الگوی شمع های کوچک

الگو شمعی مردآویز، بدنه کوچک و سایه پایینی بلندی دارد، سایه بالایی ندارد و یا اگر هم داشته باشد بسیار کوچک است. مردآویز یک الگوی بسیار قوی است که در صورت مشاهده در بازار، حتماً باید به آن توجه کرد. دلیل نامگذاری این الگو به نام مردآویز این است که اصطلاحاً گفته می شود که خریداران به دار آویخته می شوند و قدرت آنها تمام می شود و به همین دلیل هم پس از الگوی مردآویز، یک حرکت نزولی را خواهیم داشت.

آموزش کامل ۱۵ الگوی معروف نمودار شمعی در تحلیل تکنیکال

نمودارهای شمعی (Candlesticks) یکی از رایج‌ترین ابزارهای تحلیل تکنیکال، برای بررسی الگوها و روندهای قیمتی است. این نمودارها قرن‌هاست که برای شناسایی و پیش‌بینی الگوهای قیمتی مورد استفاده معامله گران و سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد. در ادامه می‌توانید با برخی از مهم‌ترین و مشهورترین الگوهای نمودار شمعی آشنا شده و در تحلیل تکنیکال خود از آن‌ها کمک بگیرید.

چگونه از الگوهای نمودار شمعی استفاده کنیم؟

در واقع الگوهای شمعی بی‌شماری وجود دارد که معامله گران می‌توانند به کمک آن‌ها، ناحیه‌های موردنظر خود را در یک نمودار شناسایی کرده و درباره آینده آن تصمیم‌گیری کنند. از این موارد می‌توان برای معاملات روزانه، معاملات نوسان گیری (Swing) و حتی معاملات بلندمدت استفاده کرد. در حالی که برخی از الگوهای شمعی ممکن است نقطه‌نظر و دیدگاهی در مورد تعادل بین خریداران و فروشندگان ارائه دهند، برخی دیگر از این الگوها ممکن است نشان‌دهنده تغییر یا ادامه روند و یا عدم تصمیم‌گیری باشند.

باید توجه داشت که الگوهای شمعی تنها معیار و سیگنال خریدوفروش نیستند. در عوض از آن‌ها به عنوان راهی برای بررسی ساختار بازار و یافتن نشانه‌ای بالقوه از یک فرصت پیش رو استفاده می‌شود. به همین ترتیب، بررسی الگوها همیشه مفید است.چراکه نشانه‌های گسترده‌تر در فضای بازار و سایر عوامل بازار، می‌تواند در این الگوها نمود پیدا کند.

به طور خلاصه، مانند سایر ابزار تجزیه‌وتحلیل بازار، الگوهای شمعی نیز در ترکیب با دیگر روش‌ها و تکنیک‌ها، کاربرد دارند. این تکنیک‌ها ممکن است شامل روش ویکوف (Wyckoff Method)، نظریه امواج الیوت و نظریه داو باشد. همچنین اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال، مانند خطوط روند ، میانگین متحرک ، شاخص مقاومت نسبی (RSI) ، استوکاستیک RSI، باندهای بولینگر ، ابر ایچیموکو ، Parabolic SAR یا MACD نیز در این مسئله کاربرد دارند.

مشهورترین الگوهای نمودار شمعی

الف – الگوهای بازگشت صعودی

چکش (Hammer)

شکل این الگو، به صورت شمعی است که دم یا فتیله آن در سمت پایین تشکیل‌شده است و اندازه این فتیله حداقل دو برابر بدنه اصلی شمع است. تصویر این شمع به خوبی شکل چکش را تداعی می‌کند.

چکش نشان می‌دهد که اگرچه فشار فروش در این بخش زیاد بوده است، اما بازار گاوی یا صعودی قدرتمند ظاهرشده است و توانسته بر این حجم بالای فروش غلبه کند. به‌طورکلی چکش را به عنوان نشانه تغییر بازار می دانند. چکش الگوی شمع های کوچک می‌تواند به رنگ قرمز یا سبز باشد، اما چکش‌های سبز نشان‌دهنده قدرت بیشتر بازار گاوی از بازار خرسی است، در نتیجه می‌توان نتیجه گرفت تمایل بازار به صعود قیمت است.

چکش وارونه

این الگو که به نام چکش معکوس نیز شناخته می‌شود، دقیقاً مانند الگو چکش است. اما فتیله بلند آن در قسمت بالای بدنه تشکیل می‌شود. درست مانند الگوی چکش، اندازه فتیله بالایی باید حداقل دو برابر خود بدنه شمع باشد.

یک چکش وارونه در کف روند نزولی رخ داده و می‌تواند نشان‌دهنده یک برگشت بالقوه به سمت بالا و تغییر جهت روند باشد. فتیله بالایی تشکیل‌شده در شمع نشان می‌دهد که اگرچه فروشندگان تلاش کرده‌اند قیمت نزدیک به قیمت شروع، بسته شود اما قیمت از مسیر حرکتی نزولی درآمده است. به‌این‌ترتیب، چکش وارونه ممکن است نشان‌دهنده این باشد که خریداران به‌زودی کنترل بازار را به دست می‌گیرند.

سه سرباز سفید

الگوی سه سرباز سفید از سه شمع سبز متوالی تشکیل می‌شود، هر یک از آن‌ها در بدنه شمع قبلی باز می‌شوند و در سطحی بالاتر از حد شمع قبلی خود بسته می‌شوند.

به طور ایده آل، در این شمع‌ها نباید فتیله‌های بلند به سمت پایین تشکیل شود. در این صورت سه سرباز سفید به معنای فشار خرید مداوم و نهایتاً افزایش قیمت است. البته از اندازه شمع‌ها و اندازه فتیله‌ها می‌توان بازار را قضاوت کرد و پی به‌احتمال ادامه حرکت یا اصلاح احتمالی قیمت برد.

هارامی صعودی

الگوی هارامی صعودی، تشکیل‌شده از یک شمع قرمز بلند است که به دنبال آن یک شمع سبز کوچک‌تر تشکیل می‌شود و همچنین شمع سبز کاملاً در بدنه شمع قرمز جا می‌شود.

