سوآپ ارزی (currency swap) یعنی چه؟
شاید عبارت سوآپ ارزی را شنیده باشید که در معاملات استفاده می شود، در این مقاله به تشریح کامل سوآپ ارزی پرداخته‌ایم.
سوآپ نوعی قرارداد به صورت معاوضه بوده که دارای ۴ نوع می باشد.
سوآپ ارزی به زبان ساده می توان اینگونه عنوان کرد که قراردادی بوده که بین دو طرف امضا میشود.
بر اساس قرارداد سوآپ ارزی، طرفین قرارداد توافق می‌کنند که در برهه های زمانی مشخص، فرضاً سالیانه، ماهیانه و. در قرارداد سوآپ به یکدیگر بپردازند، به طوری که طرف اول به طرف دوم در زمان مشخص بدهی خود را میپردازد و در مقابل، طرف دوم به طرف اول در زمان مشخص، این روند پرداختی را در معامله سوآپ ارزی طی میکند.
سوآپ یعنی چی؟
سوآپ در معنای لغوی یعنی مبادله کردن و معاوضه؛ قرارداد سوآپ (swap) چیست؟ سوآپ ارزی به زبانی دیگر یعنی توافقی بین ۲ شرکت برای مبادله جریان‌های نقدی(که پرداخت‌ها می‌توانند از دارایی یا پرداخت باشند) خود در آینده است.
تاریخچه کوتاه از سوآپ ارزی
قراردادهای سوآپ از سال ۱۹۸۰ ایجاد شدند و از آن زمان بازار این قرارداد به طرز چشمگیری مورد توجه قرار گرفت، به گونه‌ای که در حال حاضر بیشتر قراردادهایی که از مشتقات خارج از بورس صورت می‌گیرند را به صورت سوآپ ارزی انجام می‌دهند.
بخش های تشکیل دهنده‌ی سوآپ ارزی
۱. فروشنده سوآپ (swap seller) : فروشنده سوآپ ارزی یا خریدار حمایت، به فردی گفته میشود که نرخ شناور از مبلغ قرارداد را دریافت کرده و پس از آن بازده کل از مبلغ قرارداد را به طرف مقابل قرارداد پرداخت میکند.
۲. شخص مرجع : تعهد مرجع یا شخص مرجع، فردی است که ابزار پرداخت بدهی را فراهم میکند که میتواند صادرکننده وام، دولت، شرکت یا یک شخص حقیقی باشد.
۳. خریدار سوآپ (swap buyer) : نام های دیگر آن سرمایه‌گذار یا فروشنده حمایت می‌باشد که با دریافت کل بازده مبلغ قرارداد، نرخی شناور از قرارداد را به طرف مقابل پرداخت میکند.
۴. دارایی پایه : موضوع قرارداد سواپ ارزی می‌باشد که شامل وام و ورقه قرضه با ریسک اعتباری می‌باشد.
۵. صرف سوآپ (swap premium) : پرداخت‌های انجام شده به وسیله‌ی فروشنده سوآپ می‌باشد که به آن "پایه صرف" می‌گویند، همچنین به پرداخت‌های انجام شده به وسیله‌ی خریدار حمایت، "پایه حمایت" می‌گویند.
هر دو طرف قرارداد طبق صرف سوآپ تا پایان مهلت قرارداد متعهد خواهند بود که تا پایان مدت قرارداد ثابت می‌ماند.
انواع سوآپ ارزی
انواع سواپ ارزی به ۴ دسته کلی تقسیم میشود :
1. سوآپ نکول اعتباری (credit swap) : یکی از مشکلات عمده‌ی بسیاری از موسسه‌های مالی ریسک عدم پرداخت اقساط وام‌های داده شده به مشتریان آنها بوده که برای حل این مشکل سوآپ‌های نکول اعتباری ایجاد شده است.
2. سوآپ نرخ بهره (interest rate swap) : در بازار وام و اوراق قرضه، موسسه هایی که وظیفه‌ی تعیین نرخ بهره مجاز برای اوراق قرضه منتشر شده‌ی مورد استفاده‌ی یک موسسه خاص و یا موسسه‌هایی که تکفل پرداخت وام را پذیرفته‌اند، محدودیت هایی را برای فروشندگان اوراق و گیرندگان وام به وجود آورده‌اند که این موضوع باعث میشود در زمان سررسید درآمدهای بنگاه و نوع آن ها ناهماهنگی ایجاد میشود.
به طور مثال، شرکت a به طور ماهیانه درامدی متغییر دارد، اما بدهی های ایجاد شده از فروش اوراق مشارکت خود را به صورت ثابت و سالیانه باید پرداخت کند.
در طرف دیگر شرکت b دارای درآمدی ماهیانه به صورت ثابت دارد که سررسید بدهی سالیانه آن متغییر می‌باشد.
