بازار سهام متعادل می شود

اقتصاد

عرضه اولیه چیست و چگونه آن را خریداری کنیم؟ تمام نکات لازم

عرضه اولیه سهام چیست؟ یکی از موضوعات مورد بحث در بازار بورس که برای سرمایه‌گذاران فعال در بورس اهمیت بسزایی دارد، عرضه اولیه سهام شرکت‌ها است. تجربه نشان داده که بیش از ۹۰ درصد از عرضه اولیه‌هایی که در بورس انجام شده، سودآور بوده‌اند و این‌گونه می‌توان عنوان کرد که عرضه‌های اولیه حکم طلا را دارند. عرضه اولیه برای فعالین بازار همیشه از جذابیت برخوردار بوده و معامله‌ای کم ریسک برای اولین سرمایه‌گذاری در بورس محسوب می‌شود. در صورتی که شما بدانید عرضه اولیه چیست و چگونه معامله می شود میتوانید در بازار بورس به کسب سود بپردازید.

عرضه اولیه چیست؟

عرضه اولیه یا IPO که مخفف کلمات (initial public offering) به معنی اولین عرضه عمومی است و زمانی اتفاق می افتد که شرکتی برای اولین بار در بورس پذیرفته شده و قسمتی از سهام خود را به فروش عموم می گذارد تا معاملات آن در بازار بورس انجام شود. حال این شرکت می تواند دولتی و یا خصوصی باشد اما باید از نوع سهامی باشد و با ورود به بازار بورس به شرکت سهامی عام تبدیل می شود.

چرا یک شرکت باید سهام خود را بفروشد و وارد بازار بورس شود؟

تامین مالی:

پول حاصل از فروش سهام های شرکت به حقوق صاحبان سرمایه می رسد و آنها می توانند با این پول که در اختیارشان قرار گرفته است اقدام به اجرای طرح های توسعه کنند و یا مشکلات مالی خود را رفع کند و یا حتی شرکت های دیگر تاسیس کنند و به کار آفرینی بپردازند و یا حتی این پول را دوباره به همان شرکت تزریق کنند.

سهام کارکنان:

برخی از شرکت ها سهام شان را بین کارکنان خودشان عرضه می کنند در نتیجه بستر لازم برای خرید و فروش سهام شرکتشان برای سایر افراد مهیا نیست از این رو سهام این شرکت ها در بیشتر موارد فاقد ارزش مناسب برای سرمایه گذاری می باشد.اگر شرکت بتواند شرایط لازم برای حضور در بورس کشور را احراز نماید می تواند سهام خود را علاوه برکارکنان سازمان خود برای فروش به تمام افراد فعال در بازار سرمایه قرار دهد.

معافیت مالیاتی:

شرکت های بورسی درصد پایین تری به نسبت شرکت های سهامی خاص و … مالیات پرداخت می کنند و از مزایای قانونی دیگری مثل انتشار اوراق مشارکت بدون اخذ مجوز از بانک مرکزی بهره مند می شوند که سود های زیادی برای شرکت دارد. برای شرکت های پذیرفته شده در فرابورس نیز معافیت مالیاتی به نسبت شرکت های خارج از بازار های سرمایه بورس ۵% کمتر است که اگر درصد شناوری شرکت بیش از ۲۰% باشد دو برابر می شود.

چرا عرضه اولیه سود دارد؟

وقتی یک شرکت قرار است قسمتی از سهم خود را در بورس عرضه کند باید خریدار برای سهام شرکت موجود باشد که بتواند سهام خود را در بورس بفروشد. معمولا تمام کسانی که در بازار بورس فعالیت دارند در عرضه اولیه شرکت میکنند و خواهان سهامی که تازه وارد بازار سرمایه میشود هستند و با آغوشی باز از آن استقبال میکنند.

یک باور قدیمی که در بین فعالان بازار وجود دارد این است که خرید عرضه اولیه سودآور است. تجربه نیز نشان داده است که تاکنون بیش از ۹۰% عرضه اولیه های بورس حداقل بین ۲۰-۳۰% سود را برای خریداران آن به ارمغان آورده اند. حتی در برخی موارد این سود به بیش از ۱۰۰% نیز رسیده است. این تجربیات و باور عمومی بازار دراین باره، باعث شده است که در هنگام عرضه اولیه های جدید یک جو روانی مثبت وجود داشته باشد که منجر به افزایش تقاضا برای سهم هایی که برای بار اول عرضه می شوند به وجود بیاید.

دلیل استقبال برای خرید عرضه اولیه چیست؟

شرکتی که قصد دارد سهام خود را در بورس به­ فروش برساند، سهام شرکت خود را پایین­تر از ارزش ذاتی خود به فروش می‌رساند این کار به خاطر جذاب کردن قیمت سهام انجام می‌شود. به طور مثال اگر ارزش هر برگه سهام شرکتی که قرار است وارد بازار بورس شود 400 تومان است آن شرکت سهام خود را در قیمت 300 تومان به فروش می‌رساند. طبیعی است که فعالان بازار سرمایه به علت اینکه سهام شرکت زیر ارزش ذاتی خود است شروع به خرید سهام می‌کنند چون تقریبا به سودآوری آن سهام اطمینان دارند. به طورکلی علت استقبال از عرضه اولیه ارزان بودن قیمت سهام آن شرکت است.

