محاسبه سود و زیان

تا وقتی دارایی خود را نفروشید، هیچ‌ سود و زیانی تحقق‌یافته و قطعی محسوب نمی‌شود.

محاسبه سود و زیان

آزمون مجازی حسابداری تهیه و تنظیم صورت های مالی | پودمان 5: مالیات بر…

تیم مدیریت گاما

آزمون آنلاین حسابداری تهیه و تنظیم صورت های مالی | پودمان 2: تهیه و تنظیم…

تیم مدیریت گاما

آزمون مجازی حسابداری تهیه و تنظیم صورت های مالی | پودمان 2: تهیه و تنظیم…

تیم مدیریت گاما

پاسخ فعالیت‌ها و کارهای عملی حسابداری تهیه و تنظیم صورت‌های مالی دوازدهم | پودمان…

حل کارهای عملی 1 تا 5 پودمان دوم صورت سود و زیان حسابداری تهیه و تنظیم صورت‌های…

امتحان حسابداری تهیه و تنظیم صورت‌های مالی دوازدهم | پودمان 1: تهیه تراز آزمایشی

امتحان حسابداری تهیه و تنظیم صورت‌های مالی دوازدهم هنرستان حاج سید نظام فصیحی |…

مهدی سالم کار لنگرودی

امتحان حسابداری تهیه و تنظیم صورت‌های مالی دوازدهم هنرستان حاج سید نظام فصیحی |…

مهدی سالم کار لنگرودی

پاسخ فعالیت ها و کار عملی حسابداری تهیه و تنظیم صورت‌های مالی دوازدهم | پودمان 4:…

جزوه آموزشی حسابداری تهیه و تنظیم صورت‌های مالی دوازدهم هنرستان | پودمان 1 تا 4

پاسخ فعالیت ها و کار عملی حسابداری تهیه و تنظیم صورت‌های مالی دوازدهم | پودمان 2:…

امتحان حسابداری تهیه و تنظیم صورت‌های مالی دوازدهم هنرستان حاج سید نظام فصیحی |…

مهدی سالم کار لنگرودی

سوالات تستی حسابداری تهیه و تنظیم صورت‌های مالی دوازدهم | پودمان 2: تهیه و تنظیم…

سود و زیان تحقق‌یافته (Realized) و تحقق‌نیافته (Unrealized) چیست؟

اگر اندکی با دنیای ارزهای دیجیتال آشنا باشید، احتمالاً درباره نوسان‌های پیش‌بینی‌ناپذیر و عجیب‌وغریب بازار دارایی‌های دیجیتال مطالبی را خوانده‌اید یا اخباری درباره آن به گوشتان خورده است. در بازارهای پرنوسان، حتی اگر محاسبه‌ها و پیش‌بینی‌ها روی کاغذ سود یا ضرر چند‌ده‌برابری پورتفو را نشان دهد، تا زمانی که وجه نقد به حساب‌های بانکی‌مان واریز نشده باشد، نمی‌توانیم درباره میزان سود یا زیان با قطعیت سخن بگوییم. به‌عبارت‌دیگر، تا وقتی روی گزینه فروش دارایی کلیک نکنید، ضرر یا سود تحقق‌یافته نخواهید داشت. ‌

بی‌شک یکی از رویکردهای مهم‌ برای داشتن استراتژی کارآمد معاملاتی، تعیین زمان درست فروش دارایی و کسب سود واقعی است. اگر ارزش دارایی شما یک‌شبه صد برابر شود یا یک‌شبه به نصف کاهش پیدا کند، تا وقتی در‌عمل آن را نفروخته‌اید، معامله خود را نمی‌توانید موفق یا شکست‌خورده بدانید.

ازآن‌جا‌که درک عمیق و جامع از مفاهیم سود و ضرر، جزو الفبای استراتژی معاملاتی موفق است، پیشنهاد می‌کنیم در‌ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا با عباراتی مانند سود و زیان تحقق‌یافته و تحقق‌نیافته بیشتر آشنا شوید.

سود و زیان تحقق‌یافته چیست؟

در بازارهای معاملاتی، سود تحقق‌یافته به‌معنای سودی واقعی است که درنتیجه فروش دارایی به‌دستتان می‌رسد. به‌‌بیان ساده‌تر، سود تحقق‌یافته سود حاصل از معاملات تکمیل‌شده است که می‌توانید آن را به وجه نقد تبدیل کنید؛ بنابراین، حتی اگر ارزش دارایی پورتفو شما یک‌شبه ده برابر شود، تا وقتی آن را نفروخته‌اید، نمی‌توانید بگویید سود کرده‌اید. به‌همین‌ترتیب، ضرر تحقق‌یافته نیز فقط در‌صورت فروش دارایی با قیمتی کمتر از قیمت خرید ایجاد می‌شود؛ یعنی اگر ارزش پورتفو شما نصف شود، هنوز تا زمانی که آن را در‌عمل نفروخته‌اید، نمی‌توانید بگویید دچار ضرر تحقق‌یافته شده‌اید.

