منظور از سود سهام چیست؟

درصورت نیاز به اطلاعات تخصصی و ثبت صورتجلسات و هم چنین تنظیم و تدوین صورتجلسات سهام از جمله سهام هایی که پاره سهم دارند میتوانید از مشاوران ثبت بین الملل راهنمایی های لازم را کسب کنید برای برقراری ارتباط با مشاوران و کارشناسان ثبت بین الملل می توانید با شماره تلفن های 32711327-026 تماس حاصل کنید و از مشاوره رایگان بهره مند شوید.

پاره سهم چیست

یکی از مواردی که در ماده 32 لایحه اصلاحی قانون تجارت پیش بینی شده است موضوع پاره سهم چیست ؟ می باشد به موجب همین امر مبلغ اسمی سهام و همچنین قطعات سهام در صورت تجزیه باید متساوی باشد ما در این مقاله به مطالبی در این خصوص می پردازیم همراه ما باشید.

در جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره تغییرات شرکت می توانید بر روی لینک کلیک نمایید.

پاره سهم یعنی

پاره سهم قسمتی از یک سهم می باشد.پاره سهم بیشتر حاصل تصمیم های مالی و یا مبادرات یک شرکت می باشد.به عنوان مثال این امکان وجود دارد که تجزیه سهام پاره سهم ایجاد نماید در صورتی که سرمایه گذار تعداد شخصی از سهام را داشته باشد این امر ممکن می شود.

در صورتی که دوشرکت با هم ادغام شوند، به طور معمول سهام را با یک نسبت توافقی با هم ترکیب می نمایند که می تواند پاره سهم را سبب گردد.

در صورتی که شما با سود سهام خود سرمایه گذاری مجدد نمایید، این امکان وجود دارد که در آخر مالک پاره سهم بشوید.به طور معمول پاره سهم را نمی توان در بازار سهام خرید و فروش نمود.

ولی یک شرکت کارگذاری می تواند تعداد زیادی از آن ها را دسته نمایئ تا یک سهم کامل ساخته گردد،درصدی به شما فروخته شود تا سهم شما تکمیل گردد و یا سهام کامل را تفکیک کند و به سرمایه گذاران جدید پاره سهم را بفروشد.

در ادارات ثبت شرکت ها موضوع چگونگی اختصاص پاره سهم ویا تجزیه سهام با ابهام اجرایی مواجه می باشد. برطبق برخی از اساسنامه های نمونه ثبت شرکت ها ایجاد پاره سهم ممنوع گردیده است و در برخی دیگر از اساسنامه ها در صورت ایجاد پاره سهم، یک نفر به نمایندگی از دارندگان پاره سهم جهت حضور در جلسه مجامع عمومی معرفی می گردد.

از مشکلات پاره سهم شرکت، عدم تبیین نحوه مشارکت در شرکت و رای گیری می باشد که مالک پاره سهم به چه نحوی در رای گیری شرکت حضور یابد.

به طور مثال اگر یک منظور از سود سهام چیست؟ سهم به ده پاره تقسیم گردد و در تصمیم گیریی اتفاق نظر برای آن ها وجود نداشته باشد محاسبه آرای آن با مشکل مواجه می شود.

در برخی از شرکت ها، ایجاد پاره سهم در شرکت به صورت قهری ایجاد می گردد به نحوی که در اساسنامه قید می گردد در صورت فوت مالک هرسهام، سهم مذکور بین سایر سهامداران به نسبت مساوی تقسیم می شود که این امر موجب ایجاده پاره سهم می گردد.

هم چنین ممکن است ایجاد پاره سهم در زمان کاهش سرمایه رخ دهد که در این صورت، لیست سهامداران با محاسبه پاره سهم در نظر گرفته می شود و یا این که در افزایش سرمایه نیز با توجه به میزان حق تقدم ممکن است پاره سهم ایجاد گردد.

در بررسی فرایندها در بورس اوراق بهادار نیز، موضوع تجزیه سهام و سهام جایزه در شرکت های بورسی رواج یافته است.

درپیش نویس لوایح قانون تجارت بیان شده است :مبلغ اسمی سهام باید مساوی باشد و صدور پاره سهم جایز نیست.

در صورتی که در اثرانتقال قهری یا کاهش یا افزایش سرمایه ویا به هر دلیل دیگر پاره سهم به سهامداران تعلق گیرد پاره سهم به ترتیبی که در اساسنامه تعیین شده بین سهامداران ذی نفع توزیع منظور از سود سهام چیست؟ خواهد شد.

علیهذا در ادارات ثبتی، پیش بینی تجزیه سهام وپاره سهمی که به صورت قهری ویا اجرای احکام دادگاه به وجود می آید، مورد پذیرش و در سایر موارد، تجزیه سهام با تامل مورد اقدام قرار می گیرد.

ورقه سهم

ورقه سهم نشانگر سهامداران یک شرکت می باشد بدین صورت که جهت هر سهامدار یک و یا چند ورقه سهام صادر می گردد که نشاندهنده این است که آن شخص صاحب چه تعداد سهام در این شرکت می باشد.

به بیان دیگر ورقه سهم سندی است که بر روی آن اطلاعات مهمی همانند نام شرکت ، نام مشخصات دارنده سهام ، مبلغ اسمی و… نوشته می شود و به دارنده سهم داده می شود

سهام عادی چیست؟

دارندگان سهام عادی دارنده مقداری از مالکیت شرکت می باشند و کلیه ریسک موجود در فعالیت اقتصادی شرکت رابه میزان سهامی که در اختباری دارند قبول می نمایند. باید بدانید به سرمایه ای که از طریق فروش سهام عادی شرکت تامین می گردد سرمایه سهمی گفته میشود.

هیچ شرکتی این اختیار را ندارد بیش از میزانی که در اساسنامه آن قید شده است از راه فروش سهام سرمایه خود را تامین نماید مگر با گذراندن تشریفات خاصی. نکته : شرکت‌های بورسی فقط دارای سهام عادی هستند.منظور از سود سهام چیست؟

سهام ممتاز به چه معناست؟

نوعی سهام است که که ویژگی های اوراق قرضه و سهام عادی را دارا می باشد. چنانچه شرکت منحل گردد دارندگان سهام ممتاز نسبت به دارندگان سهام عادی در توزیع دارایی شرکت حق تقدم دارند و نیز ممکن است دارای حق رای هم باشند قبل از پرداخت سود عادی باید سود ممتاز پرداخت شود به این نکته توجه نمایید که ممکن است منظور از سود سهام چیست؟ برخی از سهام های عادی به سهام ممتاز تبدیل گردند و دارندگان آن حق دارند در درصدی از سود اضافی شرکت نیز سهیم شوند.

