پلتفرم (Platform) چیست؟
پلتفرم چیه و چه کاربردی داره؟ کلمه پلتفرم (Platform) در فضاهای مختلف معانی متفاوتی داره و باید اول این رو در نظر گرفت که توی چه حوزه و چه فضایی داره استفاده میشه تا معنی دقیق اون توی همون حوزه رو بتونیم تشریح کنیم، در ادامه میتونید با معانی مختلف پلتفرم آشنا بشید و توی صنعت خاص خودتون با پلتفرم آشنا بشید.
معنی پلتفرم
پلتفرم که به انگلیسی Platform نوشته میشه به معنی سکو هست. از زمان قدیم هر کسی که روی سکو و محل بلندی میرفته که بخواد توسط همه دیده بشه و صحبت کنه به اون فضا یا مکان و وسیله که روش میرفته میگن پلتفرم همان معنی سکو رو میشه بهش نسبت داد. البته اگه توی دیکشنری جامعی مثل Cambridge کلمه پلتفرم رو نگاه کنید میبینید که معانی خیلی متفاوتی رو در صنعت و حوزه های مختلف برای معنی پتفرم نوشته اند، مثلا توی صنعت بیزینس به کسب و کاری که تعاملات بین تولید کننده بیرونی و مصرف کننده بیرونی بتواند مدیریت کند و همچنین در صنعت IT به یک فناوری خاص که می تواند با برخی از انواع نرم افزار مورد استفاده قرار گیرد و عمومیت ندارند.
پلتفرم چیست؟
بصورت کلی پلتفرم رو میشه اینطوری تعریف کرد: پلتفرم یک بستر و یا بیش از بستر است که بصورت لایه ای با پیچیدگی هایی با هم تعامل هستند و مخاطب فقط با لایه بیرونی آن در ارتباط است و از جزئیات و پیچیدگی های داخلی لایه ها اطلاعی ندارد، در حوزه IT و مهندسی نرم افزار یا Software Engineering، پلتفرم به مجموعه ای از نرم افزار ها و سخت افزار ها و مسیر های ارتباطی آن ها هم در بستر شبکه و هم ارتباط داخلی بین اجزای آن سیستم می گویند. مثلا تلگرام را می توان بعنوان یک پلتفرم در نظر گرفت که یک اپلیکیشن موبایل نصبی است که نیاز به سیستم عامل اندروید دارد و آن سیستم عامل حتما باید بر روی یک دیوایس خاص با سخت افزاری خاص که یتواند آن سیستم عامل را اجرا کند راه اندازی شده باشد، حال در سمت سرور و پشت صحنه این تکنولوژی چه اتفاقاتی می افتد کسی دقیق نمی داند.
پلتفرم در کسب و کار چیست؟
مدل کسب و کار پلتفرمی به کسب و کاری گفته می شود که از طریق تعاملات ارزش آفرینی کند، ارتباطی میان تولید کنندگان و مصرف کنندگان برقرار کند که هیچ کدام از داخل خود مجموعه نباشند و بستری برای تعامل بین آنها شوند، از مدل های پلتفرمی موفق در دنیا می توان به آمازون، اوبر، گوگل و فیس بوک اشاره کرد و در داخل ایران هم پلتفرم هایی مانند اسنپ، آپارات، دیجی کالا، دیوار اشاره کرد.
پلتفرم Platform چیست
مولتی پلتفرم یا چند سکویی
به نرم افزار هایی که قابلیت اجرا بر روی چند سیستم عامل را داشته باشند نرم افزار های Cross Platform یا چند سکویی می گویند، مانند همان تلگرام که برای سیستم عامل های اندروید، iOS، ویندوز، Mac و سایر سیستم عامل ها نوشته شده و قابل استفاده هستند. فریم ورک های توسعه نرم افزار نیز از عبارت Cross Platform استفاده می کنند به این معنی که مثلا فریم ورک ASP .NET Core قابلیت اجرا بر روی Windows, Linux و Mac را دارد و می تواند در تمامی آنها توسعه و اجرا شود.
پلتفرم در کامپیوتر چیست؟
معنی پلتفرم به صورت بستری برای ایجاد و اجرای سایر اجزای یک سیستم بیان می شود. پلتفرم به کلی به صورت سکو و بستر نیز ترجمه می شود. پلتفرم در دنیای کامپیوتر و فناوری های آن کاربرد بسیاری دارد و نقش مهمی ایفا می کند. پلتفرم می تواند هم به صورت سخت افزاری باشد و هم به صورت نرم افزاری فعالیت کند. برای آشنایی و شناخت کامل مفهوم پلتفرم می توانید از این مقاله استفاده نمایید.