هارامی صعودی می‌تواند طی دو یا چند روز آشکار شود و این الگویی است که نشان می‌دهد نیروی فروش در حال کند شدن است و احتمالاً فروش به‌زودی پایان یابد.

ب – الگوهای وارونه نزولی

مرد به دار آویخته (Hanging Man)

الگوی مرد دار آویخته تقریباً معادل نزولی الگوی چکش است. به‌طورمعمول در انتهای یک روند صعودی شمعی با بدنه‌ای کوچک در بالای شمع و فتیله‌ای بلند، به سمت پایین (شبیه واژه انگلیسی T) شکل می‌گیرد.

فتیله به سمت پایین نشان‌دهنده آن است که فروش زیادی در جریان بوده است، اما با این وجود خریداران موفق شدند کنترل قیمت را پس بگیرند و قیمت را بالاتر ببرند. باید در نظر داشت، پس از یک روند قیمتی صعودی طولانی‌مدت، فروش این‌چنینی، ممکن است به عنوان هشداری مبنی بر اینکه خریداران به‌زودی کنترل بازار را از دست می‌دهند و روند نزولی آغاز می‌شود؛ تلقی شود.

ستاره دنباله‌دار

الگوی ستاره دنباله‌دار نوعی از شمع‌ها است که دارای یک فتیله بلند در قسمت بالایی و گاهی هم دارای یک فتیله کوچک در بخش پایین است. البته گاهی فتیله کوچک پایینی تشکیل نمی‌شود. بدنه شمع در اندازه‌ای کوچک است و معمولاً در نزدیکی سطح پایینی شمع تشکیل می‌شود. ستاره دنباله‌دار شکلی مشابه چکش وارونه دارد اما برخلاف چکش وارونه، در پایان یک روند صعودی تشکیل می‌شود.

این الگو نشان می‌دهد که بازار به بالاترین سطح رسیده است اما پس‌ازآن فروشندگان کنترل را در دست گرفته و قیمت را به پایین نزول داده‌اند. برخی از معامله گران ترجیح می‌دهند تا چند شمع بعدی هم برای تائید الگو تشکیل شود، سپس تغییر روند برایشان ثابت‌شده و بر اساس آن تصمیم‌گیری می‌کنند.

سه کلاغ سیاه (Three black crows)

الگوی سه کلاغ سیاه از سه شمع قرمز متوالی ساخته‌شده است که هر یک از آن‌ها در راستای بدنه شمع قبلی باز یا آغاز می‌شوند و در سطحی پایین‌تر از سطح شمع قبلی بسته می‌شوند.

این الگو معادل نزولی سه سرباز سفید است. در حالت ایده آل، این شمع‌ها نباید دارای فتیله‌های بلند به سمت بالا باشند. از اندازه شمع‌ها و طول فتیله‌ها می‌توان برای قضاوت در مورد ادامه استفاده کرد و پی به‌احتمال ادامه حرکت یا اصلاح احتمالی قیمت برد.

هارامی نزولی

هارامی نزولی یک شمع به رنگ سبز و بلند است و به دنبال آن یک شمع قرمز کوچک‌تر تشکیل می‌شود و همچنین شمع قرمز کاملاً در بدنه شمع سبز جا می‌شود.

هارامی نزولی می‌تواند طی دو یا چند روز آشکار شود و این الگویی است که نشان می‌دهد نیروی خرید در حال کند شدن است و معمولاً در پایان یک روند نزولی آشکار می‌شود.

پوشش ابر سیاه (Dark cloud cover)

الگوی پوشش ابر سیاه از یک شمع قرمز تشکیل‌شده است که در بالای یک شمع سبز قبلی خود باز می‌شود اما این شمع، در زیر نقطه میانی شمع قبلی خود بسته می‌شود.

اغلب این الگو می‌تواند با حجم زیاد همراه بشود، که نشان‌دهنده آن است که حرکت ممکن است از روند صعودی به روند نزولی تغییر جهت دهد. معامله گران برای تائید این موضوع ممکن است منتظر شمع قرمز سوم در الگو شوند.

پ – الگوهای ادامه‌دار

الگو سه‌گانه صعودی(Rising three methods)

این الگو در یک روند صعودی اتفاق می‌افتد، جایی که سه شمع قرمز متوالی با بدنه‌هایی کوچک در روند صعودی به دنبال یکدیگر در نمودار ظاهر می‌شوند. در حالتی ایده آل، شمع‌های قرمز نباید محدوده شمع قبلی خود را نقض کنند.

ادامه‌دار بودن این روند با ظاهر شدن یک شمع سبز با بدنه‌ای بلند تائید می‌شود، که نشان‌دهنده آن است که گاوها دوباره کنترل روند را در دست گرفته اند و روند صعودی ادامه دارد.

الگو سه‌گانه نزولی (Falling three methods)

این الگو نقطه عکس الگو سه‌گانه صعودی است و نشان‌دهنده آن است که ادامه حرکت به سوی روند نزولی است.

دوجی (Doji)

الگو دوجی زمانی تشکیل می‌شود که نقطه باز شدن و بسته شدن یک شمع یکسان باشد (یا بسیار نزدیک به یکدیگر باشد). قیمت می‌تواند به سمت بالا یا پایین نقطه باز شدن شمع حرکت کند اما در نهایت در نقطه باز شدن قیمت یا نزدیک آن بسته می‌شود. به‌این‌ترتیب،از یک الگو دوجی می‌توان بلاتکلیفی بین نیروهای خریدوفروش را مشاهده کرد.

در این الگو، بسته به جایی که خط(Line) باز شدن/بسته شدن شمع اتفاق می‌افتد ، می‌توان دوجی را به شکل‌های زیر تفسیر کرد:

۱- دوجی سنگ قبر(Gravestone Doji) :

شمع وارونه نزولی که از یک فتیله بلند در قسمت بالایی تشکیل‌شده و نقطه باز شدن و بسته شدن شمع نزدیک پایین شمع ظاهر می‌شود.

۲ – دوجی پا بلند (Long-legged Doji) :

شمع بلاتکلیف که دارای دو فتیله هم در قسمت پایین و هم در قسمت بالای شمع است و نقطه باز شدن و بسته شدن شمع هم نزدیک به نقطه میانی ظاهر می‌شود.