گفتنی است مفهوم سود یا ضرر تحقق‌یافته به‌طور ویژه برای معامله‌گرهایی بیشتر کاربرد دارد که در کشورهایی مانند ایالات متحده زندگی می‌کنند. این کشورها اغلب قوانین سفت‌و‌سختی درزمینه مالیات بر درآمد و دارایی نقدی افراد اِعمال می‌کنند و معامله‌گرها ترجیح می‌دهند به امید کاهش نرخ مالیات، سود خود را به‌صورت تحقق‌نیافته نگه دارند و در‌عمل دارایی‌شان را نفروشند و آن را نقد نکنند. با‌این‌حال با‌توجه‌به شدت نوسان‌های بازار، نمی‌توانیم از اهمیت درک درست این مفاهیم مهم برای تمام معامله‌گرها غافل شویم.

در‌واقع، به‌عنوان معامله‌گر باید بتوانید بین سود متلاطمی که در صفحه مانیتور مشاهده می‌کنید و سود قطعی‌شده‌ای که در کیف پول شخصی‌تان به‌دست آورده‌اید، تمایز قائل شوید. همچنین، اگر طبق آمار و ارقام صفحه‌های دیجیتالی در ضرر تحقق‌نیافته هستید، باید تصمیم بگیرید که آیا مایل‌اید این ضرر را به‌صورت قطعی بپذیرید یا طبق پیش‌بینی‌های خود ترجیح می‌دهید فروش دارایی را به‌تعویق بیندازید تا مجدداً وارد بازار صعودی شوید.

فرمول محاسبه سود تحقق‌یافته

همان‌طورکه توضیح دادیم، سود تحقق‌یافته به میزان سودی گفته می‌شود که با فروش دارایی بیشتر از قیمت خرید به‌دست می‌آورید؛ بنابراین، سود تحقق‌یافته با این فرمول محاسبه می‌شود:

سود تحقق‌یافته = قیمت فروش دارایی – قیمت خرید دارایی

فرمول محاسبه زیان تحقق‌یافته

فرمول ضرر تحقق‌یافته نیز بدین‌ترتیب محاسبه می‌شود:

ضرر تحقق‌یافته = قیمت خرید دارایی – قیمت فروش دارایی

نمونه‌ای از سود تحقق‌یافته

فرض کنید ۳ کوین سولانا را هرکدام به قیمت ۱۰۰ دلار خریده‌اید و پس از چند روز، قیمت سولانا به ۱۳۰ دلار می‌رسد. در این صورت، شما تمام کوین‌های سولانای خود را می‌فروشید و به‌ازای هر کوین ۳۰ دلار سود می‌کنید؛ زیرا اکنون ارزش هر کوین شما ۳۰ دلار بیشتر از ارزش آن در زمان خرید است. در این مثال، سود تحقق‌یافته شما برای هر کوین سولانا با این فرمول به‌راحتی محاسبه می‌شود:

ازآن‌جاکه سه کوین سولانا خریده‌اید، کل سود حاصل از انجام این تراکنش برابر با ۹۰ دلار است:

نمونه‌ای از زیان تحقق‌یافته

اکنون، تصور کنید ۲.۵ واحد بایننس کوین هر‌کدام به ارزش ۴۰۰ دلار خریده‌اید؛ اما بازار بایننس کوین دستخوش تحولات منفی می‌شود و قیمت این کوین به ۳۸۰ دلار کاهش می‌یابد. شما هم برای جلوگیری از ضررِ بیشتر، تمام موجودی بایننس کوین خود را می‌فروشید.

در این صورت، برای هر واحد بایننس کوین دچار ۲۰ دلار ضرر تحقق‌یافته شده‌اید؛ یعنی هر کوین را ۲۰ دلار کمتر از قیمت خرید، فروخته‌اید. از‌آن‌جا‌که درمجموع ۲.۵ واحد بایننس کوین خریده بودید، کل ضرر تحقق‌یافته شما برابر با ۵۰ دلار خواهد بود:

سود و زیان تحقق‌نیافته چیست؟

ارزش دارایی دیجیتال از هنگام خرید تا زمان فروش ممکن است بارها تغییر کند. تا زمانی که دارایی خود را نفروشید، سود یا ضرر شما فقط روی کاغذ است؛ زیرا آن را هنوز نقد نکرده‌اید. هر قیمتی که دارایی شما از زمان خرید تا فروش نشان می‌دهد، سود یا ضرر تحقق‌نیافته یا به‌اصطلاح کاغذی محسوب می‌شود.

