ضریب بتا چه میگوید؟
کم‌وزنی کوچک‌ها در دماسنج سهام
چرا پرتفوی من سبز نمی‌شود؟
«مگر نمی‌گویید بازار مثبت است، پس چرا سهم‌های من رشد نکرده است؟»، «به دروغ می‌گویند شاخص رشد کرده است!»، «از وقتی گفته‌اند شاخص بورس مثبت شده، پرتفوی من هیچ تغییری نکرده». این‌ها و صحبت‌هایی از این دست بخشی از گلایه سهامدارانی است که چند وقتی می‌شود در بورس حضور دارند.
در گزارش‌های متعددی بارها گفته شده که حضور در بورس نیاز به دانش و تخصص دارد و می‌توان از راه‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم وارد این حوزه شد. همچنین بارها بیان شده که شاخص کل معیار خوبی برای کل بازار نیست با این حال سهامدارانی وجود دارند که دنبال چرایی عدم‌رشد پرتفوی خود هستند. در این گزارش نظر کارشناسان متخصص حوزه بورس را در این رابطه پرسیده‌ایم که چرا شاخص کل وضعیتی را نشان نمی‌دهد که سهامداران خرد در پرتفوی بورسی خود مشاهده می‌کند.
حواستان به ارتباط ضریب بتا با سهم‌هایی که دارید، باشد
«ارتباط بین شاخص یا بازار از طریق یک ضریب ریاضی نشان داده می‌شود که این ضریب، ضریب بتاست.» این پاسخ بهروز شهدایی، از متخصصان حوزه بورس به این سوال است که «اگر شاخص یک واحد رشد کرد، چرا سهم من یک واحد رشد نمی‌کند؟» او در ادامه پاسخش به این پرسش توضیح می‌دهد: «افرادی که می‌خواهند پرتفوی و سهم‌های خودشان را با شاخص مقایسه کنند باید ببینند که سهم یا پرتفوی خودشان چه ضریب بتایی با شاخص دارد.» شهدایی در توضیح ضریب بتا میگوید: «ضریب بتا می‌تواند از منفی هر عددی تا مثبت هر عددی حرکت کند، ولی ضریب بتای خود بازار یک است.» و در ادامه میگوید: «اگر ما به عنوان یک سرمایه‌گذار، سهام دارای ضریب بتای یک داشته باشیم، یعنی اینکه اگر بازار یک واحد رشد کند، سهام ما هم یک واحد بالا می‌رود. یا اگر بتای نیم داشته باشد، بازار یک واحد رشد کند، سهم من نیم واحد بالا می‌رود. یا برای مثال اگر بتای منفی یک داشته باشد و بازار یک درصد رشد کند، سهم من یک درصد افت می‌کند که البته عکس این موضوع هم وجود دارد.» شهدایی در ادامه صحبت‌هایش میگوید: «برای همین تناظر یک به یک بدون در نظر گرفتن همبستگی سهم با بازار یک مقدار ساده‌انگارانه است. برای مثال بعضی‌ها می‌گویند بازار مثبت است و سهم من منفی. خب این موضوع، نشان می‌دهد که سهم این افراد بتای منفی دارد. و برای همین هم است که این نکته را سرمایه‌گذارها باید در نظر بگیرند.» این کارشناس حوزه بورس با بیان اینکه مبحث بتا در بازار سرمایه، موضوعی گسترده است، به این مساله اشاره می‌کند که سهامداران برای شناخت درست این موضوع باید «دانش مالی مناسبی» داشته باشند. از دیگر افرادی که به مساله بتا و توجه به آن در چیدن پرتفو اشاره می‌کند، پیمان حدادی است. این کارشناس حوزه بورس میگوید: «در پرتفو چیدن، عوامل و شاخص‌های زیادی دخیل است. یکی از عوامل پرتفو چیدن بتاست که باید آن را شاخص بررسی‌اش کنیم.» حدادی در ادامه صحبت‌هایش میگوید: «باید به این مساله دقت کنیم که سهم‌ها نقدشونده باشند یا چقدر از سهم‌های کوچک یا بزرگ بازار را می‌خریم یا چقدر در پرتفوی خودمان سهم داریم.» او البته در رابطه با افرادی که معتقدند با رشد شاخص، تغییری در پرتفوی آنها رخ نداده است، میگوید که «اکثر این افراد دو یا سه سهم یا تک سهم هستند و در این تعداد سهم خیلی نمی‌توان انتظار رشد چشمگیری داشت.»
