حجم مبنا چیست؟
حجم مبنا یکی از ابزار های کنترلی بازار سرمایه است که از سوی قانون گذار برای ایجاد شرایطی مناسب برای تعیین قیمت سهام و جلوگیری از مداخله و دست کاری قیمت ها توسط افراد سودجو و سفته باز ، مورد استفاده قرار می گیرد.
همانطور که می دانید افراد حقیقی و حقوقی مختلف با سرمایه های کوچک و بزرگ ، کارگزاری ها ، شرکت های سرمایه گذاری و یا خود شرکت منتشر کننده ی سهام در بازار سهام فعال هستند و دست به خرید و فروش سهام شرکت می زنند ؛ در این بین سازمان بورس اوراق بهادار که مسئول و متولی انجام معاملات در بازار سرمایه است توسط شرکت های زیر مجموعه خودش یعنی شرکت بورس اوراق بهادار تهران و شرکت فرابورس ایران بر نحوه ی انجام معاملات نظارت می کند و با وضع قوانین حجم مبنا و …. امکان هر گونه مداخله در روند معاملات و در پی آن به خطر افتادن سرمایه مردم را از بین می برد تا سرمایه گذاران در امنیت کامل به خرید و فروش سهام بپردازند.
حجم مبنا به زبان ساده
بر اساس تعریف سازمان بورس اوراق بهادار حجم مبنا عبارت است از :
حداقل تعداد سهام تعیین قیمت سفته چگونه است یک شرکت که باید در هر روز مورد دادوستد قرار گیرد تا تمام درصد تغییرات مجاز در آن روز در تعیین قیمت روز بعد لحاظ شود.
به عبارت ساده تر حجم مبنا حداقل تعداد سهام یک شرکت است که در طول روز باید معامله شود تا قیمت پایانی آن سهم بتواند بطور کامل با قیمت آخرین معامله در محدوده دامنه نوسان تطبیق پیدا کند؛ پس حجم مبنا و قیمت پایانی یک سهم به مهم مرتبط هستند و همانطور که می دانیم، قیمت پایانی میانگین وزنی قیمت های معامله شده در طی روز است.
تاثیر حجم مبنا بر معامله های روزانه به این صورت است که هر چقدر تعداد سهام معامله شده کمتر از حجم مبنا باشد و یا در اصطلاح اگر حجم مبنا پر نشود؛ قیمت پایانی نیز به همان نسبت کمتر نوسان خواهد کرد . برای درک بهتر موضوع فرض کنید حجم مبنای سهامی ۶ میلیون سهم است؛ اگر تمام معاملات روز این سهم در محدوده ۳٪ مثبت باشد ولی تنها ۲ میلیون از تعداد سهام های آن مورد معامله قرار بگیرد، حجم معاملات روزانه به حجم مبنا نرسیده و به همان نسبت قیمت پایانی کمتر از قیمت آخرین معامله بسته خواهد شد و در این تعیین قیمت سفته چگونه است مثال قیمت پایانی در محدوده ۱٪ مثبت خواهد بود . درتصویر زیر مثالی از این اتفاق را می بینید.
تاریخچه حجم مبنا
حجم مبنا در سال ۱۳۸۲ توسط سازمان بورس و اوراق بهادار به سردبیری حسین عبده تبریزی شکل گرفت؛ در ابتدای قرار بر این بود که ۱۵ درصد از کل سهام یک شرکت بورسی طی یک سال مورد معامله قرار گیرد و روزهای کاری سال ۲۵۰ روز در نظر گرفته شده بود.
بر این اساس حجم مبنای روزانه یک سهم، ۰.۰۰۰۶ کل سهام شرکت در نظر گرفته شد تا قیمت پایانی بتواند نوسان کند. این قانون در سال ۱۳۸۳ از ۱۵ درصد به ۲۰ درصد افزایش یافت و حجم مبنای روزانه سهم به ۰.۰۰۰۸ تغییر کرد؛ اما از سال ۱۳۹۳ به بعد به ۱۰ درصد کاهش یافته و تا تاریخ ۱۲ اسفند ۹۸ ثابت ماند؛ در ادامه مطلب به طور مفصل به تغییرات جدید حجم مبنا و قیمت پابانی خواهیم پرداخت.
از کجا حجم مبنای یک سهم را مشاهده کنیم؟
برای پی بردن به حجم مبنای یک سهم کافی است با مراجه به سایت مدیریت و فناوری بورس تهران(tse) در قسمت جست و جو، نماد مورد نظر خود را پیدا کرده و به صفحه آن نماد برویم. برای مثال در تصویر زیر حجم مبنای نماد “وتجارت” را مشاهده می کنید.
نحوه محاسبه حجم مبنا چگونه است؟
همانطور که گفتیم با موافقت شورای عالی بورس و اوراق بهادار و طبق مصوبه های جلسه ۷ اسفندماه ۹۸ هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار حجم مبنای شرکت های فرابورسی و همچنین در ۱۲ اسفند ماه ۹۸ تغییر در حجم مبنای شرکت های بورسی را شاهد بودیم.
بر اساس این مصبه ها مقرر شد که برای شرکت های موجود در بازارهای اول، دوم و پایه فرابورس ایران حجم مبنا معادل ۴ در ده هزار تعداد سهام شرکت اعمال شود. فرابورس ایران اعلام کرد که حداقل ارزش مبنا در بازارهای اول و دوم فرابورس مطابق با جدول زیر خواهد بود.
این حجم مبنا داینامیک است یعنی تعداد حجم مبنای هر سهم، بر اساس قیمت پایانی سهام در آخرین روز معاملاتی هر هفته محاسبه و از نخستین روز معاملاتی هفته بعد اعمال می شود لذا اگر قیمت سهام بالا رود حجم مبنا کاهشی و اگر قیمت پایین آید افزایشی است.
برای شرکت های بورسی نیز حداقل ارزش حجم مبنا (تعداد حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی چهارشنبه هر هفته) ۵۰ میلیارد ریال و در شرکت هایی با سرمایه ۲۰ هزار میلیارد ریال و بالاتر، ۱۲۰ میلیارد ریال و با سرمایه کمتر از ۲۰ هزار میلیارد ریال ۱۰۰ میلیارد ریال تعیین گردیده است.
