ارزش خالص دارایی‎ها

فرمول محاسبه ارزش خالص دارایی ها

رابطه قیمت سهام شرکت های سرمایه گذاری با ارزش خالص دارایی آن ها

از نظر تئوریک ارزش روز پورتفوی صندوق های سرمایه گذاری با سرمایه ثابت، به عنوان یکی از مهمترین شاخص های ارزشگذاری سهام آن ها تلقی می شود. در عمل قیمت سهام شرکت های سرمایه گذاری با مقداری کسر یا صرف، نسبت به ارزش خالص دارائی های شرکت در بازار معامله می شود که معامله سهام با کسر از عمومیت بیشتری برخوردار است.
هدف این مقاله بررسی رابطه بین قیمت سهام شرکت های سرمایه گذاری و ارزش خالص دارائی های آن ها است که برای این منظور داده های مربوط به قیمت و ارزش خالص دارایی های شرکت های سرمایه گذاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، از سال1381 تا پایان سال 1388، به عنوان دو متغیر سری زمانی با استفاده از روش های اقتصادسنجی مورد بررسی قرار گرفتند .
نتایج نشان داد که در رابطه کوتاه مدت، وجود خودهمبستگی میان سری قیمت به خوبی روشن بوده و علت این امر بیشتر متاثر از دو عامل حد نوسان قیمت و محدودیت حجم مبنا می باشد. در رابطه بلند مدت تصریح شده است که بعد از سال 83 قیمت سهام شرکت های سرمایه گذاری عبارت است از67%ارزش خالص دارائی های آن ها به همراه جمع جبری یک مقدار ثابت (732 ریال) و یک مقدار متغیر وابسته به زمان(روند). مقدار متغیر رابطه تعادلی بلند مدت در بورس تهران سیری نزولی داشته که حاکی از افزایش کسر قیمت سهام شرکت های سرمایه گذاری بورس تهران در سال های اخیر بوده است.
با توجه به بالا بودن ضریب همبستگی بین کسر سهام شرکت های مختلف نمونه در طول زمان، میتوان بیان نمود که تئوری های رفتاری نقش بیشتری را در تشریح تغییرات کسر سهام بورس تهران ایفا نموده اند.

احتمال بازگشت ETFهای دولتی به ۹۵ درصدِ ارزش خالص دارایی‌

سازمان بورس و اوراق بهادار برای نزدیک شدن صندوق‌های قابل معامله دولتی (دارا یکم و پالایش یکم) به ارزش ذاتی و رونق دوباره آنها پیشنهادهایی را به عنوان راهکار ارائه و در هیئت مدیره خود تصویب کرده که اجرایی شدن آن منوط به تصویب شورای عالی بورس است. پیش‌بینی می‌شود با اجرایی شدن این پیشنهادها، صندوق‌های دارایکم و پالایش یکم به ۹۵ درصد از ارزش ذاتی خود برسند.

به گزارش شمانیوز؛ آذرماه سال گذشته، مجید عشقی رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با مهمترین دغدغه دارنگان واحدهای صندوق‌های قابل معامله یا (ETF) دولتی مبنی بر نزدیک نبودن آن‌ها به NAV یا همان ارزش ذاتی خود بیان کرد که سازمان بورس و اوراق بهادار ماموریت دارد تا مسایل موجود در این رابطه را برطرف کند.

در همین راستا سازمان بورس و اوراق بهادار در اقدامی جدید راه کارهای سه‌گانه‌ای را در راستای نزدیک‌تر شدن صندوق‌های پالایش یکم و دارا یکم به ارزش ذاتی خود در هیئت مدیره جمع‌بندی و پیشنهاد کرده است.

۱. براساس این پیشنهاد، اشخاص غیردولتی سهام‌دار این صندوق‌ها باید بتوانند در صندوق‌ها اعمال رأی کنند. پیش از این تنها دولت امکان تاثیرگذاری مستقیم در مجمع صندوق ها را داشت و سایر سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی امکان مشارکت در تصمیم گیری این صندوق‌ها را نداشتند.