از سبدچینی و به‌روزرسانی سهم‌ها غافل نشوید
«اکثر افرادی که تا به الان زیان‌هایشان هنوز که هنوز است از بین نرفته، افرادی هستند که عموما سهم‌هایی خریده‌اند که اصطلاحا سهم‌های کوچکی هستند و تاثیر اندکی در شاخص دارند و اصطلاحا سهم‌های شاخص‌ساز نیستند.» این بخشی از صحبت‌های بهمن فلاح، کارشناس حوزه بورس است. او در پاسخ به افرادی که می‌پرسند چرا با وجود رشد شاخص، پرتفوی آنها تغییر مثبتی نکرده است، میگوید: «این عده از سهامداران خرد، وزن شاخص را متناسب با وزن سبدشان می‌بینند که این مساله یک خطای ذهنی است.» فلاح در ادامه توضیح می‌دهد: «طبیعتا افرادی که سبدشان را متناسب با صنایع مختلف چیده بودند و یک پرتفوی بهینه داشتند تا الان، به احتمال زیاد متناسب با هم رشد شاخص کل و هم رشد شاخص هم‌وزن، سبدشان رشد کرده و طبیعی است که یا زیانشان کمتر شده یا حداقل خیلی از سبدها هم شاید از زیان خارج شده باشند.» او در نهایت روی این موضوع در صحبت‌هایش تاکید می‌کند که مساله رشد پرتفوی سهامداران در شرایط رشد شاخص به «پرتفوی هر فرد بستگی دارد.» و میگوید: خیلی از سهامداران «در سبدچینی اشتباه میکنند و تخصصی در این حوزه ندارند.» این کارشناس حوزه بورس در ادامه این مساله را مطرح می‌کند که «طبیعتا معیار نمی‌تواند این باشد که چون شاخص رشد کرده
است، تمام سبدها باید رشد کند.» حدادی هم از دیگر افرادی است که بارها به انتخاب سهم‌های شاخص‌ساز و بنیادی اشاره کرده که بازار از سمت این سهم‌ها در حال حرکت است. او در توضیح این مساله میگوید: «قاعدتا افرادی که این سوال را مطرح میکنند که چرا پرتفوی آنها هیچ تغییری در رشد شاخص نکرده است، باید بروند به سمت سهم‌های این‌چنینی.» او همچنین به سهامداران توصیه می‌کند که نگاهشان تماما نباید به شاخص کل باشد و شاخص هم‌وزن را هم باید مدنظر قرار بدهند. حدادی در نهایت میگوید که «سهامداران اگر پرتفوی خود را بر اساس شاخص‌ساز بودن سهم‌ها بچینند، بازدهی کسب میکنند؛ چرا که خیلی از سهم‌های بزرگ بازار در دو ماه گذشته بیش از ۵۰ درصد بازدهی داشته‌اند.»
چشمتان را روی سرمایه‌گذاری غیرمستقیم نبندید
بارها در گزارش‌ها و گفت‌وگوها مطرح شده که بهتر است سهامدارانی که تخصص و دانشی در حوزه بورس ندارند، برای جلوگیری از ضرر به سمت روش‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم بروند. موضوعی که فلاح، کارشناس حوزه بورس در رابطه با آن میگوید: «از ریسک‌های سرمایه‌گذاری مستقیم این است که در سبدچینی افراد به مشکل برمی‌خوردند و طبیعتا متناسب با روند بازار سود نمی‌کنند ولی در روند‌های ریزشی هم حداکثر زیان را می‌بینند.» او در ادامه این موضوع توضیح می‌دهد: «در این روش‌ها سرمایه سهامداران خرد تحت مدیریت افراد خبره و اشخاصی که تجربه و دانش بالایی در این حوزه دارند بسته می‌شود و به‌روزرسانی هم می‌شود که این به‌روزرسانی در بازار سرمایه خودش یک تخصص است.» شهدایی هم در صحبت‌هایش به این مساله اشاره می‌کند که افرادی که دانش و تخصصی در زمینه شناسایی بتا یا چیدن پرتفو ندارند اما می‌خواهند در حوزه بورس سرمایه‌گذاری کنند، بهتر است به صورت غیرمستقیم در بورس سرمایه‌گذاری کنند.
تفاوت ما و آنها؛ از زمین تا آسمان
مقایسه بورس ایران با بورس‌های جهانی، مقایسه عجیبی به نظر می‌رسد. کارشناسان این حوزه هم معتقدند که این مقایسه تفاوتش از زمین تا آسمان است اما با این حال به این مساله می‌پردازند که در دنیا هم سبدچینی و انتخاب سهم، تخصص و سرمایه‌گذاری غیرمستقیم و نگاه بلندمدت به حوزه بورس در کسب سود، جزو عوامل اصلی هستند. شهدایی در رابطه با این مسائل میگوید: «برای مثال در بازار خارج از ایران، سهم اپل در حال ریزش است، اما این موضوع به این معنا نیست که همه ضرر میکنند. اتفاقا خیلی‌ها سود میکنند اما در بازار سرمایه ایران وقتی سهم می‌ریزد، مرگ دسته‌جمعی است و همه ضرر میکنند.» او در ادامه توضیح می‌دهد: «تفاوت در این است که در بازارهای خارج از کشور، در بازارهای نزولی هم خیلی‌ها می‌توانند سودهای خوبی به دست بیاورند اما در بازار سرمایه ایران، وقتی بازار منفی است همه می‌گویند در حال ضرر هستند، در حالی که همین پوزیشن فروش استقراضی اگر در کشورمان راه بیفتد، اتفاق‌های خوبی می‌افتد.» شهدایی با اشاره به دیگر تفاوت‌های بازار مالی ایران و بازار آمریکا که او آن را «مظهر بازارهای مالی در دنیا» می‌خواند، میگوید: «در آمریکا، دارایی اعظم آمریکایی‌ها دارایی‌های مالی است. آنها یا سهم دارند یا اوراق قرضه یا اوراق شهرداری و. در حالی که در ایران این حالت وجود ندارد و اعظم دارایی‌های ایرانی‌ها فیزیکی است. حالا اتفاقی که در این شرایط در آمریکا می‌افتد این است که در کشوری که اعظم دارایی‌های مردمش مالی است، خب طبیعتا، سواد مالی هم بسیار بالاتر از کشوری است که اعظم دارایی‌هایشان فیزیکی است.» او در ادامه توضیحاتش در این بخش میگوید: «از طرف دیگر خیلی از سرمایه‌گذاران خارج از کشور، نه تحلیلگر و نه تریدر هستند بلکه سرمایه‌گذاران مالی هستند و سرمایه‌هایشان را در صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌گذارند.» شهدایی با اشاره به مساله حضور در بورس به صورت غیرمستقیم که بارها به سهامداران خرد در کشورمان توصیه شده است، میگوید: «مساله سرمایه‌گذاری غیرمستقیم برای مثال در آمریکا که خیلی از مردم دارایی‌های مالی دارند جا افتاده است اما این موضوع به این معنا نیست که آنها ضرر نمی‌کنند.» بهمن فلاح از دیگر کارشناسان حوزه بورس هم درباره تفاوت بورس ایران با دنیا میگوید: «سهم‌هایی در دنیا داریم که کوچک هستند و به اصطلاح استارت‌آپی هستند. این سهم‌ها وقتی رشد میکنند تاثیری در شاخص ندارند و ریزش آنها هم تاثیری در شاخص‌ها ندارند. طبیعتا مارکت کوکاکولا که بالای چند ده میلیارد دلار است، یا مارکت تسلا و اپل جزو سهم‌های شاخص‌ساز در بازار هستند و به تناسب با رشد همین‌ها شاخص رشد می‌کند یا تحت‌تاثیر قرار می‌گیرند.»