آنچه در این مقاله می آموزید
پلتفرم (platform) چیست؟
پلتفرم در زبان انگلیسی به عنوان Platform بیان می شود و در زبان فارسی بیشتر به عنوان سکو ترجمه می شود. پلتفرم مفهوم گسترده تری نسبت به آنچه بیان می شود می باشد که دارای قابلیت انعطاف و تغییر مس باشد. از پلتفرم برای معرفی کاربرد های خاص، موارد متفاوت استفاده می شود که در بیشتر موارد همان سکو معنی پیدا می کند.
انواع Platform
- بازار خدمات
- بازار کالاها
- پلتفرم پرداخت
- پلتفرم سرمایه گذاری
- شبکه های اجتماعی
- پلتفرم ارتباطی
- پلتفرم های توسعه
- پلتفرم های توسعه ی بسته
- پلتفرم های توسعه ی تحت کنترل
- پلتفرم های توسعه ی باز
- پلتفرم های محتوایی
تعریف تئوری پلتفرم چیست؟
به به مجموعه ای از سخت افزار، نرم افزار و سیستم عامل، تعریف تئوری platform گفته می شود. فراموس نکنید که سیستم عامل قسمتی از پلتفرم به حساب می آید و این ۲ مفهوم با هم متفاوت هستند.
تفاوت پلتفرم (platform) با سیستم عامل
سیستم عامل در دسته بندی نرم افزار ها قرار می گیرد که وظیفه کنترل و مدیریت منابع سخت افزاری سیستم را بر عهده دارد. در صورتی که platform هم در دسته بندی نرم افزار و هم سخت افزار قرار می گیرد و به حساب می آید و ممکن هست تنها به پلتفرم (Platform) چیست؟ عنوان سیستم عامل به حساب بیاد.
معانی پلتفرم
پلتفرم دارای معانی مختلفی می باشد که در این قسمت به برخی از این معانی می پردازیم.
معنی اول
پلتفرم به عنوان پایه، اساس، بنیاد، بستر، ریشه، ساختار، ماهیت کلی هرچیزی، طرح اصلی، ایستگاه قطار، سکوی بارگیری یا مسافرگیری وسایل نقلیه، پایگاه و هسته اصلی هر چیزی معنی می شود.
معنی دوم
به پلتفرم، مجموعه ای از تاسیسات و تجهیزاتی که رای یک فعالیت خاص ایجاد می شود نیز گفته می شود.
معنی سوم
به خط مشی و رویکرد فکری یا حرکت و برنامه کلی که سایر برنامه ها و خطوط عملکردی جزئی تر بر آن سوار می شوند یا تکمیل کننده آن هستند را پلتفرم گفته می شود.
مفهوم پلتفرم در کامپیوتر
platform یکی از واژه های موجود در علم کامپیوتر و برنامه نویسی می باشد که به عنوان سکو و بستر معنی می شود. به طور کلی پلتفرم به مجموعه نرم افزار و سخت افزاری گفته می شود که برنامه های نرم افزاری می توانند در آن ها اجرا شوند. مفهوم platform به نسبت فریمورک بسیار گسترده تر وکلی تر می باشد. منظور از نرم افزار های موجود در platform، سیستم عامل (ویندوز، لینوکس،یونیکس، اندروید ، جاوا) یا هر نوع سرویس (servise) می باشد که یک برنامه به آن وابستگی دارد. سخت افزار نیز شامل ردازنده حافظه دستگاه ها و سنسورهای وردی و خروجی می باشد که سیستم عامل به آن وابستگی دارد و بر روی آن سوار می شود.
پلتفرم در کسب و کارهای اینترنتی به چه معنی می باشد؟
پلتفرم در کسب و کارهای اینترنتی به معنی تسهیل ارتباط میان دو یا چند گروه مختلف و خلق ارزشی مالی از این ارتباط می باشد. افزایش و شناخت پلتفرم ها در صنعت خودرو سازی و کسب و کارهای اینترنتی بیشتر است. چیزی که در پلتفرم های تجاری بسیار پر اهمیت می باشد، روش شبکه سازی و برداشت مالی از ارتباط است.
پلتفرم های نرم افزاری کامپیوتر چیست؟
پلتفرم نرم افزاری در واقع یک نرم افزار بسیار بزرگ و وسیع می باشد که بر روی پلتفرم سخت افزاری اجرا می گردد. این پلتفرم ها به نرم افزار های دیگر اجازه فعال شدن و اجرا شدن را می دهند. سیستم عامل ها یک نرم افزار بسیار بزرگ است که به عنوان بزرگترین پلتفرم های نرم افزاری شناخته شده است. سیستم عامل به کاربر این امکان را فراهم می کند که طبق نیاز خود برنامه ها یا نرم افزارهای مختلفی را اجرا کنند. در دنیای برنامه نویسی نیز، برنامه نویسان می توانند برای یک پلتفرم نرم افزاری، برنامه ها و نرم افزار های مختلفی طراحی نمایند. فراموش نکنید که مرورگر های اینترنتی نیز جزء پلتفرم های نرم افزاری به حساب می آیند و در لیست زیر تعدادی از این نرم افزار ها را برای شما معرفی می شوند.
