روند و شرایط حاکم بر بازار، اهداف سوددهی خود را در سطوح بالاتر قرار داده تا، از تمام پتانسیل موقعیت معاملاتی خود استفاده کرده باشند.

تعیین حد سود و زیان و اعمال آن‌ها در جریان معامله‌گری، روش‌های مختلفی دارد که هر سرمایه‌گذار باید بر اساس مهارت کاری خود بهترین روش را برگزیند.

انواع معاملات بازار بورس کالا

در این مطلب قصد داریم شما را با انواع معاملات بازار بورس کالا که شامل بازار فرعی، بازار کالاهای فیزیکی، بازار مشتقه و بازار مالی می‌شود، آشنا کنیم.

بسیاری از افراد درک روشنی از بازار بورس کالا ندارند و نمی‌دانند که بورس کالا چیست؟ در واقع بورس کالای ایران ( Iran Mercantile Exchange ) به داد و ستد نقد، نسیه و سلف انواع محصولات صنعتی و کشاورزی در ایران می‌پردازد و راه‌اندازی معاملات ابزارهای مشتقه و به ویژه قراردادهای آتی را در برنامه‌های پیش روی خود دارد.

بورس کالای ایران در راســتای تحقق اهداف خود توانســته است علاوه بر توســعه قراردادهای نقد، نسیه و ســلف در بازار فیزیکی، ابزارهای متنوع دیگری را برای محصــولات مختلف طراحی و به بهره برداری برساند. هر ابزار با ویژگی‌های منحصر به فردی که دارا می باشد نیازهای بخشی از فعالان اقتصادی را پوشش می‌دهد.

برای شروع یک سرمایه‌گذاری دقیق و مطمئن ، شناخت کامل بخش‌های مختلف بازار ضروری است. بازارهای بورس ایران متشکل از بورس اوراق بهادار (معاملات سهام و سایر اوراق بهادار)، بورس کالا و بورس انرژی است.

انواع معاملات بورس کالای ایران

معاملات بورس کالای ایران در حال حاضر در قالب چهار گروه زیر که هر کدام از این قالب‌ها دارای ابزارهای خاص خود هستند، در حال انجام می‌باشد.

1. بازار کالاهای فیزیکی

یکی از بازارهای بسیار مهم بورس کالا بازار فیزیکی آن است. ماهیت این بازار از حیث تحویل کالا شبیه به بازار سنتی است؛ البته با این تفاوت که قوانین و سازوکارهای مخصوص و مشخص خود را دارد. معاملات کالای فیزیکی در بورس کالای ایران به روش مزایده انجام می‌شود. مزایده یا حراج به نوعی از معامله گفته می‌شود که در ابتدا فروشنده حداقل قیمتی را که حاضر است کالای خود را بفروشد اعلام می‌کند. سپس خریداران در صورت تمایل، قیمتی بالاتر از قیمت نهایی را جهت خرید پیشنهاد می‌کنند. در نهایت کالا به پیشنهاد دهنده بالاترین قیمت فروخته می‌شود. در واقع حراج، سازوکاری برای دادوستد کالا بر پایه انطباق سفارش‌های خرید و فروش مشتریان با در نظر گرفتن اولویت قیمت و زمان است.

انواع قراردادهای مورد معامله در بازار فیزیکی:

• قرارداد نقدی: قراردادی است که طی آن پرداخت بهای کالای مورد معامله و تحویل آن در هنگام معامله انجام می‌شود.
• قرارداد نسیه: قراردادی است که طی آن کالا در هنگام معامله تحویل و بهای آن در تاریخ سررسید پرداخت می‌گردد.
• قرارداد سلف: قراردادی است که طی آن کالا با قیمت معین در زمانی مشخص در آینده تحویل گردیده و بهای آن در هنگام معامله پرداخت می‌گردد.

معاملات در بازار فیزیکی در دو رینگ داخلی و صادراتی صورت می پذیرد.

• رینگ داخلی عبارت است از جلسه معاملاتی بورس برای معامله کالاهایی که مقصد آن‌ها صرفاً بازار هدف داخل ایران است.
• رینگ صادراتی عبارت است از جلسه معاملاتی بورس برای معامله کالاهایی که مقصد آن‌ها صرفاً بازار هدف بین‌المللی است.

2. بازار فرعی

در این بازار کالاهایی که به دلایلی نظیر عدم تداوم عرضه، نیاز به بازدید حضوری کالا جهت احراز کمیت و یا کیفیت توسط متقاضی خرید، قابل اتکا نبودن نرخ کشف شده در بورس به واسطه سهم پایین معامله در بورس نسبت به کل بازار محصول و درخواست تسویه خارج از پایاپای معامله توسط عرضه‌کننده امکان‌پذیرش و معامله در بازار فیزیکی را ندارند قابل پذیرش و معامله می‌باشد و همانند بازار فیزیکی امکان معامله انواع قراردادها در دو رینگ داخلی و صادراتی بر روی سه دسته محصولات صنعتی و معدنی، فراورده‌های نفتی و پتروشیمی و محصولات کشاورزی وجود دارد.

یا به بیانی ساده‌تر، کالاهایی که امکان عرضه در بازار فرعی را دارند آن‌هایی هستند که معمولا شرایط عرضه در بازار فیزیکی را ندارند. برای مثال محصولاتی از قبیل: فولاد، ضایعات، پلیمر، شیمیایی، روی، مواد معدنی، سولفات، آهک، صنعتی، مس و اموال غیرمنقول، شامل املاک و مستقلات اداری تجاری مسکونی و اراضی کشاورزی.

3. بازار مشتقه

این بازار شامل معاملات قراردادهای آتی و اختیار معامله می‌باشد:

• قرارداد آتی: فروشنده متعهد می‌شود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمتی که الان تعیین می‌کنند بفروشد و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد می‌شود، آن کالا را با آن مشخصات خریداری کند و برای جلوگیری از امتناع طرفین از انجام قرارداد، طرفین به صورت شرط ضمن عقد متعهد می‌شوند مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بورس بگذارند و متعهد می‌شوند متناسب با تغییرات قیمت آتی، وجه تضمین را تعدیل کنند و اتاق پایاپای از طرف آنان وکالت دارد متناسب با تغییرات، بخشی از وجه تضمین هر یک از طرفین را در اختیار دیگری قرار دهد و او حق استفاده از آن را خواهد داشت تا در سررسید با هم تسویه کنند. مشخصات این قرارداد بر روی یک دارایی مشخص، یکسان می‌باشد و توسط بورس پیشنهاد و به تصویب هیئت پذیرش می‌رسد.
• قرارداد اختیار معامله: تفاوت این اوراق با معاملات آتی در این است که در قرارداد آتی دو طرف متعهد به خرید و فروش دارایی در سررسید هستند اما در این اوراق یک نفر متعهد است (فروشنده اختیار که پول آن را گرفته‌است) و دیگری دارای اختیار (خریدار اختیار که پول آن را به فروشنده داده است). فروشنده اوراق متعهد می‌شود در صورت درخواست خریدار، تعداد مشخصی از دارایی پایه را به قیمت اعمال (قیمت معین معامله در آینده که الان تعیین شده‌است) معامله کند. برای جلوگیری از امتناع فروشنده اختیار از انجام تعهدش، فروشنده مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بورس قرار می‌دهد و متناسب با تغییرات قیمت اوراق اختیار معامله، آن را تعدیل کند. اوراق اختیار در بازار ثانویه قابل خرید و فروش می‌باشند. اوراق اختیار معامله می‌تواند به دو نوع اختیار فروش یا اختیارخرید تقسیم گردد. در اختیار خرید، خریدار حق خرید یک کالا را در آینده از فروشنده اختیار دارد و فروشنده اختیار متعهد است در صورت درخواست خریدار کالا را به قیمت توافق شده به او بفروشد. در اختیار فروش، خریدار حق فروش یک کالا را در آینده به فروشنده اختیار دارد و فروشنده اختیار متعهد است در صورت درخواست خریدار کالا را به قیمت توافق شده از او بخرد.

4. بازار مالی

• قرارداد سلف موازی استاندارد: فروشنده کالا در قالب این اوراق، همانند قرارداد سلف بهای کالایی را که در آینده تحویل خواهد داد، به صورت نقد دریافت می‌کند. این اوراق برخلاف قرارداد سلف، بازار ثانویه دارد و دارنده اوراق می‌تواند قبل از سررسید این اوراق را در بورس به فروش برساند.
• گواهی سپرده کالایی: گواهی سپرده کالایی ورقه بهاداری است که موید مالکیت دارنده آن بر مقدار معینی کالای سپرده شده به انبار پذیرش شده در بورس کالا است و پشتوانه آن قبض انبار صادر شده توسط انباردار است. انباردار پس از ارزیابی کمی و کیفی کالای مشتری برای وی قبض انبار صادر می‌نماید. مشتری با سپرده کردن این قبض نزد اتاق پایاپای، می‌تواند این گواهی سپرده کالایی را که به پشتوانه قبض انبار صادر می‌شود در بازار ثانویه معامله نماید. مالک گواهی در طول مهلت نگهداری کالا، هر زمان که خواست می‌تواند به انبار مراجعه و کالا را از انبار تحویل گیرد.
• صندوق سرمایه‌گذاری کالایی: صندوق کالایی با جذب سرمایه از طریق فروش واحدهای سرمایه‌گذاری، منابع جذب شده را بر روی اوراق‌بهادار مبتنی بر کالا سرمایه‌گذاری می‌کند. صندوق کالایی به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که به جای خرید و نگهداری کالای مورد نظر و تحمل هزینه‌های حمل و نقل، انبارداری و خسارت‌های احتمالی آن، اوراق این صندوق‌ها را خریداری نمایند. به عبارت دیگر، این صندوق‌ها بخش قابل ملاحظه‌ای از وجوه گردآوری شده خود را به سرمایه‌گذاری در کالایی خاص اختصاص می‌دهند و علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در آن کالای خاص اقدام به خرید واحدهای این صندوق‌ها می‌کنند.

ساختار کلی بازارهای بورس کالای ایران

به صورت کلی ساختار کلی بازارهای بورس ایران در 4 قالبی که عنوان شد دسته‌بندی می‌شوند. هر کدام از این بازارها مجموعه‌ای از محصولات و کالاهای خاصی را دربرداشته و متناسب آن هدف کلی و تعریف شده‌ای را دارا می‌باشند؛ که توضیح داده شد.

انواع محصولات معامله شده در بورس کالای ایران

آشنایی با اصول و ساختارهای اولیه بورس یقیناً یکی از ملزومات اولیه مشارکت فعالان حوزه اقتصادی در این بازار نوپا محسوب می‌شود. از این‌رو به جهت اهمیت آشنایی هرچه بیشتر شما با محصولات پذیرفته شده در بورس کالا اقدام به انتشار لیست مربوط به محصولات پذیرفته شده کردیم که به تفکیک در زیر می‌آید:

بهترین زمان معامله در بورس چه ساعتی است؟

در نظر بگیرید دوست‌تان با تاکید فراوان به شما می‌گوید که فلان سهام را بخر. شما هم برای این که از قافله عقب نمانید با آغاز جلسه معاملاتی بورس و در همان اول وقت خرید خود را انجام می‌دهید. اما شاید یک مسئله‌ی مهم را ندانید: عرضه و تقاضا در این بازار در ساعات مختلف متفاوت است. این مسئله برای افراد حرفه‌ای کاملا جا افتاده است. اما ممکن است افراد کم‌تجربه چندان با آن آشنا نباشند. مسئله‌ی مهم در اینجا این است که پیش از هر گونه اقدامی برای خرید یا فروش سهام از بهترین زمان معامله در بورس مطلع شویم. در این مقاله از اخبار بورس جزئیات این مسئله را بررسی کرده‌ایم.

فهرست مطالب با دسترسی سریع

ساعت کاری بورس ایران

بازار بورس معامله در بورس سهام ایران ساعات کاری مشخصی دارد. این بازار از روز شنبه تا چهارشنبه و از ساعت ۹ صبح فعالیت خود را شروع می‌کند و به مدت سه ساعت و نیم باز است؛ یعنی تا ساعت ۱۲:۳۰ دقیقه. در این بازه‌ی زمانی می‌توانید معاملات خرید یا فروش خود را انجام دهید. البته اگر بخواهید در اول وقت سهمی را بخرید یا بفروشید باید در زمان پیش‌ گشایش بورس (از ساعت ۸:۴۵ تا ۹) سفارش‌ خود را ثبت کنید.

این مسئله را هم به خاطر داشته باشید که ساعات جلسات معاملاتی بورس ایران ممکن است مطابق با مصوبات جدید تغییر کند. مثلا پیش‌تر بازه‌ی پیش‌گشایش نیم‌ساعته بود و از ۸:۳۰ تا ۹ معامله‌گران می‌توانستند سفارش‌های خود را ثبت کنند. اما اکنون این زمان به ۱۵ دقیقه کاهش پیدا کرده است. هم‌چنین در حال حاضر امکان تغییر یا حذف سفارش‌های درج شده در پنج دقیقه‌ی پایانی پیش‌گشایش نیز وجود ندارد.