چه زمانی حجم مبنای شرکتی ۱ در نظر گرفته می شود؟
پیش از اعمال قانون جدید برای حجم مبنا در معاملات شرکت های پذیرفته شده در فرابورس حجم مبنا اعمال نمی شود و حجم مبنای این شرکت ها ۱ در نظر گرفته می شد؛ یعنی سهم به هر قیمتی معامله شود تا آن قیمت نوسان می کند و ارتباطی با حجم معاملات ندارد البته برای قیمت پایانی همان میانگین وزنی در نظر گرفته می شود.
امروزه هم در شرایط خاص این حجم مبنای ۱ برای سهم ها اعمال می شوود که این موارد عبارت اند از:
الف) در صورتی که نماد شرکت های پذیرفته شده در بورس و فرابورس به دلیل برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه (به منظور تقسیم سود نقدی) و همچنین مجمع عمومی عادی به طور فوق العاده (به منظور تغییر اعضای هیئت مدیره، تصویب افزایش سرمایه و …) متوقف شود.
ب) افشای اطلاعات با اهمیت توسط شرکت ها
ج) بوجود آمدن گره معاملاتی
د) برای حق تقدم سهام شرکت ها
ه) معاملات بلوکی و معاملات عمده
برای تسلط کامل بر این مقاله پیشنهاد می کنیم مطلب حجم معاملات در بورس را نیز مطالعه بفرمایید.
معایب و مزایای حجم مبنا چیست؟
همانطور که گفتیم حجم مبنا از ایجاد قیمت های کاذب جلوگیری می کند اما در مواقعی مثل تشکیل صف های خرید و فروش نیز باعث بلوکه شدن حجم زیادی از پول می شود و نوسان قیمت را در هر دو روند نزولی و صعودی کند می کند.
در این مواقع که حجم معاملات بسیار پایین می آید ( به اصطلاح می گویند سهم خشک شده است) و نوسانی نمی کند معمولا در این شرایط سازمان بورس در محدوده زمانی مشخصی مانند یک روز نماد سهام را بدون دامنه نوسان و حجم مبنا باز می کند تا معاملات انجام شود و قیمت مورد نظر خریداران و فروشندگان در عرضه و تقاضا تعیین شود.
نکاتی در مورد حجم مبنا
صف های خرید و فروش از مواردی هستند که احتمال پر نشدن حجم مبنا در آنها بیشتر است زیرا خریداران یا فروشندگان با دیدن صف ها تمایل دارند که در قیمت های پایین تر خرید کنند یا در قیمت های بالاتر بفروشند بنابراین صبر می کنند و حجم معاملات پایین می آید.
برای مثال در تصویر زیر که صف خرید می باشد و در تمام طول روز قیمت در بالاترین حد مجاز خود معامله شده باز هم قیمت پایانی کمتر از قیمت آخرین معامله می باشد و به ۵% مثبت نرسیده است. زیرا حجم معاملات از حجم مبنا کمتر می باشد.
در شرکت های بزرگ تر چون حجم مبنا نیز بزرگ تر است ممکن است گاهی اوقات حجم مبنا پر نشود که البته سازمان بورس مدتی حجم مبنای شرکت های بزرگ را کاهش داده بود اما در کل شرکت های بزرگ نوسانات کمتری دارند و حرکت آنها کند تر است.
در بازار های مالی جهانی چیزی به اسم حجم مبنا وجود ندارد و این عامل محدود کننده همانند دامنه نوسان صرفا مختص به بازار ایران می باشد.
برای افرادی که استراتژی معملاتی نوسان گیری برای معاملات خود دارند حجم مبنا می تواند یک مزاحم باشد که بازدهی و سرعت حرکت قیمت را کاهش دهد از این رو برای این افراد بهتر است که در شرکت های فرابورس و یا شرکت های کوچک تر که حجم مبنای کمتری دارند فعالیت کنند.
پیشنهاد می کنیم این مطلب را هم مطالعه بفرمایید: صف خرید و فروش در بورس چیست؟!
آیا عدم پرداخت سفته زندان دارد؟ آشنایی با راهکارهایی برای وصول آن
سفته یکی از اوراق بهادار است که از اسناد تجاری محسوب می شود. سفته در حقیقت یک ابزار برای پرداخت غیرپولی است. بر اساس این سند فرد صادر کننده متعهد می شود تا در زمانی مشخص یا غیر مشخص مبلغی را به صورت عند المطالبه به شخص دارنده سفته پرداخت کند. نکته مهم در مورد این اوراق دانستن قوانین مربوط به آن است تا مشکلات ناشی از آن به حداقل برسد. بر این اساس یکی از مهم ترین سؤالاتی که در این باره مطرح می شود، این است که آیا سفته زندان دارد یا خیر. با توجه به اهمیت این موضوع در این مقاله برآن شدیم تا در مورد قوانین مربوط به سفته و عواقب عدم پرداخت آن مطالبی را عنوان کنیم. با ما همراه باشید.
روش خرید و پر کردن سفته
خرید و تهیه سفته امروزه کار دشواری نیست. سفته را می توان حتی از دکه های روزنامه فروشی نیز تهیه کرد. اما پیشنهاد می شود تا برای جلوگیری از عواقب احتمالی این اوراق از بانک تهیه شود. با این که خرید سفته جز کارهای بسیار رایج در کشور است، اما هنوز عده زیادی از افراد با قوانین و معاملات مربوط به آن آشنا نیستند. هنگام امضا کردن سفته آگاهی و اطلاع از قوانین مرتبط با آن از قبیل این که سفته زندان دارد یا خیر ضروری خواهد بود.
شما در حال مطالعه مقاله مرتبط با پرسش “آیا سفته زندان دارد” هستید.
برای پر کردن سفته نیز قواعدی باید رعایت شود. طبق ماده ۳۰۸ قانون تجارت فته طلب یا همان سفته علاوه بر امضاء یا مهر باید دارای تاریخ و متضمن مراتب ذیل باشد:
- مبلغی که باید تادیه شود با تمام حروف
- گیرنده وجه
- تاریخ پرداخت
غیر از موارد عنوان شده سایر مندرجات موجود در سفته در صورت عدم پر شدن مشکلی در اعتبار سفته ایجاد نمی کند. در صورتی که سفته برای شخص خاصی صادر می شود، ذکر نام آن شخص بر روی آن الزامی خواهد بود. در غیر این صورت عبارت در وجه حامل روی آن ذکر می شود. در این حالت هر شخصی که سفته را در اختیار داشته باشد می تواند نسبت به وصول آن اقدام کند.