تا وقتی دارایی خود را نفروشید، هیچ‌ سود و زیانی تحقق‌یافته و قطعی محسوب نمی‌شود.

فرمول محاسبه سود تحقق‌نیافته

سود تحقق‌نیافته به افزایش ارزش دارایی‌ای اشاره می‌کند که هنوز دارنده‌اش آن را نفروخته است. سودهای تحقق‌نیافته با عنوان «سود کاغذی» هم شناخته می‌شوند. خیلی ساده می‌توانید آن را سودی در نظر بگیرید که فعلاً فقط روی کاغذ درست است و خریدار انتظار دارد با فروش دارایی در آینده، بتواند این میزان سود را کسب کند.

به‌طورکلی، معامله‌گران زمانی سود تحقق‌نیافته خود را به پول نقد تبدیل نمی‌کنند که انتظار دارند ارزش دارایی به افزایش خود ادامه دهد. همچنین، در کشورهایی همچون ایالات متحده که قوانین مالیاتی سفت‌و‌سختی درزمینه دارایی نقد افراد اِعمال می‌شود، افراد ترجیح محاسبه سود و زیان می‌دهند به امید اینکه درصد مالیات‌ها کاهش پیدا کند، از نقدکردن دارایی‌شان خودداری کنند.

اگر قیمت فعلی دارایی از قیمت خرید آن بیشتر بود، شما در وضعیت سود هستید و برای محاسبه میزان سود تحقق‌نیافته خود می‌توانید از این فرمول استفاده کنید:

سود تحقق‌نیافته = قیمت خرید دارایی – قیمت فعلی دارایی

فرمول محاسبه زیان تحقق‌نیافته

زمانی با زیان تحقق‌نیافته سروکار داریم که قیمت دارایی پس از خرید کاهش پیدا می‌کند؛ اما هنوز آن را نفروخته‌اید. زیان تحقق‌نیافته با نام «زیان کاغذی» هم شناخته می‌شود؛ زیرا میزان محاسبه سود و زیان ضرر شما فقط روی کاغذ به‌دست آمده است و تنها زمانی متضرر می‌شوید که دارایی خود را زیر قیمت خرید بفروشید. بنابراین، اگر دارایی‌تان دچار زیان تحقق‌نیافته شده است و شما هم قصد ندارید سرمایه اولیه خود را از دست بدهید، بهتر است برای فروش عجله نکنید و ارزیابی کنید که آیا احتمال افزایش مجدد قیمت وجود دارد یا خیر.

با‌این‌همه، گاهی اوقات بهترین گزینه شما خلاص‌شدن از شرّ دارایی‌ای است که دچار زیان تحقق‌نیافته شده و با فروش این دارایی، می‌توانید از ضرر بیشتر جلوگیری کنید. در‌صورتی‌که قیمت فعلی دارایی‌تان از قیمت خرید آن کمتر بود، شما متضرر شده‌اید و می‌توانید میزان زیان تحقق‌نیافته دارایی خود را از‌طریق این فرمول به‌دست آورید:

زیان تحقق‌نیافته = قیمت فعلی دارایی – قیمت خرید دارایی

نمونه‌ای از سود تحقق‌نیافته

بیایید به مثال سولانا که پیش‌تر مطرح کردیم، بازگردیم. در این مثال، شما ۳ کوین سولانا را هرکدام به قیمت ۱۰۰ دلار می‌خرید و در مدت کوتاهی، قیمت سولانا به ۱۳۰ دلار می‌رسد. اگر این ۳ واحد کوین سولانا را بفروشید، به مجموع ۹۰ دلار سود تحقق‌یافته دست پیدا می‌کنید؛ اما اگر به هر دلیلی تصمیم بگیرید که آن‌ها را نفروشید، درعمل هیچ سودی نکرده‌اید. فقط روی کاغذ، سود تحقق‌نیافته ۹۰دلاری خواهید کرد که ممکن است به‌زودی تغییر کند.

نمونه‌ای از زیان تحقق‌نیافته

برای زیان تحقق‌نیافته هم می‌توانیم مثال بایننس کوین را دوباره مرور کنیم. شما ۲.۵ واحد بایننس کوین را هرکدام به ارزش ۴۰۰ دلار خریده‌اید و اکنون ارزش هر واحد بایننس کوین ۳۸۰ دلار شده است. در این صورت، اگر تصمیم بگیرید برای جلوگیری از ضرر بیشتر کوین‌هایتان را بفروشید، درمجموع ۵۰ دلار ضرر می‌کنید؛ اما اگر پیش‌بینی کنید که بازار به‌زودی دوباره اوج می‌گیرد و کوین‌هایتان را نگه دارید، فقط روی کاغذ دچار زیان شده‌اید.