سود سهام ممتاز به طور ثابت پرداخت می‌شود و در مورد سهام ممتاز با سود انباشته حتی در صورتی که شرکت قادر به پرداخت سود سهام نباشد، سود این گونه سهام به صورت انباشته در سال یا سال‌های بعد پرداخت خواهد شد.

گاهی سهام ممتاز پس از چند سال قابل تبدیل به سهام عادی به قیمت ارزش اسمی خواهند بود و در صورتی که قابل بازخرید باشند شرکت در یک تاریخ معین مبلغ بازخرید را به سهامدار پرداخت می‌کند.

همچنین ممکن است شرکت به میزان ارزش سهام ممتاز خود سهام عادی منتشر و به سهامداران پرداخت کند.اما چنانچه سهام ممتاز از نوع غیرقابل بازخرید باشد، سهامداران به طور مرتب و ثابت سود سهام ممتاز خود را دریافت خواهند کرد.

دارنده سهام ممتاز ممکن است حق رای هم داشته باشد، اما بیشتر در صورتی حق رای خواهد داشت که پرداخت سود سهام وی به تعویق افتاده باشد.

توجه داشته باشید که سهام همه شرکت‌های بورسی از نوع سهام عادی می‌باشند. امتیاز پاره سهم در واقع تکه ای از یک سهم می باشد.

یکی از مواردی که پاره سهم ممکن است ایجاد شود، در زمان دادن سود سهمی به سهامداران می باشد. نحوه برخورد با آن همانند یک سهم کامل می باشد.یعنی اثر افزایشی در حقوق صاحبان سهام دارد.

دارنده پاره سهم می تواند آن را بفروشد یا با خرید پاره سهم متناسب، آن را به یک سهم کامل تبدیل کند.

تعریف پاره سهم

ماده32 قانون تجارت اصل تساوی مبلغ کل سهام شرکت را برای اعطای حقوق وابسته به یک سهم پیش بینی نموده است حتی زمانی که شرکت برای رعایت سهامداران اقلیت متوسل به انتشار«پاره سهم» گردد مثلا یک سهم 1000ریالی را به ده پاره سهم تقسیم کند، حقوق وابسته به یک سهم را (مانند حق شرکت در مجمع ، حق رأی،حق سود بردن و حق تقدم……)ندارد

درصورت نیاز به اطلاعات تخصصی و ثبت صورتجلسات و هم چنین تنظیم و تدوین صورتجلسات سهام از جمله سهام هایی که پاره سهم دارند میتوانید از مشاوران ثبت بین الملل راهنمایی های لازم را کسب کنید برای برقراری ارتباط با مشاوران و کارشناسان ثبت بین الملل می توانید با شماره تلفن های 32711327-026 تماس حاصل کنید و از مشاوره رایگان بهره مند شوید.

سود پرداخت نقدی سهام بورس چیست و چقدر است؟

در این قسمت از مقاله می خواهیم درباره ی سود پرداخت نقدی که در بازار بورس انجام می شود، صحبت کنیم برای کسب اطلاعات بیشتر تا انتهای مطالب همراه ایران بورس باشید.

سود پرداخت نقدی چیست؟

اگر بخواهیم به زبان ساده تر سود پرداخت نقدی را تعریف کنیم، به این صورت است که یک مبلغی است که شرکت از محل سود محقق‌ شده به سرمایه ‌گذاران خود در پایان هر سال مالی پرداخت می‌ کند. البته مدت زمان مشخص که شرکت این مبلغ را می خواهد به سرمایه ‌گذاران پرداخت کند در قرارداد ذکر و امضا می شود. چرا که این را هم در نظر بگیرید که برخی از شرکت ها در پایان سال جاری به جای سود، ضزز تیز می کنند که به همین علت همه شرکت ها شاید نتوانند سودی را تحت عنوان سود هر سهم بین سهامداران خود تقسیم ‌کنند، البته این یک امر عادی است که گاهی اتفاق می افتد.

مقدار سود تقسیمی

برخی از سهامداران برایشان سوال به وجود می آید که سود تقسیمی چه قدر باید باشد؟ در این باره طبق ماده 86 قانون تجارت مجمع عمومی عادی باید بگوییم که سهامدار می‌ تواند نسبت به کلیه امور شرکت به‌ غیر از آن چه در صلاحیت مجمع عمومی مؤسس و فوق ‌العاده است تصمیم گیری کند که بر این اساس این تصمیم‌ گیری شامل سود قابل ‌تقسیم بر عهده مجمع عمومی نیز خواهد بود.

سود نقدی هر سهم از شرکت

هم چنین یکی دیگر از سوال های مهم که برخی از سهامداران برایشان به وجود می آید این است که سود نقدی هر سهم از شرکت به چه سهامداری تعلق می گیرد؟ در این باره نیز باید بگوییم که طبق قانونی که در این مورد مقرر شده است، سود هر سهم از آن شرکت به سهامداری تعلق خواهد گرفت که در تاریخ برگزاری مجمع عمومی سالیانه شرکت، مالک آن سهم باشد. بنابراین ملاک آن زمان خرید یا فروش سهام نیست. شخص می تواند حتی دو روز قبل از برگزاری مجمع، سهام شرکت را بخرد و در زمان برگزاری مجمع، سهامدار شرکت باشد، سود نقدی به آن تعلق می ‌گیرد.

البته برخی از سهامداران با این قانون مشکل دارند و می گویند که در ابتدا باید سهامداران قدیمی اولویت داشته باشند نسبت به سهامداران جدید، اما به هر حال این قانون تصویب شده است.

پرداخت سود نقدی شپنا

پلایشگاه نفت اصفهان که در بازار بورس نیز فعالیت می کند و نماد آن شپنا است، خیلی از افراد در این شرکت سرمایه گذاری کرده اند و سهام خریده اند و علت آن نیز معتبر بودن آن در سطح کشور است.