مهمترین پلتفرم های سیستم عاملی کامپیوتر
- ویندوز
- Mac Os
- لینوکس
- Sun Os
مهمترین پلتفرم های سیستم عامل موبایل
- IOS
- اندروید
- جاوا
- بلک بری
- ویندوز فون
پلتفرم سخت افزاری کامپیوتر چیست؟
پلتفرم سخت افزاری یکی از پلتفرم های موجود در کامپیوتر می باشد که به آن مجموعه ای از قطعات سخت افزاری نیز گفته می شود. در زمان استفاده از پلتفرم سخت افزاری، نرم افزار یا نرم افزار هایی را اجرا می کنید. در اصل این پلتفرم بستری را برای اجرای نرم افزار ها فراهم می کند.
مشهورترین پلتفرم های سخت افزاری
- اینتل X86 (سیستم عامل های رایانه)
- مکینتاش (سیستم عامل Mac OS اپل)
- معماری ARM (سیستم عامل های تلفن های هوشمند )
Cross Platform و Multi Platform چیست؟
Cross Platform و Multi Platform نرم افزار ها یا پلتفرم هایی در کامپیوتر هستند که به وسیله آن ها می توانید نرم افزار هایی بسازید که بتواند بر روی چند پلتفرم اجرا شوند. به عنوان مثال سیستم یا فریمورک Django (جنگو) ابزار قدرتمندی می باشد که به راحتی می تواند وب سایت، نرم افزار اندروید (apk.) و نرم افزار iOS را بسازد.
بزرگترین و معروف ترین پلتفرم در کامپیوتر
پلتفرم هایی که در کامپیوتر هستند با هم متفاوت می باشند و در زمینه خاصی فعالیت می کنند که برای هدف خاصی ساخته می شوند. مثلا پلتفرم های موتور جستجوی گوگل، اندروید، آمازون، فیس بوک، اوبر و … که فعالیت هر کدام متفاوت می باشد. در این قسمت به معرفی دسته های پلتفرم ها می پردازیم.
Utility Platforms
این پلتفرم به دلیل ارائه خدمات مفید به کاربران، برنامه نویسان و کاربران بسیاری را به خود جذب می کند. می توانیم یکی از این نوع پلتفرم را به عنوان موتور جستجوی گوگل معرفی نماییم. گوگل به دلیل ارائه یک موتور جستجوی بسیار قدرتمند، کاربران را برای استفاده رایگان از آن ترغیب می کند.
Technology Platforms
Technology Platforms پلتفرمی می باشد که به شرکت ها خدمات خاصی می دهد و برای عموم کاربران نمی باشد. پلتفرم هایی همچون وب سرویس آمازون، مایکروسافت آژور پلتفرم (Platform) چیست؟ و … از این نوع پلتفرم می باشند. طراحی این نوع پلتفرم ها به صورتی می باشد که برای شرکت ها مفید و مقرون به صرفه باشند.
Computing Platforms
یکی دیگر از پلتفرم ها در کامپیوتر، Computing Platforms می باشد که به نسبت Technology Platforms بسیار متفاوت است. این پلتفرم ها برای عموم برنامه نویسان و توسعه دهندگان قابل استفاده می باشد که به وسیله آن می توانید برای عموم کاربران برنامه بنویسید. سیستم عامل اندروید یکی از این نوع پلتفرم ها می باشد که ابزار برنامه نویسی برای اندروید و آموزش و پشتیبانی آن را تولید می کند.
Interaction Networks
شبکه های تعاملی یکی دیگر از مهم ترین پلتفرم ها در کامپیوتر می باشد که هر روز مورد استفاده قرار می گیرند. فیس بوک، توییتر، تلگرام و … از همین نوع پلتفرم هستند. ین پلتفرم ها به صورت رایگان در اختیار کاربران قرار می گیرد و به کاربران این امکان را می دهند که از طریق پیام متنی، عکس و صدا و … با دیگر کاربران ارتباط برقرار کنند.
Marketplaces
Marketplaces به عنوان یکی از معروف ترین پلتفرم ها در کامپیوتر به حساب می آید که به عنوان بازار ها شناخته شده اند. بازار آمازون، Ebay، دیوار و شیپور و … از این نوع پلتفرم هستند. این نوع پلتفرم ها به صورت تعامل دو طرفه بین فروشندگان و خریداران عمل می کنند. تنوع این پلتفرم ها به نسبت دیگر پلتفرم ها بسیار بالا می باشد که موجب جذب خریداران بیشتر و فروشندگان بیشتر می شود.
framework چیست؟
به فریمورک چارچوب نیز گفته می شود که فریمورک های برنامه نویسی دارای مجموعه ای از کتابخانه ها، استاندارد ها و قوانین کدنویسی می باشد. فریمورک ها در یک چارچوب مشخص نرم افزاری در اختیار برنامه نویسان قرار می گیرند. شما با استفاده از فریمورک های پی اچ پی در برنامه های کد نویسی می توانید پلتفرم های php را بسازید و از آن ها استفاده نمایید. فراموش نکنید که فریمورک های برنامه نویسی برای اهدافی خاص همچون فریمورک های وب ، فریمورک های توسعه اپلیکیشن موبایل و… ساخته شده اند. شما به وسیله این فریمورک های برنامه نویسی می توانید مدهای کمتری را بنویسید و سریعتر به نتیجه دلخواه خود برسید.