جمع‌بندی

اگرچه مفاهیم سود یا زیان تحقق‌یافته و تحقق‌نیافته بسیار ساده به‌نظر می‌رسند، برای هدف اصلی معامله‌گران و سرمایه‌گذاران، یعنی کسب سود از بازار، اهمیت فراوانی دارد. ممکن است بین زمانی که یک دارایی را می‌خرید تا زمانی که آن را می‌فروشید، بارها روی کاغذ سود کنید یا متضرر شوید؛ اما تا زمانی که درعمل روی دکمه «فروش» کلیک نکرده‌اید، معامله خود را نمی‌توانید موفق یا شکست‌خورده بدانید.

درک عمیق از زیان یا سود تحقق‌یافته و تحقق‌نیافته می‌تواند به شما در ایجاد و پیروی از استراتژی معاملاتی قدرتمند و کارآمد کمک کند. سرمایه‌گذاری در پلتفرم‌های معاملاتی همچون بازار ارزهای دیجیتال فقط به سفته‌بازی دارایی محدود نیست. در پایان، شما باید بتوانید در زمانی مناسب و با دلیلی منطقی سرمایه‌تان را از بازار خارج کنید.

نحوه محاسبه سود و ضرر در فارکس

سود و زیان مربوط به هر معامله بطور خودکار در پلت فرم محاسبه می شود. هرچند دانستن نحوۀ این محاسبه می تواند سودمند باشد. توجه به سه مورد در هنگام انجام محاسبه حائز اهمیت است: حجم معاملۀ باز شده، نرخ دارائی و جهت معامله (خرید/فروش).

محاسبۀ سود و زیان

فرض کنیم که نرخ جفت ارز USD/JPY برابر است با 95.620/95.650 و شما تصمیم دارید 200,000USD بخرید. معاملۀ شما در قیمت Ask برابر با 95.620 اجرا می شود.

200,000USD * 95.650 = 19,130,000JPY

به این ترتیب شما 200,000 USD خریده اید و 19,130,000 JPY فروخته اید.

فرض می کنیم که نرخ جفت ارز USD/JPY به 96.400/96.430 تغییر می کند و تصمیم می گیرید 200,000USD بفروشید. معامله در قیمت Bid برابر با 96.400 اجرا می شود.

200,000USD * 96.400 = 19,280,000JPY

تفاوت بین قیمت های ابتدایی Ask و آخری Bid برابر است با 75 پیپ (750 در پلتفرم). به این ترتیب شما به ازای 19,130,000JPY اقدام به خرید 200,000USD کرده اید و به ازای 19,280,000JPY اقدام به فروش 200,000 USD کرده اید.

یک روش محاسبه ای دیگر نیز وجود دارد: 19,280,000 – 19,130,000= 150,000JPY

سپس می توانید این مبلغ را به USD حساب کنید.

یک روش محاسبه ای دیگر نیز وجود دارد. 1 پیپ حجم در جفت ارز USD/JPY برابر است با 0.01 بنابراین 2000JPY در حجم 200,000 وجود دارد (200,000 * 0.01 = 2000JPY). از آنجائیکه اختلاف بین قیمت Ask اولی و قیمت Bid آخری برابر است با 75 پیپ، در نتیجه این محاسبه را انجام می دهیم: 75 * 2000 = 150,000JPY ؛ و 150,000JPY برابر است با 1556.01USD

مفهوم PnL در ترید رمز ارزها چیست؟ ابزاری برای محاسبه سود و زیان معاملات

اگر در بازار رمز ارزها به عنوان تریدر فعالیت می‌کنید، حتما با اصطلاح PnL مواجه شده‌اید. پی ان ال مخفف Profit and Loss و به منظور محاسبه سود و زیان سرمایه‌گذاری مورد استفاده قرار می‌گیرد. در کنار آن دو مفهوم Realized و Unrealized نیز استفاده می‌شود که در این مقاله این مفاهیم را معرفی کرده و نحوه محاسبه و کاربرد آن را نیز آموزش خواهیم داد.