طبق آخرین اخبار گفته شده است که، هیئت مدیره ی این پالایشگاه بعد جلسات متعددی که با اعضا داشته اند، بیان کرده اند که صورت های مالی تصویب و بنا به پیشنهاد هیات مدیره مقرر شد از 559 ریال سود محقق شده هر سهم، 400 ریال معادل 71 درصد سود برای هر سهم توزیع شود، که این شروع خوبی برای سرمایه گذاران در این شرکت خواهد بود.

هم چنین سهامدارن این شرکت برای دریافت سهام سال 98 و طلب سود سهام سنوات قبلی خود می توانند اقدام کنند.

پرداخت سود نقدی سیتا

شرکت سرمایه گذاری سیمان تامین در ایران که چندین سال است در بازار بورس نیز فعالیت می کند و نماد آن سیتا می باشد، این شرکت بخش عمده ای از سیمان کشور را تامین می کند و هم چنین سیمان به خارج از کشور صادر می کند. این شرکت یکی از معتبر ترین شرکت ها در ایران است، به همین دلیل خیلی از افراد در این شرکت سرمایه گذاری کرده اند و سهام خریده اند و یکی از سهامداران آن شده اند.

طبق آخرین اخبار درباره ی این شرکت گفته شده است که برنامه زمان بندی پرداخت سود به سهامداران را مشخص شده است. این خبر خوبی برای سرمایه گذاران آن است و آن ها می‌ توانند نسبت به دریافت سود خود اقدام کنند و هم چنین، سود سهامداران حقوقی ظرف مهلت قانونی قابل دریافت است.

پرداخت سود نقدی صبا

شرکت سرمایه گذاری صبا تامین که یکی از زیر مجموعه های شرکت تامین اجتماعی است در بازار بورس نیز فعالیت می کنند و مردم بنا به این که زیر مجموعه ی شرکت تامین اجتماعی بوده و معتبر است، در این شرکت سهام خریده و سهامداران آن شرکت شده اند.

طبق پایگاه خبری گفته شده است که با نظر حسابرس و بازرس قانونی شرکت و هم چنین هیئت مدیره ی آن، صورت های مالی تصویب و بنا به پیشنهاد اعضاء مقرر شده است که از 4531 ریال سود محقق شده هر سهم، 4660 ریال سود نقدی معادل 103 درصد توزیع شود.

پرداخت سود نقدی شبندر

شرکت پالایشگاه نفت بندر عباس که یکی از 9 شرکت پالایشی در سرتاسر کشور است، در زمینه بورس نیز فعالیت می کند و سرمایه گذاران آن را با نماد شبندر می شناسند. این شرکت نیز یکی بزرگ ترین و معتبر ترین شرکت ها در ایران است، به همین دلیل خیلی از مردم مخصوصا مردم بندر عباس با خرید سهام از این شرکت یکی از سهامداران آن شده اند.

در این شرکت در سال 98 بنا به تصمیم و رای رای گیری بین اعضاء و هیئت مدیره ی آن تصویب و مقرر شده است که مبلغ 420 ریال با 45/65 درصد از سود 920 ریالی خود برای سال مالی توزیع شود. طبق پیگیری هایی که شده است، مشاهده می شود که سود مجمع شبندر هنوز برای سهامدارن واریز نشده است ولی این اتفاق در روز های آینده رخ خواهد داد و جای نگرانی نیست.

پرداخت سود نقدی فولاد

شرکت فولاد مبارکه اصفهان را کمتر کسی است که نشناسد، چرا که یکی از قوی ترین و معتبر ترین ها در سرتاسر کشور ایران است.

در این شرکت بعد از رای گیری و تصمیم گیری بین اعضاء آن نتیجه نهایی این شده است که مجمع سالانه شرکت فولاد مبارکه به تصویب رسیده و مقرر شده است که 225 ریال سود برای هر سهم توزیع شود. البته گفته شده است که نقدی برای هر سهم معادل 32 درصد توزیع شود و بقیه ی آن برای افزایش سرمایه 45 درصدی از محل سود انباشته که در دو ماه آینده انجام خواهد شد، منظور شود.

نحوه پرداخت سود نقدی سهام

قانون تجارت به این صورت به تصویب رسیده است که درصورتی که در مجمع عمومی عادی سالیانه، تقسیم سود تصویب شود شرکت وظیفه دارد که حداکثر تا 8 ماه از زمان تصویب، سود تقسیمی را به سهامداران پرداخت کند، البته گاهی برخی از شرکت ها در 9 الی 10 ماه آن را پرداخت می کنند و قرارداد ذکر می کنند.

برای پرداخت آن سهامدار باید مشخصات حساب بانکی خود را به آن شرکت بفرستد. البته نکته ای که باید در نظر بگیرید، این است که برخی از شرکت ها فقط به حساب بانکی خاصی پرداخت را انجام می‌ دهند. با توجه به این نکته سهامدار باید در آن بانک یک حساب جدید باز کند و مشخصات آن را برای شرکت بفرستد. بهتر است بدانید که ارسال مشخصات برای شرکت، می‌تواند از طریق سایت شرکت، فکس، ارسال پستی، ایمیل هم انجام شود.

بیشترین پرداخت سود نقدی سهام

پرداخت سود نقدی شپنا طبق قانون جدیدی که مقرر شده است از 559 ریال سود محقق شده هر سهم، 400 ریال معادل 71 درصد سود برای هر سهم توزیع شود، که این شروع خوبی برای سرمایه گذاران در این شرکت خواهد بود. هم چنین پرداخت سود نقدی سهام یک شرکت به این صورت است که وظیفه دارد که حداکثر تا 8 ماه از زمان تصویب، سود تقسیمی را به سهامداران پرداخت کند، البته گاهی برخی از شرکت ها در 9 الی 10 ماه آن را پرداخت می کنند و قرارداد ذکر می کنند.

طیق آخرین اخبار درباره ی پرداخت سود نقدی سیتا این گونه گفته شده است این شرکت برنامه زمان بندی پرداخت سود به سهامداران را مشخص کرده است و منظور از سود سهام چیست؟ به زودی آن را برای اطلاع تمام عموم به اشتراک خواهد گذاشت.