آیا عدم پرداخت سفته زندان دارد؟
در پاسخ به این سؤال که آیا سفته زندان دارد یا خیر باید عنوان کنیم که مطالبه این اوراق برخلاف چک، از سوی مراجع کیفری امکان پذیر نخواهد بود. شاید یکی از دلایلی که در معاملات باعث برتری چک نسبت به سفته شده است همین امر باشد. لازم به ذکر است که پرداخت سفته می تواند بر اساس توقیف اموال شخص به میزان مبلغ و یا قسط بندی مبلغ سفته نیز انجام شود. چنانچه با وجود این شرایط نتوان سفته را وصول کرد، می توان با استفاده از برگ جلب، صادر کننده سفته را تا پایان پرداخت یا توافق در حبس نگه داشت.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد قوانین مرتبط و دریافت مشاوره حقوقی سفته می توانید با کارشناسان ما در مجموعه حقوقی تهران مدافع در تماس باشید.
راهکارهایی برای وصول سفته
در قسمت قبل در مورد این که سفته زندان دارد و یا می توان به صورت کیفری در مورد آن رسیدگی کرد صحبت کردیم. در این قسمت قصد داریم تا در مورد روش های وصول سفته به صورت قانونی مطالبی را عنوان کنیم. چنانچه فردی که ملزم به پرداخت سفته است، در مدت زمان تعیین شده اقدام به برگرداندن مبلغ نکند، لازم است تا دارنده سفته حداکثر تا ده روز بعد از تاریخ سررسید سفته نسبت به تنظیم واخواست اقدام کند. در مطلبی جداگانه نمونه دادخواست مطالبه وجه سفته را مورد بررسی قرار دادیم.
برگه ی واخواست در حقیقت به عنوان یک اعتراض رسمی شناخته می شود که از سوی بانک و یا دادگاه قابل تنظیم خواهد بود. برگه یا نامه واخواست در اختیار صاحب سفته، فرد امضا کننده سفته و همچنین دادگاه قرار خواهد گرفت و بر اساس آن می توان نسبت به وصول مبلغ سفته از طریق اجرای اسناد رسمی و یا مراجع قضایی دادگستری اقدام کرد.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد چگونگی وصول سفته و انجام مراحل آن مقاله وکیل بانکی را از دست ندهید.
قوانین انتقال سفته
پس از آن که با قوانین کیفری و این که آیا عدم پرداخت سفته زندان دارد یا خیر صحبت کردیم، وقت آن رسیده است تا در مورد قوانین انتقال سفته نیز مطالبی را عنوان کنیم. سؤالی که برای بسیاری از کاربران مطرح می شود این است که آیا سفته نیز مانند چک قابلیت انتقال دارد یا خیر؟ در پاسخ به این سؤال باید عنوان کنیم که بله این امکان در مورد سفته نیز وجود دارد.
انتقال سفته بدین صورت انجام می شود که در مورد نمونه هایی که در وجه حامل است، حامل آن تغییر می کند. در حالی که اگر سفته به نام یک شخص صادر شده باشد می توان آن را پشت نویسی کرد و آن را انتقال داد.
سفته قوانین زیادی دارد که شاید بسیاری از افراد با این قوانین آشنا نباشند. به منظور وصول سفته و یا جلوگیری از گرفتار شدن در مسائل و مشکلات آن بهتر است با یک وکیل سفته و یا مشاوران این حوزه مشورت کرد. وکلای خبره در مجموعه معتبر تهران مدافع آماده هر گونه خدمت رسانی به هموطنان عزیز در حوزه مسائل مرتبط با سفته خواهند بود. برای دریافت پاسخ سوالات خود از قبیل اینکه سفته زندان دارد و یا سایر قوانین مربوط به سفته با کارشناسان ما در تماس باشید.
سؤالات متداول:
- آیا می توان برای صادرکننده سفته بدون تاریخ حکم جلب گرفت؟
در این شرایط سفته باید تکمیل و واخواست شود و دادخواست مطرح شود. تا بعد از رسیدگی و عدم پرداخت در مرحله اجرا بتوانید طی دستور جلب گرفت.
- هزینه واخواست و دادخواست سفته چقدر است؟
هزینه دادرسی سفته حدود ۳.۵ درصد قیمت سفته خواهد بود.
- در صورتی که ده روز از تاریخ سفته بگذرد قابلیت مطالبه وجود دارد؟
ظرف مهلت مقرر پس از سررسید بایستی برای مطالبه مبلغ سفته واخواست دهید اگر در مهلت مقرر این اقدام صورت نگیرد بعنوان سند عادی شناخته شده و رسیدگی به آن مشکل خواهد بود.
- سفته باید چگونه نوشته شود تا امکان سواستفاده از آن وجود نداشته باشد؟
در مواقعی که سفته به منظور ضمانت و یا حسن انجام کار امضا می شود بهتر است روی آن تاریخ درج نشود و بر روی آن عبارت بابت ضمانت یا حسن انجام کار قید شود.
همه چیز در مورد سفته
با موضوع همه چیز در مورد سفته با شما عزیزان همراه هستیم.
قانون سفته
سفته تعهد به پرداخت است اما دستور پرداخت می باشد. سفته دو طرف دارد.
طرف اول: صادر کننده یا متعهد
طرف دوم: دارنده یا متعهد
شرایط شکلی سفته
طبق ماده 308 قانون تجارت شکلی سفته عبارتند از:
1-مهر یا امضای
در صورت فقدان مهر یا امضای سند هیچ اثرحقوقی ندارد.
2.تاریخ صدور سفته
تاریخ صدور به روز و ماه و سال الزامی میباشد.
3.مبلغ سفته
تعیین مبلغ سفته الزامی است.
اگر چه طبق ماده 308ق.ت مبلغ سفته حتما به حروف باشد. اما اگر با عدد نوشته شود باز هم معتبر است.