فلاح در ادامه توضیحاتش درباره این تفاوت‌ها به سرمایه‌گذاری غیرمستقیم اشاره می‌کند و میگوید: «نکته مثبت در دنیا این است که اکثر افراد در حال روی آوردن به روش‌های غیرمستقیم سرمایه‌گذاری هستند.» او همچنین در ادامه شمردن این تفاوت‌ها، دید بلندمدت به سرمایه‌گذاری را به صحبت‌هایش اضافه می‌کند و میگوید: «افرادی که در دنیا به صورت مستقیم سرمایه‌گذاری میکنند اصلا دید کوتاه‌مدت ندارند و حداقل یک دید پنج ساله دارند. برای همین هم این استراتژی و افق زمانی در دنیا حاکم شده و چیزی نیست که بشود روی آن بحث کرد و تبدیل به یک اصل شده است اما در ایران متاسفانه چون بازار سرمایه نوپاست و ضریب نفوذ آن تازه رشد کرده، هنوز که هنوز است سهامداران به آن بلوغ نرسیده‌اند که افق زمانی خود را گسترش دهند و طبیعتا اگر افرادی افق سرمایه‌گذاری‌شان بلندتر باشد در یک بازه زمانی سه ساله یا پنج ساله به مراتب بیشتر از رشد شاخص کل هم، سهام‌هایشان رشد می‌کند.»
حضورتان با صبوری و نگاه بلندمدت باشد
« اغلب ما حداقل در طی این سال‌ها نشان داده‌ایم که خیلی عجله داریم؛ عجله برای اینکه زود پولدار شویم و زود به مقصد برسیم. عجله‌ای که باعث می‌شود یکسری از قوانین را نادیده بگیریم و آنها را دور بزنیم تا زودتر به هدفمان برسیم. عجله برای دریافت سیگنال و راه‌های میان‌بر که زودتر به مقصد برسیم. اما سرمایه‌گذاری کاری بلندمدت است. باید در این بازار سال‌ها حضور داشت که سرمایه اصلی‌مان افزایش پیدا کند. در کشورهای دیگر، افراد حرفه‌ای در بازار سرمایه این عجله را ندارند و به بازارهای مالی نگاه بلندمدت دارند»؛ این بخشی از صحبت‌های شهدایی است. صحبت‌هایی که بارها و بارها کارشناسان حوزه بورس آنها را به سهامداران توصیه و گوشزد کرده‌اند که دید بلندمدت به سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی و صبوری جزو اصول حضور در بازارهای مالی است. و همین حوزه بورس در یک نگاه ۱۰ ساله از نظر بازدهی در مقابل دیگر بازارهای مالی، یک سر و گردن از همه بالاتر است
معرفی نماد شرکت‌های بورسی و ضریب بتای شرکت‌های بورسی
تلاش انسان‌ها برای تأمین نیازهای خود در طول تاریخ بشر، باعث پدید آمدن محل‌هایی برای دادوستد به نام بازار شده است. بازار مکانی است که در آن افراد معاملات خود را به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم انجام می‌دهند. امروزه بازارها دیگر محدود به مکان‌های فیزیکی نیستند و ممکن است این معاملات در بازارهای مجازی، شبکه‌ای و اینترنتی انجام شوند. یکی از معروف‌ترین این بازارها که اخیراً در کشور ما بسیار رایج شده است، بازار بورس است.
بازار بورس اوراق بهادار بازاری است که در آن خریداران و فروشندگان سهام شرکت‌ها و کارخانه‌ها گرد هم می‌آیند و به تجارت می‌پردازند. اگر شما هم قصد فعالیت در این بازار را دارید، لازم است در ابتدا با مفاهیمی مانند نماد شرکت‌های بورسی، ضریب بتای شرکت‌های بورسی و تحلیل ضریب بتای شرکت های بورسی و بتای سهام بورس تهران آشنا شوید.