طبق پایگاه خبری درباره ی پرداخت سود نقدی صبا این گونه گفته شده است که صورت های مالی تصویب و بنا به پیشنهاد اعضاء مقرر شده است که از 4531 ریال سود محقق شده هر سهم، 4660 ریال سود نقدی معادل 103 درصد توزیع شود.
هم چنین طبق پایگاه خبری درباره ی پرداخت سود نقدی شبندر این گونه گفته شده است که صورت های مالی تصویب و مقرر شده است که مبلغ 420 ریال با 45/65 درصد از سود 920 ریالی خود برای سال مالی توزیع شود.

سوالات متداول درباره ی سود پرداخت نقدی

سود پرداخت نقدی به این صورت است که یک مبلغی است که شرکت از محل سود محقق‌ شده به سرمایه ‌گذاران خود در پایان هر سال مالی پرداخت می‌ کند. البته مدت زمان مشخص که شرکت این مبلغ را می خواهد به سرمایه ‌گذاران پرداخت کند در قرارداد ذکر و امضا می شود.

در این باره طبق ماده 86 قانون تجارت مجمع عمومی عادی باید بگوییم که سهامدار می‌ت واند نسبت به کلیه امور شرکت به‌ غیر از آن چه در صلاحیت مجمع عمومی مؤسس و فوق ‌العاده است تصمیم گیری کند که بر این منظور از سود سهام چیست؟ اساس این تصمیم‌ گیری شامل سود قابل ‌تقسیم بر عهده مجمع عمومی نیز خواهد بود.

در این باره نیز باید بگوییم که طبق قانونی که در این مورد مقرر شده است، سود هر سهم از آن شرکت به سهامداری تعلق خواهد گرفت که در تاریخ برگزاری مجمع عمومی سالیانه شرکت، مالک آن سهم باشد. بنابراین ملاک آن زمان خرید یا فروش سهام نیست.

بررسی رابطه بین رشد سود و بازده سهام با استفاده از مدل سود باقی مانده در بورس اوراق بهادار تهران

موضوع اصلی این پژوهش بررسی رابطه بین رشد سود و بازده سهام با استفاده از مدل سود باقی مانده در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در این پژوهش از مدل سود باقی ‌مانده برای تفکیک رشد سود به رشد سرمایه به کار رفته و رشد سود باقی ‌مانده و بررسی رابطه آن‌ها با بازده جاری و آتی سهام استفاده شده است. اطلاعات مورد نیاز برای دوره زمانی 1383 تا 1390 جمع آوری و برای آزمون فرضیه‌ها از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد بین رشد سود باقی مانده و بازده جاری سهام رابطه مثبت و معنی‌دار و بین رشد سرمایه به کار رفته و بازده جاری سهام رابطه منفی و معنی‌داری وجود دارد، همچنین بین رشد سود باقی‌مانده و بازده آتی سهام رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد و بین رشد سرمایه به کار رفته و بازده آتی سهام رابطه معنی‌داری وجود ندارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Relationship between Earning Growth and Stock Returns by Using Residual Income in Tehran Stock Exchange (TSE)

نویسندگان [English]

• B Shamszadeh 1
• M Sadeghifar 2
• B Almasi 3

1 Assistant Professor of Accounting Bu-Ali Sina University, Hamadan, Iran

2 Assistant Professor of Statistics, Bu-Ali Sina University, Hamadan, Iran

3 Master of Accounting, Hamadan Branch, Islamic Azad University, Hamadan, Iran

چکیده [English]

The main objective of this study is to explore the relationship between earnings growth and stock returns using the residual income (RI) model in companies listed on the Tehran Stock Exchange. We use residual income (RI) for decomposing earnings growth into growth in RI and growth in invested capital in order to explain its relationship with current and future stock returns. Data were collected for the period 2004 to 2011 from TSE. We use Pearson correlation coefficient to test our hypotheses. The results show, significant positive relationship between growth in RI and current stock returns and significant negative relationship between growth in invested capital and current stock returns. Also, there is a significant positive relationship between growth in RI and future stock returns, and there is no relationship between growth in invested capital and future returns.

کلیدواژه‌ها [English]

• Earnings growth
• Residual income
• Stock Returns

اصل مقاله

مدت طولانی بود که هم به لحاظ نظری و هم به لحاظ تجربی، سود و رشد سود به عنوان تبیین کننده‌های اصلی بازده سهام تلقی می‌شدند [21]. سود حسابداری از جمله برترین شاخص‌های اندازه‌گیری فعالیت‌های یک واحد اقتصادی است [3]. منطق ارتباط سود حسابداری و بازده سهام در سال 1968 توسط بال و براون ارائه شده است [15]. در سال 1992 تئوری، مفاهیم و متغیرهای ضروری برای ارزیابی همبستگی بین سود حسابداری و بازده سهام در یک دوره بلند مدت از سوی ایستون، هریس و اولسون پایه گذاری شد [22].

اما ایراد سود حسابداری به عنوان تبیین کننده بازده سهام این است که در این معیار ارزیابی، تنها به کمیّت سود توجه می‌شود، در حالی‌که برای تعیین ارزش واقعی شرکت باید به کیفیت سود نیز توجه کرد [9]. به این معنا که سود با چه میزان سرمایه گذاری به دست آمده؟ هزینه سرمایه چقدر بوده است؟ آیا همین که شرکت نسبت به سال قبل توانسته باشد سود بیشتری کسب کند کافی است؟ مطمئناً این طور نخواهد بود چرا که این سؤال پیش می‌آید که این میزان سود در ازای چه میزان سرمایه به دست آمده است؟ بنابراین سود حسابداری به تنهایی معیار مناسبی برای ارزیابی بازده سهام نیست زیرا در محاسبه آن هزینه سرمایه در نظر گرفته نمی‌شود.

در این پژوهش، از مفهوم سود باقی مانده برای تفکیک رشد سود به رشد سود باقی‌مانده، رشد سرمایه به کار رفته و اجزای دیگر استفاده شده است.