4.گیرنده وجه
سفته به سه حالت صادر میشود
الف) در وجه شخص معین
ب) به حوالی کرد شخص معین
ج) وجه حامل
قید نام گیرنده الزامی نمیباشد زیرا در این حالت سفته در وجه حامل محسوب میشود صدور سفته در وجه صادر کننده سفته امکانپذیر نمیباشد و چنین سفته ای قابلیت ظهر نویسی ندارد.
همه چیز در مورد سفته
تاریخ تادیه
به نظر می رسد در صورت عدم تعیین تاریخ تادی، سفته عندالمطالبه محسوب می شود. سفته میتواند به صورت عندالمطالبه صادر شود. عندالمطالبه بودن سند یعنی پرداخت وجه ستدد بعد از مطالبه .به رویت بودن سند یعنی، پرداخت بعد از ارایه سند.
تاریخ تادیه وجه سفته نیز میتوان مانند برات معین شود مثلا به وعده معین یا به وعده از رویت یا به رویت. مثلا در سفته به روایت، طبق ماده274 ق.ت مهلت ارایه سند به صادر کننده جهت پرداخت یک سال است و در صورت عدم ارایه، حق مراجعه به ظهر نویسان از بین میرود.
بهترین وکیل چک و سفته تهران
نکته: قانون گذار امکان تادیه سفته را جز مندرجات الزامی ذکر نکرده است. به عقیده دکتر کاویانی و ستوده، ماده 223 ق.ت در سفته کاربردندارد ودر صورت عدم تعیین مکان تادیه، اقامتگاه قانونی صادر کننده، مکان پرداخت. اما به عقیده دکتر اسکینی محل پرداخت مانند برات باید تصریح شود.
همه چیز در مورد سفته
عنوان سفته
قانون تجارت تصریحی مبنی بر قید عنوان ندارد اما عملا سفته در فرم چاپی مخصوص منتشر می شود و عنوان ان نیز در فرم چاپی قید میشود.
مندرجات الزامی سفته.
1.مهر یا امضا 2.تاریخ صدور3.مبلغ معین4.تاریخ تادیه (اختلاف نظر وجود دارد)
ضمانت اجرای عدم رعایت شرایط شکلی
ضمانت اجرای رعایت مندرجات ماده 308 ق.ت، در قانون تصریح نشده است اما عدم رعایت شرایط الزامی موجب میشود سند، اعتبار سند تجاری سفته را نداشته و سند عادی محسوب میشود تابعیت سفته از مقررات برات:
طبق ماده 309 ق.ت (تمام مقرارت راجع به بروات تجارتی در مورد فته طلب نیز لازم الرعایه است)
مواد 306 ق.ت در خصوص سفته نیز رعایت می شود .کلیه مقرارت راجع به برات در خصوص سفته نیز رعایت میشود مگر مقررات راجع به قبولی (قبولی یا نکول اعتراض نکول) و تعدد نسخ هم چنین همان طور که می خواندیم صدور برات در وجه حامل بلاموضوع است اما صدور سفته در وجه حامل امکان پذیر است.
مسئولیت در سفته
صادر کننده و پشتنویسان سفته قبل از رسیدن مسئولیتی ندارد زیرا در سفته قبولی وجود ندارد و مسئولیت آنها فقط بعد از سر رسیدن و نسبت به پرداخت است.
صادر کننده سفته
مراجعه به صادر کننده سفته مهلت زمانی محدودی ندارد زیرا صادر کننده سفته مدیون اصلی سفته است.
شرط عدم مسئولیت صادر کننده سفته باطل است.
همه چیز در مورد سفته
مسئولیت پشت نویسی سفته
پس از مراجعه به صادر کننده سفته و عدم پرداخت وجه، دارنده بعد از اعتراض عدم تادیه طبق ماده 249 ق.ت می توان به ظهرنویسان مراجعه کند.
دارنده پس از رسیدن برات و مراجعه به صادر کننده و اعتراض عدم تادیه ظرف ده روز ارز تاریخ اعتراض عدم تادیه میتواند مستقیما به هر کدام از ظهر نویسان مراجعه کند.
بر اساس مواد 286و278 ق.ت مهلت اقامه دعوای دارنده به یکی از ظهر نویسان مراجعه نموده و وجه را در یافت کرد، ظهر نویس پرداخت کننده حق خواهد داشت تا به ایادی ما قبل مراجعه کند. مهات مراجعه مانند حالت پیش از همان یک سال و دو سال است اما مبدا دیگر زمان اعتراض عدم تادیه نسبت مبدا شروع مهلت بسته به این دارد که ظهر نویس چگونه وجه را پرداخت کرده باشد. اگر با اقامه دعوا پرداخت کرده باشد مهلت ،از فردای روز پرداخت شروع میشود.
نکته: شرط عدم مسئولیت ظهر نویس سفته مانند برات و چک صحیح است.
مدت زمان اقامه دعوا علیه ظهر نویس
اقامه دعوای دارنده علیه ظهر نویس 1یا2سال از تاریخ اعتراض عدم تادیه
اقامه دعوای پشتنویس علیه . ظهر نویس قبلی/ 1 یا 2 سال از فردای روز پرداخت یا از فردای ابلاغ احضاریه دادگاه
مسئولیت ضامن سفته
تنظیم و تکمیل سفته
در جمع بندی مطالبی که گفته شد:
به جهت اینکه بشود نام یک سند را بر سفته گذاشت، باید مشخصات ظاهری آن رعایت شود، در غیر این صورت، سفتهای که امضا میکنید مشمول مقررات نمیشود.
اول اینکه مبلغ باید به صورت تمام حروف روی آن نوشته شده باشد. مبلغی که تعهد میکنید نباید از مبلغ اسمی آن بیشتر باشد، در واقع مبلغ اسمی، سقفی است برای تعهد در آن سند؛ مثلا برای تعهدکردن ۲۷۰ میلیون ریال باید سفته ۳۰۰ میلیونی بخرید.
دوم اینکه گیرنده وجه مشخص باشد البته حتما لازم نیست نام شخص خاصی روی سفته نوشته شود. سفته میتواند در وجه حامل باشد یا به شخص دیگری حواله شود؛ عبارت “حوالهکرد” برای همین است.