نماد شرکت‌های بورسی چگونه است؟
نماد سهام، درواقع سمبل و معرف شرکت ارائه‌دهنده آن سهام است. این نماد متشکل از چند حروف اختصاری منحصربه‌فرد است که ماهیت و زمینه فعالیت هر شرکت را مشخص می‌کند؛ بنابراین هر شرکتی که تصمیم به انجام معاملات و عرضه سهام در بازار بورس می‌گیرد، در ابتدا باید نامی برای خود مشخص نماید. نماد شرکت‌های بورسی همواره باید به‌گونه‌ای انتخاب شود که ارتباط مستقیمی با شرکت مذکور داشته باشد و معرف ماهیت آن شرکت باشد، اما متأسفانه به دلیل مشکلاتی که در سامانه مربوطه وجود داشت، برخی از شرکت‌ها با نمادهای نامتعارف وارد بازار بورس شدند.
نحوه نامگذاری نمادهای بورسی
نمادهای شرکت‌های فعال در بورس از دو بخش تشکیل‌شده‌اند، بخش اول نشان‌دهنده زمینه فعالیت آن شرکت و بخش دوم رشته حروف اختصاری از نام اصلی آن شرکت است. به عبارتی انتخاب نماد شرکت‌های بورسی به نحوی انجام می‌شود که شناسایی، دسته‌بندی و خریدوفروش سهام در آن شرکت‌ها با سهولت بیشتری انجام گیرد.
در بازار جهانی بورس به‌منظور سهولت در نام بردن یک شرکت، نمادی متشکل از چند کاراکتر و حروف کوچک به آن شرکت اختصاص داده می‌شود که به‌عنوان نام بورسی آن شرکت شناخته می‌شود.
در بورس ایران نیز روند نامگذاری به همین طریق است و به‌منظور نامگذاری بهتر، شرکت‌های موجود در بورس در بر اساس زمینه فعالیت در گروه‌های متفاوت قرار می‌گیرند. به‌طورمعمول هر شرکت ممکن است دریکی از دسته‌های بانک‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها، شرکت‌های خودرویی، شرکت‌های سیمانی، مواد غذایی و …قرار گیرد.
مقررات انتخاب نماد شرکت‌های بورسی
فرآیند انتخاب نماد برای هر شرکت، به این طریق است که هر شرکت قبل از ورود به بازار بورس، چندین نام – با در نظر گرفتن مقررات نامگذاری- به سازمان بورس ایران پیشنهاد می‌کند. سپس سازمان بورس یکی از نام‌ها را انتخاب و با توجه به زمینه فعالیت شرکت و دسته‌بندی آن، یک حرف از حروف الفبا را به ابتدای نام پیشنهادی اضافه می‌نماید.
به‌عنوان‌مثال هنگامی‌که فعالان بازار بورس با نامی مانند “فخوز” مواجه می‌شوند، بدون اینکه از اسم اصلی شرکت مطلع باشند، متوجه می‌شوند که فعالیت آن شرکت در زمینه “فولاد” است. در ادامه برخی از حروفی که در ابتدای نماد شرکت‌های بورسی قرار می‌گیرد را بررسی می‌کنیم:
• حرف “ف” : گروه فلزات اساسی
• حرف ” و ” : گروه بانک‌ها و مؤسسات اعتباری
• حرف ” س” : گروه سیمان، آهک و گچ
• حرف “غ” : گروه محصولات غذایی
البته لازم به ذکر است که در هر گروه استثناهایی نیز وجود دارد.
پس از بررسی نمادهای شرکت‌های بورسی، به سراغ یکی دیگر از مهم‌ترین مفاهیم بورس یعنی ضریب بتا در بورس می‌رویم.
ضریب بتا در بورس
ضریب بتا شرکت های بورسی یکی از مفاهیم مهم در سرمایه‌گذاری و بازده است. هر سهم یا پرتفوی اگر پس از خریداری، طبق پیش‌بینی‌ها نگهداری یا فروخته شود، بازده یا سود خاصی نصیب دارنده سهام می‌شود. این سود یا بازده شامل تغییر قیمت و درنتیجه تغییر ارزش سهام می‌شود. امروزه اکثر صاحب‌نظران بازار بورس ریسک سرمایه‌گذاری را با انحراف معیار نرخ بازده مرتبط می‌دانند، یعنی هرچقدر بازده سرمایه‌گذاری بیشتر دستخوش تغییر قرار گیرد، ریسک سرمایه‌گذاری نیز بیشتر خواهد بود. ریسک سرمایه‌گذاری به دو دسته سیستماتیک و غیر سیستماتیک تقسیم می‌شود.(در ادامه مقاله بازار دو طرفه در فارکس را هم بخوانید)
ریسک غیر سیستماتیک یا قابل‌اجتناب به قسمتی از ریسک گفته می‌شود که می‌توان احتمال آن را با افزایش تنوع سهام کاهش داد و همان‌طور که از نامش پیدا است قابل پیش‌بینی است، اما ریسک سیستماتیک بخشی از ریسک است که با تنوع‌بخشی قابل کاهش نیست و تحت تأثیر عوامل غیرقابل‌اجتنابی مانند تحولات سیاسی، تحولات اقتصادی، تورم و بیکاری قرار دارد.(در ادامه مقاله مقایسه کارگزاری مفید و آگاه را هم بخوانید و اگر میخواهید بدانید کدام ضریب بتا چه میگوید؟ شرکت ها افزايش سرمايه دارند هم خواندن این مقاله به شما کمک خواهد کرد.)