فرق خرید عرضه اولیه با خرید و فروش سهام چیست

همان‌طور که بیان شد هنگامی‌ که سهام یک شرکت برای اولین بار در بورس عرضه شود، به روز اول عرضه سهام، اصطلاحاً روز عرضه گفته می‌شود؛ بنابراین انتشار سهام شرکت‌ها برای اولین بار به‌عنوان عرضه اولیه ارائه شده است. در عرضه اولیه عمومی، نام شرکت و نماد سهم، تاریخ روز عرضه، تعداد سهام قابل عرضه، سهمیه خریدار حقیقی و حقوقی، دامنه قیمتی (کف و سقف قیمت) و مدیر عرضه مشخص است؛ اما برای خرید سهام، محدودیتی در نظر گرفته نشده است و تا زمانی که عرضه برای خرید سهام وجود داشته باشد، شخص می‌تواند آن را با قیمت قابل معامله در بازار خرید نماید.

سهام شرکت‌ها در عرضه اولیه، ارزان‌تر از ارزش واقعی آن است و در بیشتر مواقع عرضه‌های اولیه که در بورس انجام شده، سودآور بوده‌اند. پس طبیعی است که تقاضا برای خرید عرضه های اولیه زیاد باشد و همه فعالین بازار بورس اوراق بهادار تمایل به خرید سهام عرضه اولیه‌ای داشته باشند. پس از روز عرضه سهام وارد بازار شده و معاملات عادی خود را آغاز می‌کند. پس از تبدیل‌شدن عرضه اولیه به سهام و به‌نوعی متعادل شدن قیمت آن، برای خرید این سهام سرمایه گذاران می‌بایست به بازار سهام متعادل می شود بررسی همه‌جانبه عوامل متعدد اثرگذار در سهم پرداخته و با احتیاط و بررسی تحلیلی، اقدام به ثبت سفارش نمایند.

رشد سهام شرکت ها بعد از عرضه اولیه

همانطور که گفته شد یکی از دلایل رشد قیمت سهم بعد از عرضه اولیه، محدودیت در تعداد سهام قابل خریداری توسط سرمایه گذاران و هم چنین محدودیت در تعداد سهام عرضه شده است. علاوه بر این، سهام شرکت ها معمولا در چنین مواقعی کمی ارزان تر از ارزش ذاتی که توسط تحلیل گران برآورد شده است، عرضه می شود تا برای سرمایه گذاران جذابیت داشته باشد. وقتی سهام شرکتی ارزان تر از ارزش واقعی خود به فروش برسد، طبیعتا تقاضا برای آن سهم نیز افزایش خواهد یافت. هرچه قیمت عرضه اولیه سهم نسبت به ارزش واقعی آن کمتر باشد، جذابیت آن برای سرمایه گذاران بیشتر خواهد بود.

بعد از مدتی با افزایش قیمت سهم و هم چنین عرضه سهامداران عمده و سرمایه گذارانی که در ابتدا سهم را خریداری کرده اند و در سود هستند، به تدریج تقاضا برای سهم کاهش پیدا می کند. در این موقع اصطلاحا گفته می شود که سهم متعادل شده است. پس از متعادل شدن سهم، سرمایه گذاران به تدریج با آن سهم نیز مثل سایر سهم های بازار برخورد می کنند. از این به بعد رشد و افت قیمت سهم به عملکرد آن شرکت بستگی دارد. حتی اگر آن سهم زیاد و به شکل هیجانی رشد بازار سهام متعادل می شود کرده باشد، احتمال دارد افت زیادی را نیز تجربه کند.

نحوه خرید عرضه اولیه

تمامی اشخاص حقیقی که دارای کد بورسی باشند می توانند به راحتی این خرید را انجام دهند تنها کافیست پس از مطلع شدن از عرضه اولیه در ساعت و روز مقرر شده سفارش خود را در نماد مورد نظر در محدوده قیمت و تعداد سهام تعیین شده ثبت کنند. سرمایه گذاران برای خرید عرضه اولیه سهام یک شرکت کافی است از زمان و تاریخ عرضه آن مطلع شوند. اطلاع‌رسانی عرضه اولیه از طریق سایت‌های بورسی و کانال‌های خبری انجام می‌پذیرد. اکثر کارگزاری‌ها نیز مشتریان خود را از زمان دقیق عرضه‌های اولیه آگاه می‌کنند.

نکاتی در خرید عرضه اولیه که باید به آن توجه کرد

• ممکن است سهام با قیمت گران عرضه شود و مناسب سرمایه گذاری نباشد در اینصورت باید قبل از عرضه و خرید وضعیت سهام را بررسی کرد و چون شرکت عرضه اولیه می باشد و سابقه معاملاتی و نمودار ندارد نمی توان از تحلیل تکنیکال بهره برد و تنها باید از تحلیل بنیادی برای ارزش گذاری استفاده کرد. وضعیت صنعت و شرکت های مرتبط با شرکت عرضه اولیه در ارزش گذاری آن تاثیر دارد.
• باید این نکته را به خاطر داشته باشیم که عرضه اولیه ها همیشه سود های خوبی برای خریداران نمی سازند و ممکن است قیمت سهمی ۲۰۰ درصد بعد از عرضه اولیه رشد کند و قیمت سهم دیگری ۵۰ درصد بیشتر شد نکند.
• اصولا عرضه اولیه ها برای خرید مناسب هستند و بازده خوبی را به معامله گران میدهند ولی چون تعداد و مبلغ کمی سهم به هر کدمعاملاتی تعلق می گیرد مبلغ سود زیاد نخواهد بود.ولی به شما پیشنهاد میدهیم همیشه عرضه اولیه ها را بخرید و اولین روزی که سهم منفی شد از آن خارج شوید.

• اغلب اوقات پیشنهاد می‌شود بالاترین قیمت ارائه‌شده، انتخاب گردد زیرا به‌علت تقاضای زیاد، حجم قابل‌عرضه به سفارش‌هایی با بیشترین قیمت تعلق می‌گیرد.
• در کارگزاری آگاه این امکان وجود دارد که ۲ روز پیش از عرضه اولیه، سرمایه‌گذاران سفارش خود را به‌صورت آفلاین ثبت کنند تا در روز عرضه، سفارش خرید سهم برای هسته معاملات بورس ارسال گردد
• در نهایت اختصاص سهام توسط سازمان بورس و اوراق بهادار به کدهای معاملاتی انجام می‌گیرد و معمولاً به دلیل تقاضای زیاد، همه افراد به‌طور مساوی و به تعدادی کمتر از حجم تعیین‌شده از عرضه بهره‌مند می‌شوند.