۳- دوجی سنجاقک (Dragonfly Doji) :

الگویی است که بسته به شرایط هم می‌تواند صعودی باشد و هم نزولی. این الگو از یک فتیله بلند به سمت پایین ساخته‌شده است و نقطه باز شدن و بسته شدن قیمت هم در نزدیکی سطح بالای شمع نمایان می‌شود.

طبق تعریف اولیه دوجی؛ نقطه باز و بسته شدن شمع باید دقیقاً یکسان باشد اما اگر این نقطه دقیقاً یکسان نباشد اما بسیار به هم نزدیک باشند چه؟ در این حالت با کندل اسپینینگ تاپ (spinning top) مواجهیم. ازآنجایی‌که بازار رمزارزها می‌تواند بسیار بی‌ثبات باشد ، یک دوجی دقیق خیلی نادر رخ می‌دهد. به‌این‌ترتیب اغلب ازاسپینینگ تاپ به جای دوجی استفاده می‌شود.

سخن پایانی

حتی اگر قصد استفاده از الگوهای شمعی را نداشته باشید، آشنایی حداقلی با آن‌ها برای هر معامله‌گری ضروری است.

علاوه بر این استفاده بدون هیچ ابزار دیگری از آن‌ها نیز به‌هیچ‌عنوان توصیه نمی‌شود. آن‌ها می‌توانند بدون شک برای تجزیه‌وتحلیل بازارها مفید باشند، اما فراموش نکنید که بر اساس هیچ اصول علمی یا قانونی‌ای نبوده و تنها نقش بصری نیروهای خریدوفروش هستند.

16 الگو کندل استیک که هر تحلیلگر باید بداند

یکی از روش‌های بررسی و ورود به بازار‌های مالی روش تحلیل تکنیکال است. استراتژی‌های متفاوتی در تحلیل تکنیکال وجود دارد که یکی از آنها، بررسی الگو‌های کندل استیک یا شمعی ژاپنی است. ما مدرسه تحلیل‌ها در این مقاله ۱۶ نوع از پر‌کاربردترین الگو‌های کندل استیک (Candle Stick) ( شمعی ژاپنی) را برایتان توضیح می‌کنیم. معاملاگران با استفاده از تحلیل کندل‌ها در نمودار قیمت دارایی‌ها می‌توانند قدرت یا ضعف رفتار جاری بازار را درک کنند.

نمودارهای کندل استیک (شمعی ژاپنی) از کجا آمدند؟

• نمودارهای کندل استیک بیش از 100 سال قبل از اینکه غرب نمودارهای میله‌ای و خطی را توسعه دهد در ژاپن ایجاد شد.

• در دهه 1700، مردی ژاپنی به نام مونیهیسا هوما (Munehisa Honma) متوجه شد که در حالی که بین قیمت و عرضه و تقاضای برنج ارتباطی وجود دارد، بازارها به شدت تحت تأثیر احساسات تاجران هستند.

• رنگ شمعدان‌ها یا کندل‌ها نشان‌دهنده احساس معامله‌گران هستند. معامله‌گران با توجه به الگو‌های کندلی می‌توانند روند کوتاه مدت قیمت را پیش‌بینی کنند و تصمیمات معاملاتی مناسب را بگیرند.

اجزای کندل استیک Candlestick

• درست مانند نمودار میله‌ای، یک کندل روزانه قیمت باز شدن، بیشترین قیمت، کمترین قیمت و قیمت بسته شدن بازار را در روز نشان می دهد. کندل ها قسمت پهنی دارد که به آن بدنه (body) می‌گویند.

• بدنه (body) محدوده بین قیمت باز شدن و قیمت بسته شدن معاملات آن روز را نشان می‌دهد.

• بدنه پر یا سیاه نشان می‌دهد که قیمت بسته شدن از قیمت الگوی شمع های کوچک باز شدن پایین‌تر است. به این کندل‌ها کندل کاهشی یا نزولی می‌گوییم.

• اگر بدنه تو خالی یا سفید باشد، به این معنی است که قیمت بسته شدن بالاتر از قیمت باز شدن است، این کندل را کندل افزایشی یا صعودی می‌گوییم.

• شکل زیر نحوه نمایش قیمت در نمودار میله‌ای را نشان می‌دهد.

• در شکل زیر نحوه نمایش قیمت، بدنه و سایه‌ها بر روی کندل را می‌بینید.

• معامله‌گران می‌توانند این رنگ‌ها را در پلت فرم معاملاتی خود تغییر دهند. به عنوان مثال، کندل‌های نزولی اغلب قرمز و کندل‌های صعودی سبز هستند.

نمودارهای کندل (شمعی ژاپنی) در مقابل نمودار میله‌ای

• درست در بالا و پایین بدنه “سایه” یا “فتیله” (shadow) قرار دارد.

• سایه‌ها بالاترین قیمت و پایین‌ترین قیمت را نشان می‌دهند. سایه‌ها می‌توانند بلند یا کوتاه باشند.

• بدنه می‌تواند بلند یا کوتاه و سیاه یا سفید باشد. بدنه بلند نشان از قدرت کندل است.

• نمودارهای میله‌ای و نمودارهای شمعی ژاپنی اطلاعات یکسانی را فقط به روشی متفاوت نشان می‌دهند. نمودارهای کندل استیک برای تحلیل‌گران واضح‌تر و راحت‌تر هستند.

شکل زیر نحوه نمایش قیمت در نمودار میله‌ای را نشان می‌دهد.

در شکل زیر نحوه نمایش قیمت بر روی کندل استیک را می‌بینید.

الگوهای پایه شمعی ژاپنی

• شمعدان‌ها (کندل‌ها) با حرکات بالا و پایین قیمت ایجاد می‌شوند. در حالی که این حرکات قیمت گاهی تصادفی به نظر می‌رسند، الگوهایی را تشکیل می‌دهند که معامله گران برای تجزیه و تحلیل از آنها استفاده می‌کنند.

• الگوهای شمعی ژاپنی به دو دسته الگو‌های صعودی و نزولی تقسیم می‌شوند.

• الگوهای صعودی نشان دهنده احتمال افزایش قیمت است.

• در حالی که الگوهای نزولی نشان دهنده احتمال کاهش قیمت است.