حال تصور کنید که این شرکت‌ها برای دستیابی به وام دارای محدودیت می‌باشند و نمیتوانند تحت این شرایط آن را دریافت کنند، در اینجا معامله سوآپ نرخ بهره گره‌گشای مشکل میشود و به راحتی شرکت a که از اوراق مشارکت ۳ درصدی برخوردار می‌باشد، بهره‌ی ثابت خود را با شرکت b که از بهره متغییر برخودار می‌باشد، سوآپ یا مبادله میکند.
3. سوآپ ارز (currency swap) : این معامله دقیقا به شکل سوآپ نرخ بهره صورت می‌گیرد با این تفاوت که در اینجا اصل دارایی یا وام معامله میشود، همچنین اصل وام یا دارایی در این نوع سوآپ، با ۲ ارز متفاوت انجام میشود.
4. سوآپ کالا (commodity swap) : برای فهم بهتر این سوآپ تصور کنید، شرکت a تولید کننده‌ی مشتقات نفتی می‌باشد و شرکت b تولید کننده‌ی نفت می‌باشد. شرکت a در ۳ سال پیش رو، در هر سال به ۲۰۰۰ بشکه نفت نیاز دارد.
برای تامین این حجم از نفت، شرکت a و b بایکدیگر به این صورت قرارداد می‌بندند که سالیانه مبلغ ۲۰۰۰۰۰ دلار باید بپردازد ( قیمت هر بشکه نفت ۱۰۰ دلار در نظر گرفته شده است). در مقابل شرکت b ملزم به پرداخت سالیانه مبلغ ۱۰۰۰ دلار به صورت نقدی به شرکت a میشود.
در این صورت هر دو شرکت اطمینان دارند که تا ۳ سال آینده تغییرات قیمتی در معاملات خود ندارند و ریسکی در عدم تامین محصول برای آن ها وجود ندارد.
سوآپ ارزی چیست؟
قرارداد سوآپ نوعی قرارداد برای معاوضه جریان نقدی در آینده است که در آن تاریخ پرداخت و چگونگی محاسبه جریانات نقدی که باید پرداخت شوند، مشخص است.
به گزارش ایبِنا، سوآپ (Swap) در معاملات که به آن سوآپ مالی می‌گویند در واقع قراردادی مشتقه است که بین دو طرف برای مبادله دو ابزار مالی صورت می گیرد. این روش معامله بین دو طرف برای معامله و مبادله هر نوع جنس یا اوراق بهاداری می تواند تعریف شود. یکی از انواع سوآپ ها که اخیرا نیز بواسطه توافق بین ایران و ترکیه بر سر سوآپ ارز و لیر مورد توجه قرار گرفته است، سوآپ ارز (Currency Swap Contracts) است که در زیر توضیح داده میشود.
قرارداد سوآپ نوعی قرارداد برای معاوضه جریان نقدی در آینده است. یک قرارداد سوآپ، تاریخ پرداخت و چگونگی محاسبه جریانات نقدی که باید پرداخت شوند را مشخص می کند. این جریانات نقدی در واقع ارزش آتی است که آنچه معامله می شود دارد. درخصوص سوآپ ارز رویه عمل بدین گونه است که دو طرف این معامله سوآپ ارز توافق می کنند که پرداخت های دوره ای در یک ارز مشخص را در یک دوره خاص(مثلا ماهانه، سالانه) داشته باشند تا بدهی طرف مقابل معامله سوآپ تمام شود. در عوض طرف دوم نیز می پذیرد که همین کار یعنی همین پرداخت ها را برای طرف اول سوآپ (swap) چیست؟ معامله سوآپ داشته باشد.
تعبیر دیگر از سوآپ ارز این است که دو معامله نقدی و سلف ارز بطور همزمان صورت می پذیرد و در واقع هدف این است که ریسک های مربوط به معامله و نوسانات نرخ ارز دو طرف معامله مدیریت شود. یعنی به جای اینکه ارز دو کشور با یک نرخ در زمان حال بصورت نقدی معامله شود و با نرخ دیگری بصورت سلف، با در نظر گرفتن یک نرخ متوسط و پرداخت های دوره ای ارز دو طرف معامله این نوسانات نرخ ارز و ریسک های آن مدیریت شده و متعادل می شوند.
معامله سوآپ ارز سه طرف معامله دارد که با مثال زیر برای یک معامله سوآپ روش کار معامله سوآپ ارز مشخص می شود:
مشتری “الف” در تاریخ معینی با پرداخت ۲۰۰۰ یورو مبلغ ۲۲۰۰ دلار از بانک “ب” در یک معامله نقدی خریداری میکند. مدیران مالی بانک “ب” برای حفظ سبد دارایی‌های ارزی، باید مقدار دلار فروخته شده را برگردانند. این مقصود را بانک “ب” با انجام یک معامله سلف دلار با طرف سوم با یک نرخ معین با سررسید معین دیگری یعنی چند ماه بعد دنبال میکند. مجموعه این معامله طی یک سلسله محاسبات با نرخ های معین و به صورت یکجا صورت می پذیرد. در این معامله، بانک “ب” ضمن به دست آوردن سود حاصل از فروش دلار، با انجام خرید سلف، ارز خود را از ریسک تغییر ارزش دلار محافظت می کند.