با استفاده از این تفکیک پرسش‌هایی مطرح می‌شود؛ اول اینکه آیا می‌توان تغییرات بازده سهام را با استفاده از این تفکیک، بهتر تشریح کرد؟ دوم اینکه، آیا رشد سود باقی ‌مانده و سایر اجزای رشد سود ارتباط متفاوتی با بازده دارند؟ سوم اینکه، آیا رشد سود باقی‌ مانده و رشد سرمایه به کار رفته بازده آتی سهام را پیش‌بینی می‌کند؟

مبانی نظری

این موضوع که شرکت باید سودی بیش از هزینه سرمایه به کار رفته ایجاد کند، از مدت‌ها قبل مورد توجه اقتصاددانان بوده است [17]. سال‌ها پیش اقتصاددانان معروفی از جمله آلفرد مارشال عقیده داشتند که شرکت‌ها برای ایجاد ارزش، باید سودی بیش از هزینه سرمایه به کار رفته ایجاد کنند [19].

پیتر دراکر می‌گوید: «تا زمانی‌که یک شرکت سودی بیش از هزینه سرمایه ایجاد نکند دارای زیان است» [19]. در قرن بیستم این مفهوم با عناوین متفاوتی از جمله سود باقی‌مانده[1] تعریف شد [8].

سود باقی مانده عبارت است از: سود عملیاتی پس از کسر مالیات، منهای هزینه سرمایه به کار رفته.

این مدل با مفهوم با ارزش افزوده اقتصادی (EVA) تفاوت دارد. در مدل ارزش افزوده اقتصادی بایستی تعدیلاتی مانند: هزینه مطالبات مشکوک‌الوصول، هزینه مزایای پایان خدمت کارکنان، هزینه‌های تبلیغات، بازاریابی، آموزش، تحقیق و توسعه و اجاره، هزینه‌های معوق و. در سود عملیات پس از کسر مالیات و کل سرمایه به کار گرفته شده صورت گیرد که این تعدیلات، اصل محافظه‌کاری و رعایت یکنواختی در اجرای اصول پذیرفته شده حسابداری را نقض خواهد کرد و هم‌چنین قضاوت‌های شخصی را بالا می‌برد و فرآیند جمع‌آوری اطلاعات برای محاسبه ارزش ذاتی شرکت را نیز طولانی می‌کند [8].

در محاسبه سود حسابداری، تنها هزینه تأمین مالی از طریق بدهی منظور می‌شود و مدیران وجوه فراهم شده توسط سهامداران را بدون هزینه فرض می‌کنند اما در مفهوم سود باقی‌مانده، هزینه تأمین مالی از طریق صاحبان سهام نیز منظور می‌شود. معیار سود باقی‌ مانده شرایطی را فراهم می‌کند تا با در نظر گرفتن هزینه سرمایه به کار رفته، هم هزینه بدهی و هم هزینه حقوق صاحبان سهام، سود حسابداری را به سود اقتصادی تبدیل کرده و به این صورت عملکرد واقعی شرکت را بررسی و ارزیابی کرد.

بنابراین از آنجا که بازده سهام تابعی از رشد سود اقتصادی است، استفاده از یک شاخص اندازه‌گیری بهتر و مناسب‌تر می‌تواند توانایی بهتری برای تبیین بازده سهام داشته باشد. مدل سود باقی‌ مانده یک معیار اقتصادی مناسب برای سهام داران است [13].

به نظر می‌رسد سود باقی مانده شروع خوبی برای اصلاح روابط تجربی بین رشد سود حسابداری و بازده سهام باشد. محققین حسابداری مدت‌هاست که سود حسابداری را به عنوان معیار ناقص سودآوری شرکت از دیدگاه سهام‌داران مورد انتقاد قرار داده‌اند زیرا سود حسابداری هزینه فرصت سرمایه به کار رفته را منعکس نمی‌کند [14]. این محققین سود باقی ‌مانده را نماینده بهتری برای سودهای اقتصادی می‌دانند زیرا که هزینه سرمایه به کار گرفته شده را لحاظ می‌کند. آنتونی (1973)، استفاده از سود باقی ‌مانده برای تجزیه و تحلیل سودآوری شرکت را حمایت می‌کند. او اعتقاد دارد که «جامعه مالی بهتر می‌تواند نتایج عملکرد شرکت را قضاوت کند، اگر گزارش‌های شرکت با شناخت هزینه سرمایه تجزیه و تحلیل شود» [13].

سود باقی مانده (Residual Income)

مدل سود باقی‌ مانده یکی از معمول‌ترین ابزارهایی است که برای ارزشیابی سهام و عملکرد شرکت استفاده می‌شود. این مفهوم در دهه 1920 توسط شرکت جنرال موتور و در دهه 1950 توسط شرکت جنرال الکتریک استفاده شد و از چهار دهه قبل در متون حسابداری مدیریت قرار داده شده است.

علی‌رغم این که مدل سود باقی مانده قابلیت‌ها و کارایی لازم جهت استفاده را دارد اما در عمل تا سال‌ها، کمتر مورد استفاده قرار می‌گرفت اما در چند سال اخیر توجه انجمن‌های علمی را بیشتر به خود جلب نموده است. این مدل چارچوبی را در اختیار حسابداران قرار می‌دهد تا عملکرد شرکت را در شرایط حسابداری تعهدی تجزیه و تحلیل کنند [7].

سود باقی مانده یک معیار مناسب برای اندازه‌گیری عملکرد شرکت‌ها و تصمیم‌گیری‌های مدیریت است [14] و همچنین یک معیار اندازه‌گیری مناسب برای گزارشگری مالی است [13].

سود باقی مانده بر مدیریت ترازنامه تأکید دارد. مدیریت نادرست ترازنامه سبب افزایش غیر ضروری دارایی و در نتیجه افزایش سرمایه و زیاد شدن هزینه سرمایه می‌شود. این بدان معنی است که شرکت‌ها برای افزایش سرمایه باید به هزینه سرمایه نیز توجه کنند و مثلاً با یک استقراض غیرضروری هزینه زیادی را در مقابل سودی که از آن منابع کسب می‌کنند، متحمل نشوند.

سود باقی مانده عبارت است از سود عملیاتی پس از کسر مالیات منهای هزینه سرمایه. برای محاسبه سود عملیاتی پس از کسر مالیات (NOPAT) صرفه‌جویی مالیاتی ناشی از هزینه‌های تأمین مالی از سود کسر می‌گردد [14]. ما در این جا به سود قبل از کسر بهره و بعد از مالیات نیاز داریم چرا که اگر هزینه بهره در محاسبه سود باقی مانده اضافه نشود موجب اندازه گیری مضاعف هزینه بهره می‌شود ولی از آن جایی که هزینه بهره یک هزینه قابل قبول مالیاتی است صرفه‌جویی ناشی از آن را لحاظ می‌کنیم.