بهترین زمان معامله برای خرید سهام در بورس

شاید وقتی می‌خواهید برای دفعه‌ی اول سهمی را بخرید، از شدت هیجان، ترس یا طمع همان اول وقت و با شروع جلسه معاملاتی بورس خرید خود را انجام دهید. غافل از این که در این بازار قوانین نانوشته‌ای درباره‌ی بهترین ساعت معاملات سهام وجود دارد. در همین خصوص تحلیل تکنیکال و بنیادی به ما کمک می‌کنند تا بهترین زمان معامله در بورس را تشخیص دهیم. مثلا یکی از مهم‌ترین فاکتورها برای شناسایی زمان مناسب خرید سهم در بورس، حجم معاملات است. چرا که حجم معاملات تاثیر زیادی روی قیمت سهم می‌گذارد و می‌تواند متر و معیاری برای خریداران یا فروشندگان باشد.

اما در کنار این موارد، بسیاری بر این عقیده‌اند که بهترین زمان برای معامله خرید در بورس ایران، ۱۵ دقیقه‌ پایانی بازار است؛ یعنی از ساعت ۱۲:۱۵ تا ۱۲:۳۰. حالا اگر علاوه بر در نظر گرفتن این بازه‌ی زمانی به تحلیل تکنیکال و بنیادی هم توجه کنیم، می‌توانیم معاملاتی موفق با درصد پیروزی بالاتر داشته باشیم.

نکاتی برای خرید سهم در زمان مناسب

درست است که ۱۵ دقیقه‌ی پایانی ساعت کاری بازار بورس بهترین زمان انجام معامله خرید است اما نمی‌توان تنها با تکیه بر این مسئله اقدام به خرید سهام کرد. عاقلانه‌ترین کار این است که با در نظر گرفتن فاکتورهای تحلیل تکنیکال و بنیادی و با توجه به شرایط بازار خریدمان معامله در بورس سهام را انجام دهیم.

بهترین زمان خرید سهام در بورس ۱۵ دقیقه‌ی پایانی بازار است؛ یعنی از ۱۲:۱۵ تا ۱۲:۳۰.

• محدوده‌ها یا سطوح حمایت و مقاومت: اگر به سطوح حمایت و مقاومت توجه کنیم می‌توانیم خریدهای بهتری داشته باشیم. زمانی که سهمی از محدوده‌‌ی حمایت خود برمی‌گردد، موقعیت مناسبی را برای خرید ایجاد می‌کند. هم‌چنین اگر سهم بتواند مقاومت خود را بشکند، نشانه‌ای از قدرت سهم برای رشد است.معامله در بورس سهام
• جمع شدن صف خرید و فروش: معمولا معامله‌گران تازه‌کار دچار هیجانات زیادی می‌شوند و وقتی می‌بینند سهمی در صف خرید در حال معامله است، آن‌ها هم بلافاصله سفارش خرید خود را ثبت می‌کنند. اما بهترین زمان خرید سهام در بورس با توجه به ارزش واقعی آن‌ها زمانی است که صف خرید جمع می‌شود یا می‌ریزد. در این زمان است که حرفه‌ای‌ها حتی ممکن است در صف فروش نیز اقدام به خرید کنند. چرا که معتقدند بعد از این ریزش قیمت سهم بالا می‌رود.
• توجه به ارزش ذاتی سهام: گاهی ممکن است قیمت سهم با انتشار اخبار مثبت و منفی کم یا زیاد شود. اما مهم آن است که خرید خود را به دور از این هیجانات و با توجه به ارزش ذاتی سهام انجام دهیم.

چنین نکاتی فراوان‌اند و قرار هم نیست تمام آن‌ها را بدانیم. اما اگر بتوانیم تعدادی از آن‌ها را به خاطر بسپاریم و با توجه به آن‌ها در بهترین زمان معامله سهام در بورس خرید یا فروش خود را انجام دهیم، احتمال موفقیت‌مان بیشتر خواهد بود. هم‌چنین به این نکته هم توجه کنید که این مسائل به صورت کلی صحیح هستند، اما همیشه برخی استثناها هم وجود دارند که ممکن است تمام قواعد را به هم بزنند.

یکی از شرایط شکستن مقاومت این است که کندل قیمت در آن روز در بالای سطح مقاومت مورد نظر بسته شود. مثلا اگر ساعت ۱۰ (یا هر زمان دیگری) قبل از آن‌ که شکست این سطح اتفاق بیفتد اقدام به خرید کردید باید خودتان را برای ضرر و زیان آماده کنید. چون احتمال دارد تا انتهای ساعت کاری بورس یعنی ساعت ۱۲:۳۰ قیمت کاهش پیدا کند و در نهایت پایین‌تر از سطح مقاومت بسته شود. در این مثال شما مرتکب دو اشتباه شده‌اید. اول این‌ که به بهترین زمان خرید و فروش سهام توجه نکرده‌اید. دومین اشتباه‌تان هم این است که صبر نکرده‌اید تا شکست اتفاق بیفتد؛ بلکه سهم را زودتر از موعد و در سقف قیمت خریده‌اید.

بهترین زمان خرید سهام در صف خرید

فارغ از ساعت مناسب برای خرید سهام، این سوال هم پیش می‌آید که چه زمانی برای خرید سهم در صف خرید مناسب است. اگر سهم با عرضه‌ی کمی همراه باشد، رقابت سختی میان شرکت‌کنندگان به وجود می‌آید. پس مهم است که در صف خرید اول باشید تا گوی سبقت را از رقیبان‌تان بدزدید.

اما چطور می‌توان اول صف بود؟ باید مهارت سرخطی زدن در بورس را یاد بگیرید. در بازار بورس سفارشی که راس شروع جلسه معاملاتی ارسال می‌شود، با نام سرخطی معروف است. برای این کار باید به مسائل زیر دقت کنید:

• استفاده از اینترنت پرسرعت بدون قطعی
• انتخاب یک کارگزار خوب و معتبر
• داشتن سیستمی قوی (معمولا کار کردن با کامپیوتر بهتر از موبایل است.)
• تنظیم سفارش پیش از شروع جلسه معاملاتی بورس
• قیمت خرید بالاتر از قیمت پایانی روز قبل یا صفر تابلو همان روز

با توجه به این نکات می‌توانید در بهترین زمان سهام را از صف خرید دریافت کنید. البته در بعضی موارد به دلیل تقاضای بسیار بالا حتی با انجام این کارها هم ممکن است نتوانید موفق شوید. اما به طور کلی شانس زیادی خواهید داشت.