سوآپ (SWAP) نفت چیست؟
آنچه امروز به عنوان سوآپ در معاملات نفتی مطرح می شود به زبان ساده به این مفهوم است که دولت یا تجار بخش خصوصی، نفت یا گاز را در یک مرز کشور از همسایگان دریافت می کنند و در مرز دیگر به افراد مورد نظر آنان تحویل می دهند.
به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی ایسکانیوز؛ قرارداد سوآپ یا معاوضه یا تاخت نوعی از ابزار مشتقه است که در آن یک طرف قرارداد نسبت به معاوضه عواید ناشی از ابزار مالی خود با عواید ناشی از ابزار مالی طرف مقابل اقدام میکند. عواید چنین قراردادی بستگی به نوع ابزار مالی مورد معامله دارد.
سوآپ درلغت به معنای معامله پایاپای، معاوضه، عوض کردن، مبادله کردن، بیرون کردن، جایگزین کردن، جانشین کردن و در اصطلاح به این معنی است که یک کالا را از یک نقطه تحویل گرفته و دقیقا همان میزان کالا را در نقطه ای دیگر تحویل دهیم. برخی نیز سوآپ را اینگونه تعریف نموده اند که معامله سوآپ، مثل خرید یک سیب وفروش همزمان سیب دیگری برای تحویل درهفته آینده (آتی) است. برخی دیگر نیز گفته اند : قراردادهای متفاوتی برای انجام تجارت سوآپ وجود دارد که نوع متداول آن، دریافت کالا در یک نقطه وتحویل معادل آن در نقطه دیگری از جغرافیای مورد نظر است.
لازم به ذکر است تجارت سوآپ انواع مختلفی دارد که عبارتند از: سوآپ ارز، سوآپ انواع کالا (سوآپ پنبه، سوآپ گوگرد، آلومینیم و…) سوآپ نرخ بهره، سوآپ نرخ بازده کل، سوآپ دارایی، سوآپ نکول اعتباری(ریسک اعتباری)، سوآپ با سررسید ثابت. البته منظور از سوآپ دراین نوشتار، سوآپ نفت است و “آنچه امروز به عنوان سوآپ در معاملات نفتی مطرح می شود به زبان ساده به این مفهوم است که دولت یا تجار بخش خصوصی، نفت یا گاز را در یک مرز کشور از همسایگان دریافت می کنند و در مرز دیگر به افراد مورد نظر آنان تحویل می دهند.
می توان گفت معنی واقعی سوآپ، تحویل نفت در شمال کشور و تحویل نفت با همان کیفیت در جنوب کشور، به مقصد است. یکی از منابع سودآور شرکت نفت‌ایران، درآمدی است، که از سوآپ نفت عاید آن میشود. شرکت بازرگانی نفت ایران وظیفه سوآپ نفت را در ایران برعهده دارد، که بر این اساس، سه کشور تولیدکننده نفت خام آسیای مرکزی؛ یعنی: جمهوری آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان، بصورت روزانه نفت تولید شده را از طریق نفتکش‌های خود، در دریای خزر، به نماینده تجاری ایران که شرکت بازرگانی نفت ایران است، تحویل داده، سپس این شرکت مقدار معادل آن را، به خریداران نفت این سه کشور در خلیج فارس، تحویل میدهد.
در دهه ۱۹۹۰ وپس از فروپاشی شوروی سابق و استقلال یافتن کشورهای آسیایی مرکزی… ، مبادله نفت با ایران اهمیت پیداکرد. این کشورها برای توسعه اقتصادی خود ، به صادرات نفت خود نیاز مبرم داشتند. در صورتی که امکانات آنان جهت رساندن نفت خود به دست مصرف کنندگان در اروپا ، آسیا وآمریکا بسیارمحدود بود. بدین جهت در سال ۱۳۷۵ قراردادی بین ایران وقزاقستان به امضاء رسید که براساس آن روزانه ۴۰ هزار بشکه نفت خام سبک از قزاقستان تحویل پالایشگاه تبریز وتهران می شد و در عوض به همین مقدارنفت خام سبک ایران در خلیج فارس جهت شرکای تجاری قزاقستان تحویل آنان می شد.
تاثیرات سوآپ در حوزه اقتصادی
۱- شرایط سوآپ به ایران اجازه میدهد تا جهت دریافت نفت درشمال و صدور همان مقدار نفت در جنوب کارمزد و اجرت دریافت کند.