در مدل بالا سود باقی مانده سال جاری؛ سود خالص سال جاری؛ هزینه بهره سال جاری؛ میانگین موزون هزینه سرمایه و سرمایه به کار رفته در سال گذشته است که شامل مجموع سهام عادی و تمام بدهی‌های بهره‌دار شرکت می‌باشد.

میانگین موزون هزینه سرمایه (WACC[2])

هزینه تأمین سرمایه برابر است با هزینه فرصت سرمایه برای تأمین کنندگان سرمایه؛ به بیان دیگر تأمین‌کنندگان سرمایه، سرمایه خود را در اختیار شرکت قرار نمی‌دهند مگر این که به اندازه هزینه فرصت خود، بازده کسب نمایند.

منظور از هزینه سرمایه، هزینه تأمین مالی شرکت برای انجام سرمایه‌گذاری یا تأمین سرمایه در گردش است که از دو بخش تشکیل شده است: یک بخش هزینه تأمین مالی از محل بدهی بلند مدت با بهره و بخش دیگر هزینه تأمین مالی از محل حقوق صاحبان سهام است. هر یک از این راه‌ها هزینه خاص خود را دارد. رایج‌ترین راه برای محاسبه هزینه سرمایه، محاسبه هزینه تأمین سرمایه از هر یک از روش‌های ممکن (انتشار سهام عادی یا ممتاز و انتشار اوراق قرضه یا دریافت وام) و محاسبه میانگین موزون این اعداد است.

به همین دلیل این عدد را میانگین موزون هزینه سرمایه (WACC) می‌نامند [1].

رابطه بین سود و بازده سهام منظور از سود سهام چیست؟ با استفاده از مدل سود باقی مانده

بالاچاندران و موهان رام در سال 2012 رابطه بین رشد سود و بازده سهام (R) را به شکل رابطه (1) بیان کردند [14]:

حال با استفاده از مدل سود باقی‌مانده رشد سود را تفکیک می‌کنیم که روش انجام کار به شرح زیر است:

سود باقی مانده (RI) سال جاری برابر است با:

به‌طور مشابه (RI) دوره قبل برابر است با:

با منظور از سود سهام چیست؟ کسر کردن معادله (3) از معادله (2) تغییرات RI را می‌توان به صورت زیر بیان کرد:

به‌منظور ساده کردن مدل، متغیر را به معادله (4) اضافه و مجدداً کسر می‌کنیم:

پرداخت سود سهام به سهامداران چگونه است؟

زمانی که شما در بورس سرمایه‌گذاری می‌کنید (منظور خرید سهام شرکت‌هاست) از دو محل می‌توانید سود بدست آورید:

1. افزایش قیمت سهام

مثلا سهام را در قیمت 1000 تومان خریداری کرده‌اید و پس از چندماه به قیمت هر سهم به 1800 تومان رسیده است. در این صورت شما حدود 80 درصد سود کرده‌اید. می‌توانید کل یا بخشی از سهام خود را از طریق پنل معاملاتی‌تان بفروشید و مبلغ حاصل شده را در حساب بانکی دریافت کنید.

2. سود نقدی سالیانه

شرکت‌های سهامی عام که سودده هستند سالیانه یکبار اقدام به توزیع سود نقدی می‌کنند. این سود نقدی، حاصل از عملکرد شرکت است.

مثلا شرکتی که سهام آنرا خریده‌اید یک شرکت پتروشیمی است. این شرکت در طول یک‌سال مالی با تولید و فروش محصولات پتروشیمی و شیمیایی، توانسته به ازای هر سهم 250 تومان سود بدست آورد (اصطلاحا محقق کند).

در مجمع عمومی عادی سالیانه که یکبار در سال برگزار می‌شود، هیئت مدیره شرکت پیشنهاد تقسیم 210 تومان از سود حاصل شده را می‌دهد و مورد تصویب قرار می‌گیرد.

اما در چه صورت سود سهام به سهامداران پرداخت می‌شود؟

در این شرکت‌ها پرداخت سود سهام، مشروط به وجود سود قابل تقسیم و تصویب مجمع عمومی صاحبان سهام در مورد تقسیم سود است.

اگر شرکت نتوانسته باشد هیچ سودی بدست آورد (شرکت زیان‌ده باشد) طبیعتا سودی نیز برای تقسیم وجود نخواهد داشت.

همچنین ممکن است حتی با وجود سودآور بودن فعالیت شرکت در سال مالی، هیچ سودی تقسیم نشود که این موضوع دلایل زیادی دارد. در اینجا می‌توانید دلایل عدم تقسیم سود توسط شرکت‌ها را بخوانید.

برای اطلاع از نحوه دریافت سود نقدی هر سهم شرکت (DPS)، به کجا باید مراجعه کرد؟

برای اطلاع از مبلغ و نحوه دریافت سود نقدی هر شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار، می‌توانید اطلاعیه شرکت را در سایت codal.ir پیدا کنید و یا با امور سهام شرکت مربوطه ارتباط برقرار کرد.

شرکت‌های اطلاعیه پرداخت سود را همراه با شیوه دریافت در سایت کدال ارسال می‌کنند.

در تصویر زیر یک نمونه از این اطلاعیه را مشاهده می‌کنید:

در اطلاعیه‌ها روش دقیق دریافت سود مشخص است، از جمله تاریخ دریافت و بانک موردنظر.

اگر نیاز به ارسال شماره حساب به شرکت باشد، این موضوع در اطلاعیه ذکر می‌شود.

البته با پیشرفت سامانه سجام، انتظار می‌رود در ماه‌ها و سال‌های آتی، کلیه شرکت‌ها سود نقدی را از طریق سامانه سجام پرداخت کنند.

مطلب مرتبط: سامانه سجام چیست؟

سود شرکت‌ها چه زمانی پرداخت می‌شود؟

طبق قانون تجارت، در صورتی که در مجمع عمومی عادی سالیانه، تقسیم سود تصویب شود، شرکت باید حداکثر ظرف 8 ماه از تاریخ تصویب، سود نقدی را به سهامداران پرداخت کند.