۲. سازمان بورس در پیشنهادی دیگر مطرح کرد که این ETF ها به صندوق‌های فعال و بخشی تبدیل شوند به این معنی که صندوق‌ها می‌توانند ترکیب سبد سهام را تغییر داده و بازارگردان نیز داشته باشند؛ این در حالی است که پیش از در سبد سهام صندوق پالایش یکم تنها ۴ نماد شتران، شپنا، شبندر و شبریز و در سبد سهام صندوق دارایکم نمادهای وبملت، وبصادر، وتجارت، اتکام و البرز وجود داشت و با مدیریت غیرفعال (عدم امکان تغییر در تعداد سهام موجود و خرید و فروش نماد جدید) اداره می‌شد، اما با اجرای پیشنهاد حاضر امکان تغییر ترکیب سبد سهام و استفاده از پتانسیل ارزش خالص دارایی‎ها بازارگردان نیز برای آنها فراهم خواهد شد.

۳. امکان فروش واحدهای ممتاز این صندوق‌ها در یک مزایده و واگذاری آن به بخش خصوصی برای جذب نقدینگی بیشتر، یکی دیگر از پیشنهادهای مطرح شده در این خصوص است. این پیشنهاد نیز در راستای پیشنهاد اول بوده و امکان فروش واحدهای ممتاز را به منظور جذب منابع جدید و به کارگیری در اداره صندوق به منظور افزایش قدرت مانور سرمایه‌گذاری مطرح شده است.

شایان ذکر است، در حال حاضر این راهکارها برای اجرایی شدن در انتظار تصویب شورای عالی بورس است. پیش‌بینی می‌شود با اجرایی شدن این پیشنهادها، صندوق‌های دارایکم و پالایش یکم به ۹۵ درصد از ارزش ذاتی خود برسند.

یادآور می‌شود، از آنجا که عملکرد صندوق‌ها ارتباط مستقیم به عملکرد دارایی‌ها و نحوه مدیریت آنها دارد، هر صندوق از واحدهای سرمایه‌گذاری تشکیل شده که ارزش آنها با NAV یا خالص ارزش دارایی‌های صندوق مشخص می‌شود.

کاهش ارزش دارایی ها

زمانی ارزش یک دارایی کاهش می یابد که مبلغ دفتری دارایی از مبلغ بازیافتنی آن بیشتر باشد.مبلغ بازیافتنی عبارت است از خالص ارزش فروش یا ارزش اقتصادی یک دارایی هرکدام که بیشتر است. واحد تجاری باید در پایان هر دوره گزارشگری در صورت وجود هرگونه نشانه ای دال بر امکان کاهش ارزش یک دارایی، مبلغ بازیافتنی دارایی را برآورد کند. در ذیل برخی نشانه های امکان وقوع زیان کاهش ارزش توصیف شده است:

منابع اطلاعاتی برون سازمانی :

• الف. ارزش بازار دارایی طی یک دوره، به میزان قابل ملاحظه ای بیش از آنچه که در اثر گذشت زمان یا کاربرد عادی دارایی انتظار می رفت، کاهش یافته باشد.
• ب. تغییرات قابل ملاحظه با آثار نامساعد بر واحد تجاری در محیط فناوری، بازار ، اقتصادی یا قانونی حوزه فعالیت واحد تجاری یا در بازار اختصاصی دارایی طی دوره رخ داده باشد یا انتظار رود در آینده نزدیک رخ دهد.
• ج. نرخ های سود یا سایر نرخ های بازده سرمایه گذاری بازار طی دوره افزایش یافته باشد و این افزایش احتمالا بر نرخ تنزیل مورد استفاده در محاسبه ارزش اقتصادی دارایی تاثیر گذاشته و مبلغ بازیافتنی دارایی را به میزان قابل ملاحظه ای کاهش داده باشد.
• د.مبلغ دفتری خالص دارایی های واحد تجاری، بیشتر از ارزش بازار آن باشد.

منابع اطلاعاتی درون سازمانی:

1. الف. شواهدی حاکی از نابابی یا خسارت فیزیکی دارایی وجود داشته باشد.
2. ب. تغییرات قابل ملاحظه ای با آثار نامساعد بر واحد تجاری در میزان یا چگونگی استفاده از دارایی طی دوره رخ داده باشد یا انتظار رود در آینده نزدیک رخ دهد. این تغییرات شامل بلا استفاده شدن دارایی، برنامه های توقف یا تجدید ساختار عملیاتی که دارایی به آن تعلق دارد یا برنامه های واگذاری دارایی پیش از تاریخ مورد انتظار قبلی و ارزیابی مجدد عمر مفید یک دارایی نامشهود از نامعین به معین می باشد.
3. ج. شواهدی از گزارشگری داخلی وجود داشته باشد که نشان دهد عملکرد اقتصادی دارایی از حد مورد انتظار پایین تر است و یا پایین تر خواهد بود.