PnL چیست؟

پی ان ال اصطلاحی رایجی است که در بازارهای مالی و معاملات دارایی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. PNL به صورت مشخص برای محاسبه سود و زیان کل ایجاد شده در یک معامله یا تعدادی از معاملات در یک بازه زمانی مشخص مورد استفاده قرار می‌گیرد. P در این کلمه مخفف Profit و به معنی سود، L مخفف کلمه Loss و به معنی زیان و کلمه N مخفف And است. در برخی مراجع این کلمه به صورت P&L نشان داده می‌شود. برای محاسبه PnL عموما باید یک بازه زمانی مشخصی را انتخاب کنیم. مثلا محاسبه PnL در یک روز یا محاسبه آن در یک ماه، سه ماه و یک سال و… . این اصطلاح مفهوم پیچیده‌ای ندارد اما ممکن است PNL Realized (محقق شده) یا PNL Unrealized (محقق نشده) کمی گیج کننده باشد. اما مفهوم این PNL محقق شده و محقق نشده چیست؟

به طور خلاصه، زمانی که پوزیشن معاملاتی شما باز باشد برای نمایش سود یا زیان این معامله از PNL Unrealized استفاده می‌کنند. برعکس زمانی که پوزیشن معاملاتی خود را می‌بندید و دارایی خریداری شده رو به فروش می‌رساند، سود و زیان شما محقق شده و بر روی اکانت شما تاثیر گذاشته است.

PNL محقق شده چیست؟

Realized PnL یا سود و زیان محقق شده اشاره به سود و زیان قطعی شما در یک معامله دارد. این شاخص زمانی محاسبه می‌شود که تریدر پوزیشن معاملاتی خود را ببندد. در واقع برای محاسبه آن، از قیمت بسته شدن پوزیشن معاملاتی و قیمت باز شدن آن پوزیشن معاملاتی استفاده می‌کنیم و به این صورت میزان سود یا زیان مشخص خواهد شد. در ادامه محاسبه آن را آموزش خواهیم داد.

برای مثال یک تریدر در بازار رمز ارزها، اتریوم را در قیمت ۱,۵۰۰ دلار خریداری کرده و در قیمت ۲,۵۰۰ دلار آن را به فروش می‌رساند. از آن‌جا که این دارایی به فروش رسیده برای محاسبه سود و زیان از سود و زیان محقق شده استفاده می‌کنیم. در نتیجه، برای محاسبه سود و زیان، باید قیمت اتریوم در زمان فروش و قیمت اتریوم در زمان خرید را در محاسبات خود استفاده کنیم.

PnL محقق نشده چیست؟

این شاخص زمانی استفاده می‌شود که تریدر هنوز پوزیشن معاملاتی خود را باز نگه داشته است. مثلا او اتریوم ۱,۵۰۰ دلاری را خریده و همچنان آن را نگه‌داشته و قصد فروش آن را ندارد؛ در نتیجه برای محاسبه این سود یا زیان، قیمت لحظه‌ای آن دارایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از آن‌جا که قیمت لحظه‌ای مدام در حال تغییر است، پس این سود و زیان نیز متغیر است. از همین نظر به آن سود و زیان محقق نشده گفته می‌شود.

اما برای محاسبه PnL محقق شده و محقق نشده، علاوه بر قیمت رمزارز در زمان باز کردن پوزیشن معاملاتی و قیمت آن در زمان بستن پوزیشن معاملاتی و همچنین قیمت لحظه‌ای آن، به اطلاعات دیگری نیز نیاز داریم. در ادامه روش محاسبه PnL را آموزش خواهیم داد.

محاسبه PnL در معاملات اسپات

هرچند PnL بیشتر در معاملات مارجین و فیوچرز مورد استفاده قرار می‌گیرد و محاسبه آن در بازار اسپات خیلی رایج نیست؛ با این حال ما در این مقاله این شاخص را در معاملات اسپات نیز محاسبه می‌کنیم. در معاملات اسپات، تریدر امکان استفاده از لوریج یا حساب مارجین را ندارد. همچنین در این بازار، امکان شورت کردن (قرارداد فروش یک دارایی و کسب درآمد از ریزش قیمت) را ندارد. در نتیجه، برای محاسبه PnL محقق شده از فرمول زیر استفاده می‌کنیم:

PnL = تعداد کوین * (قیمت فروش – قیمت خرید)

مثلا یک تریدر تعداد ۰.۱۵ بیت کوین را در قیمت ۳۰,۰۰۰ دلار خریداری کرده و در قیمت ۴۲,۰۰۰ دلار آن را به فروش رسانده است. از آنجا که این پوزیشن معاملاتی بسته شده، در نتیجه PnL محقق شده به صورت زیر محاسبه می‌شود:

$PnL = ۰.۱۵ * (۴۲,۰۰۰ – ۳۰,۰۰۰) = ۱,۸۰۰

برای محاسبه PnL محقق نشده یا Unrealized به جای عدد قیمت فروش، قیمت لحظه‌ای بیت کوین را قرار می‌دهیم.