پلتفرم بازی چیست؟
پلتفرم بازی قعطه الکترونیکی می باشد که به وسیله آن می توانید بازی کامپیوتری را بر روی صفحه نمایش ببینید. پلتفرم های مختلفی در زمینه بازی وجود دارد که در لیست زیر می توانید آن ها را مشاهده نمایید.
- PC
- Home Console (کنسول بازی)
- Arcade Game (دستگاه بزرگ بازی)
- بازی های دستی
- Web browser (بازی های تحت وب)
- Mobile (گوشی همراه)
- Virtual Reality ( واقعیت مجازی)
- Blockchain
۵ پلتفرم برتر طراحی پلتفرم (Platform) چیست؟ سایت فروشگاهی
می توانیم ۵ پلتفرم برتر طراحی سایت فروشگاهی را به صورت زیر بیان کنیم.
- پلتفرم WooCammerce
- پلتفرم Shopify
- پلتفرم magento
- پلتفرم perestashop
- پلتفرم Opencart
سخن پایانی
پلتفرم ها ابزار هایی هستند که باعث آسان شدن کارها می شوند. پلتفرم ها در زمینه های مختلفی همچون بازی، طراحی سایت، کامپیوتر و … کاربرد دارند. به دلیل پیشرفت دنیای کامپیوتر، پلتفرم ها در کامپیوتر ها بیشترین کاربرد را دارند. این مقاله به طور کامل به موضوع پلتفرم در کامپیوتر پرداخته شده است. البته می توانید با ۵ پلتفرم برتر طراحی سایت فروشگاهی و پلتفرم بازی نیز آشنا شوید.
برای دریافت پاسخ سوالات خود و بهره مند شدن از تجربه اساتید خبره و دیگر دوستانتان در کمپین آموزشی بی لرن می توانید سوالات خود را در کافه گپ و گفت مطرح نمایید و در سریعترین زمان، پاسخ سوال خود را دریافت نمایید. همچنین می توانید با عضویت در کمپین آموزشی بی لرن، از دوره های آموزشی رایگان و کاربردی در زمینه های مختلف به صورت تخصصی و حرفه ای بهره مند شوید. با توجه به مسیر یادگیری در زمینه های مختلف می توانید برای شروع طراحی سایت از آموزش html و css بهرهمند شوید.
معنای پلتفرم ونقش آن درکسب و کار
معنی عبارت پلتفرم (Platform) و مزایای آن
در این مقاله شما با معنای پلتفرم ونقش آن درکسب و کارآشنا میشوید .معنای پلتفرم در فناوری اطلاعات (IT ) به هر نرمافزار یا سختافزاری گفته میشه که برای یک اپلیکیشن یا سرویس مورد استفاده قرار میگیره. مثلا یک پلتفرم اپلیکیشن، شامل سختافزار، یک سیستم عامل و برنامههای هماهنگی هست که از مجموعه دستورالعملهایی برای یک پردازنده یا ریزپردازنده خاص مورد استفاده قرار میگیره. در این مورد پلتفرم پایهای ایجاد میکنه که اجرای کد هدف (موضوع) رو با موفقیت تضمین میکنه. مثلا نرم افزار تلگرام یک پلتفرم محسوب می شه.
آنچه در ادامه مطلب به اون میپردازیم :
معنی لغوی پلتفرم چیست؟
تعریف پلتفرم در فضای مدیریت و کسب و کار چیست؟
به کسب و کاری که پلتفرم نیست چه میگویند؟
پلتفرم و پایپ لاین، دو انتهای یک طیف هستند.
مرکزکسب و کارهای پلتفرمی در کجاست؟
معنی لغوی و تعاریف پلتفرم چیست؟
برای درک بهترمعنای پلتفرم ابتدا باید با مفهوم لغوی اون آشنا بشید.
کلمه پلتفرم (به انگلیسی: Platform) به معنای سکو هست. معمولاً به سکوها و قسمتهایی از سالنها که ارتفاعشان از بقیهی سالن بالاتره، پلتفرم گفته میشه.
جالبه بدونید در ادبیات لاتین هم، کلمهی مشابهی به صورت پولپیتوم (Pulpitum) وجود داره که به همین معنا به کار میرفته : محل بلندی که کشیشان بر روی آن میایستادند تا بهتر دیده بشن و صداشون بهتر به گوش مخاطب برسه.