بهترین زمان خرید سهم در افزایش سرمایه

یکی دیگر از مسائلی که خیلی از بورسی‌ها آن را مطرح می‌کنند بایدها و نبایدهای خرید سهم در زمان افزایش سرمایه است. بعضی معتقدند باید سهم را پیش از افزایش سرمایه خرید و بعضی این مسئله را رد می‌کنند. نظر شما چیست؟

اگر می‌خواهید قبل از مجمع سهام بخرید باید قبل از آن اطلاعاتی را در مورد سهم به دست آورید. وضعیت سهامی که برای افزایش سرمایه به مجمع بورسی می‌روند، از دو روز قبل به حالت «متوقف» تغییر می‌کند. پس اول از همه تاریخ مجمع را بررسی کنید تا در صورتی که نمی‌خواهید در افزایش سرمایه شرکت کنید سهم‌تان را بفروشید. اطلاعیه‌های مربوط به سهم را می‌توانید در کدال مطالعه کنید.

به طور کلی معمولا توصیه می‌شود سهام را قبل از مجامع خرید کنید و نگه دارید. البته بعد از برگزاری مجمع سود نقدی از مبلغ سهم کم می‌شود و سهم با قیمتی پایین‌تر باز می‌شود. با این‌همه اگر فقط دنبال نوسان گرفتن هستید در مجامع بورسی شرکت نکنید. اما اگر دیدگاه بلندمدت یا میان‌مدت دارید می‌توانید در افزایش سرمایه شرکت حاضر شوید. البته باید به فاکتورهای بنیادی سهم اعم از نسبت سود نقدی به سود هر سهم یا P/E سهم پس از تقسیم سود نقدی توجه کنید. هم‌چنین توجه به این‌که شرکت رشدی است یا ارزشی نیز عامل مهم دیگری است. برای آشنایی بیشتر با این دو نوع سهام، مقاله «سهام ارزشمند یا سهام در حال رشد؛ کدام را بخریم؟» را مطالعه کنید.

اگر بازار روند صعودی داشته باشد بعد از افزایش سرمایه شرکت‌ها معمولا با افزایش قیمت مواجه می‌شوند. چرا که امیدواری به سهم بالا می‌رود و P/E رشد می‌کند. اما در بازار راکد معمولا بازگشایی‌های پس از افزایش سرمایه موفقیت‌آمیز نیستند و این مسئله موجب افت قیمت در کوتاه‌مدت می‌شود. پس اگر می‌خواهید بدانید بهترین زمان برای خرید سهام در افزایش سرمایه چه موقعی است، باید بدانید که این سوال پاسخ مشخصی ندارد و به عوامل مختلف و متعددی مرتبط است.

بهترین زمان انجام معامله فروش سهم

همان‌طور که برای خرید سهام در بورس یک ساعت طلایی وجود دارد، در مواقعی که می‌خواهیم سهام را بفروشیم هم باید به زمان مناسب دقت کنیم. بر این اساس بهترین زمان معامله برای فروش سهم در بورس ۱۵ دقیقه‌ی آغازین بازار است؛ یعنی از ساعت ۹ تا ۹:۱۵. این مسئله معمولا با دلایل روانی معامله در بورس سهام همراه است. مثلا اگر روند سهم در روز گذشته صعودی بوده است، در ابتدای روز جاری تقاضا برای خرید سهام زیاد است. پس شما می‌توانید سهم خود را با قیمت بالاتری در ابتدای جلسه معاملاتی بفروشید. بارها دیده شده که پس از فروکش کردن هیجانات در ساعات ابتدایی بازار، صف‌های خرید سنگین جمع شده‌اند و حتی صف فروش تشکیل شده است. البته به این مسئله دقت کنید که فروش سهام در ۱۵ دقیقه ابتدایی معاملات معامله در بورس سهام در نمادهایی که در صف خرید قفل هستند صدق نمی‌کند.

بهترین زمان فروش سهام در بورس ۱۵ دقیقه‌ی ابتدایی بازار است؛ یعنی از ۹ تا ۹:۱۵.

حالا که بحث به اینجا رسیده است بد نیست این را هم بدانید که معمولا معامله‌گران در دو حالت اقدام به فروش سهام خود می‌کنند:

• زمانی که به تارگت قیمتی خود می‌رسند. یعنی مثلا از قبل بر ای خودشان مشخص کرده‌اند که سهم‌شان را در یک قیمت خاص بفروشند. زمانی که سهم به آن قیمت می‌رسد آن‌ها نیز دارایی خود را می‌فروشند و سودشان را برداشت می‌کنند.
• زمانی که حد ضرر فعال می‌شود. برعکس حالت قبلی که معامله‌گر با سود از معامله خارج می‌شود، در این شرایط باید برای جلوگیری از ضرر و زیان بیشتر با ضرر معامله را ترک کند. این مسئله در مواقعی اتفاق می‌افتد که روند سهم بر خلاف پیش‌بینی معامله‌گر است و خروج حتی با ضرر کاری عاقلانه است.

بیشتر بخوانید

بهترین زمان برای فروش سهام عرضه اولیه

وقتی سهامی به صورت عرضه اولیه برای نخستین بار وارد بورس می‌شود بیشتر افراد معمولا بدون مطالعه و اطلاعات از وضعیت آن سهم خرید خود را انجام می‌دهند. اما هیچ برنامه‌ای برای فروش سهم ندارند. شاید بعضی از معامله‌گران زودتر سهم را بفروشند و بعضی دیگر دیرتر. شما پس از خرید عرضه اولیه هر زمان که بخواهید می‌توانید سهم‌تان را بفروشید. اما واقعا بهترین زمان برای فروش عرضه اولیه چه موقعی است؟

برای فروش عرضه اولیه باید به عوامل متعددی توجه کنید. قبل از همه‌چیز این مسئله به آن بستگی دارد که آیا دیدتان بلندمدت است یا کوتاه‌مدت. معمولا کسانی که عرضه اولیه‌ را با دید کوتاه‌مدت می‌خرند وقتی نشانه‌هایی از جمع شدن صف خرید می‌بینند به فکر فروش می‌افتند. اما افرادی که استراتژی‌های بلندمدت دارند معمولا عرضه اولیه را حتی تا چند سال هم نگه می‌دارند و به آن به چشم پس‌انداز نگاه می‌کنند. به ویژه اگر سهام از بنیادی قوی برخوردار باشد یک سرمایه‌گذاری بسیار خوب به شمار می‌رود.