سود نقدی هر سهم شرکت به چه افرادی تعلق می‌گیرد؟

سود هرسهم به افرادی تعلق می‌گیرد که در تاریخ برگزاری مجمع عمومی سالیانه شرکت، مالک آن سهم باشد.

بنابراین زمان خرید یا فروش سهام ملاک نیست. شما حتی اگر دو روز قبل از برگزاری مجمع، سهام شرکت را بخرید و در زمان برگزاری مجمع، سهامدار شرکت باشید، سود نقدی به شما تعلق می‌گیرد (حتی اگر آنرا فورا پس از بازگشایی سهم بفروشید)

نرخ بازده ناشی از دریافت سود سهام چیست؟

برای محاسبه نرخ بازده ناشی از دریافت سود سهام،‌ سود تقسیمی سالانه را بر قیمت جاری هر سهم تقسیم می‌کنند.

آیا به سهام جایزه سود مجمع تعلق می‌گیرد؟

اگر قبل از مجمع عمومی عادی سالیانه، افزایش سرمایه شرکت ثبت شود به سهام جایزه نیز سود نقدی سهام تعلق می‌گیرد.

اطلاعات کامل‌تر در مورد تعلق گرفتن سود به حق تقدم یا سهام جایزه را از منظور از سود سهام چیست؟ امور سهام شرکتی که سهام آنرا دارید بپرسید.

قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:

حال و هوای حسابداری

در این بحث لازم است ابتدا در مورد مالیات بر درآمد که برخی از حسابداران آن را نوعی تخصیص دانسته و در حساب تقسیم سود انباشته منظور می کنند و برخی دیگر نیزآن را نوعی هزینه دانسته و در پایان حساب سود و زیان و یا خلاصه سود و زیان منعکس می سازند، مطالبی بیان گردد.

مالیات بردرآمد دوره:

پس از کسر هزینه ها از درآمدها در حساب سود وزیان، سود ویژه حاصل می شود که در این لحظه به آن سود ویژه قبل از کسر مالیات می گویند.

موسسات موظفند، مالیات بر درآمد سود ویژه مربوطه را محاسبه نموده و رقم حاصل را از سود ویژه کسر نمایند، برای این کار لازم است حساب سود وزیان یا خلاصه سود و زیان را بدهکار و حساب جدیدی به نام ذخیره مالیات بر درآمد یا مالیات پرداختی را بستانکار نمایند یعنی :

حساب سود و زیان بدهکار

حساب ذخیره مالیات بر درآمد بستانکار

حساب سود و زیان مانده گیری می شود و مانده جدیدی به نام سود ویژه پس از کسر مالیات نامیده می شود که عده ای از حسابداران آن را به حساب دیگری به نام حساب تقسیم سود انباشته منتقل و حساب سود وزیان را می بندند.

سود سهام سهامداران

سود سهام سهامداران عبارتست از توزیع بخشی ازدارائی شرکت بین مالکین آن که از نتیجه کسب درآمد دوره جاری یا دوره های قبل حاصل شده است، هر مبلغی که از این رقم در موسسه باقی بماند و بین سهامداران توزیع نگردد در واقع نوعی ایجاد محدودیت در سود سهام سهامداران میباشد.

الف ) پرداخت سود سهام به صورت نقد :

ابتدا میزان سود سهام را براساس مصوبه مجمع عمومی ویا به توصیه مدیران تعیین نموده و در حساب تقسیم سود انباشته آن بدهکار و به حساب سود سهام پیشنهادی یا سود سهام عادی یا سود سهام پرداختنی بستانکار می کند.

پرداخت سود سهامداران به صورت نقدی :

در بسیاری از مواقع موسسه با وجود داشتن سود ویژه و در نتیجه سود سهام پرداختی , ممکن است وجه نقد کافی برای پرداخت سود سهام در اختیار نداشته باشد که سود سهامداران را به صورت نقد بپردازد.

سود سهمی:

• بعضی از شرکتها به علت گسترش فعالیت شرکت نیاز به افزایش سرمایه دارند و بهترین راه افزایش سرمایه تحویل سهام سرمایه حاصل از محل افزایش سرمایه به سهامداران به جای وجه نقد است.

• سود سهمی باعث کاهش قیمت سهام شرکت در بازار می گردد زیرا افزایش تعداد سهام سرمایه به وجود می آید و در نتیجه ارزش ویژه سهام از حد قبلی تنزل می نماید.

کمیته رویه های حسابداری دو رهنمود در مورد انتقال سود سهمی صادر نموده است:

• اول : در مواردی که توزیع سود سهمی قیمت سهام شرکت را در بازار کاهش ندهد یا کاهش آن اندک باشد شرکت بایستی معادل ارزش بازار سهام جدید صادر شده بابت سود سهمی را از حساب تقسیم سود انباشته به حساب سرمایه انتقال دهد.

• در مواردی که توزیع سود سهمی قیمت سهام شرکت را در بازار به طور آشکار و قابل ملاحظه کاهش دهد,شرکت بایستی معادل ارزش اسمی سهام صادره جدید بابت سود سهمی از حساب تقسیم سود انباشته را به حساب سرمایه منتقل نماید

• حالت اول) ارزش بازار سهام: در این حالت سود سهمی تاثیر غیر قابل ملاحظه در قیمت سهام دارد و لذا قیمت سهام در بازار تقریبا به همان بهای قبل از توزیع سود سهمی باقی می ماند , معمولا در مواقعی که تعداد سهام منتشره جدید بایت سود سهمی کمتر از 25 درصد سهام سرمایه شرکت باشد این حالت اتفاق می افتد.

• حالت دوم) معمولا در مواقعی که بیش از 25 درصد سهام سرمایه به عنوان سود سهمی بین سهامداران توزیع گردد کاهش قابل ملاحظه در بازار برای سهام شرکت به وجود می آید .

صاحبان سود سهام :

• کسانی که حق حضور در مجمع عمومی شرکت , برای تصویب سود سهام هستند و لذا در تاریخ تشکیل مجمع عمومی جهت تصویب سود و زیان شرکت هر شخصی که صاحب سهام شرکت باشد , صاحب سود سهام شرکت نیز اعم از سود نقدی و سهام جایزه یا سود سهمی می باشد.