در صورت وجود حتی یکی از این شواهد، واحد تجاری ملزم است مبلغ بازیافتنی دارایی را برآورد کند. استاندارد حسابداری شماره 32 مبلغ بازیافتنی را به عنوان خالص ارزش فروش یا ارزش اقتصادی یک دارایی، هرکدام که بیشتر باشد، تعریف می کند. “خالص ارزش فروش” به مبلغ وجه نقد یا معادل آن که از طریق فروش یک دارایی یا واحد مولد وجه نقد در شرایط عادی و پس از کسر کلیه مخارج فروش حاصل می شود، اطلاق می گردد. ارزش فعلی خالص جریان های نقدی آتی مورد انتظار ناشی از کاربرد مستمر دارایی، از جمله جریانهای نقدی ناشی از واگذاری نهایی آن، “ارزش اقتصادی” نامیده می شود. تعیین توامان خالص ارزش فروش و ارزش اقتصادی یک دارایی در همه موارد ضرورت ندارد. در صورتی که یکی از این مبالغ از مبلغ دفتری آن دارایی بیشتر باشد، ارزش دارایی کاهش نمی یابد و نیازی به برآورد مبلغ دیگر نیست.

با عنایت به این موضوع که پیش از این در ارتباط با اندازه گیری خالص ارزش فروش بحث شده است در ادامه به محاسبه ارزش اقتصادی می پردازیم. برای محاسبه ارزش اقتصادی یک دارایی باید عوامل زیر در نظر گرفته شود:

• الف. برآورد جریان های نقدی آتی ناشی از دارایی
• ب. تغییرات مورد انتظار ، در مبلغ یا زمان بندی جریان های نقدی آتی یاد شده
• ج. ارزش زمانی پول بر اساس نرخ بازده بدون ریسک جاری بازار
• د. صرف ریسک مربوط به ابهام ذاتی دارایی
• ه. سایر عوامل ، نظیر قابلیت نقد شوندگی دارایی که فعالان بازار در تعدیل جریان های نقدی آتی مورد انتظار دارایی در نظر می گیرند.

موارد “ب”، “د” و “ه” را می توان برای تعدیل جریان های نقدی آتی یا تعدیل نرخ تنزیل در نظر گرفت. نتایج حاصل از هر روشی که واحد تجاری به منظور انعکاس تغییرات مورد انتظار در مبلغ یا زمان بندی جریان های نقدی آتی بکار گیرد، باید نشان دهنده ارزش فعلی مورد انتظار جریان های نقدی آتی ، یعنی میانگین موزون تمامی نتایج ممکن باشد.

به شکل خلاصه می توان گفت برآورد ارزش اقتصادی یک دارایی شامل مراحل زیر ارزش خالص دارایی‎ها است:

1. الف. برآورد جریان های نقدی ورودی و خروجی آتی ناشی از کاربرد مستمر دارایی و واگذاری نهایی آن ،
2. ب. به کارگیری نرخ تنزیل مناسب برای جریان های نقدی آتی مزبور.

برای مثال فرض کنید شرکت ایران تعداد 1000 سهم شرکت پتروشیمی مبین را به بهای هر سهم 400 ریال را طی سال 1395 خریداری و به عنوان سرمایه گذاری بلند مدت طبقه بندی نموده است. درپایان سال 1395 قیمت بازار هر سهم شرکت پتروشیمی مبین 300 ریال است. بر این اساس شرکت ایران باید ضرورت شناسایی کاهش ارزش را بررسی و طبعا “ارزش اقتصادی” را محاسبه کند.