به طور کلی برای تشخیص بهترین زمان برای انجام معامله فروش سهام عرضه اولیه باید به این نکته توجه کنید که چقدر می‌توانید منتظر بمانید و تا کجا انتظار پیشرفت سهم را دارید.

جمع‌ بندی

اگر می‌خواهید در بورس ایران معامله کنید اول باید بدانید که بهترین زمان برای خرید یا فروش سهام چه موقعی است. معمولا بهترین سعت معامله برای خرید سهام ۱۵ دقیقه‌ی انتهایی بازار و بهترین زمان برای فروش ۱۵ دقیقه‌ی ابتدایی است. البته به این مسئله توجه کنید که این یک قانون کلی است و ممکن است همیشه هم درست نباشد. پس صرفا بر مبنای این مسئله اقدام به خرید و فروش نکنید. بلکه باید از تحلیل تکنیکال و بنیادی کمک بگیرید و در کنار آن به این نکات و جزئیات هم توجه داشته باشید. پرهیز از هیجان، توجه به ارزش ذاتی و مسائلی از این دست می‌تواند شما را به یک معامله‌گر موفق تبدیل کند.

سوالات متداول با پاسخ‌های کوتاه

بازار بورس ایران از ساعت ۹ صبح آغاز به کار می‌کند و در ساعت ۱۲:۳۰ دقیقه بسته می‌شود.

معمولا توصیه می‌شود که برای خرید سهام در ۱۵ دقیقه‌ی انتهایی بازار این کار را انجام دهید.

۱۵ دقیقه‌ی ابتدایی بازار.

پاسخ این سوال بستگی به شرایط بازار و البته دیدگاه سرمایه‌گذار دارد. اگر به نظر سرمایه‌گذار شرایط مساعد باشد، بهترین زمان خرید سهم، قبل از افزایش سرمایه است.

در سهامی که صف خرید سنگینی دارند باید بتوانید با ثبت فوری سفارش خود، در ابتدای صف قرار بگیرید. یعنی باید سفارش‌تان را راس شروع بازه‌ی سفارش‌گیری،‌ به سامانه‌ی معاملاتی ارسال کنید.

جزئیات خبر

معاملات در بازار بورس و اوراق بهادار به سه روش خرد، عمده و بلوکی انجام می‌شود. همان طور که از نام این انواع پیدا است، در معاملات بلوکی و عمده حجم زیادی از سهام انتقال می‌یابد. البته فرایند معامله و تسویه نیز در این انواع متفاوت است. در این مقاله به بررسی معاملات عمده در بورس می‌پردازیم و تمامی جزئیات را در این زمینه مطرح می‌کنیم.

در ادامه عناوین زیر را بررسی خواهیم کرد:

o منظور از معاملات عمده در بورس چیست؟
o معاملات عمده چگونه انجام می‌شوند؟
o حداقل و حداکثر حجم معاملات عمده
o مراحل انجام معاملات عمده
o اثرات معاملات عمده بر فرایند قیمتی سهم در تابلو عادی

منظور از معاملات عمده در بورس چیست؟

چنان که اشاره کردیم، معاملاتی که در آن حجم بالایی از سهام شرکت خرید و فروش شود، معاملات عمده نامیده می‌شوند. قیمت سهام در این نوع معاملات از قیمت معاملات خرد بیشتر است و مکانیسم آن با معاملات خرد کاملا متفاوت است. در حقیقت معاملات عمده در بورس معاملاتی هستند که در آن‌ها، تعداد سهام مورد معامله از درصد معینی از کل سهام شرکت بیشتر باشد. برای این گونه معاملات دامنه نوسان و محدودیت حجمی در نظر گرفته نمی‌شود.

معاملات عمده چگونه انجام می‌شوند؟

برای انجام معاملات عمده دو روش در نظر گرفته شده است:

عرضه عمده از طریق کارگزاران

عرضه بلوکی و خارج از سیستم معاملات

در روش اول، حجم بالایی از سهام توسط سهامدار عرضه می‌شود و توافق‌هایی مبنی بر حجم معامله، بهای سهام و بازه زمانی انجام معامله بین خریدار و فروشنده صورت می‌پذیرد. پس از آن داد و ستد از کانال کارگزار شکل می‌گیرد. در این روش معمولا پس از عرضه، ارزش سهام کاهش پیدا می‌کند. هنگامی که عرضه سهام بالا رود، خریداران برای کاهش قیمت تقاضای خود را کم می‌کنند و فروشنده مجبور می‌شود که ارزش سهم را کم کند. احتمال دیگری نیز وجود دارد؛ به این صورت که بازار قدرت جذب سهام را داشته باشد و بنابراین ارزش سهم کاهش نخواهد یافت. اگر هنگام عرضه اطلاعات خوبی از آن سهم انتشار یابد، بازار فورا نسبت به جذب آن اقدام می‌کند؛ در صورتی که اخبار و اطلاعات مثبتی درباره سهم منتشر نشود، کاهش قیمت ناشی از عرضه عمده ادامه می‌یابد.

در روش دوم، خریداران می‌خواهند صندلی مدیریتی در مجموعه به دست آورند. از این رو اقدام به خرید سهام شرکت می‌کنند و امکان دارد بهایی بیشتر از بهای عادی سهام (ارزش روی تابلو) بپردازند. علت بالا رفتن قیمت این است که عرضه‌کننده سهام شرکت، مزایای مجموعه را با فروختن سهام از دست می‌دهد و در نظر دارد این مزایای از دست رفته را، با افزایش قیمت سهم جبران کند. این گونه معاملات باید برای هر دو طرف سودمند باشد؛ یعنی هزینه‌ای که پرداخت می‌شود با امتیازی که به دست می‌آید تناسب داشته باشد زیرا در غیر این صورت طرفین معامله دچار ضرر و زیان می‌شوند.

در حقیقت با انجام معاملات عمده در بورس ممکن است یکی از سه نوع سهام زیر به دست آید:

سهام مدیریتی کنترلی: افراد یا شرکت‌هایی که معامله عمده را انجام داده‌اند و سهام خریده‌اند، امکان انتخاب یک عضو از هیئت مدیره و همچنین انتصاب مدیرعامل را هم دارند و به این صورت می‌توانند کنترل شرکت را به دست بگیرند.

سهام مدیریتی غیر کنترلی: افراد یا شرکت‌هایی که سهام عمده را خریداری می‌کنند، فقط می‌توانند یک عضو از هیئت مدیره را معامله در بورس سهام انتخاب کنند و امکان انتخاب مدیرعامل را نخواهند داشت.

سهام غیر مدیریتی: افراد یا شرکت‌هایی که سهام عمده را خریداری می‌کنند، هیچ گونه حق انتخابی در هیئت‌ مدیره نخواهند داشت.