• دقت کنید الگوهای شمعی ژاپنی نشان دهنده تمایلات بازار به حرکت قیمت هستند و قطعی نیستند.

الگوی پوشا (Engulfing)

• این الگو یکی از مهمترین و موثق‌ترین الگو‌های شمعی ژاپنی است و معادل روز برگشتی تکنیکال کلاسیک است.

• این الگو از دو کندل با رنگ‌های متضاد تشکیل می‌شود، بطوریکه بدنه کندل اول به طور کامل توسط بدنه کندل دوم پوشیده می‌شود.

• الگو پوشا به دو صورت پوشا نزولی (Bearish Engulfing Pattern) و پوشا صعودی (Bullish Engulfing Pattern) است.

فروش با پوشا نزولی Bearish Engulfing Pattern

• زمانی که قدرت فروشندگان از خریداران بیشتر باشد، یک الگوی نزولی در یک روند صعودی ایجاد می‌شود.

• این عمل توسط یک بدنه (کندل) قرمز بلند منعکس می‌شود که یک بدنه (کندل) سبز کوچک را می‌پوشاند.

• این الگو نشان می‌دهد که قدرت فروشندگان بیشتر است و قیمت می‌تواند به کاهش ادامه دهد.

خرید با پوشا صعودی Bullish Engulfing Pattern

• زمانی که خریداران از فروشندگان پیشی می‌گیرند، یک الگوی فراگیر در سمت صعودی بازار اتفاق می‌افتد.

• این در نمودار با یک بدنه (کندل) سبز رنگ که بدنه (کندل) قرمز کوچکی را در بر می‌گیرد منعکس می‌شود.

• در این حالت قدرت خریداران بیشتر از فروشندگان است که به اصلاح می‌گوییم بازار گاوی و قیمت می‌تواند بالاتر رود.

پوشش ابر سیاه Dark choud cover

• الگوی پوشش ابر سیاه الگویی برگشتی نزولی است.

• در این الگو بخش بالایی بدنه کندل برگشتی کمی بالاتر از بالای بدنه روز قبل است.

• لازم است بدنه کندل برگشتی حداقل تا ۵۰٪ بدنه کندل قبلی نفوذ کند.

نافذ Piercing pattern

• الگوی نافذ الگویی برگشتی صعودی است.

• بخش پایینی بدنه کندل برگشتی کمی پایین‌تر از پایین بدنه روز قبل است.

• لازم است بدنه کندل برگشتی حداقل تا ۵۰٪ بدنه کندل قبلی نفوذ کند.

مرد به دار آویخته Hanging man

• در این الگو رنگ بدنه اهمیتی ندارد.

• طول سایه دست کم ۲ برابر بدنه باشد.

• سایه بالایی نباید وجود داشته باشد یا حداقل بسیار کوچک باشد.
• این الگو ماهیت برگشتی دارد که صرفا در مناطق حمایت و مقاومت ارزش پیدا می کند.

الگوی شهاب سنگ Shooting star

توضیحات این الگو نیز مشابه الگوی مرد به دار آویخته است و ماهیت برگشتی دارد.

چکش الگوی شمع های کوچک Hammer

در الگو چکش نیز مشابه الگوی مرد به دار آویخته رنگ بدنه اهمیتی ندارد و طول سایه ۲ تا ۳ برابر بدنه است. این الگو به صورت الگوی چکش (Hammer) و چکش وارونه است. الگوی هامر یا چکش یک الگوی برگشتی است.

الگوی ستاره شامگاهی نزولی Bearish Evening Star

• ستاره شب یک الگوی برگشتی است. با آخرین شمع در باز شدن الگوی زیر بدنه کوچک روز قبل مشخص می‌شود.

• بدنه کوچک می تواند قرمز یا سبز باشد.

• آخرین شمع دو روز قبل در اعماق بدنه شمع بسته می‌شود.

• این الگو پس از یک روند صعودی شکل می‌گیرد و نشان دهنده توقف خریداران و سپس کنترل توسط فروشندگان است بنابراین احتمال برگشت روند و افت قیمت را داریم.

بررسی ستاره صبحگاهی Morning star

• الگوی ستاره صبحگاهی یک الگوی برگشتی محسوب می‌شود.

• خلاف الگوی ستاره شامگاهی است، زمانیکه قیمت در یک روند نزولی است در صورت شکل گیری این الگو احتمال برگشت قیمت و رشد قیمت را داریم.

الگوی هارامی نزولی (Bearish Harami)

• الگو شامل یک بدنه (کندل) کوچک (قرمز) است که کاملاً درون کندل روز قبل قرار دارد.

• این الگو نشان دهنده عدم تصمیم گیری از سوی خریداران است.

• اگر قیمت پس از آن مجدد رشد کند، ممکن است همچنان روند صعودی ادامه یابد. اما یک کندل پایین از این الگو نشان دهنده افت بیشتر قیمت است.

بررسی هارامی صعودی (Bullish Harami)

• این الگو مخالف الگوی (Bearish Harami) است. یک روند نزولی در جریان است و یک بدنه (کندل) کوچک (سبز) در داخل بدنه (کندل) بزرگ (قرمز) روز قبل رخ می‌دهد.

• این به تحلیلگران می‌گوید که روند نزولی در حال توقف است.

• در صورت تشکیل کندل دوم صعودی احتمال شکل گیری روند صعودی تایید می شود.

الگوی هارامی نزولی کراس Bearish Harami Cross

• هارامی نزولی کراس در یک روند صعودی اتفاق می‌افتد، به صورتیکه پس از شکل گیری یک کندل صعودی، یک الگوی دوجی تشکیل می‌شود که قیمت باز شدن و قیمت بسته شدن در بازه زمانی مد نظر یکسان هستند.

• دقت کنید الگوی دوجی درون بدنه کندل صعودی قبلی است.

• مفهوم این الگوی شمع های کوچک الگو مشابه الگوی هارامی نزولی معمولی است با این تفاوت که این الگو سیگنال قوی‌تری صادر می‌کند.

الگوی هارامی صعودی کراس Bullish Harami Cross

• هارامی صعودی کراس مخالف هارامی نزولی کراس در یک روند نزولی اتفاق می‌افتد.