با ضریب بتای سهام آشنا شوید
اقتصادی/کارشناس بازار سرمایه گفت: با استفاده از ضریب بتا، می‌توانید بازده سهم خود را نسبت به کلیت بازار بسنجید.
محمد اکبریان عضو هیئت علمی دانشکده مدیریت دانشگاه شهید بهشتی در گفت‌وگو با اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، در پاسخ به این پرسش که ضریب بتا (BETA COEFFICIENT) در بورس چیست؟، بیان کرد: ضریب بتای (β) سهام یکی از مهم‌ترین ضرایب در خرید و فروش سهام است. حتما دیده‌اید که بعضی از سهم‌ها، در روزهای مثبت بازار مثبت و در روزهای منفی، منفی هستند.اما سهم‌هایی هم هستند که عکس این رفتار را نشان می‌دهند. یعنی در روزهای منفی، مثبت می‌شوند و در بازار مثبت، قیمتشان افت می‌کند.
او افزود: این که یک سهم نسبت به بازار چه رفتاری داشته باشد، به ضریب بتای آن بستگی دارد. در واقع ضریب بتا شاخصی برای مقایسه عملکرد دو دارایی (یا یک دارایی و یک شاخص) با یکدیگر است.
- این کارشناس بازار سرمایه در مورد کاربرد ضریب بتا گفت: در واقع ضریب بتا (β) برای ارزیابی ریسک و بازده یک سهم خاص یا سبدی از سهام در جریان حرکت کلی بازار است. بنابراین برای این که ریسک سرمایه‌گذاری را از حالت کیفی به کمی تبدیل کنیم، از ضریب بتا استفاده می‌کنیم. فرض کنید شاخص کل بورس را به عنوان مبنای محاسبه در نظر گرفته باشیم. اگر ضریب بتا برای یک دارایی برابر با یک باشد، یعنی این دارایی دقیقا مشابه شاخص کل رفتار می‌کند.
- وی افزود: اما اگر ضریب بتا منفی یک باشد، یعنی سهم مورد نظر رفتاری عکس شاخص کل دارد. ضریب بتای بزرگ‌تر از یک میگوید که ارتباطی بین سهم و شاخص وجود دارد. اما شدت ارتباط وضعیت متفاوتی دارد. یعنی با رشد شاخص، سهم یا صندوق مورد نظر بیشتر از شاخص کل رشد می‌کند و در صورت افت شاخص، افت بیشتری را تجربه خواهد کرد.
این عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی در رابطه با نحوه محاسبه ضریب بتا تصریح کرد: با استفاده از بازه‌های زمانی ساده ( مثلا 90 روز کاری) می‌توانید کمیت بتا را محاسبه کنید. به این صورت که با محاسبه کواریانس بین بازده سهام و بازده بازار و یا واریانس بازده های بازار، این ضریب محاسبه می‌شود.
ضریب بتای سهام و تمام چیزهایی که باید بدانید!
ضریب بتای سهام یکی از شاخص‌هایی است که در خرید و فروش سهام موثر است. اگر میخواهید… خریداری کنید؛ باید به این شاخص نیز توجه ویژه‌‌ای داشته باشید. شاید بارها و بارها در کتاب‌ها و مقالات مختلف در این باره خوانده یا شنیده باشید اما ندانید که چیست؟ و به چه کاری می‌آید؟ در این مقاله قصد داریم شما را با این شاخص بیشتر آشنا کنیم. توجه کنید که این شاخص می‌تواند استراتژی شما را چند قدم جلوتر ببرد. بنابراین اهمیت بالایی دارد. به طور کلی هر شاخصی به اندازه خود می‌تواند استراتژی سرمایه گذاری شما را بهبود دهد.
ضریب بتای سهام چیست؟
یکی از بهترین شاخص‌هایی که با آن می‌توانید ارزیابی سهام انجام دهید؛ ضریب بتای سهام است. توجه داشته باشید که بازار مفهوم ساده‌‌ای نیست. بنابراین نمی‌توان آن را به سادگی ارزیابی کرد. بنابراین با استفاده از یک شاخص ساده نمی‌توان بازار را ارزیابی نمود. بنابراین بهتر است شاخص‌های متفاوت را در ارزیابی سهام دخیل کنید.
ضریب بتای سهام چیست
ضریب بتا مشخص کننده ارزنده بودن یا بی‌ارزش بودن یک سهام نیست. بلکه یک ابزار آماری است. ابزارهای آماری نیز نوعی شاخص هستند که به ما در انتخاب سهام با افق روشن کمک میکنند. این ابزارها با ارزیابی روند سرمایه گذاری شما به شما کمک میکنند که سهامی با افق رویداد خوب خریداری کنید. از مهم‌ترین عواملی که می‌تواند در ضریب بتا تاثیر بگذارند می‌توان به میزان ریسک پذیری، سلیقه شخصی و سرمایه گذاری‌های گذشته سرمایه گذار اشاره کرد.
به طور کلی می‌توان گفت میزان هم سو بودن بازده یک سهم با کل بازار یا همان شاخص کل را با ضریب بتا می‌سنجند. در واقع ضریب بتا یکای اندازه گیری میزان هم سو بودن بازده سهام نسبت به کل بازار است.