۲- صرفه جویی و در نتیجه کاهش زیاد هزینه حمل و نقل مواد نفتی در داخل کشور.
با این توضیح که نفت دریافتی در راستای عملیات سوآپ در مرزهای شمالی کشوردر مناطق نزدیک مرز مصرف میشود و به عوض آن از تولیدات کشور خودمان در مرزهای جنوبی تحویل مشتریان می سوآپ (swap) چیست؟ گردد یعنی بجای آنکه نفت از مناطق نفت خیز جنوب به مناطق شمالی، آنهم باصرف هزینه های گزاف (ازجمله هزینه ایجاد خطوط لوله انتقال نفت در مسیر بسیار طولانی حدود ۱۸۰۰ کیلومتر از جنوب تا شمال و مصرف هزینه های دیگر از قبیل هزینه نصب ایستگاههای پمپاژ به جهت سربالایی بودن این مسیر تا شمال)، منتقل شود، همان نفت خریداری شده در شمال به مصارف داخل می رسد.
۳- شکوفایی اقتصادی مناطق محل عبور خطوط لوله (سوآپ) که امکانات زیادی براین مناطق فراهم می کند.
۴- گسترش روابط اقتصادی و دستیابی به بازار مصرف آن کشورها برای فروش محصولات داخلی.
۵- ایجاد اشتغال داخلی و توزیع درآمد و نیز بروز تعریف فعالیتهای تجاری مرتبط و جدید در راستای حفظ و تامین هرچه بیشتر منافع ملی.
۶- فراهم شدن موجبات تشویق سرمایه گذاران داخلی و خارجی نسبت به سرمایه گذاری در زمینه تجهیزات وتاسیسات زیربنائی برای ترانزیت سوخت.
تاثیر سوآپ در حوزه سیاسی – امنیتی
۱- فراهم شدن موجبات منافع بسیار سیاسی از طریق وابسته کردن کشورهای حوزه مرز شمالی کشوربه خود مان و در نتیجه تحکیم وتقویت روابط سیاسی و ثبات سیاسی در منطقه.
۲- تامین منافع سیاسی-امنیتی از طریق توسعه نفوذ در کشورهای صادرکنندگان نفت از مسیر ایران و تبدیل آنها به دوست که پیامد آن همگرائی و همکاری منطقه ای مناسب تر است.
۳- کاهش نفوذ و اثرگذاری شرکت های آمریکائی و اروپائی در گلوگاه ورود انرژی به شمال کشور و مسیرخزر (دریای مازندران) – خلیج فارس با حضورجدی شرکتهای ایرانی در منطقه مزبور و تجارت سوآپ.
اما یکی از مهم‌ترین انواع این نوع تجارت که در سرتاسر دنیا هم مطرح شده، سوآپ نفتی است. به زبان ساده به این مفهوم است که دولت یا تجار بخش خصوصی، نفت یا گاز را در یک مرز کشور از همسایگان دریافت کرده و در مرز دیگر به افراد موردنظر آنان تحویل می‌دهند.
موضوع سوآپ یا تعویض محصولات مشابه با استفاده از مزیت نسبی فاصله «مبادی تولید» تا «مراکز مصرف» این محصولات در بین کشورها امری شناخته‌شده و کاملاً جاافتاده است؛ به‌عبارت‌دیگر اصل «سوآپ محصولات»، موضوعی مورد اتفاق تمام بخش‌های کارشناسی در سطح جهان است و شرایط و قوانین ناظر بر آن کاملاً شناخته‌شده و بسط و توسعه‌یافته است.
ایران با توجه به اینکه یکی از پنج کشور حوزه خزر است، همچنین با نگاه به مرزهای دریایی که در دریای عمان و خلیج‌فارس دارد و نیز وضعیت مناسب مسیرهای انتقال نفت که از ایران می‌توانند عبور کنند، میتواند به‌عنوان یک مسیر ترانزیت مؤثر و باصرفه از حوزه دریای خزر به بازارهای جهانی مطرح شود.
از سوی دیگر جاذبه ایران به‌عنوان بازار نهایی نفت آسیای مرکزی و هم مکانی برای ترانزیت آن به لحاظ ثبات و امنیتی که در کشور وجود دارد، سبب رغبت کشورهای حوزه مازندران به سوآپ نفت و متعاقباً توجه ویژه به ایران شده است.
دریای خزر دارای مقادیر متنابهی نفت و گاز است و به دریای آزاد راه ندارد، بنابراین انرژی خزر باید از طریق لوله به بنادری که به دریا راه دارند، منتقل شود، از این‌رو ایران میتواند در انتقال این منابع سهمی داشته باشد.