• به صورتیکه پس از کندل نزولی، یک کندل دوجی که درون بدنه کندل نزولی قبل است شکل می‌گیرد.

• مفهوم این الگو مشابه الگو هارامی صعودی است اما سیگنال قوی‌تری محسوب می‌شود.

خرید با سه گانه صعودی گاوی Bullish Rising Three

• این الگو یک الگوی پنج روزه است. به صورتیکه در روز اول شاهد شکل گیری کندل صعودی قوی (بدنه بزرگ و سایه‌های کوچک) هستیم.

• سپس در ادامه سه کندل نزولی ضعیف میبینیم که قیمت الگوی شمع های کوچک قادر به عبور از قیمت باز شدن کندل صعودی روز اول نمی‌شود.

• در روز پنجم مجدد شاهد کندل صعودی پر قدرت هستیم.

• این الگوی در روند صعودی رخ می‌دهد و یک الگوی ادامه دهنده محسوب می شود.

• دقت کنید ممکن است کندل شکل گرفته در روز دوم کمی بالاتر بعد از کندل افزایش روز اول باز شود، ولی سایر کندل مشابه قبل هستند. هنگامی که این تغییر رخ می‌دهد، به آن “الگوی پایداری صعودی” می گویند.

فروش با سه گانه نزولی خرسی (Bearish Falling Three)

• این الگو نیز مشابه الگوی قبل یک الگوی پنج روزه است. با این تفاوت که در میانه روند نزولی رخ می‌دهد.

• در روز اول یک کندل نزولی پر قدرت داریم.

• در ادامه سه کندل صعودی ضعیف مشاهده می‌کنیم به گونه‌ای که قیمت قادر به عبور از قیمت باز شدن کندل نزولی روز اول نیست.

• مجدد در روز پنچم کندل پر قدرت نزولی را میبینیم.

• این الگوی یک الگوی ادامه دهنده است و به معنای ادامه روند نزولی است.

کلام آخر

همانطور که تاجران ژاپنی برنج قرن‌ها پیش کشف کردند، احساسات سرمایه‌گذاران در مورد معامله یک دارایی تأثیر عمده‌ای بر حرکت آن دارایی دارد. کندل‌ها به معامله‌گران کمک می‌کنند تا احساسات پیرامون یک سهام یا سایر دارایی‌ها را بسنجند و به آنها کمک می‌کند تا پیش‌بینی‌های بهتری در مورد اینکه قیمت آن دارایی ممکن است به کدام سمت حرکت الگوی شمع های کوچک کند، داشته باشند.

منابع

“Understanding a Candlestick Chart”, Investopedia, 2022.

S. Nison, Japanese candlestick charting techniques. Soeul, Korea: Shinwon Agency Co., 2001.

آموزش مبانی بورس؛ مبانی نمودارهای شمع ژاپنی

نمودار شمع ژاپنی یکی از روش‌های پرکاربرد برای نمایش قیمت‌ سهام در بازار سرمایه است. همچنین، با استفاده از الگوهای شمع ژاپنی می‌توان روند‌های آتی قیمت‌ها را پیش‌بینی الگوی شمع های کوچک کرد.

ژاپنی‌ها یکی از کشورهای پیشرو در بحث تحلیل تکنیکال بازارهای مالی هستند؛ به‌طوری‌که می‌توان گفت بسیاری از مفاهیم و اندیکاتورهای مطرح در جهان را ژاپنی‌ها ایجاد کرده یا توسعه داده‌اند. باوجوداین، شاید بتوان مهم‌ترین ابداع ژاپنی‌ها را نمودار‌های شمعی عنوان کرد.

مدت‌ها پیش از آنکه غربی‌ها با روش شمع ژاپنی آشنا شوند، ژاپنی‌ها از این روش برای پیش‌بینی روندها استفاده می‌کردند تا اینکه یکی از تحلیلگران مطرح آمریکایی به‌نام استیو نیسون کتابی با نام (The Candlestick Course) منتشر کرد و روش استفاده از نمودارهای شمع ژاپنی را به غرب معرفی کرد. گفتنی است در ایران این کتاب به‌نام «الگوی شمع ژاپنی» ترجمه شده است.

استفاده از نمودار شمع ژاپنی به دو صورت امکان‌پذیر است: الگوی شمع های کوچک ۱. برای تجزیه‌و‌تحلیل نمودارها و نمایش حرکت‌های قیمتی؛ ۲. شناسایی ترکیب‌های خاصی از شمع‌ها به‌منظور آگاهی از روند آتی سهم.

نمودار شمع ژاپن

نحوه‌ی رسم نمودارهای شمعی در بازار ایران و بازارهای جهانی قدری باهم تفاوت دارد؛ اما شکل ظاهری آن‌ها با یکدیگر یکسان است. هر شمع از چهار نقطه تشکیل شده است که نشان‌دهنده‌ی قیمت اولیه، قیمت پایانی، کمترین قیمت و بیشترین قیمت است. در بازار‌های جهانی آخرین قیمتی که سهم در آن قرار دارد، به‌عنوان قیمت پایانی در نظر می‌گیرند؛ ولی در بازار ایران قیمت پایانی عبارت است از میانگین تمام قیمت‌های معامله‌شده در آن روز. به‌عبارت ساده‌تر، در بازارهای جهانی اگر قیمت سهم ساعت‌ها در سطح ۱۰۰ دلار بوده باشد و فقط در آخرین لحظه کاهش پیدا کرده و به قیمت ۵۰ دلار رسیده باشد، قیمت پایانی همان پنجاه دلار خواهد بود؛ اما در بازار ایران باتوجه‌به حجم معاملات در ساعات مختلف، میانگین می‌گیرند و قیمت‌ پایانی را باتوجه‌به این میانگین لحاظ می‌کنند.

همین تغییر در شمع باعث می‌شود که بسیاری از تحلیلگران داخلی اعتقاد داشته باشند که نمی‌توان از الگوهای شمعی در بازار ایران استفاده کرد؛ چرا‌که شمع‌ها دست‌کاری‌شده هستند و درنتیجه، الگوهای شمعی در بازار ایران چندان کارایی ندارد. درمقابل، عده‌ای استدلال می‌کنند که با وجود دست‌کاری در شمع‌ها، همچنان فلسفه‌ی الگوهای شمعی پابرجا هستند و می‌توان از آن‌ها استفاده کرد.