محاسبه PnL در معاملات فیوچرز

برای محاسبه سود و زیان در معاملات لوریج دار، فرمول بالا کمی تغییر خواهد کرد. در این معاملات تریدرها می‌توانند با استفاده از لوریج یا اهرم معاملاتی، میزان سود و زیان خود را چند برابر کنند. با اینکه این معاملات مخصوصا در بازار ارزهای دیجیتال ریسک بسیار بالایی دارد، اما از لوریج برای بسیاری از افراد جذابت زیادی دارد. در معاملات فیوچرز و مارجین، دو نوع معامله قابل انجام است؛ معاملات شورت و معاملات لانگ. که در معاملات شورت، تریدرها از ریزش قیمت یک دارایی سود خواهند کرد و در معاملات لانگ، بالا رفتن قیمت منجر به کسب سود خواهد شد.

محاسبه PnL در معاملات لانگ:

فرض کنید که قصد دارید یک پوزیشن۱۰,۰۰۰ دلاری (سرمایه اصلی * لوریج) روی قیمت بیت کوین قرارداد لانگ باز کنید. قیمت هر واحد بیت کوین در زمان باز کردن پوزیشن را ۵۰,۰۰۰ دلار و قیمت آن در زمان بستن پوزیشن را معادل ۵۵۰۰۰ دلار فرض کنید. برای محاسبه PnL محقق شده از فرمول زیر استفاده خواهیم کرد:

PnL = (۱/ قیمت باز کردن پوزیشن) – (۱/ قیمت بستن پوزیشن) * سایز پوزیشن

برای مثال بالا، مقدار PnL به صورت زیر محاسبه می‌شود:

PnL = (۱/۵۰,۰۰۰ – ۱/۵۵,۰۰۰) * ۱۰,۰۰۰ = ۰.۰۱۸ BTC

اکنون برای محاسبه میزان سود و زیان دلاری، باید PnL را در قیمت بیت کوین ضرب کنیم:

PnL = ۰.۰۱۸ * ۵۵,۰۰۰ = ۱,۰۰۰$

محاسبه PnL در معاملات شورت:

در معاملات شورت، تریدرها وضعیت قیمت را ریزشی پیش‌بینی می‌کنند در نتیجه با باز کردن قرارداد Short، به دنبال کسب سود از ریزش قیمت‌ها هستند. فرض کنید تریدری قصد دارد یک پوزیشن ۱۰,۰۰۰ دلاری (سرمایه اصلی تریدر * لوریج) روی قیمت بیت کوین قرارداد شورت باز کند. قیمت هر واحد بیت کوین در زمان باز کردن پوزیشن را ۵۰,۰۰۰ دلار و قیمت آن در زمان بستن پوزیشن را ۴۵,۰۰۰ دلار فرض کنید. برای محاسبه سود و زیان محقق شده در معاملات شورت، از فرمول زیر استفاده می‌کنیم:

PnL = (۱/ قیمت بستن پوزیشن) – (۱/ قیمت باز کردن پوزیشن) * سایز پوزیشن

برای مثال بالا، مقدار PnL محقق شده به صورت زیر محاسبه می‌شود:

PnL = (۱/۴۵,۰۰۰ – ۱/۵۰,۰۰۰) * ۱۰,۰۰۰ = ۰.۰۲۲ BTC

اکنون برای محاسبه میزان سود و زیان دلاری، باید PnL را در قیمت بیت کوین ضرب کنیم:

PnL = ۰.۰۲۲ * ۴۵,۰۰۰ = ۱,۰۰۰$

نکته: ما در تمامی فرمول‌های ذکر شده در فوق، PnL Realized را محاسبه کردیم. برای محاسبه PnL Unrealized یا سود و زیان محقق نشده، به جای قیمت بستن پوزیشن باید از قیمت لحظه‌ای آن رمز ارز استفاده کرد.

محاسبه PnL سبد سرمایه‌گذاری

تا اینجا محاسبه PnL روی هر خرید و فروش را معرفی کردیم. اما از آن‌جا که تمامی صرافی‌ها این مقدار را به ما نمایش می‌دهند، این مفهوم استفاده‌های بیشتری نیز پیدا کرده است. یکی از این کاربردها، محاسبه سود یا زیان روی سبد سرمایه‌گذاری است. حالتی را در نظر بگیرید که شما چند رمز ارز مختلف را با دید بلندمدت خریداری کرده‌اید. این سبد شامل چند ارز دیجیتال بوده و طبیعتا با توجه به تغییرات قیمت در بازار، مقدار PnL کل سبد شما به صورت لحظه‌ای نیز تغییر خواهد کرد.

بسیاری از صرافی‌ها نموداری از PnL سبد سرمایه‌گذاری تریدرها را به صورت روزانه، هفتگی و ماهانه نمایش می‌دهند. صرافی بایننس در سال ۲۰۲۰ میلادی در حساب توییتر خود از این سرویس رونمایی کرد.