بهترین زمان فروش عرضه اولیه

یکی از دغدغه‌های اساسی سرمایه گذاران آگاهی از زمان مناسب فروش عرضه اولیه است. دانستن زمان مناسب برای فروش سهام عرضه ی اولیه از ارزش بالایی برخوردار است. سهامداران می‌توانند از فردای روز عرضه سهام خود را به فروش برسانند؛ اما برای دانستن بهترین زمان برای فروش سهم، می‌بایست برخی جوانب را مورد بررسی قرار دهند.

• ارزیابی وضعیت فعلی و آینده شرکت عرضه‌شده در بازار بورس
• توجه به میزان بزرگی و کوچکی شرکت عرضه‌شده در بازار بورس
• مطالعه تحلیل بنیادی سهام عرضه اولیه در سایت‌های تحلیلگری و کانال‌های خبری کارگزاری‌ها
• بررسی رفتار سهامداران عمده در ایام معاملات سهم پس از عرضه اولیه
• بررسی روند فعلی بازار بورس که مانند هر فعالت اقتصادی دیگر دارای دوره‌های متفاوتی از رکود، رشد و رونق است.

در مورد این‌که چه زمانی بهترین نقطه برای فروش عرضه اولیه است قطعیتی وجود ندارد و به عوامل مختلفی مانند اهداف و انتظارات از سهم، نیاز به نقدینگی حاصل از عرضه اولیه، آینده شرکت و … بستگی دارد.

عرضه اولیه همیشه سودآور نیست!

در صحبت های قبلی گفتیم که در بیشتر مواقع عرضه اولیه برای سرمایه گذاران سودآور است. اما مواردی هم وجود دارند که خرید آن حتی می تواند متجر به ضرر شما بشود. پس باید دقت داشته باشید که با این ذهنیت که این کار همیشه سودآور است، بدون بررسی خرید نکنید. موارد متعددی هم وجود داشته که سهم بعد از عرضه اولیه رشد زیادی نکرده. حتی در برخی مواقع شاهد افت قیمت سهم پس از عرضه ی اولیه نیز بوده ایم. این افت قیمت می تواند دلایل مختلفی داشته باشد.

مثلا اینکه قیمت سهم در هنگام عرضه اولیه تفاوت چندانی با ارزش واقعی آن سهم نداشته است، به عبارت دیگر آن سهم جذایبیتی برای خرید نداشته است. یا اینکه سهم در شرایطی عرضه شده است که شرایط کلی بازار مناسب بازار سهام متعادل می شود نبوده است و شرایط بازار در آن زمان برای عرضه آن سهم مناسب نبوده است.

سقف خرید عرضه اولیه

در عرضه اولیه به خاطر اینکه به همه‌ی افراد یکسان برسد سقف خرید قرار می­دهند و هر شخص بیشتر از سقف تعین شده اجازه خرید ندارد.

• به هیچ عنوان بالاتر از حداکثر تعداد سهام قابل خرید، درخواست خرید ارسال نکنید.
• به هیچ عنوان سقف قیمتی پیشنهاد شده را رُند نکنید حتی به قیمت بالاتر و دقیقا قیمت پیشنهادی را در قسمت خرید وارد کنید.

خرید عرضه در روز دوم

برخی از فعالان بازار سرمایه اقدام به خرید عرضه ی اولیه در روز دوم می‌کنند. اما کسانی که سهام دار هستند سهام خود را نمی فروشند و خریدار ها در بالاترین قیمت مجاز درخواست خرید قرار می‌دهند.

• به طور ساده خرید در روز دوم عرضه اولیه تقریبا غیر ممکن است و سهام داران قصد فروش ندارند و تمام راه‌های گفته شده صرفا فرضیه هستند.
• شخصی که قصد خرید عرضه اولیه در روز دوم و روز های بعدی را دارد باید رأس ساعت 80:30:00 درخواست خرید خود را ارسال کند.
• هرچند بیشتر فعالان بازار در این ساعت درخواست خرید ارسال می‌کنند.
• کسانی که در این ساعت درخواست خرید ارسال می‌کنند تقریبا نفرات اول در صف هستند
• و اگر کسی سهام بفروشد حق با نفرات اول است که سهام را خرید کنند.

نکته: درخواست خرید عرضه ی اولیه در ساعت 80:30:00 دلیل بر خرید حتمی سهام نیست، صرفا شانس شما را برای خرید بالا می‌برد.

خرید عرضه اولیه از چند کارگزاری

به علت محدود بودن سقف خرید در عرضه ی اولیه برخیها برای خرید بیشتر سهام تصمیم میگیرند از چند کارگزاری کد بورسی دریافت کنند. نکته قابل توجه این است که عرضا اول بازار سهام متعادل می شود فقط با کد ملی اختصاص میابد و شخص فقط از یک کارگزاری میتواند اقدام به خرید کند. و ممکن است شخصی از چند کارگزاری درخواست دهد درخواست آن ها لغو شود.

پس به هیچ عنوان از چند کارگزاری درخواست خرید یک عرضه ی اولیه را ثبت نکنید

سخن آخر

می‌توان گفت یکی از مهم‌ترین مزیت‌های عرضه اولیه، تأمین سرمایه برای راه‌اندازی یک کسب‌وکار جدید و یا توسعه و رشد یک کسب‌وکار قدیمی است. عرضه ی اولیه به دلیل ارزش‌گذاری سهم، کم‌تر از ارزش واقعی آن، باعث ایجاد تقاضای زیادی برای خرید از جانب سرمایه گذاران می‌شود. تقاضای زیاد برای خرید، قیمت پایین سهم و همچنین محدود بودن تعداد سهام قابل عرضه، در اکثر موارد باعث سودآور بودن و کم ریسک بودن عرضه ی اولیه می‌شود.