وکیل وصول سفته شمال تهران
مطلبی که باید به آن توجه کنید این است که تاریخ پرداخت آن مشخص باشد. اگر تاریخ نوشته نشود، سفته مشخصات ظاهری خود را از دست میدهد و دیگر یک سند تجاری نخواهد بود. بلکه فقط یک سند عادی است که طبق قانون مدنی میتوان نسبت به وصول مبلغ آن اقدام کرد. در ضمن این امر میتواند دلیلی بر عندالمطالبه بودن آن باشد؛ یعنی موقع پرکردن سفته تاریخ برای دو طرف اهمیتی نداشته بلکه مبلغ تعهد شده مهم بوده است.
همه چیز در مورد سفته
نحوه تغییر در سفته
جهت اینکه وضعیت سفته را تغییر دهید، میتوانید آن را پشتنویسی یا ظهرنویسی کنید. مثلا عبارت حوالهکرد برای انتقال سند به فرد دیگری است، اما چنانچه این عبارت را خط بزنید به این معنی است که حق انتقال را از دارنده سلب کردهاید و اگر مجبور به انتقال شوید باید ظهرنویسی کنید و بنویسید که این سند به فلانی منتقل شد و پای نوشتهتان را هم امضا نمایید.
مضافا میتوانید برای دریافت وجه به دیگری وکالت دهید که این را هم باید ظهرنویسی کرده و امضا کنید، چون اصولا ظهرنویسی برای انتقال است، اگر برای وکالت در وصول باشد، باید عبارت “برای وکالت” تصریح شود و به امضای دارنده برسد. کسی که با ظهرنویسی وکالت پیدا میکند، درست مانند دارنده سفته حق اقامه دعوی را نیز برای وصول آن خواهد داشت.
حق بازداشت در صورت عدم پرداخت
جهت اینکه بتوانید از مسئولیت تضامنی ظهرنویسها برای وصول طلب خود استفاده کنید، باید تا قبل از اینکه یک سال از تاریخ واخواست بگذرد، دادخواستی علیه آنها به دادگاه تقدیم کنید.
اگر این کار را انجام ندهید، بعد از یکسال دعوی شما علیه ظهرنویسها پذیرفته نمی شود، اما اگر دادخواست بدهید، این حق را خواهید داشت که از دادگاه تقاضای تامین کنید؛ به این معنی است که قبل از رسیدگی و صدور حکم، مالی را از اموال طرف دعوی که معادل مبلغ طلب شماست، به دادگاه معرفی کنید تا برای اطمینان از وصول طلب، به نفع شما توقیف شود.
وکیل در شمال تهران
بدین نحو بعد از صدور حکم، حتی در صورتی که ضامن طلب شما را نپذیرد، باز هم وصول طلب شما از مال توقیف شده، امکان دارد.
در این صورت خیلی آسانتر و مطمئنتر به پولتان میرسید، اما اگر اموالی تعیین قیمت سفته چگونه است از محکوم پیدا نشود، به استناد ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی، میتوانید تقاضای بازداشت شخص محکوم را کنید.
از جمله نکات مهمی که درباره سفته باید بدانید. این است که : کل ویژگیها و وظایفی که در قانون تجارت برای سفته گفته شده است، در عرف حال حاضر با استفاده از چک خیلی سادهتر و مطمئنتر اجرا میشود؛ بنابراین بهترین و مهمترین کاربردی که امروز برای سفته باقی مانده، استفاده از آن برای ضمانت است؛ یا ضمانت حسن انجام کار یا ضمانت پرداخت اقساط وام و مانند اینها.
همه چیز در مورد سفته
شرایط سفته ی وصول نشده
امکان دارد مبلغ تعهد شده، با رسیدن موعد مقرر پرداخت نشود. در این صورت اگر دارنده سفته هستید، باید تا ۱۰ روز بعد از تاریخ سررسید، سفته را واخواست کنید. جهت این کار باید واخواستنامهای تنظیم و به دادگاه رسیدگیکننده به امور حقوقی تقدیم کنید.
واخواستنامه چاپی را میتوان از دادگاه ها و یا حتی از بانکها تهیه کرد.
سفته امکان دارد با ظهرنویسیهای متعدد به اشخاص متعددی منتقل شود. در این حالت صادرکننده یعنی کسی که آن را امضا میکند و تمام ظهرنویسها همگی در مقابل دارنده آن مسئولیت تضامنی دارند. مسئولیت تضامنی به این معنی است که تمام این افراد مسئول پرداخت تمام مبلغ هستند؛ یعنی اگر دارنده سفته هستید میتوانید به هر کدام از امضاکنندگان که دسترسی راحت تری به او دارید مراجعه نمایید و کل مبلغ را از او بخواهید.
برات چیست؟
البته این کار برای هر کدام از امضاکنندگان این حق را به وجود میآورد که برای پس گرفتن مبلغی که به دارنده پرداخت نموده، به امضاکننده قبل از خود رجوع نماید؛ یعنی برای هر یک از ظهرنویسها حق مطالبه وجه نسبت به ظهرنویسهای قبل از خود و در نهایت نسبت به شخص صادرکننده وجود دارد.
نحوه انتقال سفته
شخصی که این سند به نام او صادر شده است، میتواند آن را به شخص دیگری انتقال دهد. برای این کار باید سفته را به نام نفر سومی ظهرنویسی نمایید. در این صورت، تمام حقوق و مزایای مربوط تعیین قیمت سفته چگونه است به سفته، به دارنده جدید منتقل میشود.
انتقال سفته با امضای دارنده آن انجام میشود. کسی که سفته به نام او امضا شده یا کسی که با ظهرنویسی به او منتقل شده، دارنده سفته محسوب میشود.
دارنده میتواند برای وصول وجه تعهد شده، به دیگری وکالت دهد. برای این منظور باید دارنده با نوشتن عبارت وکالت برای وصول را پشتنویسی و امضا کند.
همه چیز در مورد سفته
چک؛ جانشین بر حق سفته
سفته همان وظیفه عرفی چک را به عهده دارد، اما به مرور زمان در معاملات چک جای هر سند دیگری را گرفت؛ چراکه برای تعهد پرداخت پول در آینده نیاز به وجود ضمانتی برای اجرای تعهد است. چک به دلیل اینکه جنبه کیفری که میتواند داشته باشد این ضمانت را خود به خود و طبق قانون همراه دارد.