با تعریف ارائه شده اگر بخواهیم صرفاً بر اساس معنای پلتفرم دربارهی مدل کسب و کار پلتفرمی اظهارنظر کنیم:
پلتفرم ها سکوهایی هستند که فرصتی برای بهتر دیده شدن در اختیار افراد و کسب و کارها قرار میدن .
در اینجا چند نکتهی کلیدی مطرح شده در تعریف و معنای پلتفرم توسط جفری پارکر و همکارانش روبا هم مرور میکنیم:
- پلتفرم یک کسب وکار هست.
- پلتفرم ها از طریق ایجاد تعامل (Interaction) ارزش آفرینی میکنن.
- پلتفرم ها میان تولیدکنندگان بیرونی و مصرف کنندگان بیرونی تعامل ایجاد میکنن.
بخشی مهمی از نقش پلتفرم، ایجاد زیرساخت برای شکل گیری تعاملها و نیز تعیین چارچوب و قواعد حاکم بر این تعاملهاست.
همونطور که میبینید مهمترین ویژگی پلتفرم اینه که به جای تولید و عرضهی محصول، فضا و زیرساختی برای رابطهی میان تولیدکنندگان و مصرف کنندگان یک محصول (کالا یا خدمت) ایجاد میکنه.
وقتیکه که یک نرمافزار میخرید، مهمه بدونین که چه پلتفرمی برای نرمافزار نوشته شده . برخی نرمافزارها به صورت یک پلتفرم مشخص هستن، به این معنا که برنامه نویسان برنامه اپلیکیشن رو برای اجرا روی یک پلتفرم مثل ویندوز یا مک طراحی کردن.
همچنین نرم افزار میتونه پلتفرم چند سکویی یا cross-platform (برنامههایی که قابلیت اجرا در چندین پلتفرم رو دارن) باشه به این معنا که برنامه نویس قصد داره کد هدف رو روی بیشتر از یک پلتفرم ایجاد کنه مثلا هم بر روی ویندوز و هم مک انجام بشه .
در ضمن نرم افزار میتونه platform-agnostic باشه، به این معنا که نرم افزار برای اجرا روی ترکیبی از سیستم عامل و معماری پردازنده طراحی شده مثلا شامل یک مرورگر وب به عنوان بخشی از پلتفرم پایه.
توسعه دهندگان نرم افزاربرای اینکه بدونن چطورکد خودشون رودر پلتفرمهای مختلف اجرا کنن ممکنه از یک نوع محاسبات ابری استفاده کنن که به نام پلتفرم به عنوان یک سرویس یا PaaS شناخته میشه.
به عبارت ساده ارائه دهنده ابر، ترکیبات مختلفی از پلتفرمهای نرمافزار و سختافزار بر روی زیر ساختهای خودش میزبانی میکنه و توسعه دهنده (برنامه نویس) نرمافزار برای استفاده از اونها هزینه پرداخت میکنه.
برای مثال در سازمانی ویژگیهای اساسی که سرور را تعریف میکنه ممکنه شامل نوع پردازنده مثل Intel x86 or x64، نوع حافظه یا عملکرد مثلDDR4 و اتصالات درونی شبکه مثل1 GigE باشه.
همچنین ویژگیهای فیزیکی سرور میتونه شامل عامل فرم نصب آن مثل رک (rack) یا تیغهای (blade) و یا یک عامل فرم خاص لایه باز باشه.
معنای پلتفرم ممکنه دارای حوزه گسترده تری بشه که شامل معماری اساسی و نرمافزارهایی باشه که بر روی معماری (architecture) ساخته شده . برای مثال قبول ماشینهای مجازی در یک شرکت نیاز به پلتفرم مجازی سازی (hypervisor) مانند مایکروسافت Hyper-V و VMware vSphere داره.
اپلیکیشنها همچنین ممکنه در معنای پلتفرم ونقش آن درکسب و کار نقش داشته باشن. حتی با اینکه یک اپلیکیشن ممکنه نیاز به یک سیستم محاسباتی اساسی مثل سیستم عامل خاص و سرور یا نرمافزار ذخیرهسازی داشته باشه، یک اپلیکیشن ممکنه به عنوان یک پلتفرم در نظر گرفته بشه چون به عنوان ابزاری برای انجام کار هدفمند مورد استفاده قرار میگیره.
برای مثال SQL یک اپلیکیشن دیتابیس هست، اما اغلب به عنوان جزئی در سایر وظایف مثل آنالیتیکس (Google Analytics یک سرویس رایگان پیش آوری شده گوگل هست که آمار بازدید کنندگان یک وب سایت رو نشون میده. این دستاورد برای بازاریابان و وب مسترها برای واکاوی وب بکار گرفته میشه) و سیستمهای مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) و برنامهریزی منابع سازمانی (ERP) استفاده میشه.