سیگنال جدید به بورس تهران/ ساز ناکوک شاخص، کوک می شود؟

انتشار خبر بریده شدن پای دامنه نوسان نامتقارن از تالار شیشه‌ای، نشانه‌هایی از امیدواری به بهبود معاملات سهام را آشکار کرد. شامگاه یکشنبه سیاستگذار بورسی اعلام کرد دامنه نوسان از ۲۵ اردیبهشت به حالت متقارن گذشته بازمی‌گردد و در آینده با رصد شرایط بازار نسبت به افزایش آن اقدام خواهد شد.

به نقل از دنیای‌اقتصاد ، اعلام این خبر با تصمیم مکمل کاهش حجم مبنا تا سطح ۱۵میلیارد ریال برای تمام نمادهای بورسی کافی بود تا امید به رهایی از منگنه دامنه نوسان که متهم اصلی شکل‌گیری ابرنوسان‌ها چه در مسیر صعود و چه نزول است، رشد هرچند اندک شاخص کل بورس تهران را سبب شود. به‌نظر می‌رسد سیاستگذار نیز به این نتیجه رسیده که تمام تصمیمات گذشته بی‌تاثیر بوده و باز شدن گره بورس در تغییر ساختار و حذف محدودیت‌های معاملاتی است. حال به‌نظر می‌رسد که خروج بازار سهام از بحران دامنه نامتقارن و ادامه این مسیر با اخذ تصمیمات مکمل دیگر شرایطی را پدید خواهد آورد تا در ماه‌های پیش‌رو شاهد متعادل شدن بازار باشیم.

معاملات روز دوشنبه در حالی آغاز شد که در شب قبل از آن تصمیم اخیر سازمان بورس حکایت از بازگشت بازار سرمایه به دامنه نوسان متقارن و کاهش حجم مبنا در تمامی نمادهای بورسی به محدوده یک و نیم میلیارد تومان داشت. بر این اساس به نظر می‌رسد که خروج بازار سهام از بحران دامنه نوسان نامتقارن در کنار کمرنگ شدن تاثیر منفی حجم مبنا بر تخصیص متعادل قیمت‌ها بر اساس عرضه و تقاضا شرایطی را پدید خواهد آورد تا به سبب آن در ماه‌های پیش رو شاهد متعادل شدن بازار و کاهش فشار معاملات هیجانی بر دو طرف عرضه و تقاضا باشیم.

کابوس سه ماهه بورس

بیست و پنجم بهمن ماه ۱۳۹۹ مصادف بود با نخستین روزهای ورود محمدعلی دهقان دهنوی به سازمان بورس و اوراق بهادار و به کارگیری دامنه نوسان نامتقارن در بازار سهام؛ دامنه‌ای که در ابتدا با افزایش یک درصدی سقف مجاز نوسان مثبت به ۶ درصد و کم شدن نوسان منفی آن به ۲ درصد تصور می‌شد راهی باز خواهد کرد به سوی رونق دوباره بازار یاد شده. با این حال نه تنها این‌طور نشد بلکه با فشرده کردن عرضه‌ها به تعمیق رکود در این بازار انجامید. این رویه حتی با افزایش دامنه منفی به سه درصد نیز بهبود نیافت و کار را تا آنجا وخیم کرد که اگر روز گذشته رشد ۵/ ۰ درصدی شاخص کل بورس به ثبت نمی‌رسید احتمالا همین امروز یا فردا باید شاهد شکسته شدن مقاومت این نماگر در کانال یک میلیون و ۱۳۰ هزار واحدی می‌بودیم.

بازار سهام در ماه‌های گذشته فراز و نشیب‌های متعددی را تجربه کرد و به سبب افزایش ریسک مقررات متغیر ناشی از تعدد تصمیمات و التهاب در سیاست‌گذاری کلان این بازار شاهد خروج قابل توجه سرمایه بود. در طول این مدت دامنه نوسان نامتقارن که بر این بخش از اقتصاد کشور تحمیل شد شرایطی را پدید آورد تا بسیاری از سرمایه‌گذاران حقیقی که اعتماد آنها به این بازار در طول سال‌های گذشته جلب شده بود رفته رفته با افت بیشتر قیمت‌ها و بازار سهام متعادل می شود نبود فضای مناسب و چشم‌اندازی روشن برای بازگشت به روند صعودی از بازار سرمایه خارج شوند. این در حالی بود که در طول مدت یادشده سنگ ‌بزرگ حجم مبنا پیش پای لنگ تقاضا به مانعی بزرگ تبدیل شده بود که با سنگین شدن صف‌های فروش و اشباع عرضه عملا معاملات بسیاری از نمادها را مختل می‌کرد. دقیقا به همین دلیل بود که در طول مدت یاد شده بسیاری از کارشناسان و فعالان بازار سرمایه به این رویه انتقاد کردند و حتی بسیاری بدنه تصمیم‌گیری در سازمان بورس را به واکنش انفعالی در مواجهه با انتقادات و خواسته‌ها متهم ساختند.

تمامی اینها در حالی رخ داد که انتظار می‌رفت خیلی زودتر از این حذف دامنه نوسان نامتقارن و توجه بیشتر به اصلاح مقررات مربوطه مانند دستورالعمل بازارگردانی و گره‌های معاملاتی شرایط را حداقل تا حدودی برای این بازار تسهیل کند و راهی هرچند باریک پیش روی سرمایه‌گذاران بازار سرمایه قرار دهد تا شاهد خروج پول حقیقی از این بازار نباشیم.