جنبه کیفری یعنی صدور چک بلامحل به خودی خود جرم است، بدون اینکه جنبه مسئولیت مدنی و بدهکاری به غیر را در نظر بگیریم. جرم صدور چک پرداخت نشدنی یک جرم مادی صرف است که حتی نیاز به احراز انگیزه ندارد.
وكيل وصول سفته و چک
تفاوت دیگری چک با سفته در این است که برای داشتن چک نیاز به مقدماتی است؛ شما باید در بانک حساب جاری داشته باشید تا بتوانید به نام خود چک صادر کنید. برای باز کردن حساب جاری هم نیاز است به بانک ثابت کنید که منبع مالی مستمر دارید و میتوانید پولهای تعهد شده را از آن منبع تامین کنید.
در صورتی که سفته را میتوانید خیلی راحت و با پرداخت مبلغ معینی بخرید.
سفته را از کجا تهیه نماییم؟
سفته را میشود از هر جایی تهیه کرد. از دستفروشان بازار گرفته تا بعضی از دکههای روزنامهفروشی. لیکن مطمئنترین محل برای تهیه این سند، شعبههای بانک ملی است.
اگر آن را از جای نامعتبر بخرید ممکن است مبلغی بیشتر از آنچه مصوب است از شما بگیرند. حتی ممکن است در مقابل مبلغ بیشتر به شما یکسری سند جعلی بدهند که دردسرهای زیادی بعدها برای شما داشته باشد. بهای مصوب برای سفته عبارت است از ۰.۵ در هزار مبلغ اسمی سند.
طبق رای وحدت به شماره 597 مورخ 12/2/1374مهلت یک سال مقرر در ماده 286 ق.ت، جهت استفاده از حقی که ماده 249 این قانون برای دارنده برات یا سفته منظور نموده، در مورد ظهر نویس به معنای مصطلح کلمه بوده و ناظر به شخصی که ظهر سفته را عنوان ضامن امضاء نموده است. زیرا با توجه به طبع ضمان و مسئولیت ضامن در هر صورت بنا برقول ضم ذمه به ذمه یا انتقال آن در قبال دارنده سفته یا برات، محدودیت مذکور در ماده 286 ق.ت درباره ضامن مورد نداشته است.
همه چیز در مورد سفته
نشانی دفتر وکالت وکیل آنلاین در تهران
میدان ونک- ابتدای بزرگراه حقانی- خیابان گاندی جنوبی- خیابان چهاردهم- پلاک 14- طبقه 4- واحد 9 و 10
سفته چیست؛ آشنایی با شرایط صدور و مزایای داشتن آن
سفته از لحاظ حقوقی سندی تجاری است که صادرکنندهی آن تعهد میکند مبلغ معینی پول را در سررسید معین یا عندالمطالبه به دارندهی آن، بپردازد. درنتیجه میتوان گفت ماهیت سفته تعهد به پرداخت مبلغی پول در آینده است. استفاده از سفته به دلیل مزایایی که برای دارندهی آن به همراه دارد، امروزه در روابط اشخاص با یکدیگر رواج یافته است. بنابراین ممکن است شما نیز تاکنون در صدد صدور این سند یا به اصطلاح عرفی «دادن سفته» برآمده باشید یا از کسی درخواست کرده باشید که سفتهای را به نفع شما صادر کند، یعنی همان چیزی که در عرف از آن با نام «گرفتن سفته» یاد میشود. در نوشتهی پیشرو، خواهیم دید که سفته چیست و برخی نکات کاربردی در تعیین قیمت سفته چگونه است خصوص سفته را مرور خواهیم کرد.
صدور سفته چه شرایطی دارد؟
الف. به عنوان صادرکنندهی سفته زمانیکه سفته را مهر یا امضا میکنید و میخواهید آن را به طرف مقابلتان تحویل دهید، بهتر است اطمینان حاصل کنید که شرایط زیر را رعایت کردهاید:
- ابطال تمبر مالیاتی: هنگام مراجعه به بانک برای دریافت اوراق چاپی سفته، بانک به نسبت مبلغ مورد نظر شما برای سفته، وجهی از شما دریافت میکند و در اصطلاح عرفی گفته میشود که شما برگ سفته را خریدهاید. این مبلغ در واقع همان مالیاتی است که برای صدور سفته باید پرداخت شود و امروزه جایگزین ابطال تمبر مالیاتی شدهاست. رقمی که در میانهی سفته به صورت مورب درج شده (در تصویر بالا شصت هزار ریال)، همان مبلغ مالیات را نشان میدهد که معادل سه در هزار مبلغ سفته است.
- درج تاریخ صدور سفته: یعنی تاریخی که شما به عنوان صادرکننده، سند را به طرف مقابل خود تحویل میدهید.
- درج مبلغ معین برای سفته: مبلغی که در حاشیهی سفته نوشته شدهاست (در تصویر بالا بیست میلیون ریال)، سقف مبلغی را معین میکند که شما میتوانید تعهد به پرداخت آن کنید. این سقف شما را از نوشتن مبلغ دقیق سفته بینیاز نمیکند. پس حتما مبلغی که برای سفته در نظر دارید، دقیقا درج کنید و به سقفی که در حاشیهی سفته قید شده، اکتفا نکنید. به علاوه نوشتن مبلغ سفته به حروف اجباری است. فراموش نکنید که رعایت کردن این دو نکته، راه سوءِاستفادههای احتمالی از سفتهای که صادر کردهاید را خواهد بست.
- تعیین گیرندهی وجه: در این قسمت شما میتوانید عبارت «در وجه حامل» را بنویسید یا نام شخص معینی که سفته را به نفع او صادر میکنید درج نمایید. سفتهی در وجه حامل و سفتهای که به حوالهکردِ شخص معین صادر میشود را میتوان به دیگران انتقال داد. پس اگر تمایل ندارید که سفتهی شما در بازار دستبهدست شود و برای پرداخت آن با اشخاص ناشناس روبهرو شوید، حتما نام شخص معین را درج کنید و همچنین عبارت «به حوالهکرد» را خط بزنید و در سفته قید کنید که دارنده حق انتقال آن را ندارد.
- تعیین تاریخ تأدیهی سفته: تاریخ تأدیهی سفته را میتوان به صورت عندالمطالبه قرار داد یا برای آن موعد تعیین کرد. برای تعیین مدت نیز میتوان از عبارات مختلفی استفاده کرد که رایجترین آن درج تاریخ دقیق است. مثلا ۱۳۹۵/۱۲/۱.