شرکت ایران در نظر دارد برای 3 سال آینده این سهام را نگهداری و بعد از آن به فروش برساند. با در نظر گرفتن سناریوهای مختلفی که در ارتباط با چشم انداز اقتصاد جهان، کشور و صنعت مربوطه و همچنین وضعیت شرکت پتروشیمی مبین وجود داشته (شامل سیاست تقسیم سود)، جریان های نقدی مورد انتظار آتی به شرح زیر است:

در سال 1396،1397،1398 شرکت پتروشیمی مبین به ترتیب 50 ریال ، 70 ریال و 65 ریال سود نقدی تقسیم می کند و در نهایت شرکت ایران سهام آن را به ازای هر سهم 365 ریال به فروش می رساند. در ضمن نرخ بازده بدون ریسک جاری بازار 15 درصد بوده و صرف ریسک مربوط به شرکت پتروشیمی مبین 5 درصد برآورد شده است.

با در نظر گرفتن اطلاعات فوق ، نرخ تنزیل مناسب 20 درصد (15 درصد+ 5 درصد) خواهد بود. جریان های نقدی ورودی برای سال 1396 معادل 50 ریال ، سال 1397 معادل 70 ریال و سال 1398 معادل 430 ریال (65 ریال + 365 ریال) پیش بینی شده که با نرخ 20 درصد تنزیل شوند.

42= ارزش فعلی جریان های نقدی سال 1396

49= ارزش ارزش خالص دارایی‎ها فعلی جریان های نقدی سال 1397

249= ارزش فعلی جریان های نقدی سال 1398

340 ارزش اقتصادی

با عنایت به این موضوع که خالص ارزش فروش 300 ریال است، مبلغ بازیافتنی 340 ریال (یعنی اکثر خالص ارزش فروش و ارزش اقتصادی) خواهد بود. بنابراین باید برای هر سهم 60 ریال ذخیره کاهش ارزش در نظر گرفت:

زیان کاهش ارزش سرمایه گذاری بلند مدت |(60*1000) 60.000

. ذخیره کاهش ارزش سرمایه گذاری بلندمدت 60.000

مطابق با استاندارد حسابداری شماره 32 در صورتی که مبلغ بازیافتنی یک دارایی از مبلغ دفتری آن کمتر باشد، مبلغ دفتری دارایی باید تا مبلغ بازیافتنی آن کاهش یابد. این تفاوت به عنوان زیان کاهش ارزش شناسایی می شود.

زیان کاهش ارزش باید بلافاصله در سود و زیان شناسایی گردد، مگر اینکه طبق استاندارد حسابداری دیگری ، دارایی به مبلغ تجدید ارزیابی ارائه شده باشد. با هرگونه زیان کاهش ارزش یک دارایی تجدید ارزیابی شده، باید طبق استاندارد یاد شده به عنوان کاهش ناشی از تجدید ارزیابی برخورد شود.

زیان کاهش ارزش شناسایی شده در دوره های قبل برای یک دارایی تنها در صورتی برگشت داده می شود که مبلغ بازیافتنی دارایی، از زمان شناسایی آخرین زیان کاهش ارزش، افزایش یافته باشد. در این صورت ، مبلغ دفتری دارایی باید تا مبلغ بازیافتنی آن افزایش یابد. این افزایش معرف برگشت زیان کاهش ارزش است.

منظور از ارزش خالص دارایی (NAV) در بورس چیست و چگونه محاسبه می شود؟

تمامی سرمایه گذاران چه در بازار بورس و چه در بازار های موازی، معیار و ملاک کار خود را افزایش سرمایه و کسب سود حداکثری در نظر می گیرند و موضوعی که برای همه سرمایه گذاران و سهامداران حائز اهمیت می باشد ارزش خالص دارایی است.

بطور خلاصه رزش خالص دارایی (Net Asset Value) بیانگر ارزش خالص یک واحد تجاری را نشان می‌دهد که اغلب در زمینه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک یا صندوق‌های قابل معامله (ETF) مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه این مطلب به شرح کامل ارزش خالص دارایی در بورس می پردازیم.

منظور از ارزش خالص دارایی در بورس چیست؟

در واقع ارزش خالص دارایی (Net Asset Value) بیانگر ارزش خالص یک واحد تجاری را نشان می‌دهد که اغلب در زمینه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک یا صندوق‌های قابل معامله (ETF) مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر قصد سرمایه گذاری در این صندوق ها را دارید کافیست که واحدهای صندوق را خریداری کنید.