با این حال این امر نه تنها محقق نشد بلکه در مواقعی ارزش معاملات خرد بازاری را که در کمتر از یک‌سال گذشته به فراتر از ۲۴ هزار میلیارد تومان در روز رفته بود را به زیر ۷۰۰ میلیارد تومان رساند و تقاضای حقیقی در بورس و فرابورس را آنچنان تضعیف کرد که ارزش معاملات خرد بورس در برخی روزها به کمتر از ارزش معاملات خرد صندوق‌های etf رسید. این در حالی است که صندوق‌های یاد شده در طول یک سال گذشته افزایش قابل‌توجهی را در ارزش معاملات خود شاهد نبودند و سنگین‌تر شدن کفه تقاضا در آنها نه از روی توسعه این بخش از بازار سرمایه بلکه به دلیل تضعیف قابل توجه معاملات خرد به شکل مستقیم بود. در طول این مدت بسیاری از سرمایه‌گذاران تصمیم گرفتند تا عطای سرمایه‌گذاری مستقیم را به لقایش ببخشند و با کاهش ریسک خود سرمایه‌گذاری را از طریق صندوق‌های یاد شده و به شکل غیر مستقیم دنبال کنند.

بازگشت از یک تصمیم ناکارآ

اما در شب نوزدهم اردیبهشت ماه یعنی ۲ روز کاری قبل و در روز۹ماهگی اصلاح بازار سهام اعلام شد که سازمان بورس و اوراق بهادار از تصمیم خود برگشته است و با متقارن کردن دامنه نوسان سعی در کاهش التهاب بازار و متعادل کردن صف‌های فروش دارد. این طور که به نظر می‌آید در نهایت اعتراض‌های گسترده فعالان بازار سرمایه و کارشناسان و صاحب نظران حوزه مالی سبب شده تا پس از ارائه کلی دستورالعمل طرح و برنامه که هیچ کدام از آنها کارساز نشد، نحوه معاملات در بورس از لحاظ سقف و کف مجاز نوسان قیمت‌ها به محدوده قبلی بازگردد. با این تصمیم می‌توان گفت که پسرفت بازار سرمایه که در سه‌ماه اخیر کابوسی غیرمنتظره را برای سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی را رقم زده بود از شنبه هفته دیگر پایان می‌یابد.البته در اینجا توجه به یک نکته نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است. تغییر دامنه نوسان و متقارن‌شدن آن در مقطع فعلی لزوما به این معنا نیست که روند بازار سرمایه از شنبه به‌طور کامل و در تمامی نمادها مانند آنچه که در پنج ماهه ابتدایی سال ۹۹ شاهد بوده‌ایم مثبت خواهد شد. بررسی دقیق‌تر تصمیم اخیر سازمان بورس نشان می‌دهد که نسبت به گذشته شرایط برای تقویت سرمایه‌گذاری بنیادی و به دور از هیجان تقویت شده است. آن‌طور که در خبرها ذکر شده قرار است تا گام روبه‌جلوی نهاد ناظر برای منطقی‌شدن عملکرد بازار سرمایه و نزدیک‌شدن هرچه بیشتر آن به معیارهای روزآمد بازارهای بین‌المللی سهام، پس از این مرحله دامنه نوسان متقارن بازتر شود. این به آن معناست که در ماه‌های پیش‌رو ممکن است بورس و فرابورس فراغ بال بیشتری برای تعیین قیمت در طول معاملات یک روز داشته باشند. از طرف دیگر این مساله سبب خواهد شد تا چه در روزهای رونق و در روزهای رکود احتمال انباشت عرضه و تقاضا که سبب سنگین‌شدن صف‌های خرید یا فروش می‌شود کمتر از گذشته باشد. وقوع چنین امری به آن معنا خواهد بود که احتمال فعالیت‌های سفته‌بازانه هدفمند که در بازار سهام با نام‌هایی نظیر پروژه‌کردن و سیگنال‌فروشی در جریان بوده و هست با ادامه این مسیر رو به جلو کمتر و کمتر شود. به این ترتیب می‌توان انتظار داشت از افزایش یا کاهش غیرمعمول قیمت‌ها کاسته و توجه به‌نظرات مردم مانند آنچه که نظرسنجی «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌داد به بهبود اوضاع بازار سرمایه منجر شود. در این نظرسنجی که در روزهای نخست ماه‌جاری انجام شده اکثریت قریب به اتفاق فعالان بازار خواهان افزایش دامنه نوسان یا بازگشت آن به تقارن شده بودند.

