نماینده بازار
شاخص(INDEX) در کل به معنای نمودار، نشان‌دهنده یا نماینده است. شاخص کمیتی است که نماینده چند متغیر همگن بوده و وسیله‌ای برای اندازهگیری و مقایسه پدیده‌هایی است که دارای ماهیت و خاصیت مشخصی هستند.
شاخص (INDEX) در کل به معنای نمودار، نشان‌دهنده یا نماینده است. شاخص کمیتی است که نماینده چند متغیر همگن بوده و وسیله‌ای برای اندازهگیری و مقایسه پدیده‌هایی است که دارای ماهیت و خاصیت مشخصی هستند. بر این مبنا می‌توان تغییرات ایجاد‌شده در متغیرهای معینی را در طول یک دوره بررسی کرد. در حالی شاخص کل بورس مهمترین نماگر بازار سهام به شمار میرود که سابقه به کارگیری این متغیر در بورس46 ساله ایران به حدود سال 1369 بر‌می‌گردد که بر مبنای عدد پایه 100 واحد مورد استفاده قرار گرفته است. این متغیر تا سال‌ها از برآیند نوسان قیمت و تعداد سهام شرکت‌ها خصوصاً شرکت‌های بزرگ محاسبه می‌شد و در کنار شاخص‌هایی چون شاخص سود نقدی، مالی و صنعت، بازار اول و دوم، تابلوی اصلی و فرعی وضعیت عمومی بازار سهام را در مقاطع مختلف زمانی ترسیم می‌کرد اما از سال 1387 به این سو مسوولان بازار سهام تصمیم گرفتند دو شاخص قیمتی و نقدی را در هم ادغام کنند. به طور کلی بالا بودن نرخ تورم، بالا بودن نرخ سود و نقش بالای سود نقدی در بازده کل سهام از جمله دلایل تغییر شاخص بیان شده است. با این ادغام ارقام شاخص بورس از 19 تا 27 هزار واحدی گذر کرد و اکنون در مرز 50 هزار واحد قرار دارد. برای محاسبه شاخص، یک سال را به عنوان مبنا یا پایه فرض کرده و پس از تقسیم ارزش جاری بر ارزش مبنا (ارزش سال پایه) آن را در عدد 100 ضرب میکنیم. عدد به دست آمده شاخص آن گروه مورد نظر را به ما نشان میدهد. در هر بازار سهامی، می‌توان بنا بر احتیاج و کارایی شاخصهای زیادی تعریف کرد. در تمام بورس‌های دنیا نیز، شاخصهای زیادی برای گروه‌ها و شرکت‌های مختلف محاسبه می‌شود. به عنوان مثال در بازار سهام آمریکا شاخص داوجونز (DOW&JONES) تغییرات 30 شرکت صنعتی، 20 شرکت حمل‌ونقل و 15 شرکت خدماتی را نشان میدهد؛ و یا شاخص نزدک (NASDAQ) تغییرات سهام خارج از بورس را نشان میدهد. در بورس اوراق بهادار تهران نیز، شاخصهای زیادی محاسبه می‌شود که هر شخص یا گروهی بنا به نیاز خود از آنها استفاده می‌کند.
شاخص کل (TEDPIX)
شاخص کل قیمت که مخفف Tehran Exchange Divedend and Price Index است، نشان‌دهنده تغییرات قیمتی و بازده نقدی سهام در بورس اوراق بهادار است. به عبارتی نشان‌دهنده تغییرات بازدهی کل سرمایه‌گذاری در بورس اوراق‌بهادار است و به وسیله آن می‌توان فرصت سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار را با دیگر بازارها مقایسه کرد. این شاخص یکی از اصلی‌ترین شاخصهای بورس اوراق بهادار تهران بوده و گویای آن است که ارزش کل بازار نسبت به سال پایه (1369) چند برابر شده است. به طور فرضی شاخص 46500 نشان میدهد ارزش بازار نسبت به سال 1369 که سال پایه است، 465 برابر شده است.
شاخص قیمت بورس تهران تمامی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس را در‌بر می‌گیرد و در صورتی که نماد شرکتی بسته باشد یا برای مدتی معامله نشود، قیمت آخرین معامله آن در شاخص لحاظ می‌شود. همان‌گونه که از فرمول زیر مشخص است، تعداد سهام منتشره شرکت‌ها معیار وزن‌دهی در شاخص مزبور است که این امر منجر به تاثیر بیشتر شرکت‌های بزرگ در شاخص می‌شود.
شاخص مزبور با استفاده از فرمول زیر محاسبه می‌شود:
شاخص قیمت نمایانگر روند عمومی قیمت در میان شرکت‌های مورد بررسی است و باید از تغییرات قیمت و نه پارامترهای دیگر متاثر شود. توجه به فرمول شاخص نشان میدهد که در محاسبه آن افزون بر قیمت، میزان سهام منتشره نیز تاثیرگذار است. از این رو شاخص باید در صورت تغییرات سهام منتشره که معمولاً از افزایش سرمایه (از محل آورده نقدی)، ناشی می‌شود به گونه‌ای تعدیل شود که تغییرات مزبور مقدار شاخص را متاثر نسازند.