همانطور که در تصویر مشخص است، عدد PnL به صورت محاسبه سود و زیان روزانه، ماهانه و به صورت تجمعی نشان داده می‌شود. این بخش برای مدیریت سرمایه و درک بهتر میزان سود و زیان سبد سرمایه‌گذاری، بسیار کاربردی است.

کاربرد PnL در مدیریت ریسک

یکی دیگر از کاربردهای PnL، مدیریت ریسک سرمایه‌گذاری است. حتما با اصطلاح حد سود و حد ضرر در معامله‌گری آشنا هستید. حد ضرر در مواقعی استفاده می‌شود که تحلیل ما از روند آتی قیمت اشتباه بوده و قیمت در خلاف جهت مورد انتظار ما حرکت می‌کند. در چنین مواقعی با تعریف حد ضرر، از افزایش میزان ضرر معامله جلوگیری می‌کنیم. حد سود نیز یکی دیگر از ابزارهای مدیریت سرمایه است. زمانی که یک پوزیشن معاملاتی را باز می‌کنیم و قیمت در جهت مورد انتظار ما حرکت می‌کند، ما از تغییرات قیمت سود کسب خواهیم کرد. اما روند قیمت تا ابد در جهت دلخواه ماه حرکت نخواهد کرد. لذا برای آن حد سود تعیین می‌کنیم. یعنی به محض رسیدن به سود دلخواه خود، از بازار خارج می‌شویم. این دو ابزار، حدسود و حدضرر، روی هر خرید و فروش اعمال می‌شود.

برخی از تریدرها، برای مدیریت بهتر سرمایه خود، حد سود و حد ضرر را بر روی سبد سرمایه‌گذاری خود نیز اعمال می‌کنند. برای این منظور، این افراد PnL سبد خود را محاسبه می‌کنند (البته همه صرافی‌ها این کار را به صورت خودکار انجام می‌دهند). اما کاربرد این کار چیست؟ فرض کنید احمد یک تریدر روزانه است که در بازار رمز ارزها معامله می‌کند. ارزش سبد سرمایه‌گذاری او ۱۰,۰۰۰ دلار است. او برای سبد خود PnL +-۵% روزانه ( پی ان ال مثبت منفی ۵ درصد) را تعیین کرده است. به مثال زیر توجه کنید.

ارزش دلاری سبد سرمایه‌گذاری احمد ۱۰,۰۰۰ دلار است. او روز معاملاتی خود را آغاز می‌کند، پس از انجام چند معامله موفق در روز، ارزش سبد او به ۱۰,۵۰۰ دلار می‌رسد. به عبارتی او امروز موفق به کسب ۵ درصد سود روی کل سبد خود شده است. در نتیجه، معاملات خود را متوقف کرده و تمام پوزیشن‌های خود را می‌بندد. احمد تا فردا اجازه ترید نخواهد داشت. برعکس حالتی را در نظر بگیرید که او معاملات موفقی را انجام نداده و ارزش سبد او به ۹,۵۰۰ دلار می‌رسد. او براساس استراتژی معاملاتی خود تمام پوزیشن‌های باز خود را بسته و تا فردا تریدی نخواهد کرد.

این کار بیشتر برای تریدرهای روزانه که در یک روز تریدهای زیادی را انجام می‌دهند، کاربرد دارد. این کار برای کنترل احساسات تریدرها توصیه می‌شود.

پرسش و پاسخ

PnL مخفف Profit and Loss و به معنی سود و زیان در معاملات است.

• تفاوت PnL Realized و PnL Unrealized چیست؟

PnL محقق شده یا Realized در مواقعی استفاده می‌شود که تریدر پوزیشن معاملاتی خود را ببند. اما PnL محقق نشده یا Unrealized در مواقعی استفاده می‌شود که پوزیشن معاملاتی تریدر همچنان باز بوده و با قیمت لحظه‌ای ارز دیجیتال، میزان سود و زیان نیز تغییر می‌کند.

• کاربرد PnL در معاملات رمز ارزها چیست؟

از PnL برای محاسبه مقدار سود و زیان در هر معامله و همچنین در مدیریت سرمایه‌گذاری و ارزیابی میزان سود و زیان روزانه، هفتگی و ماهانه یک سبد سرمایه‌گذاری استفاده می‌شود.

