تعیین نسبت بهینۀ پوشش ریسک قراردادهای آتی سکه: رهیافت مقایسهای
هدف این پژوهش، محاسبۀ نسبت بهینۀ پوشش ریسک قرارداد آتی سکۀ بهار آزادی با استفاده از روشهای مختلف اقتصادسنجی و مقایسۀ کارایی نتایج آنها با یکدیگر است. الگوهای استفادهشده عبارت است از OLS، VAR، VECM که نسبت بهینۀ پوشش ریسک را بهصورت ایستا و ثابت در طول زمان تخمین میزند و الگوهای چندمتغیرۀ گارچ شامل CCC-GARCH، DCC-GARCH انگل و DCC-GARCH تز و تسو است که نسبت بهینۀ پوشش ریسک را بهصورت متغیر در طول زمان تخمین میزند. دورۀ زمانی مدّنظر از تاریخ 05/09/1387 تا 11/03/1394 است و در این بازه از قیمتهای نقدی و آتی سکۀ بهار آزادی استفاده شده است. برای افزایش همبستگی بین بازدههای آتی و نقدی در محاسبۀ نسبت بهینۀ پوشش ریسک علاوه بر بازده روزانه از بازده هفتگی نیز استفاده شده است. درنهایت، هج (Hedge) چیست؟ مقایسۀ معیار کارایی برای الگوهای مختلف نشان میدهد استفاده از الگوهای چندمتغیرۀ گارچ در بازدههای روزانه، عملکرد هج (Hedge) چیست؟ بهتری دارد؛ اما در بازدههای هفتگی این الگوها، کارایی بیشتری نسبت به الگوهای ایستا نمیتواند حاصل کنند.
کلیدواژهها
20.1001.1.23831170.1396.5.3.13.1
عنوان مقاله [English]
Determining the Optimal Hedge Ratio of Gold Coin Futures; A Comparative Approach
نویسندگان [English]
- S. Babak Ebrahimi 1
- Ali Tasbihi 2
1 Assistant Professor at the هج (Hedge) چیست؟ Department of Financial Engineering, Faculty of Industrial Engineering K.N.Toosi University of Technology, Tehran,Iran
2 MSc Student, Department of Financial Engineering, Faculty of Industrial Engineering K.N.Toosi University of Technology, Tehran, Iran
چکیده [English]
The aim of this study is to calculate the optimal hedge ratio of gold coin future contrasts with هج (Hedge) چیست؟ different econometric methods and compare their hedging effectiveness with each other. Used models are OLS, VAR and VECM that estimate the hedge ratio to be static over the time and multivariate GARCH models that estimate the hedge ratio to be vary over the time. The studied time period was from Tuesday, November 25, 2008 to Monday, June 01, 2015 and we have used the future and spot prices of gold coin in this period. To increase the correlation between future and spot returns we have calculated the optimal hedge ratio with weekly returns in addition to daily returns. Finally, the comparisons show that the use of multivariate GARCH models leads to better performance in daily returns but in weekly returns, static models have better results.
کلیدواژهها [English]
- Hedge ratio
- Minimum variance
- Future contracts
- Hedge effectiveness
- Multivariate GARCH models
اصل مقاله
مقدمه
سکۀ بهار آزادی یکی از مسکوکات طلای قانونی در جمهوری اسلامی ایران است که در مقایسه با سایر داراییها (نظیر املاک و مستغلات) خاصیت نقدشوندگی بسیار زیادی دارد؛ از اینرو، ریسک ناشی از نوسانهای قیمت سکۀ طلا ازجمله مقولاتی است که ذهن بسیاری از فعالان اقتصادی این حوزه را به خود مشغول کرده است. بهدلیل نوع دارایی از لحاظ سرمایهای (غیرمصرفی) بودن و بهتبع آن، نوسان ذاتی قیمت داراییهای سرمایهای (بهدلیل فعالیتهای سفتهبازی بر آن) و نیز ارتباط مستقیم قیمت سکه با چندین مؤلفۀ بهشدت متغیر مانند قیمت جهانی طلا، نرخ ارز، سیاستهای کنترل بازار بانک مرکزی، بازده بازارهای رقیب و عوامل دیگر، این کالا همواره نوسان قیمت در خور توجهی دارد و لزوم بهکارگیری استراتژی برای پوشش نوسانهای قیمت آن، روزبهروز بیشتر احساس میشود. ابزارهای مالی مختلفی مانند بیمهنامه، قرارداد تحویل آینده (سلف)، قراردادهای سواپ [1] ، قراردادهای اختیار معامله [2] و همچنین قراردادهای آتی [3] برای رسیدن به هدف کاهش رویارویی با ریسک استفاده میشوند. در این میان، مشتقات مالی، نقش ویژهای در تعیین استراتژی پوشش ریسک ایفا هج (Hedge) چیست؟ میکنند. ازجمله مشتقهای مالی که در این زمینه کاربرد دارند، قراردادهای آتی و قراردادهای اختیار معامله و قراردادهای سلف هستند. در این میان، سادهترین و مشهورترین ابزار پوشش ریسک، استفاده از قرارداد آتی است. ریسکهای مختلفی را با استفاده از قرارداد آتی میتوان کاهش داد که از آن جمله به ریسک کالا، ریسک اعتباری، ریسک نرخ ارز، ریسک نرخ بهره، ریسک سهام و غیره میتوان اشاره کرد. قرارداد آتی، توافقنامهای مبنی بر خرید و فروش یک دارایی در زمان معین در آینده و با قیمت مشخص است؛ بهعبارتدیگر، در بازار آتی، خرید و فروش دارایی پایۀ قرارداد براساس توافقنامهای انجام میشود که به قرارداد استاندارد تبدیل شده است و در آن به دارایی با مشخصات خاصی اشاره میشود. در این حالت، چنانچه فرد به هر دلیلی، کاهش قیمت را نامطلوب بداند، در بازار معاملات آتی، موقعیت فروش را باید اتخاذ کند که در آن صورت، مقدار معینی از دارایی پایه را در آینده با قیمت مشخص باید به خریدار تحویل دهد. دو طرف قرارداد آتی بهطورمعمول به دو گروه پوششدهندگان ریسک و سفتهبازان تقسیم میشوند. پوششدهندگان ریسک از مواجهشدن با تغییرات نامطلوب قیمت داراییها پرهیز میکنند و میکوشند ریسک حاصل از نوسان قیمت را به حداقل برسانند؛ در حالی که سفتهبازان به استقبال ریسک میروند. نقش سفتهبازان بهعهدهگرفتن ریسکی است که پوششدهندگان نمیخواهند آن را به عهده بگیرند.
اشخاصی که نوسان قیمت برای آنها نامطلوب است، با بهرهگیری از قرارداد آتی، استراتژیهای متعددی را برای پوشش ریسک میتوانند اتخاذ کنند. یک استراتژی بهظاهر مناسب این است که فرد به میزان داراییای که قصد پوشش ریسک نوسان قیمت آن را دارد، موقعیت تعهدی در بازار قرارداد آتی اتخاذ کند که به آن استراتژی پوشش ریسک ساده گفته میشود. مطالعات متعدد نشان میدهد این استراتژی برای پوشش ریسک لزوماً کارآمد نیست؛ زیرا استراتژی پوشش ریسک ساده نسبت پوشش ریسک [4] را یک در نظر میگیرد که در تمام شرایط بهینه نیست. نسبت بهینۀ پوشش ریسک عبارت است از نسبت حجم موضع معاملاتی قراردادهای آتی به مقدار ریسکی که در معرض آن است؛ بهعبارتدیگر، نسبت بهینۀ پوشش ریسک، تعیینکنندۀ تعداد قراردادهای آتی است که فرد باید برای مقابله با نوسان قیمتها در برابر یک قرارداد نقدی نگهداری کند. اکنون، پرسشی که پیش میآید این است که از چه تعداد قرارداد آتی برای پوشش ریسک نوسانهای قیمت سکه باید استفاده شود.
مبانی نظری هج (Hedge) چیست؟
نسبت بهینۀ پوشش ریسک را در سال 1960 برای نخستین بار، جانسون [5] براساس نظریۀ نوین سبد سرمایهگذاری با معیار حداقل ریسک معرفی کرد [13]. ادرینگتون [6] (1979) اولین کسی بود که از روش حداقل مربعات معمولی [7] برای تخمین نسبت بهینۀ پوشش ریسک با استفاده از قیمتهای قرارداد آتی استفاده کرد [6]. کاهل و تومک [8] (1983) از روش میانگین واریانس [9] برای ایجاد توازن بین بازده هج (Hedge) چیست؟ و ریسک استفاده کردند [15]. هاوارد و آنتونیو [10] (1984) نسبت بهینۀ پوشش ریسک شارپ را معرفی کردند [11]. آنها با هدف حداکثرکردن تابع مطلوبیت به جای حداقلکردن ریسک موفق به محاسبۀ نسبت بهینۀ پوشش ریسک شدند. جانکوس و لی [11] (1985) کاربرد چهار روش مختلف پوشش ریسک شامل حداکثرسازی سود، حداقلسازی هج (Hedge) چیست؟ واریانس، حداکثرسازی مطلوبیت و الگویی با فرض حذف فرصتهای آربیتراژ را بررسی کردند [14]. بولرسلو [12] (1986) الگوی گارچ [13] را برای براساس ویژگی دستهبندی نوسانهای سریهای زمانی مالی در طول زمان ارائه کرد [2]. تا پیش از معرفی این روشها، نسبت پوشش ریسک بهصورت یک مقدار ثابت و ایستا در طول دورۀ پوشش ریسک در نظر گرفته میشد. بیلی و مییرز [14] (1991) نسبت بهینۀ پوشش ریسک را برای شش کالا در ایالات متحده با استفاده از الگوی گارچ دومتغیره محاسبه کردند [1]. آنها برای هج (Hedge) چیست؟ نخستین بار، نسبت بهینۀ پوشش ریسک را بهصورت متغیر با زمان در نظر گرفتند. گوش [15] (a1993) الگوی حداقل مربعات معمولی را با الگوی تصحیح خطا [16] با استفاده از دادههای شاخصهای S&P500، Dow Jones، NYSE مقایسه کرد [9]. علاوه بر آن، گوش (b1993) استراتژیهای پوشش ریسک را در بازارهای فرانسه، بریتانیا، آلمان و ژاپن بررسی کرد و نتیجه گرفت نتایج بهدستآمده با استفاده از الگوی تصحیح خطا بهتر از نتایج الگوی OLS هستند [10]. پارک و سویتزر [17] (1995) قرارداد آتی شاخصهای S&P 500 و Toronto 35 را بررسی کردند [20]. نتایج این مطالعات نشاندهندۀ برتری الگوهایی است که نسبت پوشش ریسک را بهصورت متغیر با زمان محاسبه میکند. درمقابل، بیستروم [18] (2003) [4]، لین و همکاران [19] (2002) [17]، موسا [20] (2003) [18]، کوپلند و ژو [21] (2010) [5] و تعدادی از منتقدان معتقد بودند محاسبۀ نسبت پوشش ریسک از روش OLS نسبت به روشهای پیچیدهتر برتری دارد. آنها همچنین به این نکته اشاره کردند که از منظر هزینه و فایده، روشهای پیچیدۀ متغیر با زمان بهدلیل تحمیل هزینۀ معاملاتی اضافی با کاهش کارایی مواجه میشوند. وانگ و سو [22] (2010) ثبات نسبت بهینۀ پوشش ریسک را برای شاخص سهام کشورهای ژاپن، هنگ کنگ و کره برای دورۀ زمانی بحران مالی و پیش از هج (Hedge) چیست؟ آن محاسبه کردند [25]. کریشان [23] (2011) کارایی پوشش ریسک را برای قرارداد آتی شاخصهای S&P500، CNX و Nifty محاسبه کردند [21]. وانگ [24] و همکاران (2014) روش نسبت پوشش ریسک حداقلکنندۀ واریانس روند زداییشده را ارائه کردندکه توانایی اندازهگیری نسبت بهینۀ پوشش ریسک را در بازههای مختلف زمانی دارد [24]. مشاهدات آنها نشان میدهد نسبت پوشش ریسک محاسبهشده و کارایی پوشش ریسک مرتبط با آن در بازههای مختلف زمانی متفاوت است که این ویژگی میتواند پاسخگوی نیاز افراد با افق سرمایهگذاری متفاوت باشد. ژو [25] (2015) نسبت پوشش ریسک را برای شاخص صندوق سرمایهگذاری مستغلات در چهار کشور توسعهیافته (استرالیا، اروپا، ژاپن و ایالاتمتحده) محاسبه کرد [26]. نتایج تحلیل بروننمونهای نشان داد در محاسبۀ نسبت پوشش ریسک، روشهای پیچیدۀ متغیر بازمان مانند روشهای گارچ چندمتغیره لزوماً به نتایج بهتر در مقابل روشهای ایستا منجر میشوند. درنهایت، نظر واحدی مبنی بر برتری یکی از روشهای محاسبۀ نسبت پوشش ریسک بین پژوهشگران وجود ندارد. لین و همکاران [26] (2016) اثربخشی نسبت بهینۀ پوشش ریسک 20 کالا مختلف را بررسی کردند [16]. پژوهش آنها نشان داد در استفاده از دادههای روزانه، نسبت پوشش ریسک متناسب با توزیع بازده نقدی کالاها تغییر میکند.
برای استخراج نسبت بهینۀ پوشش ریسک درابتدا، باید یک تابع هدف، معرفی و با بهینهکردن آن نسبت بهینۀ پوشش ریسک استخراج شود. براساس این، نسبت بهینۀ پوشش ریسک به دو گروه اصلی روشهای حداقلکنندۀ ریسک و روشهای حداکثرکنندۀ مطلوبیت تقسیمبندی میشود. در روشهای حداقلکنندۀ ریسک نسبت پوشش ریسک با تعریف یک هج (Hedge) چیست؟ معیار برای اندازهگیری ریسک و حداقلکردن آن استخراج میشود. معیارهای مختلفی برای اندازهگیری ریسک وجود دارد که ازجملۀ آنها واریانس، ارزش در معرض ریسک [27] ، ضریب جینی تعمیمیافته نسبت به میانگین [28] و شبهتعمیمیافته [29] را میتوان نام برد که با حداقلکردن آن نسبت پوشش ریسک به دست میآید. محدودیت اصلی روشهای حداقلکنندۀ ریسک این است که بازده مدّنظر را نادیده میگیرند؛ اما واقعیت این است که در سبد دارایی علاوه بر ریسک باید به بازده نیز توجه کرد. روشهای حداکثرکننده به مطلوبیت ریسک و بازده سبد دارایی بهطور همزمان توجه میکنند. از مهمترین روشهای حداکثرکنندۀ مطلوبیت به نسبت شارپ [30] ، روش میانگین-واریانس، ضریب میانگین- [31] MEG و میانگین- [32] GSV و روش حداکثر مطلوبیت مدّنظر میتوان اشاره کرد.
دیدگاه شما