ایران دارای مزیت‌هایی است که در صورت بهره‌برداری از آنها میتواند منافع فراوانی را به دست آورد. برای آنکه این مزیت‌ها را بررسی کنیم٬ ابتدا لازم است مسیرهای کلی که برای انتقال خزر وجود دارد.
1 - مسیر شمالی که نفت و گاز قزاقستان و آذربایجان را از طریق دریای سیاه منتقل میکند و موردحمایت روسیه است.
2 - مسیر جنوبی منابع انرژی سه کشور را به خلیج‌فارس جهت صدور با کشتی‌های نفت‌کش منتقل میکند که موردحمایت ایران است.
3 - مسیر غربی نفت و گاز سه کشور حاشیه خزر را از طریق ترکیه و گرجستان (دریای سیاه) به اروپا منتقل میکند و موردحمایت ایالات‌متحده، ترکیه، آذربایجان و گرجستان است.
4 - مسیر جنوب شرقی منابع نفت و گاز ایران را به بندرها پاکستان، دریای عمان و هندوستان می‌رساند، افغانستان و پاکستان از این مسیر حمایت می‌کنند.
5 - مسیر شرقی نفت و گاز قزاقستان و ترکمنستان را به شرق چین منتقل میکند که چین از آن حمایت میکند.
6 - مسیر قزاقستان-ترکمنستان-ایران یا مسیر جنوبی که از این مسیر می‌توان نفت قزاقستان و ترکمنستان را به جزیره خارک در خلیج‌فارس با طی مسافت 930 مایل و ظرفیت روزانه یک میلیون بشکه منتقل کرد، این خط لوله 5.1 میلیارد دلار هزینه در بر خواهد داشت و حق ترانزیت از آن نیز 3 دلار در هر بشکه خواهد بود. با توجه به اینکه در بیشتر قسمت‌های این مسیر، شبکه خط لوله نفت ایران وجود دارد، با تکمیل و توسعه آنها با هزینه کمتری می‌توان خط لوله مذکور را راه‌اندازی کرد.
نقش ایران هم به‌عنوان بازار نهایی نفت آسیای مرکزی و هم مکانی برای ترانزیت آن، با توجه به ثبات و امنیت موجود در ایران، سوژه جذابی برای سرمایه‌گذاری‌های خارجی نفتی بالقوه فراهم آورده است که کمتر نقطه‌ای برای انکار می‌گذارد.
سوآپ (SWAP) نفت چیست؟
آنچه امروز به عنوان سوآپ در معاملات نفتی مطرح می شود به زبان ساده به این مفهوم است که دولت یا تجار بخش خصوصی، نفت یا گاز را در یک مرز کشور از همسایگان دریافت می کنند و در مرز دیگر به افراد مورد نظر آنان تحویل می دهند.
به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی ایسکانیوز؛ قرارداد سوآپ یا معاوضه یا تاخت نوعی از ابزار مشتقه است که در آن یک طرف قرارداد نسبت به معاوضه عواید ناشی از ابزار مالی خود با عواید ناشی از ابزار مالی طرف مقابل اقدام میکند. عواید چنین قراردادی بستگی به نوع ابزار مالی مورد معامله دارد.
سوآپ درلغت به معنای معامله پایاپای، معاوضه، عوض کردن، مبادله کردن، بیرون کردن، جایگزین کردن، جانشین کردن و در اصطلاح به این معنی است که یک کالا را از یک نقطه تحویل گرفته و دقیقا همان میزان کالا را در نقطه ای دیگر تحویل دهیم. برخی نیز سوآپ را اینگونه تعریف نموده اند که معامله سوآپ، مثل خرید یک سیب وفروش همزمان سیب دیگری برای تحویل درهفته آینده (آتی) است. برخی دیگر نیز گفته اند : قراردادهای متفاوتی برای انجام تجارت سوآپ وجود دارد که نوع متداول آن، دریافت کالا در یک نقطه وتحویل معادل آن در نقطه دیگری از جغرافیای مورد نظر است.
لازم به ذکر است تجارت سوآپ انواع مختلفی دارد که عبارتند از: سوآپ ارز، سوآپ انواع کالا (سوآپ پنبه، سوآپ گوگرد، آلومینیم و…) سوآپ نرخ بهره، سوآپ نرخ بازده کل، سوآپ دارایی، سوآپ نکول اعتباری(ریسک اعتباری)، سوآپ با سررسید ثابت. البته منظور از سوآپ دراین نوشتار، سوآپ نفت است و “آنچه امروز به عنوان سوآپ در معاملات نفتی مطرح می شود به زبان ساده به این مفهوم است که دولت یا تجار بخش خصوصی، نفت یا گاز را در یک مرز کشور از همسایگان دریافت می کنند و در مرز دیگر به افراد مورد نظر آنان تحویل می دهند.