کوک‌تر شدن ساز مخالف حجم مبنا

اما فارغ از اینکه دامنه‌نوسان به قبل بازگشته، می‌توان گفت که مهم‌ترین گام رو به‌جلو در تصمیم اخیر سازمان بورس کاهش قابل‌توجه حجم مبنا به محدوده یک و نیم میلیارد تومان است. کاهش هماهنگی مقدار برای نمادهای بورسی و فرابورسی (البته به‌جز بازار پایه) سبب می‌شود تا کشف قیمت در وضعیت کنونی که بسیاری از سهم‌ها با کمبود قابل‌توجه نقدشوندگی مواجه هستند نسبت به گذشته با سهولت بسیار بیشتری انجام شود. همانطور که در گزارش‌های پیشین به کرات به این مساله اشاره شده بود حجم مبنا قانونی پرسابقه در بازار سرمایه کشور است که مشابه آن در کشورهای دیگر وجود ندارد. این قانون در طول سال‌های گذشته در مسیر متعادل شدن قیمت‌ها، چه در روندهای صعودی و چه در روندهای نزولی موانع جدی ایجاد کرد. از این‌رو انتظار می‌رود با کاهش قابل توجه این متغیر در بسیاری از نمادهای بازار سرمایه از شنبه هفته بعد شاهد آزادی عمل بیشتری در کشف بدون دخالت قیمت‌ها باشیم. بر این اساس انتظار می‌رود که با برداشته‌شدن تبعیض میان نمادهای کوچک و بزرگ و یکدست شدن حجم مبنا در آنها که اثر سنگینی سهام در بسیاری از نمادها مانند «فملی»، «فولاد»، «فارس»، «شستا» و . را از بین می‌برد، از زمان به‌کارگیری این رویه، سایه سفته‌بازی از سر نمادهای کوچک کم شود؛ عاملی‌که سبب شده تاکنون سرمایه‌گذاران بنیادی در این نوع سهام‌ به دلیل بالا بودن حجم به‌طور کلی از بازار سهم‌ ایران رخت بربندند. بر این اساس اگرچه بازگشت دامنه نوسان به مثبت و منفی ۵ درصد در وهله اول ممکن است بازگشت به عقب به‌نظر بیاید با این حال باید گفت که در ترکیب این تغییر با کم‌شدن حجم مبنا در بازار سهام، گامی بسیار موثر نسبت به دوره‌های گذشته بازار سرمایه برای معقول و کارآترشدن بازار سهام برداشته شده است.

بارقه‌های خوش‌بینی

روز گذشته شاخص‌بورس دقیقا ۵/ ۰ درصد رشد کرد و اگرچه خالص خرید حقیقی در آن به میزان ۱۲۵ میلیارد تومان منفی بود، با این وجود نشانه‌هایی از انبساط خاطر را نسبت به تصمیم اخیر نمایان کرد. در این روز بسیاری از نمادها شاهد برچیده شدن صفوف فروش بودند و ارزش صفوف ۱۷درصد کاهش یافت. در فرابورس نیز ورود ۷۰۵ میلیون تومانی ورود پول حقیقی در بازار ثبت شد. با توجه به آنچه که گفته شد به‌نظر می‌آید که در ماه‌های پیش‌رو اگرچه عوامل منفی نظیر کاهش بیشتر قیمت دلار و کاهش انتظارات تورمی و نزدیک‌شدن قیمت سهام به میانگین تاریخی براساس نرخ بازده بدون ریسک امری دور از انتظار نیست اما حداقل در نخستین گام معقول متولیان بازار سرمایه راه برای تقویت سرمایه‌گذاری بنیادی و بلندمدت فراهم شده و در صورتی که این قوانین به‌خصوص در جنبه‌های جزئی‌تر انجام معاملات پی گرفته شوند می‌توان در ماه‌های پیش‌رو بازاری متعادل‌تر، منصفانه‌تر و کم‌التهاب‌تر را شاهد بود؛ بازاری‌که در صورت حصول توافق میان ایران و قدرت‌های جهانی بر سر مساله برجام این آمادگی را خواهد داشت تا از میوه بازگشت ایران به‌عرصه معاملات بین‌المللی و تبادل بدون دردسر کالا و خدمات به‌خوبی بهره ببرد و از این طریق شاهد بهبود وضعیت درآمدی شرکت‌ها در میان‌مدت و بلندمدت باشد.

بورس دوشنبه از دریچه آمار

در جریان دادوستدهای روز دوشنبه شاهد افزایش تقاضا برای سهام گروه‌های «فلزات اساسی»، «چندرشته‌ای صنعتی»، «بانک‌ها»، «محصولات شیمیایی»، «کانه فلزی»، «رایانه»، «مالی» و «تامین آب و برق و. » بودیم به طوری که شاخص این گروه‌ها سبزپوش بود. «فلزات اساسی» با رشد ۸/ ۲ درصدی در صدر آنان قرار داشت. در مقابل سهام گروه «کاشی و سرامیک» بدترین عملکرد را به واسطه بازگشایی نامطلوب نماد معاملاتی «کلوند» پس از افشای اطلاعات با اهمیت رقم زد. به طوری که شاخص این گروه با افت کمتر از ۹ درصدی همراه بود. نماد شرکت کاشی الوند به مدت دو هفته متوالی در بهمن‌ماه سال گذشته در سقف قیمت معامله شد، پس از آن از ۲۱ بهمن ۱۳۹۹ تاکنون حتی یک روز مثبت نداشت و گرچه افزایش نرخ ۱۰ درصدی گرفت اما با افت قابل توجه‌ ۵۴ درصدی بازگشایی شد.

از نکات قابل تامل معاملات روز گذشته تحرکات مثبت برای سهام خودرویی بود. این دسته سهام و در صدر آن دو غول خودرویی «خودرو» و «خساپا» که در روزهای گذشته برای یک هفته متوالی صف فروش‌های سنگین داشتند دیروز با افزایش تقاضا به محدوده مثبت کشانده شدند. هرچند سایر نمادهای گروه سرخ‌پوش بودند و شاخص این گروه همچنان با افت ۴/ ۱ درصدی همراه شد، اما دیگر خبری از صف فروش‌های سنگین حداقل برای سهام بزرگ‌تر نبود.

کف شاخص کل کجاست؟/ بازار کی متعادل خواهد شد؟

در هفته جاری نیز شاهد اُفت شاخص کل در مقایسه با آخرین روز معاملاتی هفته گذشته بودیم و شاخص کل بیش از 5 درصد کاهش بازار سهام متعادل می شود یافت. پرسش این است که کف شاخص کل کجاست؟ این بازار کی متعادل خواهد شد؟ بازگشت نوسانگیران چه تاثیری بر بازار خواهد داشت؟

در بیشتر روزهای معاملاتی هفته جاری نیز شاهد افت قیمت سهام بودیم و این مسئله را می توان از سقوط شاخص کل فهیمد. در حالی که در آخرین روز معاملاتی هفته گذشته شاخص کل بر روی کانال یک میلیون و 290 هزار و 506 واحدی قرار داشت و امید آن می رفت که رشد روز چهارشنبه مورخه 14 آبان 1399 در هفته جاری ادامه پیدا کند اما این اتفاق رخ نداد.