رنگ شمع‌ها نیز برای شناسایی شمع‌ها اهمیت زیادی دارد. عموما برای شناسایی شمع‌ها از دو رنگ سبز و قرمز یا سیاه و سفید استفاده می‌کنند؛ ولی ترکیب رنگ‌های متنوع‌تری نیز وجود دارد. این تغییر رنگ به ما نشان می‌دهد که قیمت پایانی کمتر از قیمت اولیه بوده‌ است یا بیشتر. به‌عنوان مثال، در ترکیب رنگ سبز و قرمز، اگر قیمت اولیه بیشتر از قیمت پایانی باشد، رنگ شمع قرمز خواهد بود و اگر قیمت اولیه کمتر از قیمت پایانی باشد، رنگ شمع سبز خواهد بود.

الگوهای شمعی

الگوهای شمع ژاپنی تصویری روان‌شناختی از ذهنیت معامله‌گران در آن زمان به ما ‌می‌دهد. این تصویر به‌وضوح نشان می‌دهد که عملکرد معامله‌گران در زمان مشخص بازار چگونه است. ازآنجاکه تحلیل الگوهای شمعی یکی از انواع تحلیل تکنیکال است، اساس الگوهای شمعی روان‌شناسی معامله‌گران است. یکی از ایده‌ها برای الگوهای شمعی این است که معامله‌گران در زمان‌های یکسان رفتار یکسانی از خود بروز می‌دهند و این رفتار یکسان در نهایت خود را در ظاهر شمع‌ها نمایان می‌کند.

الگوهای شمعی به‌طورکلی به دو دسته تقسیم می‌شوند: ۱. الگوهای برگشتی؛ ۲. الگوهای دنباله‌دار. معمولا هر الگویی که در روند نزولی مشاهده می‌شود، قرینه‌ای نیز در روند صعودی دارد. درادامه، این الگوها را بررسی می‌کنیم. الگوهای شمعی بسیار زیادی در منابع مختلف ذکرشده است؛ ولی در اینجا فقط به بعضی از الگوهای محبوب‌ بسنده می‌کنیم.

۱. الگوهای برگشتی

الگوهای شمع برگشتی ترکیبی از شمع‌های ژاپنی است که معمولا نشان‌دهنده‌ی وارونگی روند است. یکی از ملاحظات جدی که برای کمک به شناسایی الگوی صعودی یا نزولی استفاده می‌شود، روند بازار قبل از این الگو است. شما نمی‌توانید الگوی برگشتی صعودی در روند صعودی داشته باشید.

الگوی ابر سیاه و خط نافذ

این الگویی با دو کندل است که به ما اخطار می‌دهد امکان تغییر روند بازار وجود دارد و در بازار ایران نیز بسیار دیده شده است. در این الگو، کندل اول شمع صعودی نسبتا بلندی ایجاد می‌کند و شمع دوم بالاتر از بالاترین قیمت شمع اول باز می‌شود و بیشتر از نصف شمع بدنه‌ی اول نزول می‌کند. این الگو نشان‌دهنده‌ی تغییر روند بازار از صعودی به نزولی است. چنین الگویی در روند‌های نزولی نیز به‌چشم می‌خورد که به آن الگوی خط نافذ گفته می‌شود و دقیقا شرایط الگوی ابر سیاه را دارد؛ تنها با این تفاوت که در الگوی خط نافذ، شمع اول نزولی و شمع دوم صعودی است.

الگوی ستاره‌ی عصرگاهی و صبحگاهی

دو الگوی قوی برگشتی دیگر نیز الگوی ستاره‌ی عصرگاهی و صبحگاهی است که سه شمع را شامل می‌شود و فوق‌العاده عمل می‌کنند. در الگوی ستاره‌ی عصرگاهی، شمع اول شمع نسبتا بلند صعودی است که روند صعودی فعلی را تأیید می‌کند. شمع دوم قدری بالاتر از کندل اول باز می‌شود؛ اما بدنه‌ی آن کوچک‌تر از شمع اولی است و درادامه شمع سوم که نزولی است و تا نصف شمع اول سقوط می‌کند. الگوی ستاره‌ی صبحگاهی دقیقا معکوس این الگو است.

۲. الگوهای دنباله‌دار

گاهی پیش می‌آید که با مشاهده‌ی چند مرحله کاهش در قیمت‌ها مردد هستیم که معامله را ادامه بدهیم یا همان‌جا آن را ببندیم. الگوهای دنباله‌دار به ما کمک می‌کنند تا بفهمیم روندی که در آن قرار داریم ادامه پیدا می‌کند یا خیر. الگوهای دنباله‌دار چندان الگوهای مهمی نیستند؛ ولی باز‌هم می‌توانند در شناسایی روند کمک کنند.

الگوی سه‌گانه‌ی کاهشی و افزایشی

در الگوی سه‌گانه‌ی افزایشی، پنج شمع وجود دارد. شمع اول بدنه‌ی بلندی دارد و صعودی است. سپس سه شمع با بدنه‌ی کوچک تشکیل می‌شود که برآیند حرکت آن‌ها نزولی است؛ اما پایین‌تر از بدنه‌ی شمع اول نمی‌روند و حداقل دو شمع از این سه شمع نزولی است. درادامه یک شمع صعودی دیگر که قیمت پایانی‌اش از قیمت پایانی شمع اول بیشتر است و بدین‌ترتیب روند صعودی ادامه پیدا می‌کند. الگوی سه‌گانه‌ی کاهشی نیز به‌همین‌ترتیب تنها در جهت عکس صورت می‌گیرد.

مجموعه مقالات بیت‌کوین

الگوی دوجی (Doji)

الگوی دوجی زمانی رخ می‌دهد که قدرت خریدار و فروشنده با یکدیگر برابر است و شمع با کمی نوسان تقریبا در همان نقطه‌ی بازشده بسته می‌شود. این الگو نشان می‌دهد که بازار مردد است چه مسیری را برای ادامه طی کند. الگوی دوجی به‌خودی‌خود نشان‌دهنده‌ی تغییر روند یا ادامه‌ی آن نیست؛ بلکه تنها نشان‌دهنده بلاتکلیفی خریداران و فروشندگان است؛ به‌همین‌‌دلیل، معامله‌گران باید منتظر تشکیل شمعی بعد از الگوی دوجی بمانند که به آن شمع تأیید گفته می‌شود. اگر این شمع در جهت خلاف حرکت بازار بود، می‌توانند در آن جهت معامله را ببندند.