می توان گفت معنی واقعی سوآپ، تحویل نفت در شمال کشور و تحویل نفت با همان کیفیت در جنوب کشور، به مقصد است. یکی از منابع سودآور شرکت نفت‌ایران، درآمدی است، که از سوآپ نفت عاید آن میشود. شرکت بازرگانی نفت ایران وظیفه سوآپ نفت را در ایران برعهده دارد، که بر این اساس، سه کشور تولیدکننده نفت خام آسیای مرکزی؛ یعنی: جمهوری آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان، بصورت روزانه نفت تولید شده را از طریق نفتکش‌های خود، در دریای خزر، به نماینده تجاری ایران که شرکت بازرگانی نفت ایران است، تحویل داده، سپس این شرکت مقدار معادل آن را، به خریداران نفت این سه کشور در خلیج فارس، تحویل میدهد.
در دهه ۱۹۹۰ وپس از فروپاشی شوروی سابق و استقلال یافتن کشورهای آسیایی مرکزی… ، مبادله نفت با ایران اهمیت پیداکرد. این کشورها برای توسعه اقتصادی خود ، به صادرات نفت خود نیاز مبرم داشتند. در صورتی که امکانات آنان جهت رساندن نفت خود به دست مصرف کنندگان در اروپا ، آسیا وآمریکا بسیارمحدود بود. بدین جهت در سال ۱۳۷۵ قراردادی بین ایران وقزاقستان به امضاء رسید که براساس آن روزانه ۴۰ هزار بشکه نفت خام سبک از قزاقستان تحویل پالایشگاه تبریز وتهران می شد و در عوض به همین مقدارنفت خام سبک ایران در خلیج فارس جهت شرکای تجاری قزاقستان تحویل آنان می شد.
تاثیرات سوآپ در حوزه اقتصادی
۱- شرایط سوآپ به ایران اجازه میدهد تا جهت دریافت نفت درشمال و صدور همان مقدار نفت در جنوب کارمزد و اجرت دریافت کند.
۲- صرفه جویی و در نتیجه کاهش زیاد هزینه حمل و نقل مواد نفتی در داخل کشور.
با این توضیح که نفت دریافتی در راستای عملیات سوآپ در مرزهای شمالی کشوردر مناطق نزدیک مرز مصرف میشود و به عوض آن از تولیدات کشور خودمان در مرزهای جنوبی تحویل مشتریان می گردد یعنی بجای آنکه نفت از مناطق نفت خیز جنوب به مناطق شمالی، آنهم باصرف هزینه های گزاف (ازجمله هزینه ایجاد خطوط لوله انتقال نفت در مسیر بسیار طولانی حدود ۱۸۰۰ کیلومتر از جنوب تا شمال و مصرف هزینه های دیگر از قبیل هزینه نصب ایستگاههای پمپاژ به جهت سربالایی بودن این مسیر تا شمال)، منتقل شود، همان نفت خریداری شده در شمال به مصارف داخل می رسد.
۳- شکوفایی اقتصادی مناطق محل عبور خطوط لوله (سوآپ) که امکانات زیادی براین مناطق فراهم می کند.
۴- گسترش روابط اقتصادی و دستیابی به بازار مصرف آن کشورها برای فروش محصولات داخلی.
۵- ایجاد اشتغال داخلی و توزیع درآمد و نیز بروز تعریف فعالیتهای تجاری مرتبط و جدید در راستای حفظ و تامین هرچه بیشتر منافع ملی.
۶- فراهم شدن موجبات تشویق سرمایه گذاران داخلی و خارجی نسبت به سرمایه گذاری در زمینه تجهیزات وتاسیسات زیربنائی برای ترانزیت سوخت.
تاثیر سوآپ در حوزه سیاسی – امنیتی
۱- فراهم شدن موجبات منافع بسیار سیاسی از طریق وابسته کردن کشورهای حوزه مرز شمالی کشوربه خود مان و در نتیجه تحکیم وتقویت روابط سیاسی و ثبات سیاسی در منطقه.
۲- تامین منافع سیاسی-امنیتی از طریق توسعه نفوذ در کشورهای صادرکنندگان نفت از مسیر ایران و تبدیل آنها به دوست که پیامد آن همگرائی و همکاری منطقه ای مناسب تر است.
۳- کاهش نفوذ و اثرگذاری شرکت های آمریکائی و اروپائی در گلوگاه ورود انرژی به شمال کشور و مسیرخزر (دریای مازندران) – خلیج فارس با حضورجدی شرکتهای ایرانی در منطقه مزبور و تجارت سوآپ.
اما یکی از مهم‌ترین انواع این نوع تجارت که در سرتاسر دنیا هم مطرح شده، سوآپ نفتی است. به زبان ساده به این مفهوم است که دولت یا تجار بخش خصوصی، نفت یا گاز را در یک مرز کشور از همسایگان دریافت کرده و در مرز دیگر به افراد موردنظر آنان تحویل می‌دهند.