بنابراین SQL ممکنه به عنوان یک پلتفرم شناخته بشه. به طور مشابه، یک اپلیکیشن سرور وب ممکنه به عنوان یک پلتفرم در نظر گرفته بشه چون برای راهاندازی نمای فروشگاهی کسب و کار و یا راه اندازی پورتال کاربر/همکار تجاری مورد استفاده قرار میگیره.
با توجه به مطالب مذکور، در واقع معنای پلتفرم بستری هست که برنامههای نرمافزاری نوشته شده برای یک وسیله، در اون قابل اجرا و استفاده هست که این بستر شامل ملزومات سختافزاری و هم نرمافزاری هست.
به عبارت دیگر یک پلتفرم در واقع معرف ملزومات سخت افزاری مثل سرور و همچنین ملزومات نرمافزاری مثل سیستم عامل مورد نیاز برای اجرای یک برنامه کاربردی هست.
با تیم وبلینو همراه باشید . درادامه به رابطه پلتفرم ها با حوزه کسب و کار و کاربرد اون ها به صورت کارآمد میپردازیم.
با وبلینو همراه باشید.
کسب و کارهای پلتفرمی چگونه کار میکنند؟
معنای پلتفرم ونقش آن درکسب و کاراطلاعات شما روکارآمدتر میکنه.همهی ما اصطلاحهای پلتفرم (Platform) و کسب و کارهای پلتفرمی را میشنویم و به کار میبریم.
مثالهایی از مدل کسب و کار پلتفرمی :
اینستاگرام، فیس بوک، لینکدین، آمازون، اوبر و گوگل (در نقش موتور جستجو)، تنها نمونههایی از پلتفرم های بینالمللی محسوب میشن.
در فضای اینترنت کشور خودمون هم میتونیم از آپارات، دیجیکالا، بلاگفا، باما، دیوار، شیپور و نیز اسنپ، تپسی، کلوب، پونیشا، لست سکند و کافه بازار، به عنوان مثالهای خوبی از پلتفرم های موفق و پرمخاطب نام ببریم.
کسب و کارهایی که پلتفرم نیستند، چه نامیده میشوند؟
آیا همین که به اون ها کسب و کار سنتی بگیم کافیه؟ یا نام دیگه ای برای این نوع کسب و کارها وجود داره؟
کسب و کار سنتی اصطلاح غلطی نیست. اما اگر مایل هستین درک بهتری ازمعنای پلتفرم داشته باشید و در فضای پلتفرمها صحبت کنین و به تحلیل مدل کسب و کار پلتفرمی بپردازید، اصطلاح تخصصی دیگه ای وجود داره که در مقابل پلتفرم قرار میگیره : پایپ لاین (Pipeline) یا کسب و کار خطی.
مدل پایپ لاین (خطی)
وقتی مدل کسب و کار به شکل خطی تعریف میشه معنای پلتفرم ونقش آن درکسب و کارملموس تر میشه ، دقیقاً یک زنجیره ارزش مستقیم و شفاف در کسب و کار وجود داره :
- مواد اولیه / خدمات اولیه تأمین میشه.
- محصول طراحی و تولید میشه( چه از جنس کالا و چه خدمت)
- معرفی محصول به مشتریان بالقوه انجام میشه.
- از طریق کانالهای عرضه (دیجیتال یا فیزیکی) به دست مشتری میرسه.
- مشتری هم رضایت یا نارضایتی خودش روبه صورت کلامی یا در قالب خریدهای بعدی به کسب و کار اعلام میکنه.
بنابراین برای تشخیص اینکه یک کسب و کار از نوع پایپ لاین هست یا نه، دو سوال کلیدی رو میتونید مطرح کنید:
- آیا اون کسب و کار، در طراحی و تولید محصولی که عرضه میکنه، متخصص و فعال هست یا نه؟
- اگر شما اولین کسی باشین که با اون کسب و کار آشنا میشین، آیا چیزی برای ارائه به شما دارن؟
مثلا هیچکس انتظار نداره زاکربرگ بتونه پستهای عالی و حرفهای روی فیسبوک بزاره. همچنین اگر شما نخستین کاربر اینستاگرام باشید، هیچ چیز خاصی براتون ندارن و صرفاً از شما میخوان عکسها و حرفهای خودتون رو اونجا منتشر کنین تا توسط افراد دیگر دیده بشه.
پلتفرم و پایپ لاین دو انتهای یک طیف هستن و کسب و کارها ممکنه در جایی بین این دو قرار بگیرن. نباید احساس کنیم که بحث پلتفرم و پایپ لاین، دقیقاً یک تقسیم بندی مطلقِ دوگانه (صفر و یک) هست.
برای مثال، عمدهی سایتهای خبری رو میشه جزء کسب و کار پایپلاین شمرد. این در حالی هست که کامنتها و نظرات خوانندگان هم نقش مهمی در رونق اون ها داره و احتمالاًحین خوندن خبرهای مهم، بخشی از کامنتها رومیبینید.