دقت کنید که اگر سفتهای را که امضا یا مهر کردهاید، بدون درج مطالبی که در شمارههای دو تا پنج گفته شد به طرف مقابل تحویل دهید، با یک خطر مهم مواجه میشوید: ظاهرا شما به دارنده وکالت دادهاید که سند را از طرف شما تکمیل کند! پس او میتواند در تکمیل آن تنها منافع خود را در نظر بگیرد. در خصوص شمارهی نخست، اگر مالیات مذکور را پرداخت نکنید مثلا مبلغی را در سفته درج کنید که بیشتر از سقف تعیین شدهاست و درنتیجه برای آن مالیات پرداخته نشده، در آینده با جریمهی مالیاتی روبهرو میشوید.
ب. به عنوان دریافتکننده یا دارندهی سفته، زمانیکه میخواهید سفته را بگیرید، علاوه بر درج مهر یا امضای صادرکننده، به مبلغ مورد نظرتان و مواردی از این دست توجه میکنید؛ یک نکتهی مهم را از خاطر نبرید:تعیین قیمت سفته چگونه است
ایرادی ندارد که صادرکننده دلیل صدور را در سفته قید کند و مثلا بنویسد «بابت خرید اتومبیل» اما صادرکننده نباید برای پرداخت سفته شرط بگذارد. مثل اینکه در سفته درج کند «درصورت تحویل کالا» یا «بابت حسن اجرای تعهد». اگر عباراتی در سفته درج شود که نشاندهندهی مشروط بودن پرداخت باشد، شما به عنوان دارندهی سفته مزایای خاص سفته را از دست میدهید. در ادامه با این مزایا آشنا میشویم.
مزایای سفته برای دارنده چیست؟
- فرض کنید شخص «الف» سفتهای را به نفع شخص «ب» صادر کند و شخص «ب» با امضا کردن پشت آن، سفته را به شخص «ج» انتقال دهد و «ج» نیز به همین ترتیب سفته را امضا کند و به شخص «د» انتقال دهد و درنهایت «د» این سفته را به شما انتقال دهد. حال شما به عنوان دارندهی نهایی سفته، برای وصول وجه سفته میتوانید به هر کدام از اشخاصِ صادرکننده یعنی الف و ظهرنویسان یعنی ب، ج و د، مراجعه کنید. همچنین میتوانید به همهی آنها با هم مراجعه کنید ولی توجه کنید که در این حالت نمیتوانید از هرکدامشان یکبار کل طلبتان را بگیرید! بلکه از مجموع آنها میتوانید یکبار طلبتان را وصول کنید.
از این مزیت سفته که در موراد عادی انتقال طلب وجود ندارد، به عنوان مسئولیت تضامنی مسئولان سفته یاد میشود.
- زمانیکه سفته پرداخت نمیشود، شما میتوانید از دادگاه درخواست کنید که معادل وجه سفته را از اموال هر کدام از آنها (صادرکننده یا ظهرنویسان)، تا زمان صدور حکم توقیف نماید. این درخواست که برای اطمینان یافتن از رسیدن شما به طلبتان انجام میگیرد، درخواست تأمین خواسته نام دارد.
اگر شما برای طلب خود سفتهای در دست نداشتید، دادگاه به راحتی چنین درخواستی را از شما نمیپذیرفت و ممکن بود شما برای بهدست آوردن تأمین خواسته، ناچار شوید که مبلغی را نزد دادگاه به ودیعه بگذارید. اما با در اختیار داشتن سفته و به شرط رعایت تکالیفی که در ادامه خواهد آمد، دادگاه تقاضای شما را بدون دریافت این مبلغ خواهد پذیرفت. به همین دلیل است که از این مورد نیز به عنوان مزیت سفته یاد میشود.
برای استفاده از مزایای سفته، دارنده چه مسائلی را باید رعایت کند؟
اگر شما به عنوان دارنده درصدد هستید که از مزایای سفته (یعنی مسئولیت تضامنی و تأمین خواسته) استفاده کنید؛ فراموش نکنید که تنها در اختیار داشتن سفته کفایت نمیکند. بلکه شما باید به تکالیف زیر نیز عمل کنید:
- ظرف ده روز از سررسیدی که در سفته برای پرداخت قید شدهاست باید به مرجع ثبت واخواست دادگستری مراجعه کنید و به عدم تأدیه اعتراض نمایید. این اعتراض در قالب نوشتهای با عنوان واخواست عدم تأدیه انجام میشود. دقت کنید که اگر سفتهای که در دست دارید سررسید معین ندارد بلکه عندالمطالبه است؛ ابتدا باید ظرف یکسال از زمان صدور سفته و با ارسال اظهارنامه، به صورت رسمی پرداخت وجه آن را از صادرکننده مطالبه کنید. به علاوه شما باید پیگیر ابلاغ اظهارنامه نیز باشید. زیرا تاریخ ابلاغ اظهارنامه به صادرکننده، تاریخ مطالبه و سررسید محسوب میشود و شما از این تاریخ به مدت ده روز فرصت دارید که واخواست عدم تأدیه را ثبت کنید.
از زمانیکه واخواست عدم تأدیه را ثبت کردید، میتوانید با مراجعه به دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوای شما (یعنی دعوای مطالبهی وجه سفته) را دارد، تقاضای تأمین خواسته نمایید. اگر قبل از درخواست تأمین خواسته، دعوای مطالبهی وجه را مطرح نکردهاید؛ لازم است که ظرف ده روز از صدور قرار، این دعوا را طرح کنید. در غیر اینصورت ممکن است از اموال توقیف شده، رفع توقیف شود.
- ظرف یکسال از تاریخ ثبت واخواست عدم تأدیه، شما باید در دادگاه صالح دعوای مطالبهی وجه سفته را طرح نمایید. در غیر اینصورت حق طرح دعوا علیه ظهرنویسهای سفته را از دست میدهید. یعنی همان مزیت مهمی که با عنوان مسئولیت تضامنی از آن یاد شد، از این به بعد وجود ندارد و شما فقط میتوانید علیه صادرکنندهی سفته طرح دعوا کنید. این مهلت یکساله در صورتی است که محل پرداخت سفته در ایران باشد. اگر محل تأدیه در خارج از ایران باشد، شما برای طرح دعوا علیه ظهرنویسها دو سال فرصت خواهید داشت.