موضوع سوآپ یا تعویض محصولات مشابه با استفاده از مزیت نسبی فاصله «مبادی تولید» تا «مراکز مصرف» این محصولات در بین کشورها امری شناخته‌شده و کاملاً جاافتاده است؛ به‌عبارت‌دیگر اصل «سوآپ محصولات»، موضوعی مورد اتفاق تمام بخش‌های کارشناسی در سطح جهان است و شرایط و قوانین ناظر بر آن کاملاً شناخته‌شده و بسط و توسعه‌یافته است.
ایران با توجه به اینکه یکی از پنج کشور حوزه خزر است، همچنین با نگاه به مرزهای دریایی که در دریای عمان و خلیج‌فارس دارد و نیز وضعیت مناسب مسیرهای انتقال نفت که از ایران می‌توانند عبور کنند، میتواند به‌عنوان یک مسیر ترانزیت مؤثر و باصرفه از حوزه دریای خزر به بازارهای جهانی مطرح شود.
از سوی دیگر جاذبه ایران به‌عنوان بازار نهایی نفت آسیای مرکزی و هم مکانی برای ترانزیت آن به لحاظ ثبات و امنیتی که در کشور وجود دارد، سبب رغبت کشورهای حوزه مازندران به سوآپ نفت و متعاقباً توجه ویژه به ایران شده است.
دریای خزر دارای مقادیر متنابهی نفت و گاز است و به دریای آزاد راه ندارد، بنابراین انرژی خزر باید از طریق لوله به بنادری که به دریا راه دارند، منتقل شود، از این‌رو ایران میتواند در انتقال این منابع سهمی داشته باشد.
ایران دارای مزیت‌هایی است که در صورت بهره‌برداری از آنها میتواند منافع فراوانی را به دست آورد. برای آنکه این مزیت‌ها را بررسی کنیم٬ ابتدا لازم است مسیرهای کلی که برای انتقال خزر وجود دارد.
1 - مسیر شمالی که نفت و گاز قزاقستان و آذربایجان را از طریق دریای سیاه منتقل میکند و موردحمایت روسیه است.
2 - مسیر جنوبی منابع انرژی سه کشور را به خلیج‌فارس جهت صدور با کشتی‌های نفت‌کش منتقل میکند که موردحمایت ایران است.
3 - مسیر غربی نفت و گاز سه کشور حاشیه خزر را از طریق ترکیه و گرجستان (دریای سیاه) به اروپا سوآپ (swap) چیست؟ منتقل میکند و موردحمایت ایالات‌متحده، ترکیه، آذربایجان و گرجستان است.
4 - مسیر جنوب شرقی منابع نفت و گاز ایران را به بندرها پاکستان، دریای عمان و هندوستان می‌رساند، افغانستان و پاکستان از این مسیر حمایت می‌کنند.
5 - مسیر شرقی نفت و گاز قزاقستان و ترکمنستان را به شرق چین منتقل میکند که چین از آن حمایت میکند.
6 - مسیر قزاقستان-ترکمنستان-ایران یا مسیر جنوبی که از این مسیر می‌توان نفت قزاقستان و ترکمنستان را به جزیره خارک در خلیج‌فارس با طی مسافت 930 مایل و ظرفیت روزانه یک میلیون بشکه منتقل کرد، این خط لوله 5.1 میلیارد دلار هزینه در بر خواهد داشت و حق ترانزیت از آن نیز 3 دلار در هر بشکه خواهد بود. با توجه به اینکه در بیشتر قسمت‌های این مسیر، شبکه خط لوله نفت ایران وجود دارد، با تکمیل و توسعه آنها با هزینه کمتری می‌توان خط لوله مذکور را راه‌اندازی کرد.
نقش ایران هم به‌عنوان بازار نهایی نفت آسیای مرکزی و هم مکانی برای ترانزیت آن، با توجه به ثبات و امنیت موجود در ایران، سوژه جذابی برای سرمایه‌گذاری‌های خارجی نفتی بالقوه فراهم آورده است که کمتر نقطه‌ای برای انکار می‌گذارد.
آزمون سواپ SWAP: ارزشیابی بالینی و عینی شخصیت افراد
آزمون شخصیت
ارزشیابی بالینی و عینی شخصیت ، نامی است که در نسخه فارسی به این آزمون شخصیت داده شده است. همان‌طور که از اسمش پیداست، آزمون SWAP (سواپ) در صدد ارزیابی عینی افراد است و در کنار ویژگی‌های مختلف، عناصر بالینی و آسیب‌زای شخصیتی را هم گردآوری میکند. مثلا وقتی فرد در مواجهه با احساساتی مانند خشم، به جای اینکه به صورت جرئت‌مندانه آن را ابراز کند، از خودش عصبانی شود و در خودش فرو رود؛ یا اینکه به صورتی تکانشی با اطرافیان برخورد کند به طوری که متناسب با موقعیت نباشد.