به گزارش نبض بورس ، شاخص کل در آخرین روز معاملاتی هفته جاری با رشد بیش از 9 هزار واحدی به بازار سهام متعادل می شود یک میلیون و 221 هزار و 56 واحدی رسید. در مجموع شاخص کل در یک هفته اخیر با اُفت حدود 5 درصدی مواجه شد.

پرسش این است که کف شاخص کل کجاست؟ در چه نقطه ای شاخص کل به یک حمایت قوی برخورد خواهد کرد؟ بازگشت نوسانگیران چه تاثیری بر روی بازار خواهد داشت؟ بازار کی متعادل خواهد شد؟

قاسم صادقی مدیر آکادمی رویال و تحلیلگر و کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با خبرنگار نبض بورس با اشاره به اینکه بازار هنوز در یک ابهام به سر می برد و نمی داند چه کند، اظهار داشت: با اتفاقاتی که در انتخابات آمریکا رخ داده است، بسیاری هنوز هم منتظر اعلام نتایج نهایی و قطعی انتخابات آمریکا هستند.

وی ادامه داد: در مورد این موضوع که کف و حمایت شاخص کل در چه نقطه ای است، باید گفت که حوالی یک میلیون و 180 هزار واحد یک حمایت قوی را شاخص کل دارد و در این نقطه شاخص کل می تواند یک عملکرد حمایتی را داشته باشد. ولی اینکه آیا شاخص کل به بازار سهام متعادل می شود زیر سطح این حمایت خواهد رفت یا خیر؟ بستگی به شرایط روز و اخباری که منتشر می شود، دارد.

صادقی با اشاره به لغو ممنوعیت نوسانگیری روزانه، اظهار داشت: این لغو ممنوعیت نوسانگیری روزانه می تواند در بسیاری مواقع به نفع بازار باشد، چرا که افرادی که نوسانگیر هستند در منفی ها خریدهای خوبی را انجام می دهند و در مثبت هایی که صف خرید است، می فروشند. این عملکرد تا حدودی می تواند در حمایت ها به کمک بازار بیاید و از ایجاد صف های فروش جلوگیری کند. البته اشاره به این نکته هم ضروری است که حضور نوسانگیران ممکن است که از صعودی شدن بازار و ثبت کندل صعودی نیز جلوگیری کند.

صادقی گفت: من فکر می کنم هنوز نوسانگیران بزرگ وارد بازار نشده اند. با ورود بزرگان نوسانگیر به بازار، می توانیم شاهد تعادل و نه صعود در بازار باشیم و می تواند کف سازی خوبی برای شاخص کل در همین محدوده یک میلیون و 180 هزار واحد تا یک میلیون و 190 هزار واحد انجام شود تا نتایج انتخابات آمریکا به صورت کامل مشخص شود و شاخص مسیر خود را به صورت کامل پیدا کند. با قطعی تر شدن نتایج انتخابات آمریکا بازار پی خواهد برد که سهام دلاری را خریداری کند یا سهامی ریالی را؟ الان مشکل این است که بازار اصلا نمی داند که چه سهامی را بخرد و چه سهامی را بفروشد؟

ترس در بورس / پیش‌بینی مهم از وضعیت بازار در هفته اول مهر

بورس در هفته گذشته روند نزولی داشته و این موضوع بسیاری از کارشناسان و سهامداران را درباره آینده بورس در هفته‌های آینده نگران کرده است.

اقتصاد

بازار سرمایه در تابستان یک روند منطقی و متعادل به خود گرفته بود، اما عدم اطمینان موجود در بازارهای مالی و پولی و البته تصمیمات نادرست متولیان بازار سرمایه این روند متعادل و صعودی را به یک روند نوسانی و نزولی تبدیل کرده است.

در صورتی که این روند بخواهد در روزها و هفته‌های آینده تکرار شود، می‌توان گفت، خروج پول حقیقی از بازارسرمایه باز هم شدت بیشتری به خود خواهد گرفت و این موضوع می‌تواند در کل برای بورس به شدت مضر باشد.

البته چهار عرضه اولیه که در هفته‌‌های گذشته وارد بازار سهام شدند، نقش مهمی در ریزش بورس بازی کردند. آمارها نشان می‌دهد صف‌‌های فروش به واسطه خرید عرضه‌های اولیه در هفته‌های گذشته رشد چشمگیری داشته است و حدود پنج هزار میلیارد تومان نقدینگی از بورس به دلیل خرید این عرضه‌‌ها از بازار سرمایه خارج شده است.

چهار دلیل سقوط بازار سهام

در هفته گذشته نقدینگی در بازار به صورت چرخشی بین گروه‌‌های مختلف در گردش بود و البته در برخی از روزها تمامی گروه‌‌ها قرمزپوش به کار خود پایان دادند؛ اما در پایان معاملات هر روز بازار سهام، یکی از گروه‌‌ها نسبتا متعادل ‌تر از بقیه گروه‌‌ها بود. در همین راستا ما درگسترش نیوز با یک کارشناس بازار سهام به گفت‌وگو پرداختیم و نظر وی را درباره روند معاملات و آینده بازار سهام پرسیدیم. برای خواندن مشروح این گفت‌وگو با ما همراه باشید:

علی خسروشاهی کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار بورس گسترش نیوز درباره روند بازار در هفته گذشته اظهار کرد: شاخص کل بعد از یک اصلاح طبیعی که روند بازار سرمایه است، وارد مسیر ترس شد. مجموعه‌ای از عوامل موثر و غیر موثر هم بر روی صنایع بورسی و بازار سرمایه نیز بازار تاثیر بسزایی داشتند و سبب ایجاد صف‌های فروش در بازار و خروج پول شد.