معاملات عمده از نظر زمان تسویه به دو دسته عادی و شرایطی تقسیم می‌شوند:

معاملات عمده عادی: نقل و انتقال وجه معامله و سهام طی سه روز کـاری

معاملات عمده شرایطی: پرداخت قسمتی از ثمن معامله خارج از مکانیسم شرکت بـورس یا فرابورس که در اطلاعیه عرضه عمده از جانب فروشنده به عموم بازار اعلام می‌شود.

حداقل و حداکثر حجم معاملات عمده

همان طور که اشاره کردیم، تنها در صورتی می‌توان یک معامله را عمده نامید که در آن سهام مورد معامله از درصد معینی از کل سهام شرکت بیشتر باشد. قانون برای انجام معاملات عمده در بورس شرایط زیر را در نظر گرفته است:

الف) در شرکت‌های بورسی اگر ارزش سهام پایه از سه میلیارد ریال بیشتر باشد، حداقل ۱% از سهام پایه باید معامله شود و اگر ارزش سهام کمتر یا مساوی سه میلیارد ریال باشد، معامله باید روی ۵% سهام پایه انجام شود.

ب) در شرکت‌های فرابورسی اگر ارزش سرمایه پایه از یک میلیارد ریال بیشتر باشد، حداقل ۱% و اگر سرمایه پایه کمتر یا مساوی یک میلیارد ریال باشد، می‌بایست ۵٪ از سهام شرکت معامله شود.

چند نکته کلیدی به هنگام عرضه معاملات عمده:

معاملات عمده در بازاري مخصوص و مجزا انجام می‌شوند.

کارگزار فروشنده تنها در صورتی می‌تواند عرضه سهم را انجام دهد که حــداقل ســه دقیقــه از زمان ثبت بهترین سفارش خرید گذشته باشد.

در معاملات عمده، فروشنده باید یک نفر باشد مگر این که طبق مقررات، کد تجمیع صادر شده باشد. همچنین عرضه سهام باید به طور یک جا و از یک کد معاملاتی باشد.

کارگزار خریدار صرفا می‌تواند در یک سفارش خرید رقابت داشته باشد و امکان رقابت با چندین سفارش برای اشخاص و یا گروه‌های مختلف را ندارد. همچنین کارگزار نباید در یک معامله در دو سمت عرضه و تقاضا به صورت همزمان فعالیت داشته باشد.

به منظور انجام معاملات عمده، نماد سهم در بازار عادی باید باز باشد.

مراحل انجام معاملات عمده

به منظور انجام معاملات عمده باید مراحل زیر طی شود:

۱) ارسال اطلاعـات، اسناد و مدارک از جانب فروشـنده بـه کـارگزار فروشـنده و سپس تحویـل آن‌ها از سوی کارگزار مربوطه به بورس یا فرابورس

۲) منتشر کردن اطلاعیه عرضه در صورت تایید اسناد و مدارک از سوی بورس یا فرابورس

۳) ثبت سفارش خرید و فروش در نرم‌افزارهای معاملاتی به صورت جداگانه در بازه زمانی تعیین‌شده

۴) اگر معامله به صورت شرایطی باشد، باید بعد از تعیین شدن برنده رقابت، ارسال مستندات تسویه خارج از پایاپای از سوی کارگزار فروشنده در مدت زمان ۹ روز کاری صورت پذیرد.

اثرات معاملات عمده بر فرایند قیمتی سهم در تابلو عادی

شرایط واگذاری و ارزش پایه برای عرضه در معاملات عمده، از اهمیت بالایی برخوردار است. در صورتی که ارزش پایه برای عرضه، تفاوت فاحشی (حداقل ۴۰%) با ارزش روز تابلو داشته باشد و واگذاری هم به صورت نقد باشد، برای آن نماد یک سیگنال مثبت به حساب می‌آید.

کلام آخر

منظور از معاملات عمده در بورس معاملاتی است که در آن‌ها، تعداد سهام مورد معامله از درصد معینی از کل سهام شرکت بیشتر باشد. همان طور که توضیح داده شد، نحوه انجام این معاملات بسیار مهم است زیرا در مواردی، سبب وارد شدن سهامداران راهبردی به مجموعه‌ها و ترکیب هیئت مدیره آن‌ها می‌شود. این امر در مدیریت آتی شرکت‌ها بسیار حائز اهمیت خواهد بود. از سوی دیگر معاملات عمده، فروش را به صورت نقد و اقساط ممکن می‌سازد. این کار باعث می‌شود کارآفرینان قسمتی از سهام شرکت‌ها را در اختیار بگیرند و این موضوع، موجب تسهیل در روند خصوصی‌سازی خواهد شد.

حجم معاملات در بورس و نحوه سیگنا‌ل‌گیری با استفاده از آن

یادگیری تجزیه و تحلیل تکنیکال به‌عنوان شاخصی است که به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا با استفاده از آن بتوانند زمان مناسب برای ورود یا خروج به سهم و همچنین اطلاعات قیمتی مهم در رابطه با آن را به دست آورند. به‌علاوه این اطلاعات به سرمایه‌گذاران کمک خواهد کرد که بتوانند خوب یا بد بودن تجارت خود را تعیین کرده و نسبت به آن تصمیم‌گیری بهتری نمایند. بنابراین می‌توان گفت که تحلیل صحیح سهام با استفاده از ابزارها و روش‌های مختلف باید برای تریدرها مهم باشد. در این میان، مبحث حجم معاملات به عنوان یکی از اساسی‌ترین مشخصه‌های تحلیل تکنیکال شناخته می‌شود که بسیاری از افراد تازه‌کار هیچ توجهی به آن ندارند. از این رو بر آن شدیم تا در این مقاله از سری مقالات آموزش بورس در چراغ به بررسی مفهوم حجم معاملات در بورس و نحوه سیگنا‌ل‌گیری با استفاده از آن بپردازیم.

حجم معاملات در بورس چیست؟

حجم معاملات در بورس عبارت است از تعداد سهام معامله شده (خرید و فروش) که در یک بازه‌ی زمانی خاص (مثلاً یک روز کاری، یک ماه یا یک هفته) انجام می‌شود. حجم معاملا‌ت می‌تواند برای تمام بخش‌های بازار همچون شاخص بورس، شاخص صنعت و یا سهم خاص مورد بررسی قرار گیرد. به اعتقاد چارلز داو:“حجم معاملات به‌عنوان یک اندیکاتور ثانویه و حمایتی با پتانسیل رفتار قیمتی سهم در آینده مرتبط می‌باشد”. به این معنا که ما می‌توانیم از طریق حجم و رفتار نمودار رفتار قیمتی سهم را در آینده پیش‌بینی نماییم. اندیکاتور حجم (volume)، از تعدادی ستون (column) تشکیل شده و هر ستون مربوط به یک کندل می‌باشد.