در این هنگام، می‌توان گفت فرد توانایی مدیریت هیجاناتش را ندارد. این عدم مدیریت را می‌توان در بسیاری از رگه‌های اختلال شخصیت دید. اما در آزمون سواپ به یاری روش منحصر بفرد جمع‌آوری اطلاعات و تفسیر آن، ما را قادر خواهد ساخت که شخصیت هر فرد را به طور ویژه ارزیابی کنیم.
بهترین آزمون برای شخصیت چیست؟
بهترین آزمونی که به نظر می‌رسد توانایی سنجش شخصیت فرد را دارد کدام است؟ تا به حال آزمون‌های معروف مختلفی ساخته شده‌اند که هر کدام از دیدگاه نظری متفاوتی داشته و جنبه‌های مختلفی از شخصیت آزمودنی را می‌سنجیده‌اند. اما آیا آزمونی وجود دارد که بتواند به نوعی شخصیت فرد را اسکن کند و اطلاعات بیشتری از جنبه‌های مختلف وجود یک فرد به ما بدهد؟ تست SWAP یکی از همین آزمون‌های پرطرفدار برای سنجش شخصیت است.
آزمون سواپ: ارزشیابی بالینی و عینی شخصیت
آزمونگر آزمون SWAP چه کسی است؟
آزمون سواپ، آزمون شخصیتی است که الزاما باید توسط یک آزمونگر متخصص برگزار شود. این آزمونگر، در حوزه روان‌پویشی و همچنین آزمون شخصیت آموزش دیده است. بنابراین میتواند با جمع‌آوری اطلاعات از طریق مصاحبه، مشاهده و همچنین قضاوت بالینی که در حین جلسه ارزیابی دارد، به نتایجی برسد که به شناخت فرد آزمودنی کمک بیشتری کند.
نحوه ارزیابی آزمون سواپ چگونه است؟
در آزمون سواپ، برای جمع‌آوری اطلاعات از یک فرد حداقل دو ساعت و نیم مصاحبه گرفته میشود. در حین مصاحبه، اطلاعات مختلفی از جنبه‌های متفاوت وجودی فرد پرسیده میشود. نکته قابل توجه در این آزمون این است که آزمودنی داستان زندگی خود را روایت میکند. به عبارتی، متخصص میتواند در این آزمون شخصیت، فرد را به گونه‌ای یکپارچه و منسجم دریابد. از طرفی، اگر آزمودنی نتواند روایت مناسبی برای زندگی خود ارائه کند، اطلاعات مفیدی از نحوه ارائه او به دست می‌آید که برای تفسیر حائز اهمیت است.
آزمون سواپ چطور تفسیر میشود؟
متخصص در این آزمون شخصیت، از ۲۰۰ کارت کمک می‌گیرد. هر کدام از این کارت‌ها بیان‌گر ویژگی‌های مختلف رفتاری، هیجانی، شناختی و بالینی هستند. متخصص حرفه‌ای، پس از مصاحبه، این کارت‌ها را طبق قضاوت بالینی خود دسته‌بندی میکند. روی این کارت‌ها شماره‌‌هایی است که به کمک آن و امتیازاتی که متخصص به هر کارت داده است، دادهها وارد نرم‌افزار تحلیل آزمون میشود؛ این نرم‌افزار با تحلیل آماری دادهها، نمودارهایی را ترسیم میکند. در کنار نمودارها، به تناسب رگه‌هایی از شخصیت آزمودنی که در آزمون تشخیص داده شده، ممکن است توضیحات مختصری نیز در خروجی این نرم‌افزار وجود داشته باشد.
تفسیر و قضاوت نمودارها و توضیحات بر عهده متخصص بالینی است. گزارش نتایج و تفاسیر این آزمون طی یک جلسه جداگانه به اطلاع آزمودنی می‌رسد. از آن‌جایی‌که در این آزمون قضاوت بالینی متخصص روانشناس دخیل است، نتایج آزمون SWAP، باید با استفاده از گزارشی مبسوط از چرخه‌های رفتاری آزمودنی، راهبردهای مقابله‌ای او در برابر وقایع زندگی و همچنین رگه‌های شخصیتی که در روابط و زندگی شخصی او دخالت دارند به او ارائه شود.
موارد استفاده آزمون سواپ چه چیزهایی هستند؟
از آن‌جایی‌که آزمون SWAP ارزشیابی دقیقی از فرد و حوزه‌های مختلف وجودی او به دست میدهد، در حوزه‌های گوناگونی می‌توان از این آزمون استفاده کرد.
دیدگاه شما