ثبت های مرتبط با تاریخ :

• در رابطه با سود سهام سه تاریخ مشخص وجود دارد:

• 1. تاریخ پیشنهاد سود سهام

• 2.تاریخ تصویب و اعلام پرداخت سود سهام

• 3.تاریخ پرداخت سود سهام

پاره سهم :

• پاره سهم در حالتی می گویند که در هنگام توزیع سود سهمی یا سهام جایزه به سهامدار معادل یک سهم کامل تعلق نگیرد و 2/1 یا 3/1 سهم به وی برسد.

محاسبه سود هر سهم :

• سرمایه هر شرکت سهامی ممکن است یا فقط از سهام عادی سرمایه تشکیل شده باشد و یا اینکه علاوه بر سهم عادی , سهام ممتاز و اوراق بهادار قابل تبدیل به سهام عادی نیز منتشر و به فروش رسانیده باشد و در نتیجه سرمایه شامل سهام عادی و سهام ممتاز و اوراق قابل تبدیل به سهام عادی می باشد.

محاسه سود هر سهم در حالت عادی بودن سهام سرمایه :

• سود قابل تقسیم شامل سود خالص سال مالی به اضافه سود تقسیم نشده سال گذشته منهای زیانهای سالهای مالی قبل و اندوخته قانونی و سایر اندوخته ها می باد.

سود قابل پرداخت هر سهم :

[(زیانهای سالهای قبل + سایر اندوخته ها + اندوخته قانونی) -سود تقسیم نشده قبلی + سود ویژه دوره] سود تخصیص نیافته

تعداد سهام سرمایه شرکت

• سود قابل پرداخت هر سهم که به شرح فوق محاسبه گردیددر واقه سود سهم پرداختنی به سهامداران می باشد اما سود سهام برای هر سهم به صورت خام در حالت سرمایه به صورت سهام عادی عبارت است از:

سود به نسبت هر سهام یا سود هر سهم به صورت خام =

سود خالص دوره

تعداد سهام عادی تعهد و فروخته شده

محاسبه میانگین تعداد سهام عادی :

• در صورتی که تعداد سهام عادی (دارای حق رای)شرکت در طول سال ثابت باشد , سود خالص دوره مالی را بر تعداد سهام عادی تقسیم می کند و سود خام هر سهم یا سود . به نسبت هر سهم بدست می آید.

• در شرکتهائی که سرمایه شرکت فقط از سهام عادی و ممتاز دارای حق رای تشکیل نشده باشد و علاوه بر سهام عادی انواع اوراق بهادار قابل تبدیل به سهام عادی مانند سهام ممتاز قابل تبدیل به سهام عادی منتشر و به فروش رسانیده باشد , اصطلاحا سرمایه شرکت دارای ساختار مختلط یا پیچیده تلقی می شود.

محدودیت در سود سهام یا سود تقسیم شده اختصاص یافته:

• سود انباشته و یا حساب تقسیم سود انباشته به طور کلی شامل دو قسمت یکی وجوهی که بابت اندوخته ها و سرمایه گذاریها اختصاص می یابند و دیگری سود تخصیص نیافته

سود قابل تقسیم عبارتند از:

• اندوخته های قانونی و اختیاری- سود تقسیم نشده سالهای قبل+ زیان سالهای قبل-سود خالص دوره مالی

• سود سهام عبارتند از اندوخته قانونی و سایر اندوخته های اختیاری و زیان سالهای قبل , که در واقع موارد فوق شامل بخشی از سود انباشته یا حساب تقسیم سود انباشته است.

• اوراق قرضه پرداختنی یکی ازانواع تعهدات کتبی شرکت سهامی عام یا دولت در مقابل اشخاص ثالث می باشد که در آن شرکت سهامی عام منتشر کننده اوراق قرضه یا دولت عهد نموده است

سند افتتاحيه
به نام خدای حسابگر ، حسابساز، حسابرس و حسابدارِِِ زمين و آسمان و هر آنچه در اوست. هم او که افتتاحيه و اختتاميه همه حسابها و کتابهاست. ترازش هميشه موزون است و موجوديهايش هميشه در فزون. مطالبات مشکوک الوصولی ندارد چه اينکه کسی از قدرت لايزال او نميتواند بگريزد و استهلاک انباشته محاسبه نميکند گويا که در حوزه حسابداری او چيزی بی ارزش نميشود. به کسی ماليات نميدهد و از کسی به ناحق چيزی نميگيرد. نه سهامی است و نه تضامنی. هيچ شراکتی با کسی ندارد تک مالکی است و بی رقيب. هيچ تلفيق و ادغام و ترکيبی در حوزه شخصيتش تعريف شدنی نيست. حسابداری تورمی ندارد چه در نظرش ارزشها تغيير ناپذيرند. حسابداريش آنقدر خالص است که دوره مالی در آن تعريف نا شدنی و واحد پولی در آن بی معناست. شخصيتش حوزه محدودی ندارد و ازل و ابد را در بر ميگيرد. تداومش يک فرضيه نيست يک فرض و حقيقتی محض است. مديريتش حسابداری است و حسابداري اش مديريت که بر مدار عدالت است و به مثقال و ذره هم ميرسد و چيزی در آن از قلم نمي افتد. فضل و بخشش اوست که بر مدار اهميت مي چرخد و سرمايه بندگان اميدواری به اوست. و همان است که رهايی بخش آنان از حساب و کتابش خواهد بود، آنجا که مستجاب مي گرداند دعای برترين انسانها را در حق همه عالم که
الهی عاملنا به فضلک و لا تعاملنا به عدلک

میدانم که این وبلاگ (یا حرکت یا هر آنچه که میتوان بر آن نام نهاد ) گامی بسیار کوچک است ولی مهم همین حرکت است .
پس منتظر تمام عزیزان هستیم تا با یاری هم این گامهای هر چند اندک را برداریم.
نویسنده وبلاگ از دوستانی که به این وبلاگ سر می زنند تقاضا دارد در هر بازدید نظرات خود را جهت دلگرمی نویسنده و بهتر شدن وبلاگ اعلام دارند . با تشکر شانظری
[email protected]