اما این دارایی ها همانطور که میدانید در طول روز دستخوش تغییرات و نوساناتی می شوند و سود سهام تقسیم‌ شده توسط شرکت‌ها نیز به منابع صندوق اضافه شده و ارزش دارایی‌های آن و به طبع آن ارزش واحدهای خریداری شده را افزایش می‌دهد.

البته ارزش خالص دارایی NAV تنها در عرصه بورس قابل ذکر نیست بلکه در واحد تجاری یا محصول مالی یا ارگان هایی که با مفاهیم حسابداری دارایی‌ها و بدهی‌ها سر و کار دارند می توانند از مفهوم ارزش خالص دارایی NAV استفاده کنند.

دارایی هر صندوق به طور روزانه ارزش گذاری می شود که ارزش خالص دارایی به ارزش دفتری سهام و یا ارزش دفتری یک کسب‌وکار نزدیک یا برابر است. معمولا از ارزش خالص دارایی ها به منظور یافتن سرمایه‌گذاری‌های زیر قیمت یا بالاتر از قیمت نسبت به ارزش بازار مورد استفاده قرار می گیرد.

فرمول محاسبه ارزش خالص دارایی ها NAV چیست؟

ارزش خالص دارایی از کسر بدهی های صندوق از ارزش روزانه آن بدست می آید. بطور خلاصه برای محاسبه ارزش خالص دارایی ها باید مجموع بدهی ها را از دارایی ها کسر نمایید و تقسیم بر تعداد واحدهای منتشر شده کنید. از فرمول زیر برای محاسبه ارزش خالص دارایی ها استفاده می شود:

فرمول محاسبه ارزش خالص دارایی ها

ارزش خالص دارایی های (NAV) و صندوق های قابل معامله

معامله صندوق های سرمایه گذاری ETF ها همچون سهام در بورس معامله می شود و سهام های موجود در آن صندوق ها نیز با ارزش بازار مورد معامله قرار می گیرند از این رو ممکن است کمتر و یا بیشتر از NAV باشند.

ارزش خالص دارایی های صندوق های سرمایه گذاری ETF نیز همچون صندوق های مشترک روزانه در پایان بازار برای گزارش‌دهی محاسبه می‌کنند و در طول ساعات معاملاتی نیز NAV چند بار در دقیقه را آنلاین محاسبه و منتشر می‌کنند.

ارزش خالص دارایی های (NAV) و صندوق های سرمایه گذاری مشترک

همانطور که میدانید صندوق ها توسط جمع‌آوری پول از تعدادی سرمایه‌گذار تشکیل می‌شوند و این سرمایه صرف خرید سهام و سرمایه گذاری در بورس می شود و واحد صندوق سرمایه گذاری متناسب با میزان سرمایه هر شخص به آن تخصیص داده می شود.

اما ارزش بازار صندوق چگونه ارزیابی می شود؟ ارزش بازار صندوق یک بار در روز و بر اساس قیمت بسته شدن معاملات اوراق بهادار موجود در سبد صندوق محاسبه می‌شود.

از آنجایی که پس از راه اندازی صندوق ، خرید و فروش منظم سهام آن شروع می شود، وجود فرآیندی برای قیمت گذاری سهام صندوق های سرمایه گذاری الزامی است که از کار از طریق NAV امکان پذی می باشد یعنی زمانیکه NAVPS و یا ارزش خالص دارایی در واحد سهم یک صندوق سرمایه گذاری مشترک روزانه محاسبه می شود طبیعتا قیمت آن نیز تغییر خواهد کرد.

همانطور که می دانید قیمت سهام در بازار بورس مدام در حال نوسان و تغییر است اما قیمت واحدهای صندوق های سرمایه گذاری اینگونه نیست و بر اساس روش قیمت‌گذاری پایان روز بعد و مبتنی بر دارایی‌ها و بدهی‌های آن‌ها قیمت‌گذاری می‌شوند.

کل ارزش بازار سرمایه‌های صندوق، وجوه نقد و اوراق بهادار با قابلیت نقدشوندگی بسیار بالا، مطالبات و درآمد حساب شده منهای بدهی‌ها، می شود دارایی‌های یک صندوق سرمایه‌گذاری مشترک و ارزش بازار صندوق روزی یک بار آن هم بر اساس قیمت بسته شدن معاملات اوراق بهادار موجود در سبد صندوق محاسبه می‌شود.