تحلیل ضریب بتای سهام
هر شاخصی که اندازه گیری می‌کنید بدون انجام تحلیل درست نمی‌تواند برایتان مفید باشد. این شاخص چه P/E سهام باشد؛ چه ضریب بتا؛ باید به درستی تحلیل شود تا بتواند بهترین عملکرد را از خود نشان دهد. بنابراین اگر در سایتی تنها آموزش اندازه گیری شاخص را مشاهده کردید؛ به سرعت سایت را ترک کنید.
بتا اندازه گیری ساده‌‌ای دارد اما تحلیل آن را نمی‌توان به همین سادگی دانست. بنابراین در صورتی تحلیل سهام شما بهترین تحلیل و سودده خواهد بود که بتوانید به خوبی تحلیل کنید. بهتر است بدانید اگر ضریب بتا مثبت باشد، نشانه همسویی با بازار است. سهامی که شاخص بتای مثبت دارد در صورتی که دیگر شاخص‌ها هم نمای مناسبی داشته باشند می‌تواند برای شما سود آور باشد. توجه داشته باشید که این تنها سهام نیست که نیازمند بتای مثبت است. بلکه شاخص صنعت نیز باید دارای بتای مثبت باشد. به همین منظور قبل از ورود به بازار شاخص بتای صنعت را نیز موردبرسی قرار دهید.
درصورتی که بتای منفی داشتید؛ باید از سهم جدا شوید. منفی بودن بتا نشان دهنده این است که بازار نسبت به سهام واگرایی دارد. از این جهت بهتر است به سهام با بتای منفی نزدیک نشوید. مشاهده شده است بتای بازار صفر نیز می‌تواند باشد. در این صورت سهم و بازار باهم وابستگی چندانی در این مورد ندارند. به این معنی که عملکرد بتا در این صورت خنثی است.
محاسبه ضریب بتای سهام
در محاسبه ضریب بتا به جای اینکه عدد صفر مبنای محاسبه قرار گیرد؛ عدد یک را مبنا قرار می‌دهیم. به طور مثال اگر بگوییم ضریب بتای سهامی برابر ۱. ۲ است؛ به این معنی است که به هر میزان شاخص رشد یا نزول را تجربه کند؛ سهم موردنظر ما ۲۰ درصد رشد یا نزول بیشتری را متحمل می‌شود. به همین شکل اگر شاخص ده درصد رشد را تجربه کند؛ سهم موردنظر ۱۲ درصد رشد می‌کند. این بدان معنی است که رشد ۲۰ درصد بیشتر بوده است.
محاسبه ضریب بتا
ضریب بتای تهاجمی
فرض کنید در شرکتی سرمایه گذاری کرده اید. رشد شاخص کل بازار در آن زمان خوب بوده و ضریب بتا نشان دهنده عدد ۲ است. این بدان معنی است که شما انتخاب درستی داشته اید. انتخابی به دور از احساسات و کاملا صحیح. در این حالت شاخص موردنظر شما ۲۰ درصد رشد کرده است. این یعنی آن سهم که خریداری کرده‌‌اید؛ ۴۰ درصد رشد داشته است. اما نکته مهمی که بسیاری از سرمایه گذاران تازه کار فراموش میکنند این است که برعکس این هم ممکن است.
فرض کنید سهام شرکتی را خریداری کرده اید. ضریب بتا عدد -۲ را نشان می‌دهد. در این صورت باید بگوییم انتخاب شما افتضاح بوده است. شما باید ببینید سهام به… خود رسیده است یا خیر. در صورتی که رسیده باشد؛ هیچ راهی جز فروش سهام ندارید. چراکه این بتا نشان دهنده این است که سهامی که خریداری کرده‌‌اید ۴۰ درصد افت داشته و شما را متحمل زیان کرده است.
به چنین ضریب بتاهایی که عددهای نسبتا خوب یا بدی نشان می‌دهند؛ ضریب بتای تحاجمی گفته می‌شود.
ضریب بتای تدافعی
بازهم فرض کنید سهامی خریداری کرده‌‌اید که ضریب بتای آن ۰. ۴ است. این سهام مناسب افرادی است که تلاش میکنند دارایی خود را حفظ کنند. این افراد یا سن بالایی دارند یا به تازگی ضربه مالی بزرگی را تجربه کرده اند. چراکه سهامی که این ضریب بتا را دارد؛ یعنی اگر شاخص ده درصد رشد را تجربه کند؛ سهم آنها حدود ۴ درصد رشد می‌کند. این سود کم ولی با ریسک پایین است. به این نوع ضریب بتاهایی که افراد در حالت تدافعی انتخاب میکنند؛ ضریب بتای تدافعی گفته می‌شود.
ضریب بتای خنثی
زمانی که بتای سهامی برابر صفر باشد؛ به اصطلاح می‌گویند که ضریب بتای سهام خنثی است. این بدان معنی است که روند شاخص هیچ دخالتی در روند سهم موردنظر ما ندارد. این یعنی چه شاخص رشد داشته باشد و چه نزول کند؛ سهام رفتار منحصربه فردی دارد و تاثیری از شاخص نمی‌گیرد.
حالت رفتار معکوس
در صورتی که ضریب بتای سهمی منفی باشد؛ به این معنی است که رفتار سهام با رفتار شاخص رابطه عکس دارد. به طور خلاصه می‌توان گفت ضریب بتا تنها ۵ حالت زیر را تجربه می‌کند:
- همسو با بازار (بازدهی برابر شاخص)
- خنثی (بدون تاثیر پذیری از شاخص)
- حرکت خلاف جهت شاخص کل
- شارپ، مناسب نوسان گیری، پرریسک و تهاجمی
- کند، ثقیل، کم ریسک، تدافعی
فورمول ضریب بتای سهام
در این فورمول در صورت کسر، کوریانس بین بازده سهم و بازده بازار را محاسبه می‌کنیم. در مخرج نیز واریانس کلی بازار قرار داده می‌شود. به یاد داشته باشید تنها محاسبه فورمول نیست که اهمیت دارد. بهتر است تحلیل به خوبی انجام گیرد.