مثلا میتونید از خودتون بپرسین: اگر من امروز به این سایت خبری امتیاز ۱۰۰ بدم و از فردا دیگه این سایت کامنتها رومنتشر نکنه، امتیاز اون برای من چقدر کم میشه؟
میزان امتیازی که به عنوان کاهش در نظر میگیرین، شاخصی هست که فاصله گرفتن کسب و کار از الگوی خطی رونشان میده.
مرکزکسب و کارهای پلتفرمی در کجاست؟
با توجه به معنای پلتفرم و این که کسب و کارهای پلتفرمی تخصصی در تولید و عرضهی محصول ندارن، قلب اونها در مکانیزمی هست که عرضه کننده و تقاضاکننده رو به هم وصل میکنه.
به الگوریتمهایی که این کار رو انجام میدن، الگوریتم های تطبیق دهنده یا Matching Algorithms گفته میشه.
هر چه یک پلتفرم بتونه عرضه کننده رو بهتر به تقاضاکننده برسونه و بالعکس، برای هر تقاضایی عرضهکنندهی مناسبتری رو پیدا کنه ، قدرت اون بیشتره.
مثالی برای درک بهترمعنای پلتفرم رکر میکنیم:
مثلا پلتفرم تاکسیهای اینترنتی که عدهی زیادی راننده و عدهی بسیاری مسافر از این پلتفرمها استفاده میکنن.
برای شما به عنوان مسافر، جذاب نیست که نام و مشخصات و موقعیت همهی راننده ها رو بدونین.راننده هم تمایل نداره با اطلاعات همهی مسافرین روبرو بشه.
انتظار شما اینه که پلتفرم از بین تمام رانندگان، رانندهای رو که موقعیت و ترجیحش به مبداء و مقصد شما نزدیکتره، جستجو کرده و به شما معرفی کنه. برای راننده هم مهمه که پلتفرم، مسافر خوب (از نظر مسیر، کرایه و اخلاق و برخورد) روبهش پیشنهاد بده .
همونطور که میبینین اصل ماجرا در Matching هست و همهی فرایندهای دیگه – که البته بسیار مهم هستن حول این محور کلیدی شکل میگیرن.
پلتفرم ها قراره با تطبیق دادن کارآمدتر عرضه و تقاضا با استفاده از تکنولوژی، هزینهی تعامل میان تأمینکنندگان و دریافتکنندگان کالاها و خدمات روکاهش بدن.
تیم وبلینو در این مقاله سعی کرد شمارا با معنای پلتفرم ونقش آن درکسب و کارهای امروزی آشنا کنه. قصد داریم تا موضوعات جذابی را درمقالات بعدی بهتون ارائه بدیم.
پلتفرم چیست؟
پیش تر ها وقتی نوجوان بودم، تنها جایی که نامی از کلمه «پلتفرم» شنیده بودم، از زبان معلمی بود که از ما می خواست برای خواندن سرود یا اجرای برنامه به روی پلتفرم مدرسه برویم. البته تمام معلمهای دیگر اسم آن « جایگاه » را« سکو» می گفتند و ما می دانستیم که دلیل این تفاوت آن است که معلم مذکور، زبان انگلیسی خوبی دارد و می خواهد همه آن را بدانند.
در آن سالها روحمان هم خبر نداشت که پلتفرم ها، اساس دنیای کسب و کار، تولید ثروت و ارزش آوری را تغییر خواهند داد. نمی دانستیم که جف بزوس در حال طراحی پلتفرم فروش خود یعنی آمازون است و با این کار ظرف کمتر از 30 سال ثروتمند ترین مرد جهان خواهد بود. حتی تا سالها بعد هم زنجیره تامین مستقیم که خطی شفاف و مستقیم از محصول به مشتری نهایی است، تنها راه خلق ثروت در اکثر کسب و کارها تلقی می شد. در نظر ما فرد یا شرکتی که دارای سرمایه زیاد یا تعداد زیادی از یک محصول است، بطور قطع برنده نهایی بازار بود.
ادعا نمی کنم که اصلا اینطور نیست، داشتن سرمایه زیاد و انحصار کالا، هنوز هم یک برگ برنده است. اما پلتفرم ها و آشنایی با آنها فضای خوبی برای همه افرادی است که به دنبال خلق ثروت از طریق ایده، برنامه و در نظر گرفتن استراتژی های رشد کسب و کار هستند. در این مقاله با ما همراه باشید تا بیشتر با این انقلاب همه گیر کسب و کار آشنا شویم.