تعیین روند با استفاده از حجم معاملات در بورس

یکی از نکات قابل توجهی که در مورد حجم معاملا‌ت در بورس وجود دارد این است که حجم معاملا‌ت باید تایید کننده‌ی روند معاملات باشد و این مهمترین کاربردی است که حجم معاملات می‌تواند در تحلیل سهام داشته باشد. به ‌این صورت که:

• در روند صعودی، حجم باید همزمان با افزایش قیمت، افزایش یابد و در هر روند اصلاحی با کاهش قیمت، کاهش یابد که به این رفتار «Bullish volume action» گفته می‌شود.
• در یک روند نزولی، حجم باید همزمان با کاهش قیمت، افزایش یابد و در هر روند اصلاحی بالارونده با افزایش قیمت کاهش یابد که به این رفتار «Bearish volume action» گفته می‌شود.

👈📖 شاید این مقاله هم برایتان مفید باشد: حجم مبنا در بورس و نحوه محاسبه آن

نحوه تعیین روند با استفاده از حجم معاملات روی نمودار

برای درک عمیق‌تر تعیین روند با استفاده از حجم معاملات در بورس به مثالی که در ادامه آورده‌ایم، توجه نمایید:

همان‌طور که می‌بینید در نمودار زیر یک روند صعودی روبرو هستیم. طبق نمودار همزمان با افزایش قیمت، حجم هم افزایش پیدا می‌کند و در روندهای اصلاحی و نزولی، همزمان با کاهش قیمت، کاهش حجم معاملات در بورس را خواهیم داشت. در نهایت دوباره با افزایش قیمت، افزایش حجم نیز در پی خواهد بود. گفتیم که این رفتار حجم را در اصطلاح «Bullish volume action» می‌نامند.

Bullish volume action

اما در شکل زیر که در یک روند نزولی شاهد این هستیم که بر خلاف کاهش قیمت، حجم معاملات در بورس افزایش پیدا می‌کند. این موضوع نشان‌دهنده‌ی آن است که شرکت‌کننده‌های عمده‌ی بازار بر کاهش قیمت توافق نظر دارند. حتی در روند اصلاحی، شاهد این هستیم که با افزایش قیمت، حجم معاملات کاهش پیدا می‌کند که این خود حاکی از آن است که سرمایه‌گذاران علاقه‌ای به افزایش قیمت ندارند. به این ترتیب، شاهد تداوم روند نزولی در آینده خواهیم بود که به این رفتار حجم را در اصطلاح «Bearish volume action» می‌نامند.

Bearish volume action

همگرایی و واگرایی حجم معاملات در بورس

موضوع دیگری که در رابطه با حجم معاملات در بورس باید مورد توجه قرار داد، همگرایی و واگرایی حجم و قیمت می‌باشد که تاییدکننده‌ی روند هستند. در ادامه‌ی این بخش راجع به این موضوع بیش‌تر توضیح خواهیم داد.

• همگرایی (Convergence): همگرایی حجم زمانی رخ می‌دهد که حجم افزایش یابد. بدون در نظر گرفتن مسیر قیمت. به‌عبارتی، همگرایی حجم معاملات در بورس وقتی اتفاق می‌افتد که معامله‌گران و سرمایه‌گذاران تمایل به افزایش یا کاهش قیمت داشته باشند؛ به این معنا که در چنین حالتی کل بازار در مسیر افزایش و یا کاهش قیمت با یکدیگر اتفاق نظر دارند.
• واگرایی (Divergence): واگرایی حجم، صرف نظر از رفتار قیمت، زمانی رخ می‌دهد که حجم معاملات در بورس کاهش یابد. در واقع همزمان با واگرایی حجم، سرمایه‌گذاران و معامله‌گران در راستای روند قیمتی اتفاق نظر ندارند. به ‌بیانی هیچ ‌یک از آن‌ها علاقه‌ای به افزایش یا کاهش قیمت ندارند و نظرشان خلاف نظر بازار می‌باشد.

بررسی همگرایی و واگرایی حجم معاملات روی نمودار

همان‌طور که می‌بینید، در نمودار زیر شاهد یک روند صعودی هستیم که هم‌زمان با افزایش قیمت، کاهش حجم اتفاق افتاده است. گفتیم که در چنین حالتی معامله‌گران و شرکت‌کننده‌های بازار، علاقه‌ای به افزایش قیمت ندارند. در شکل زیر هم می‌بینید که در روند صعودی همزمان با افزایش قیمت، حجم معاملات کاهش پیدا می‌کند. حتی در زمانی‌که بازار با کاهش قیمت مواجه است، افزایش حجم اتفاق خواهد افتاد. این معامله در بورس سهام موضوع حاکی از آن است که بازار بیش‌تر تمایل به کاهش قیمت دارد تا افزایش قیمت. این حرکت و رفتار حجم را واگرایی منفی (Bearish Divergence) می‌گویند و این سیگنال را به تریدرها می‌دهد که در آینده روند قیمتی می‌تواند به‌صورت نزولی و کاهشی باشد.

بررسی همگرایی و واگرایی حجم معاملات روی نمودار (Bearish Divergence)

در یک روند نزولی، مشاهده می‌کنیم که همزمان با کاهش قیمت، حجم هم کاهش پیدا می‌کند و این برای معامله در بورس سهام معامله‌گران نشان‌دهنده‌ی این است که شرکت‌کننده‌های بازار علاقه‌ای به کاهش حجم معاملات در بورس ندارند و بیش‌تر تمایل به افزایش قیمت دارند. زمانی هم که سهم اصلاح می‌خورد و قیمت آن خلاف جهت و به سمت بالا حرکت می‌کند، همزمان با مشارکت بیش‌تر بازار و افزایش حجم می‌باشد. این حرکت و رفتار حجم را واگرایی مثبت (Bullish Divergence) می‌گویند و این سیگنال را به تریدرها می‌دهد که در آینده‌ی نزدیک، سهم بیش‌تر تمایل به افزایش قیمت و صعودی شدن خواهد داشت.