در علوم مالی ضریب بتا عددی به منظور سنجش ریسک سیستماتیک بازار است. دقت داشته باشید که ریسک بازار به دو نوع: ۱. سیستماتیک ۲. غیر سیستماتیک تقسیم می‌شود. ریسک سیستماتیک به ریسک مربوط به تحولات کلی بازار می‌پردازد. برای مثال ریسکی که بیماری کرونا ایجاد کرده است یک ریسک سیستماتیک است. چراکه بر کل بازار تاثیر گذاشته است. ریسک غیر سیستماتیک نیز به برسی تحولات انفرادی و خاص شرکت می‌پردازد.
ضریب بتای نسبی سهام
در برخی موارد مشاهده شده است که تغییر پذیری و وابستگی یک حرکت یک سهم نسبت به شاخص کل بازار مورد برسی قرار نمی‌گیرد. در ضریب بتای نسبی به برسی وابستگی بین دو سهم گرچه از گروه‌های متفاوتی باشند؛ می‌پردازیم. به عنوان مثال هر تصمیمی که در سهم خودرویی سایپا گرفته شود؛ به شکل کاملا مستقیم بر نماد وساپا تاثیر می‌گذارد. این بدان معنی است که بتای مثبت بالایی نسبت به یکدیگر دارند. همچنین نشان دهنده وابستگی بالا میان این دو سهم است. به این نوع ضریب بتا، ضریب بتای نسبی سهام گفته می‌شود.
بتای سهام و مدیریت سبد گردان‌ها
سبدگردان‌ها باید توجه داشته باشند که به نسبت میزان سرمایه‌‌ای که تقبل میکنند؛ استراتژی‌های متفاوتی در نظر می‌گیرند. برای مثال اگر سبدی به ارزش یک میلیارد اداره می‌کنیم؛ بهتر است بتای کل سبد را پایین نگه داریم. این کار باعث می‌شود سرمایه‌‌ای که داریم را بهتر حفظ کنیم. این در حالی است که اگر سبد با ارزش کمتری مدیریت می‌کنیم؛ می‌توانیم ریسک بیشتری پذیرا باشیم. بنابراین می‌توان بتای بالاتری خریداری کرد.
نکات لحظه آخری ضریب بتای سهام
- سهام‌هایی که بتای بالاتری دارند؛ بهتر نقد می‌شوند. به این معنی که نقدشوندگی بهتری دارند.
- معمولا سهام‌هایی که بتای بالاتری دارند؛ برای نوسان گیری مناسب‌تر هستند. البته این سهام‌ها معمولا ریسک بیشتری هم خواهند داشت.
- سهم‌های کند و ثقیل معمولا بتای پایینی دارند.
- سهام‌هایی که عمق زیادی ندارند؛ معمولا بتای زیادی هم ندارند. این بدان معنی است که می‌توانید با پول کم نیز روی آنها مانور دهید. مانند گروه قندی که هرگاه شاخص قرمز می‌شود؛ پول به سمت این گروه می‌رود. آن هم ضریب بتا چه میگوید؟ به این دلیل است که به راحتی و با پول کم حرکت میکنند.
- برای اندازه گیری بتای سهام معمولا از داده‌های ۹۰ روزه استفاده می‌شود.
ضریب بتای سهام از ابزارهای اندازه گیری است که به کمک سهام داران می‌آید. این ضریب به تنهایی نمی‌تواند تایین کند کدام سهام را خریداری می‌کنید. اما می‌تواند دلیل محکمی برای خرید سهام شرکت باشد. از مهم‌ترین و بهترین کارها برای داشتن یک سهام خوب، مطالعه است. بنابراین الف بورس پیشنهاد می‌کند مقالات اهمیت حدضرر تا کجاست؟، سود آورترین سهام های بورس را از آن خود کنید.، راز سود چند صد درصدی در بازی حق تقدم سهام، فروش سهام چرا و چگونه؟، نکات هوشمندانه برای خرید سهام سود آور و… را مطالعه کنید.
- اشتراک در توییتر
- اشتراک در فیسبوک
- اشتراک در تلگرام
- اشتراک در پینترست
مطالب زیر را حتما بخوانید:
آشنایی با اوراق مسکن
اوراق استفاده از حق تقدم تسهیلات مسکن اوراق استفاده از حق تقدم تسهیلات مسکن یکی از ابزارهای نوینی بود که برای نخستین بار معاملات آن در فرابورس ایران انجام شد.
جبران ضرر در بورس واجب ترین واجب بورسی
جبران ضرر در بورس یکی از مهم‌ترین کارهایی است که هر سرمایه‌گذار و معامله گری در بورس باید با آن آشنایی کامل داشته باشد. هرچقدر هم که سرمایه‌دار بزرگی باشید؛.
زنجیره ضرر چیست؟
زمانی که این عنوان را می‌بینید ممکن است ندانید چرا آن را برگزیده ایم. حتی بسیاری از افرادی که تازه در بازار بورس و فرابورس فعالیت میکنند ممکن است تا.