صندوق های ممکن است سرمایه مشخصی به عنوان دارایی نقدی و قابل تبدیل به وجه نقد داشته باشند و صندوق را از ویژگی نقدشوندگی بالا بهره مند می سازد.

وجوهی که صندوق کسب کرده اما هنوز آن را دریافت نکرده را درآمد حساب شده صندوق می گویند و مطالبات صندوق که مواردی همچون سود و یا پرداخت سود را شامل می شود که در مجموع جمع همه این موارد و هر یک از انواع معتبر آن‌ها دارایی صندوق را تشکیل می‌دهد.

بدهی های صندوق سرمایه گذاری مشترک

بدهی های صندوق سرمایه گذاری مشترک

مواردی نظیر پرداختی های معوقه ، بدهی به بانک های وام دهنده و بدهی های خارجی (سهام منتشر شده برای اشخاص غیرمقیم، درآمد یا سود سهامی) بدهی های یک صندوق سرمایه گذاری مشترک بشمار می آید.

از سوی دیگر با توجه به نوع پرداخت بهره، امکان دارد همه این جریان خروج وجه نقد به عنوان بدهی‌های بلندمدت و کوتاه‌مدت طبقه‌بندی شوند و موارد دیگر همچون هزینه‌های انباشته، مانند حقوق کارمندان‌، خدمات، هزینه‌های عملیاتی، هزینه‌های مدیریتی، توزیع و بازاریابی، هزینه‌های انتقال نمایندگی، حسابرسی و سایر هزینه‌های عملیاتی نیز می توانند بدهی‌های یک صندوق سرمایه گذاری مشترک بشمار آیند.

پس از بررسی تمامی مواردی که زیر مجموعه دارایی ها و بدهی ها هستند می توان در پایان روز کاری بعد NAV و یا ارزش خالص دارایی را محاسبه نمود.

افرادی که قصد سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری مشترک را دارند معمولا با توجه به ارزش خالص دارایی (NAV) عملکرد صندوق ها را مورد ارزیابی قرار می دهند.

درآمد صندوق های سرمایه گذاری مشترک

صندوق های سرمایه گذاری مشترک باید سود حاصل از سرمایه انباشته و کل درآمد خود را بین سهامداران خود تقسیم نمایند و زمانیکه اوراقی با قیمت بالاتر از قیمت خرید فروخته شود، افزایش سرمایه رخ می دهد.

سود و درآمد صندوق های سرمایه گذاری مشترک بطور منطم پرداخت می شوند و NAV کاهش می یابد از این رو با اینکه سرمایه‌گذار درآمد و بازده متوسط ​​را به دست می‌آورد، اما وقتی بین دو تاریخ مقایسه شود، درآمد و بازده مذکور در مقادیر NAV منعکس نمی‌شوند.

ارزش خالص دارایی NAV صدور چیست؟

ارزش خالص دارایی صدور به هزینه هایی گفته میشود که سرمایه گذاران به منظور خرید واحدهای صندوق پرداخت می‌کنند و حتی کارمزد معامله هم محاسبه می شود. ارزش خالص دارایی صدور از ارزش خالص دارایی کمی بیشتر است.

ارزش خالص دارایی NAV ابطال چیست؟

ارزش خالص دارایی ابطال به مبلغی گفته ارزش خالص دارایی‎ها می‌شود که دارنده واحد صندوق در ازای فروش بدست می آورد اما این ارزش خالص دارایی ابطال یک وجه تمایز با ارزش خالص دارایی صدور دارد ، این است که کارمز معامله در آن محاسبه نمیشود و کسر می شود پس قیمت ارزش خالص دارایی ابطال از ارزش خالص دارایی صدورهر واحد کمتر خواهد بود.