بررسی همگرایی و واگرایی حجم معاملات روی نمودار (Bullish Divergence)

نحوه به‌دست آوردن حجم معاملات در بورس و تحلیل هر سهم

برای مشاهده‌ی حجم معاملات در بورس تنها کافی است تا به سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (tsetmc.com)، مراجعه نمایید. سپس در قسمت جستجو، نام نماد موردنظر را بنویسید تا اطلاعات مربوط به نماد را مشاهده کنید. در قسمت سمت راست می‌توان علاوه بر حجم معاملات، اطلاعات مهم دیگری نظیر تعداد معاملات، ارزش معاملات و ارزش بازار را مشاهده کرد. لازم به ذکر است که حجم هر معامله به صورت روزانه تعیین شده و برای مشاهده‌ی حجم یک سهم در بازه‌ی زمانی مشخص، نیاز است از نمودار سهم استفاده نمایید. اما سوالی که اینجا پیش می‌آید این است که چگونه از این اطلاعات برای تحلیل هر سهم استفاده کنیم؟

خب فرض کنید که به تازگی اقدام به خرید سهامی در بازار کرده‌اید. بعد معامله در بورس سهام از گذشت چند روز متوجه می‌شوید که حجم معاملات سهم به‌صورت روزانه و به‌سرعت افزایش می‌یابد. در چنین حالتی دانش تحلیل حجم معاملات در بورس به کمک شما می‌آید تا به‌راحتی تشخیص دهید که این سیگنال برای آینده‌ی سهم شما مثبت است یا خیر؟ به‌این صورت که اگر حجم معاملات سهم شما در جهت مثبت و ایجاد صف خرید باشد، (تعداد خرید) می‌تواند بیانگر مسیر صعودی و اگر در جهت منفی باشد، سیگنال حرکت نزولی آن را به شما خواهد داد.

انواع شاخص حجم معاملات

اما می‌رسیم به معرفی انواع شاخص حجم معاملات در بورس و نحوه‌ی استفاده از آن‌ها. شاخص‌های حجم معاملات در حقیقت یک سری فرمول‌هایی هستند که به تحلیل‌گران تکنیکال این امکان را می‌دهند تا روند حرکتی آینده‌ی یک سهم را تخمین بزنند. تعداد شاخص‌های معاملاتی که به تحلیل‌گران برای تحلیل چارت و تابلو بورس کمک می‌کنند، بسیار زیاد است. اما در این میان On-Balance Volume و Chaikin Money Flow از مهم‌ترین شاخص‌هایی هستند که می‌توان از آن‌ها استفاده کرد.

• شاخص On-Balance Volume: اغلب آن‌را با نام OBV می‌شناسند. جالب است بدانید این شاخص به‌عنوان یکی از ساده‌ترین شاخص‌های حجم معاملات در بورس، شناخته می‌شود. بر اساس شاخص OBV زمانی‌که حجم معاملات سهم در قیمت‌های بالا متوقف شود، افزایشی و زمانی‌که در قیمت‌های پایین متوقف شود، کاهشی خواهد بود.
• شاخص Chaikin Money Flow: این شاخص را CMF می نیز می‌نامند؛ شاخص CMF، نشان می‌دهد که افزایش قیمت سهم‌ها می‌بایست با افزایش حجم معاملات، همراه باشد. بنابراین، هرگاه قیمت در میزان بالایی از خط رنج بسته شود، افزایش حجم و چنانچه قیمت سهم در سطح پایین‌تر از خط رنج متوقف شود، کاهش حجم معاملات را مشاهده خواهیم کرد.

حجم معاملات در بورس و ارتباط آن با ورود و خروج پول هوشمند

اندیکاتورها و بسیاری از شاخص‌های بورسی به کمک میزان حجم معاملات، داده‌های بسیار مهم و اساسی در اختیار تریدرها قرار می‌دهند که از جمله آن‌ها می‌توان به ورود و خروج پول هوشمند در معاملات اشاره کرد. در واقع میان حجم معاملات در بورس و ورود و خروج نقدینگی، ارتباط مستقیم وجود دارد. بسیاری از سرمایه‌گذاران تازه‌وارد، زمانی‌که افزایش حجم در یک یا چند سهم را مشاهده می‌کنند، تصور می‌کنند که این سهم روند مثبتی در آینده‌ی نه چندان دور دارد و قطعاً برایشان سودآور خواهد بود. اما حقیقت ماجرا این است که ورود و خروج پول هوشمند، تنها با یک نقد و بررسی ساده قابل پیش‌بینی نمی‌باشد.

دقت داشته باشید که افزایش حجم معاملات در بورس ضمن این‌که می‌تواند خبرهای خوبی برای معامله‌گران به همراه داشته باشد، می‌تواند بیانگر وضعیتی هشداردهنده نیز باشد! اما برای دستیابی به اطلاعات دقیق در این زمینه باید دید که این میزان از حجم معاملات در چه شرایطی صورت گرفته است؟ همچنین به تعداد معامله‌کنندگان هم باید توجه شود. اگر حجم معاملات یک سهم بالا و قیمت روز آن سهم مثبت باشد، اما تعداد خریداران آن کم باشد، خبر از ورود پول هوشمند به آن سهم می‌دهد.اما در مقابل حجم معاملات بالا و تعداد فروشندگان پایین، نشان‌گر خروج پول هوشمند از سهم است؛ ضمن این‌که در این حالت قیمت روز سهم نیز در بازه‌ی منفی قرار دارد. به این ترتیب، به‌سادگی می‌توانید فرصت‌های معاملاتی مطلوب را بیابید و همچنین از ایجاد روندهای نزولی احتمالی، جلوگیری نمایید.

سخن آخر

در این مقاله از سایت آموزش چراغ به بررسی حجم معاملات در بورس و نحوه سیگنا‌ل‌گیری با استفاده از آن پرداختیم. به‌طور کلی حجم معاملات را می‌توان یکی از مفیدترین ابزارهای دنیای بورس معرفی کرد. امروزه جهت استفاده از حجم معاملات، روش‌های متعددی وجود دارد که به‌راحتی از طریق آن‌ها می‌توان روند آینده‌ی سهام را پیش بینی کرد. بسیاری از تحلیلگران این شاخص مهم را به عنوان تاییدی بر حرکات (مثبت و منفی) و روند معکوس یک سهم می‌دانند؛ اما همان‌طور که گفتیم، گاهی مواقع شاهد افزایش سریع حجم معاملات هستیم. در چنین شرایطی بررسی و تشخیص حجم مشکوک اهمیت فراوانی در تصمیم‌گیری تحلیلگران دارد که باید به آن توجه شود. چراغ ، به‌عنوان پلتفرم آموزش و کاریابی در تلاش است تا با بیان نکات آموزشی مهم در زمینه‌ی کار و سرمایه‌گذاری به شما برای رسیدن به موفقیت در این زمینه‌ها کمک نماید.