سخن پایانی

در این مقاله با مفهوم PnL یا Profit and Loss در معامله‌گری بازار رمز ارزها آشنا شدیم. این اصطلاح به منظور محاسبه سود و زیان یک معامله، یا سود و زیان یک سبد سرمایه‌گذاری مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین با دو اصطلاح PnL Realized و PnL Unrealized آشنا محاسبه سود و زیان شدیم. این دو مفهوم نیز به معنی سود و زیان محقق شده و محقق نشده در ترید ارزهای دیجیتال استفاده می‌شوند. در صورتی که تریدر پوزیشن معاملاتی خود را نبسته باشد سود و زیان را به صورت محقق نشده و به محض بستن پوزیشن معاملاتی خود، سود و زیان به صورت محقق شده تعریف می‌شود

فرمول جدید محاسبه سود از زیان بانک‌ها، سپرده‌گذاران و تسهیلات گیرندگان جلوگیری می‌کند

در این خصوص، نکاتی وجود دارد که نشان می‌دهد به کارگیری فرمول جدید می‌تواند از متضرر شدن بانک‌ها، سپرده‌گذاران و تسهیلات گیرندگان جلوگیری و همچنین، برخی شبهات را که راجع به فرمول قدیمی وجود دارد، برطرف نماید.
۱) اساس، مبنا و منطق محاسبه سود در هر دو فرمول کاملا یکسان است و اصولا بحث سود مرکب مطرح نیست.
در هر دو فرمول، مشتری در هر ماه متناسب با مانده اصل تسهیلات، قسمتی از سودهای متعلقه را پرداخت می‌نماید. با این تفاوت که در فرمول قدیمی برای سادگی محاسبات، فرض می‌شود كه تا پایان سررسید، همیشه نیمی از اصل تسهیلات در دست‌گیرنده تسهیلات باقی می‌ماند و لذا سود براساس آن مبلغ محاسبه می‌شود. به عبارت دیگر، فرمول قدیمی نمی‌تواند مبلغی را كه حقیقتا در دست گیرنده تسهیلات باقی مانده است را محاسبه نماید و در عوض از یك عدد فرضی (یعنی، نصف مبلغ تسهیلات پرداختی) استفاده و سود را نسبت به آن عدد فرضی محاسبه می‌كند. این در حالی است كه در عالم واقع، مبلغ اصل تسهیلات با شروع باز پرداخت، کاهش می یابد و لذا، سود باید براساس آن عدد حقیقی، محاسبه شود، نه كمتر و نه بیشتر. در مجموع، در نظر گرفتن عدد فرضی به عنوان ملاك محاسبه سود تسهیلات، موجب زیان بانک و سپرده‌گذاران (با توجه به اینکه سود حاصل از تسهیلات، مشاع است) می‌گردد و این زیان با افزایش دوره سررسید، بیشتر می‌شود.
ولی در فرمول جدید، مبلغی كه دقیقا در دست تسهیلات گیرنده باقی می‌ماند، با استفاده از رایانه قابل محاسبه است و لذا سود براساس مانده حقیقی حساب می‌شود نه یك عدد فرضی. در واقع، با توجه به پیشرفت‌های كنونی، این امكان وجود دارد كه سود حقیقی را محاسبه كرد، به طوری كه با استفاده از این فرمول هیچ یك از طرفین زیان نبینند.بنابراین، تنها تفاوت دو فرمول در این است که فرمول قدیمی بر خلاف فرمول جدید، قابلیت محاسبه دقیق سود را بر مبنای ارقام حقیقی ندارد و در نتیجه سودی را که محاسبه می‌نماید، واقعی نیست. لذا، به این ترتیب موجب زیان بانک و سپرده‌گذاران می‌گردد. جهت روشن‌تر شدن موضوع، یک مثال عددی در این خصوص ارائه شده است.
۲) فرمول قدیمی نه تنها بانک و سپرده‌گذاران را متضرر می‌کند، بلکه قطعاً به تسهیلات گیرندگان نیز زیان می‌رساند که این مساله نیز ریشه در عدم توانایی فرمول قدیمی در محاسبه سود حقیقی دارد.به عنوان مثال اگر فردی، ۱۰۰‌میلیون ریال تسهیلات خرید مسكن ۱۰ ساله و با نرخ سود ۱۴‌درصد اخذ کرده باشد و بخواهد پس از ۴ سال (یعنی پرداخت ۴۸ قسط) آنرا تسویه نماید، استفاده از فرمول قدیمی بجای فرمول جدید موجب می‌گردد که این فرد بیش از ۱۸‌میلیون ریال متضرر گردد.
۳) در یک جمع‌بندی می‌توان گفت با بکارگیری فرمول جدید:
الف) از زیان‌هایی که به بانک‌ها، سپرده‌گذاران و تسهیلات‌گیرندگان تحمیل می‌شود، جلوگیری می‌گردد.
ب) شبهاتی که در مورد فرمول قدیمی وجود دارد، نظیر حقیقی نبودن سود تسهیلات و زیان تسهیلات گیرنده در زمان تسویه زود هنگام (که زیان بزرگی است)، بر طرف می‌شود.