NAV چیست؟ ارزش خالص دارایی چگونه محاسبه می شود؟

ارزش خالص دارایی همان تغییرات ارزش دارایی‌ها در کنار سود تقسیمی آن‌هاست که بر بازده کل کسب شده از سبد دارایی‌ها تاثیرگذار است. خرید واحدهای صندوق به معنی سهیم شدن در دارایی‌های صندوق است. ارزش این دارایی‌ها نیز با توجه به شرایط بازار دائماً تغییر می‌کند. دارایی‌های هر صندوق روزانه ارزش‌گذاری می‌شود. اگر بدهی‌های صندوق را که عموما شامل بدهی بابت خرید سهام به کارگزاری‌ها و بدهی به ارکان صندوق می‌شود از آن کم کنیم، ارزش خالص دارایی‌های صندوق بدست می‌آید که با تقسیم آن بر تعداد واحدهای صندوق، می‌توانیم ارزش خالص هر یک از واحدها یا NAV صندوق را بدست بیاوریم. قیمت صدور و ابطال واحدها نیز براساس NAV تعیین شده و همسو با تغییرات آن نوسان می‌کند. در نهایت سود یا زیان هر سرمایه‌گذار از محل تغییر ارزش واحدهای صندوق مشخص می‌شود.

NAV = Net Asset Value

فرمول محاسبه ارزش خالص دارایی :

ارزش خالص دارایی هر سهم = مجموع بدهی های صندوق – مجموع دارایی ها / تعداد واحدهای صندوق

انواع صندوق های سرمایه گذاری:

فراموش نکنید که NAV ملاکی برای ارزیابی کامل عملکرد یک صندوق سرمایه‌گذاری نیست و این کار باید با سنجش بازده و ریسک صندوق و مقایسه آن با شاخص بورس و دیگر صندوق‌هایی که ماهیت آن‌ها مشابه صندوق مورد نظر است، صورت پذیرد تا منجر به یک تصمیم‌ مناسب در انتخاب صندوق سرمایه‌گذاری مشترک شود.

• صندوق های زمین و ساختمان: این صندوق کمک قابل توجهی به بخش مسکن با انبوه سازی نموده است.
• صندوق های بازارگردانی: یکی از صندوق های موفق در کشور است. با استفاده از سرمایه، سرمایه گذارن به خرید و فروش اوراق بهادار می پردازد.
• صندوق های نیکوکاری: اصل سرمایه در این صندوق حفظ می شود، و به مشارکت و سرمایه گذاری در امور نیکوکاری می پردازد.
• صندوق طلا (در مقاله صندوق سرمایه گذاری طلا چیست؟ به طور کامل این نوع صندوق سرمایه گذاری را مورد بررسی قرار دادیم )
• صندوق‌های با درآمد ثابت: دارای بازدهی معقول و حداقل ریسک است به دلیل سرمایه گذاری بر روی اوراق بهادار کم ریسک.
• صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط: بازدهی بالاتری نسبت به صندوق بادرآمد ثابت دارد و فقط نیمی از سرمایه خود را در اوراق بهادار کم ریسک سرمایه گذاری می کند.

محاسبه Net Asset Value شرکتهای سرمایه گذاری:

برای محاسبه خالص ارزش دارایی‌های هر سهم یک شرکت سرمایه‌گذاری باید با در نظر گرفتن ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام، اثرات سودهای تقسیمی دریافتی، سود(زیان) ناشی از فروش سهام، ارزش افزوده ناشی از مالکیت سهام بورسی و غیربورسی و مفهومی به نام ذخیره کاهش ارزش سرمایه‌گذاری‌ها لحاظ گردد.

محاسبه ارزش خالص دارایی در تحلیل بنیادی:

از نظر حسابداری، کشف NAV آسان است، زیرا به لحاظ حسابداری حقوق صاحبان سهام معادل ارزش خالص دارایی‌های یک شرکت است. اما مساله اصلی این است که در‌ برآورد تحلیلی NAV، این رقم نمی‌تواند انعکاس مناسبی از خالص ارزش دارایی‌های شرکت ارائه دهد که علت آن نیز به برخی محدودیت‌های ترازنامه باز می‌گردد. در واقع در ترازنامه شرکت‌های سرمایه‌گذاری، ارزش دارایی‌ها به بهای تمام شده گزارش می‌شوند، در حالی که بین ارزش روز این دارایی‌ها و مبلغ دفتری آن‌ها تفاوت وجود دارد. عموما این تفاوت بین بهای تمام‌شده تاریخی و ارزش‌ جاری دارایی‌ها بسیار زیاد بوده و باعث لطمه به سودمندی اطلاعات مربوط به دارایی‌ها در ترازنامه می‌شود. بنابراین، جهت محاسبه دقیق ارزش خالص دارایی‌ها در شرکت‌های سرمایه‌گذاری لازم است که ارزش روز سرمایه‌گذاری‌های انجام شده توسط این شرکت‌ها کشف شود و سپس این رقم را با بهای تمام شده مندرج در ترازنامه مقایسه کرد و در صورتی که ارزش بازار بیشتر از بهای تمام شده باشد، ‌این «مازاد ارزش نسبت به بهای تمام شده» باید در محاسبه خالص ارزش دارایی‌ها در نظر گرفته شود، زیرا در حقیقت این مازاد ارزش، به هنگام ارائه اطلاعات در بخش دارایی‌ها در ترازنامه پنهان مانده است. برآورد ارزش خالص دارایی‌های یک شرکت عبارت از مجموع حقوق صاحبان سهام و مازاد ارزش سرمایه‌گذاری‌ها نسبت به بهای تمام شده است. روشن است برآورد NAV در زمانی که کلیه سرمایه‌گذاری‌ها در سهام بورسی صورت گرفته باشد آسان است، اما پیچیدگی‌ زمانی به وجود می‌آید که شرکت، سرمایه‌گذاری‌هایی در شرکت‌های خارج از بورس داشته باشد. از آنجا که بازاری برای کشف ارزش‌ جاری سرمایه‌گذاری‌ها در شرکت‌های غیربورسی وجود ندارد، تحلیلگر باید ارزش این سرمایه‌گذاری‌ها را بر اساس اطلاعات مختلف برآورد نماید.

محاسبه NAV در اکسل:

اگر قصد محاسبه ارزش خالص دارایی صندوقی که در آن سرمایه‌گذاری کرده‌اید را با استفاده از اکسل دارید، باید مراحل زیر را انجام دهید:

با توجه به فرمول قبلی برای بدست آوردن مقدار صورت کسر باید مقدار مجموع بدهی‌های صندوق را از مجموع دارایی‌ها کسر کنید، اما سرمایه‌گذاران به این مقادیر دسترسی ندارند. حاصل کسر این دو مقدار از یکدیگر NAV کل صندوق است. مقدار NAV کل بصورت روزانه محاسبه و در سایت اختصاصی صندوق‌های سرمایه‌گذاری گزارش می‌شود. پس مقدار صورت کسر برابر با مقدار NAV کل گزارش شده در سایت صندوق‌ها است.

کل خالص ارزش دارایی‌ها = مجموع بدهی‌های صندوق – مجموع دارایی‌ها

برای بدست آوردن مخرج کسر باید تعداد کل واحدهای باطل شده صندوق تا امروز را از مقدار کل واحدهای صادر شده صندوق تا امروز کسر کنید. این مقادیر نیز در سایت اختصاصی صندوق‌ها بصورت روزانه گزارش می‌شود.

تعداد واحدهای صندوق = تعداد واحدهای ابطال شده تا امروز – تعداد واحدهای صادر شده تا امروز

NAVصدور:

به پولی که سرمایه گذاران برای خرید واحدهای جدید پرداخت می‌کنند، NAV صدور گفته می‌شود و اندکی بیشتر از ارزش خالص هر واحد (NAV هر واحد) است. این تفاوت به این دلیل است که مدیر صندوق در خرید اوراق بهادار جدید باید هزینه‌ای را بابت کارمزد پرداخت کند و برای اینکه این کارمزد به سرمایه‌گذاران قدیمی تحمیل نشود، از سرمایه‌گذاران جدید دریافت می‌شود.

NAVابطال:

اگر سرمایه‌گذاری به پول نقد احتیاج داشته باشد و بخواهد واحدهایش را بفروشد، قیمت واحدها به صورت NAV ابطال محاسبه می‌شود. NAV ابطال با فرض کسر هزینه‌های مربوط به معاملات از بهای فروش دارایی‌های سبد تعیین می‌شود و مبنای خالص پرداخت به شخص قرار می‌گیرد. یعنی در NAV ابطال هزینه کارمزد معاملات فروش، در نظر گرفته می‌شود و از ارزش خالص هر واحد کسر می‌شود. بنابراین NAV ابطال معمولا کمتر یا مساوی NAV هر واحد است.