در تصویر زیر چند نمونه‌ی مهم و محبوب دیگر از الگوهای شمعی را مشاهده می‌کنید.

سخن پایانی

الگوهای شمع ژاپنی کاربرد بسیار زیادی دارند و مرتبا در نمودارهای مختلف مشاهده شده‌اند؛ ولی به‌تنهایی نمی‌توانند مؤثر باشند. هنگام مشاهده‌ی الگو نه‌تنها باید به تمام شرایط آن الگو دقت کنید؛ بلکه باید به‌دنبال تأییدیه‌های دیگر از سایر اندیکاتورها نیز باشید. عموما معامله‌گران تکنیکال از چهار یا پنج اندیکاتور و ابزار تکنیکال برای تأیید جهت معامله‌شان استفاده می‌کنند که الگوهای شمع ژاپنی، تنها یکی از این ابزار است.

الگوهای شمع ژاپنی همیشه مشاهده‌شدنی نیستند و تنها در شرایط خاصی ایجاد می‌شوند. نکته‌ی دیگر اینکه بازار برای ایجاد الگوی شمع مطمئن باید زمان کافی دراختیار داشته باشد. بهتر است برای تشخیص بهتر الگوی شمع ژاپنی از چهارچوب‌های زمانی (Time Frame) بالاتر از یک ساعت استفاده کنید. امروزه در بازارهای جهانی، با ترکیب شمع‌های ژاپنی با اندیکاتورهای RSI ،CCI و. سیستم‌های معاملاتی مطلوب و مطمئنی ایجاد شده است که خطای نسبتا کمی دارد و خطر ایجاد الگوهای ناقص را نیز کاهش داده است.

پرسش‌های متداول

نمودار شمع ژاپنی یا کندل استیک چیست؟

به جرات می‌توان نمودار شمع ژاپنی را مهم‌ترین ابداع ژاپنی‌ها بین اندیکاتورهای بازارهای مالی خواند. ژاپنی‌ها از این نمودار برای پیش‌بینی روندها استفاده می‌کردند تا اینکه تحلیل‌گری به‌نام استیو نیسون، این نمودار را به دنیای غرب معرفی کرد.

نمودار شمع ژاپنی یا کندل استیک چیست؟

به جرات می‌توان نمودار شمع ژاپنی را مهم‌ترین ابداع ژاپنی‌ها بین اندیکاتورهای بازارهای مالی خواند. ژاپنی‌ها از این نمودار برای پیش‌بینی روندها استفاده می‌کردند تا اینکه تحلیل‌گری به‌نام استیو نیسون، این نمودار را به دنیای غرب معرفی کرد.

نمودار شمع ژاپنی چه اطلاعاتی را نمایش می‌دهد؟

هر شمع در نمودار شمع ژاپنی یا کندل استیک از چهار نقطه تشکیل شده است که نشان‌دهنده‌ی قیمت اولیه، قیمت پایانی، کمترین قیمت و بیشترین قیمت یک سهم در طول روز معاملاتی است. البته نمودار شمع ژاپنی در ایران با بازارهای جهانی متفاوت است، بطوریکه در ایران، میانگین قیمت سهم در طول روز به‌عنوان قیمت پایانی در نظر گرفته می‌شود.

نمودار شمع ژاپنی چه الگوهایی دارد و چگونه تفسیر می‌شود؟

الگوهای شمع ژاپنی تصویری روان‌شناختی از ذهنیت معامله‌گران در آن زمان به ما ‌می‌دهد. این تصویر به‌وضوح نشان می‌دهد که عملکرد معامله‌گران در زمان مشخص بازار چگونه است. الگوهای شمعی به دو دسته تقسیم می‌شوند: الگوهای برگشتی و الگوهای دنباله‌دار.

الگو شمعی مردآویز Hanging man

الگو شمعی مردآویز یا هنگینگ من (Hanging Man) یک الگوی تک کندلی است که اخطار تغییر روند صعودی به نزولی را به ما می دهد؛ یعنی هر گاه کندل مردآویز در انتهای یک حرکت صعودی ایجاد شد ما باید نسبت به آن نقطه حساس بشویم و احتمالاً در آن نقطه یک تغییر قیمت یا بازگشت قیمت از صعودی به نزولی داریم.

ویژگی های الگو شمعی مردآویز

الگو شمعی مردآویز، بدنه کوچک و سایه پایینی بلندی دارد، سایه بالایی ندارد و یا اگر الگوی شمع های کوچک هم داشته باشد بسیار کوچک است. مردآویز یک الگوی بسیار قوی است که در صورت مشاهده در بازار، حتماً باید به آن توجه کرد. دلیل نامگذاری این الگو به نام مردآویز این است که اصطلاحاً گفته می شود که خریداران به دار آویخته می شوند و قدرت آنها تمام می شود و به همین دلیل هم پس از الگوی مردآویز، یک حرکت نزولی را خواهیم داشت.

بررسی الگو شمعی مردآویز در نمودار واقعی

تصاویر زیر مربوط به سهام کاذر یا فراورده های نسوز آذر در تایم فریم روزانه است.

در تصویر زیر حرکت مردآویز را مشاهده می کنید. کندل تشکیل دهنده این الگو، یک کندل با بدنه کوچک و سایه پایینی بلند است، قبل از این الگو نیز یک حرکت صعودی با حداقل سه کندل وجود دارد. همانطور که در تصویر مشاهده می کنید، تشکیل این الگو باعث شده است که یک حرکت صعودی تبدیل به یک حرکت نزولی بشود. البته درست این است که بگوییم این کندل، نشانه ای بر تغییر حرکت صعودی به نزولی شده است و الزاماً این کندل باعث ریزش نشده است.