مفهوم پلتفرم (platform) چیست؟
پلتفرم در زبان فارسی بیشتر به معنی سکو استفاده می شود، اما انجمن انفورماتیک ایران واژه «بن سازه» را برای آن در نظر گرفته است. اگر از لحن ناآشنای بن سازه بگذریم، این واژه مفهوم خوبی از پلتفرم به ما می دهد. طبق این واژه، پلتفرم ها سازنده بنیان هستند. این بنیان می تواند اساس کسب و کار، بازار، ساختار میزبانی وب یا اپلیکیشن و یا مفاهیم ساده تر مثلا تکنولوژی اصلی ساخت یک اتومبیل را شامل شود.
پلتفرم را می توان راه ارتباط بین یک محصول و مشتری آن در نظر گرفت. آنها در ابتدای راه، محصول نیستند و ارزش تجاری ندارند، بلکه مسیری بهینه هستند تا یک یا چند محصول به مشتری نهایی آن برسند. مثلا اگر شما یک عکاس هستید، پینترست پلتفرم شما برای انتشار این عکس و احتمالا رساندن محصول کسب و کار شما به دست مشتری نهایی آن، مثلا یک وب سایت طراحی یا گردشگری است. بنابراین در بدو امر پلتفرم پینترست بدون محصول، که در اینجا یک عکس است، دارای ارزش تجاری نیست. در طی زمان و با افزایش کاربران دیگر نظیر شما و محصولات و عکسهای دیگر و افزایش بازدید کنندگان پینترست، این کانال اتصال ، ارزشمند شده و دارای ارزش تجاری خواهد بود.
مفهومی از پلتفرم در فیلد های مختلف
برطبق مفهومی که از پلتفرم بیان شد، می دانیم که پلتفرم ها در زمینه های مختلفی طراحی و اجرا می شوند. پلتفرم می تواند شامل یک مفهوم به نسبت سنتی مثل ساخت خودرو یا مفهومی جدیدتر مثلا شبکه های اجتماعی باشد. در هر بخشی از بازار عرضه خدمات و محصول یک پلتفرم می تواند دارای مفهوم و کارائی مخصوص به خود باشد. به این مثالها توجه کنید:
در صنعت خودرو : پلتفرم در صنعت خودرو مثالی قابل لمس اما اندکی متفاوت با مفهوم کسب و کاری آن است. در صنعت خودرو سازی به دلیل تکنولوژی پیچیده و هزینه بر ساخت صفر تا صد یک خودرو، پلتفرم و شالوده اصلی آن توسط کمپانی دیگری خریداری می شود. شرکت دوم بر روی این پلتفرم خریداری شده، قطعات مورد نظر مشتری خود یا تغییرات مد نظر خود را اعمال می کند و سپس خودرو با نام جدیدی وارد بازار می شود. بنابراین شرکت A و B هر دو از یک شاسی، جعبه دنده یا سیستم انتقال قدرت برای تولید خودرو استفاده کرده اند. در سایر قطعات که می تواند شامل اتاق ماشین، طراحی صندلی، یا سایر عوامل ظاهری باشد، هر کدام با توجه به سلیقه و مشتریان بازار مورد نظر خود عمل می کنند. با این روش :
مفهوم کلی پلتفرم (platform) چیست؟
در لغت به معنی سکو هست که توی سالن های تئاتر و سینما، به اون قسمت سن که ارتفاع بالاتری داره پلتفرم میگن.
از پلتفرم تو زمینه های مختلفی نام برده میشه.
در زمینه سخت افزار ها، نرم افزار ها، فناوری اطلاعات، برنامه نویسی، کسب و کار های بزرگ و کوچیک ، دنیای دیجیتال و به طور کل میشه گفت امروزه تو اکثر مشاغل دخالت داره.
با گسترده شدن و فراگیر شدن اینترنت، دنیای پلتفرم ها هم بزرگ تر شده و باعث رشد سریع تر، بازده بهتر و بزرگتر شدن مشاغل شده، به طوری که پلتفرم ها در فضای کاری به خصوص در دنیای دیجیتال و اینترنت به صورت شبکه ای و گسترده کار میکنن و اصلی ترین خصوصیاتشون صرفا رابط یا واسطه بین عرضه و تقاضا یا تولید کننده و مصرف کننده هست و کارهای پلتفرمی هیچ تخصصی در تولید و عرضه کالا یا خدمات ندارن.
این نکته رو باید بدونیم که شرکت هایی که به واسطه یه سری از وب سایت ها یا اپلیکیشن ها محصولات خودشون رو تو دید مخاطب میزارن و به فروش میرسونن ، یک پلتفرم نیستن و نوع کسب وکارشون خطی و مسقیمه که نوع فروش و ارائه محصولشون متفاوته که به این نوع کسب و کارها، شرکت های خطی یا (pupline) گفته میشه.
از اینستاگرام، فیس بوک، تلگرام، گوگل ، آمازون نمونه های خارجی، و آپارات ، دیجیکالا ،دیوار ،اسنپ، تپ سی، کافه بازار و شیپور رو به عنوان نمونه های موفق داخلی میتونیم نام ببریم.
دیدگاه شما