برخی از مطالب این نوشته برگرفته از کتاب «حقوق اسناد تجاری» نوشتهی دکتر کورش کاویانی است. برای آشنایی بیشتر با سفته، میتوانید به این منبع مراجعه کنید.
محل تهیه سفته
تا برخی از دکه های روزنامه فروشی که اقدام به فروش سفته می کنند.
ولی یکی از مطمئن ترین محل ها برای تهیه کردن سفته، شعبه های بانک ملی می باشد.
در صورتی که شما سفته را از مکان ها نامعتبر خریداری نمایید،
ممکن است آن ها را با قیمتی بالاتر از آن چه مصوب شده است، به شما بفروشند.
و حتی این امکان وجود دارد که با گرفتن مبالغی بیش تر به شما سفته جعلی بدهند
که در این صورت برای شما دردسرهای بسیاری نیز به همراه خواهد داشت.
وکیل سفته
در واقع سفته به سندی گفته می شود که به وسیله ی آن امضا کننده تعهد می کند
که مبلغی را در مهلت مشخص و معین و یا به صورت عندالمطالبه
در وجه حامل یا شخص معین و یا به حواله کرد وی پرداخت نماید.
وکیل سفته به دلیل آشنا بودن با قوانین مرتبط با سفته
و همین طور داشتن تجربیات مشابه در این زمینه به همین خاطر مشاوره با وکیل می تواند
در مسایل حقوقی مرتبط با سفته به شما کمک کرده
و راه حل های سریع و آسان پیش پای شما قرار دهد.
سفته بایستی علاوه بر امضا و یا مهر متعهد بایستی
دارای مشخص کننده مبلغ تعهد شده، تاریخ و گیرنده ی وجه باشد.
سفته نیز به نوعی وظیفه ی چک را بر عهده دارد
ولی به مرور زمان در معاملات چک جای دیگر اسناد مالی مانند سفته را گرفت.
زیرا جهت تعهد پرداخت پول در آینده نیاز به ضمانتی است که اجرای تعهد را تضمین نماید
و از آن جایی که چک دارای جنبه کیفری می باشد،
این ضمانت را نیز دارا می باشد و سند سفته این ضمانت اجرایی کیفری را ندارد.
اشکال وصول سفته کدامند؟
برای وصول کردن سفته دو راه وجود دارد که اولین راه از طریق اجرای سند رسمی می باشد
که از آن جایی که سفته از جمله اسناد لازم الاجرا می باشد،
اگر دارنده ی سفته به تعهداتش عمل کرده باشد، می تواند به اداره ثبت مراجعه نموده
و خواهان توقف اموال فرد صادر کننده سفته باشد.
دومین راه نیز از طریق مراجعه قضایی می باشد.
√ مشاوره حقوقی رایگان در طول 24 ساعت از طریق تلگرام √ وکالت در پرونده ها توسط وکیل متخصص همان موضوع √ تنظیم قراردادهای داخلی و بین المللی توسط وکلای متخصص √ حضور وکلای متخصص در دعاوی علامت تجاری و طرح های صنعتی √ بیمه حقوقی نسبت به اشخاص حقیقی و حقوقی √ حضور وکیل در دفتر شما √ بیمه حقوقی چیست؟ ضمانتی است که درآن اشخاص حقیقی وحقوقی ، با بهره مندی از مساعدت وکلا وحقوقدانان ، حل وفصل مشکلات و دعاوی خود را به متخصصین سپرده و با آرامش خاطر به کسب و فعالیت وروزمره می پردازند. موسسه حقوقی چتر عدالت ایرانیان با برگزاری نشستی در دفتر موسسه از شرکتها ، موسسات ، وزارتخانه ها وسایر مراکز جهت تنظیم بیمه حقوقی فی ما بین ، در مراحل ذیل دعوت به عمل می آورد: پوشش بیمه حقوقی مشتمل بر سه مورد به شرح ذیل می باشد : 1- مشاوره حقوقی : عبارت است از مشاوره حقوقی در کلیه دعاوی حقوقی ، کیفری و ثبتی 2- تنظیم قرارداد ها : عبارت است از تنظیم قرارداد های داخلی و بین المللی و بررسی و نظارت قرارداد بر اساس قوانین موضوعه 3- قبول وکالت
صداقت و تخصص از ما اعتماد از شما
نه ظالم باش نه مظلوم
تخصص ما رمز موفقیت شما ، اعتماد شما پشتوانه ما
تا امروز وکالت در بیش از 500 پرونده حقوقی
مشاوره حقوقی در بیش از 300 شرکت در ایران
بیش از 5000 مشاوره تلفنی و حضوری پیگیری هر پرونده
توسط وکیل متخصص همان موضوع
آیا میدانید؟ عوامل توليد، تكثير و توزيع آثار سمعي و بصري مستهجن حسب مورد به مجازات مفسد فيالارض، حبس، شلاق، جزاي نقدي، ضبط تجهيزات مربوطه و محروميت از حقوق اجتماعي محكوم ميگردند؟ آیا میدانید؟ هر كس ميتواند قبل از طرح دعوا در مراجع قضايي حق خود را با ارسال اظهار نامه از ديگري مطالبه كند؟ آیا میدانید؟ در صورت مفقود نمودن چك بايد فوراً موضوع را ابتدا به بانك مربوط و سپس به دادسراي عمومي و انقلاب اطلاع دهيد؟ آیا میدانید؟ اخذ گواهی انحصار وراثت به معنای مطالبه سهم¬الارث نیست بلکه فقط برای تعیین ورثه می¬باشد؟ آیا میدانید؟ سرپرستی و نگهداری طفلی که پدر و مادر او جدا از یکدیگر زندگی میکنند تا سن 7 سالگی بر عهده مادر میباشد و تفاوتی بین فرزند دختر یا پسر نمیباشد. آیا میدانید؟ اگر مادری در صورتی که حق حضانت طفل با اوست بخواهد ازدواج کند حق حضانت از وی سلب میشود و در صورت صلاحیت پدر به وی اعطا میگردد، مگر اینکه در زمان طلاق، توافقی در این خصوص کرده باشند.
دیدگاه شما