انواع مجامع عمومی شركتهای سهامی
انواع مجامع عمومی شركتهای سهامی مجمع عمومی شرکت سهامی از اجتماع صاحبان سهام تشکیل می شود . مقررات مربوط به حضور عده لازم برای تشکیل مجمع عموم و آراء.
تاریخچه بورس در جهان و ایران
در این نوشته شما با تاریخچه پیدایش بورس در دنیا و ایران آشنا خواهید شد. همچنین خواهید دانست جرقه تشکیل بورس در کشورهای پیشرفته چگونه به ظهور رسیده است. (بیشتر…)
بررسی رابطه تحلیل بنیادین و سرمایه گذاری در بورس
تحلیل بنیادین در بورس: تحلیل بنیادین یک شرکت، شامل تحلیل گزارشات مالی،بررسی سلامت و صحت اطلاعات مالی شرکت، مدیریت شرکت و امتیازات رقابتی، بررسی رقبای موجود در صحنه و بازارهای.
انواع افزایش سرمایه در بازار بورس
افزایش سرمایه در بازار بورس یکی از شیوه های تأمین امور مالی شرکت ها محسوب می شود. چرا که شرکت ها برای گسترش فعالیت های خاص خود و نیز برای.
آشنایی با افراد سرشناس بازارهای مالی
در این مقاله از الف بورس، قصد داریم به معرفی بزرگان بازارهای مالی و افراد سرشناس در این حوزه بپردازیم. الگو قرار دادن افراد موفق در هر زمینه‌ای می‌تواند کمک.
10 نکته برتر بورسی – انتخاب سهام برتر
سه گام طلایی برای انتخاب سهام برتر 10 نکته برتر بورسی - انتخاب سهام برتر در این جلسه میخواهم در مورد سرمایه گذاری بسیار حرفه ای و شرح.
مزایای بورس
مصاحبه با دکتر بیل ویلیامز درباره‌ی ترید
در این مقاله قصد داریم به مصاحبه با دکتر بیل ویلیامز بپردازیم. در این گفتگو که دختر دکتر ویلیامز، جاستین نیز حضور دارد، به مباحث مهمی پیرامون ترید کردن پرداخته.
10 نکته برتر بورسی – راه‌های کاهش ریسک
کاهش ریسک . مروری بر مطالب قبل در پست اول در مورد این صحبت کردیم که بزرگان بورس معمولا از تعداد محدودی در سبد سهام خودشان استفاده میکنند و سعی.
با ضریب بتای سهام آشنا شوید
اقتصادی/کارشناس بازار سرمایه گفت: با استفاده از ضریب بتا، می‌توانید بازده سهم خود را نسبت به کلیت بازار بسنجید.
محمد اکبریان عضو هیئت علمی دانشکده مدیریت دانشگاه شهید بهشتی در گفت‌وگو با اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، در پاسخ به این پرسش که ضریب بتا (BETA COEFFICIENT) در بورس چیست؟، بیان کرد: ضریب بتای (β) سهام یکی از مهم‌ترین ضرایب در خرید و فروش سهام است. حتما دیده‌اید که بعضی از سهم‌ها، در روزهای مثبت بازار مثبت و در روزهای منفی، منفی هستند.اما سهم‌هایی هم هستند که عکس این رفتار را نشان می‌دهند. یعنی در روزهای منفی، مثبت می‌شوند و در بازار مثبت، قیمتشان افت می‌کند.
او افزود: این که یک سهم نسبت به بازار چه رفتاری داشته باشد، به ضریب بتای آن بستگی دارد. در واقع ضریب بتا شاخصی برای مقایسه عملکرد دو دارایی (یا یک دارایی و یک شاخص) با یکدیگر است.
- این کارشناس بازار سرمایه در مورد کاربرد ضریب بتا گفت: در واقع ضریب بتا (β) برای ارزیابی ریسک و بازده یک سهم خاص یا سبدی از سهام در جریان حرکت کلی بازار است. بنابراین برای این که ریسک سرمایه‌گذاری را از حالت کیفی به کمی تبدیل کنیم، از ضریب بتا استفاده می‌کنیم. فرض کنید شاخص کل بورس را به عنوان مبنای محاسبه در نظر گرفته باشیم. اگر ضریب بتا برای یک دارایی برابر با یک باشد، یعنی این دارایی دقیقا مشابه شاخص کل رفتار می‌کند.
- وی افزود: اما اگر ضریب بتا منفی یک باشد، یعنی سهم مورد نظر رفتاری عکس ضریب بتا چه میگوید؟ شاخص کل دارد. ضریب بتای بزرگ‌تر از یک میگوید که ارتباطی بین سهم و شاخص وجود دارد. اما شدت ارتباط وضعیت متفاوتی دارد. یعنی با رشد شاخص، سهم یا صندوق مورد نظر بیشتر از شاخص کل رشد می‌کند و در صورت افت شاخص، افت بیشتری را تجربه خواهد کرد.
این عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی در رابطه با نحوه محاسبه ضریب بتا تصریح کرد: با استفاده از بازه‌های زمانی ساده ( مثلا 90 روز کاری) می‌توانید کمیت بتا را محاسبه کنید. به این صورت که با محاسبه کواریانس بین بازده سهام و بازده بازار و یا واریانس بازده های بازار، این ضریب محاسبه می‌شود.
دیدگاه شما