وی افزود: این دلایل را می‌توان از عوامل مهم و اساسی در روند منفی بازار در طول هفته گذشته فرض کرد:

یک: اصلاح نسبی در نرخ کالاهای اساسی یا همان کامودیتی‌ها در بازار جهانی

دو: اتفاقات بین‌المللی که در سطح اقتصادهای دنیا میان اروپا و امریکا و همچنین چین رخ داد

سومین عامل تاثیر‌گذار بر بورس را می‌توان در نرخ گذاری‌های دستوری مشاهده کرد، همانند بحث زنجیره فولاد و نرخ سیمان، آخرین عامل اثرگذار بر بورس را می‌توان در چند عرضه اولیه‌ای که در هفته‌های قبل انجام شد، جست‌وجو کرد.

امیدواری به هفته اول مهر ماه

این کارشناس بازار سهام در ادامه بیان کرد: عوامل ذکر شده تاثیری اساسی بر بازار گذاشته‌اند اما نمی‌توان علل اصلی سقوط بورس را در این چهار علت خلاصه کرد.در هفته‌ای که پشت سر گذاشتیم، ترس چهره غالب بازار سهام بود و فروش سهام در بازار تقویت شده بود و آنچنان که باید به عوامل بنیادی بازار توجهی نشده بود.

وی خاطرنشان کرد: در هفته گذشته بسیاری از سهم‌های ارزنده میانگین بین ۱۰ الی ۲۰ درصد اصلاح را تجربه کردند. اما در روز چهارشنبه و در آخرین روز معاملات هفته، بازار از نیمه دوم به بعد طوری نشان داد که قیمت‌ها به سطحی برگشته‌اند که جذابیتی بالایی برای سرمایه‌گذاری دارند.

خسروشاهی در پایان با اظهار امیدواری نسبت به روند معاملات در هفته جاری اظهار کرد: در هفته جاری که ما چهار روز معاملاتی را پیش رو داریم.پیش‌بینی می‌شود که روندی متعادل در بازار شاهد باشیم. بازار در هفته اول مهر ماه نسبتا صعودی و متعادل خواهد بود. یکی از مواردی که در هفته پیش رو می‌تواند بر بازار اثرگذار باشد. ارزش معاملات است.در هفته گذشته ارزش معاملات کاهش چشمگیری را به خود دید. اگر در هفته پیش رو بتوانیم ارزش معاملات خوبی را در بازار ببینیم می‌توانیم امیداوار باشیم که روند صعودی، حالت خود را حفظ کند و سبب شود که در مهر ماه بازار روند خوبی را طی کند

بازار به تعادل می‎‌رسد

بی‌‌‌‌‌اعتمادی که در بازار سرمایه در چند‌ماه اخیر حاکم است، باعث شده هر زمان خبری هم که می‌تواند باعث بهبود یا اصلاح بازار شود، بی‌‌‌‌‌اثر شود و از این جهت بازار مدام ضربه می‌خورد و در اثر آن بی‌‌‌‌‌اعتمادی سهامداران شدید‌‌‌‌‌تر می‌شود. اکنون هم خبر‌هایی به گوش می‌رسد که خبرهای خیلی خوبی هستند و می‌توانند روی بازار اثر مثبت بگذارند؛ از خبرهای جهانی گرفته تا خبرهای بین‌المللی و داخلی. مثل افزایش قیمت‌های جهانی تا افزایش قیمت دلار یا خبرهای خاص هر سهم که آنها هم می‌تواند در شرایط عادی بازار را تکان دهد؛ مثل افزایش سرمایه یک شرکت بزرگ.

این خبرها در بازار عادی می‌توانست یک محرک بسیار خوب به‌شمار رود و شاخص را رشد دهد و اقبال عمومی را به بازار سهام افزایش دهد ولی متاسفانه در شرایط فعلی این اخبار اثری روی بازار ندارند و گاهی شاهدیم مثلا خبر خوبی یک روز روی بازار اثر می‌‌‌‌‌گذارد و بعد می‌‌‌‌‌سوزد و باعث رشد و حرکت بازار نمی‌شود! این ناشی از جو بی‌‌‌‌‌اعتمادی حاکم بر بازار است که برطرف شدن این معضل به تصمیم جمعی نیاز دارد و این طور هم نیست که یک یا دو روزه این جو از بین برود، یعنی بعد از اینکه تصمیم جمعی گرفته شد باید زمان بگذرد تا اعتماد سهامداران به بازار بازگردد، بنابراین در کوتاه‌مدت رونقی برای بازار دیده نمی‌شود و این پیش‌‌‌‌‌بینی برای هفته جاری بازار هم همین است. اکنون بازار سرمایه طوری شده که نه فروشنده جدی دارد و نه خریدار جدی. حجم معاملات و عمده سفارشات را که بررسی کنیم، می‌بینیم با یک حجم کوچکی، سهم می‌تواند صف خرید یا صف‌فروش شود! بنابراین این هفته هم بازار را متعادل می‌‌‌‌‌بینم اما به‌نظر من باید از این فرصت استفاده کرد، چون فروشنده جدی در بازار وجود ندارد و با یک محرک کوچک روند بازار می‌تواند بازگردد به‌خصوص اینکه این می‌تواند با گزارش‌های ۹‌ماهه و گزارش‌های ماهانه همزمان شود. در مجموع پیش‌‌‌‌‌بینی می‌کنم این هفته بازار روند متعادلی پیش‌‌‌‌‌رو داشته باشد.