در تصویر زیر نمونه ای دیگر از الگو مردآویز را مشاهده می کنید. در این تصویر نیز کندل تشکیل دهنده الگو، یک کندل دارای بدنه کوچک و سایه پایینی بلند است که قبل از آن یک حرکت صعودی است و بعد از این الگو نیز حرکتی نزولی شکل گرفته است.

نمونه ای دیگر از الگو شمعی مردآویز را در تصویر زیر مشاهده می کنید. این کندل نیز همه ویژگی های لازم برای تشکیل الگو مردآویز را دارد و همچنین باعث تغییر حرکت صعودی به نزولی شده است.

الگوهای کندل استیک (شمعی ژاپنی)

قیمت باز شدن و بسته شدن منطبق برهم اما سایه های بلندی در بالا و پایین وجود دارد.

نشانه بی تصمیمی و سردرگمی بین خریدار و فروشنده است.

یک گام صعودی به سمت بالا معمولا پس از این الگو دیده می شود.

فاقد سایه بالایی (یا سایه بسیار کوچک)

بدنه می تواند صعودی یا نزولی باشد- بدنه صعودی قوی تر است.

سایه پایینی باید بلند باشد.

نشانه شروع روند صعودی در انتهای روند نزولی.

فاقد سایه پایینی (یا بسیار کوچک)

بدنه می تواند صعودی یا نزولی باشد- بدنه نزولی قوی تر است.

سایه بالایی بلند.

نشانه شروع روند صعودی در انتهای روند نزولی.

کمربند نگهدارنده صعودی

یکی از گونه های Opening Marubozu است.

در انتهای روند نزولی با شکافی نسبت به قیمت پایانی کندل قبل ایجاد می شود- بدنه بلند

تک شمعی نزولی

برتری واضح فروشندگان – فاقد سایه بالایی و پایینی

ماروبوز بدون سایه در قیمت آغازین

قدرت کمتر نسبت به ماروبوزو

ماروبوزیی که در قیمت پایانی آن سایه ندارد.

قدرت کمتر نسبت به ماروبوزو

قیمت باز شدن و بسته شدن منطبق برهم اما سایه های بلندی در بالا و پایین وجود دارد.

نشانه بی تصمیمی و سردرگمی بین خریدار و فروشنده است.

در ابتدا خریداران غالب هستند اما نهایتا برتری مطلق برای فروشندگان است.

مرد به دار آویخته شده

در انتهای روند صعودی- سایه پایینی بلند

فاقد سایه بالایی یا سایه بسیار کوتاه

رنگ بدنه مهم نیست اما اگر قرمز باشد، قدرت الگو بیشتر است.

روند قبلی باید صعودی باشد.

در انتهای روند صعودی- فاقد سایه پایینی یا بسیار کوتاه – رنگ بدنه مهم نیست اما بهتر است قرمز (نزولی) باشد.

سایه بالایی بلند است.

کمربند نگهدارنده نزولی

یکی از گونه های Opening Marubozu است.

در انتهای روند صعودی با شکافی نسبت به قیمت پایانی کندل قبل ایجاد می شود- بدنه بلند

دو شمعی صعودی

دو شمع با رنگ متفاوت – وجود شکاف نزولی مهم است.

دوتایی پایینی (صعودی)

در انتهای روند نزولی- شمع اول نزولی و شمع دوم صعودی- سایه پایینی ندارد – پایین ترین قیمت هر دو کندل یکسان است.

شمع دوم درون شمع اول است.

شمع اول نزولی – شمع دوم کوچک و درون شمع اول – شمع اول نزولی و شمع دوم صعودی.

صلیب هارامی صعودی

مانند هارامی صعودی است اما شمع دوم دوجی است.

دو شمع با رنگ بدنه متفاوت – شمع اول نزولی – وجود گپ الگو را تقویت می کند.

نفوذ حداقل 50 درصدی کندل دوم در کندل اول مهم است.

دو شمعی نزولی

شمع اول نزولی – شمع دوم کوچک و درون شمع اول – شمع اول نزولی و شمع دوم صعودی.

دو شمع با رنگ متفاوت – وجود شکاف صعودی مهم است.

شمع دوم تمام شمع اول را می پوشاند.

دوتایی بالایی (نزولی)

در انتهای روند صعودی- شمع اول صعودی و شمع دوم نزولی – سایه بالایی ندارد – بالاترین قیمت هر دو کندل یکسان است.

شمع اول درون شمع دوم است.

صلیب هارامی نزولی

مانند هارامی نزولی است اما شمع دوم دوجی است.

دو شمع با رنگ بدنه متفاوت – شمع اول صعودی – وجود گپ الگو را تقویت می کند.

نفوذ حداقل 50 درصدی کندل دوم در کندل اول مهم است.

سه شمعی صعودی

سه شمع صعودی پرقدرت متوالی – سایه بالایی ندارد- ادامه روند صعودی- برگشت قوی از نزول به صعود.

کودک رها شده پایینی

در انتهای روند نزولی – دوجی با شکاف نسبت به کندل قبل و بعد- شمع قبل و بعد از دوجی با رنگ های متفاوت.

شمع اول نزولی قوی شمع دوم با شکاف نسبت به شمع اول و شمع سوم مجددا با شکاف نسبت به شمع دوم.

سه شمعی نزولی

سه شمع نزولی پرقدرت متوالی – سایه پایینی ندارد یا خیلی کوچک- ادامه روند نزولی برگشت قوی از صعود به نزول.

کودک رها شده بالایی

در انتهای روند صعودی – دوجی با شکاف نسبت به کندل قبل و بعد- شمع قبل و بعد از دوجی با رنگ های متفاوت.

شمع اول صعودی قوی شمع دوم با شکاف نسبت به شمع اول و شمع سوم مجددا با شکاف نسبت به شمع دوم.

چند شمعی صعودی و نزولی

5 شمع – واگرایی زمانی – شمع اول صعودی قوی – سه شمع نزولی که از پایین شمع اول خارج نمی شوند و شمع پنجم صعودی و بالای شمع اول بسته می شود.

5 شمع – واگرایی زمانی – شمع اول نزولی قوی – سه شمع صعودی که از بالای شمع اول خارج نمی شوند و شمع پنجم نزولی و پایین شمع اول بسته می شود.