شاخص صنعت
فرمول محاسبه آن همانند محاسبه شاخص کل است و نشان‌دهنده تغییرات در ارزش سهام شرکت‌های صنعتی است و برای هر صنعت به طور جداگانه محاسبه می‌شود.
فرمول محاسبه آن همانند شاخص قیمت است و برای هر شرکتی به طور جداگانه محاسبه می‌شود و برای محاسبه آن شاخص هر شرکتی را بدو ورود 100 تعیین کرده‌اند.
الف- به روش میانگین ساده
معمولاً هر سه ماه یک بار 50 شرکت برتر در بورس اوراق بهادار معرفی می‌شوند. شاخصtx-50 نشان‌دهنده میانگین قیمت سهام 50 شرکت برتر است. محاسبه این شاخص به روش محاسبه شاخص داوجونز یعنی مبتنی بر قیمت (Price weighted) است. به عبارتی در این محاسبه تعداد سهام منتشره شرکت تاثیر داده نمی‌شود و تنها از جمع قیمت سهام 50 شرکت تقسیم بر تعداد آنها (تعدیل‌شده) به دست می‌آید. (این تعداد در اولین روز محاسبه یعنی ابتدای سال 1379عدد50 بوده که بعدها به تدریج تعدیل شده است.) شاخصtx-50 نیز در موارد زیر بایستی تعدیل شود. یعنی عدد 50 در مخرج را باید به گونه‌ای تغییر داد تا تاثیر تفاوت قیمت بر شاخص به خاطر موارد زیر خنثی شود.
این شاخص نیز به وسیله تغییرات ارزش سهام 50 شرکت برتر محاسبه می‌شود ولی طرز محاسبه آن به روش میانگین موزون (روش لاسپیرز) است و تعداد سهام منتشره شرکت‌ها در محاسبه آن تاثیرگذار است.
محاسبه شاخصهای مختلف بر اساس فرمول‌های قراردادی انجام می‌شود و هر شاخصی بنا بر داده‌ها و فرمول مورد استفاده می‌تواند گویای تغییرات خاصی باشد؛ لذا بنا بر نوع محاسبه و شرکت‌هایی که در آن مورد محاسبه قرار میگیرند باید تفسیر شوند. شاخص‌سازی در محاسبه شاخصها نمی‌تواند رخ دهد چرا که شاخصها از فرمول ریاضی ساده‌ای تبعیت می‌کنند. اما با توجه به اینکه حسابرسی شاخص می‌تواند اطمینان به شاخص را افزایش دهد، پیشنهاد می‌شود در ادوار زمانی مشخص، حسابرسی شاخص توسط یک گروه مستقل از حسابرسان باسابقه در زمینه محاسبات شاخص، انجام شود تا به فعالان بازار این اطمینان داده شود که تعدیل‌های لازم در پایه شاخص صورت پذیرفته است.
همچنین پیشنهاد می‌شود سازمان بورس بررسی‌های لازم جهت راه‌اندازی صندوق‌های شاخصی (Index fund) را انجام داده و در صورت عدم وجود موانع زمینه تاسیس این صندوق را فراهم کند. زیرا ایجاد چنین صندوق‌هایی که یک سبد با ترکیب سهام تمام شرکت‌های بورسی (البته در مقیاس کوچک‌تر) را بین سرمایه‌گذاران توزیع می‌کنند مفید خواهد بود و سرمایه‌گذاران می‌توانند به راحتی به میزان بازده شاخص کل سود کسب کنند و از این رو معیار قرار دادن شاخص بورس به عنوان نماگر بازدهی موضوعیت پیدا می‌کند.
شاخص بورس چیست؟ به زبان ساده
همراهان گرامی اگر وارد بازار بورس شده اید میدانید که در بورس اصطلاحات زیادی وجود دارد که شاخص بورس هم جزو آن اصطلاحات است. برای پاسخ به پرسش شاخص بورس چیست؟ به زبان ساده بهتر است نگاهی جزئی به تعاریف بورس داشته باشیم. طبق مقاله بورس چیست؟ بورس یک نوع بازار است که در آن دارایی های مختلفی مورد معامله قرار می گیرند. این بازار همچنین یک نهاد ساختاریافته است که به عنوان یکی از مهمترین ارکان اساسی بازار سرمایه نیز شناخته می شود. مدیریت انتقال ریسک، شفافیت بازار، کشف قیمت، ایجاد بازار رقابتی و مهمتر از همه جمع آوری سرمایه و پس اندازهای اندک برای تامین سرمایه فعالیت های اقتصادی از مهمترین کاربردهای بورس محسوب می شوند. اما با این تعاریف به درک کامل از شاخص بورس نمیرسیم پس ما را در این مقاله همراهی کنید تا جوابگوی پرسش شما عزیزان باشیم.
پیشنهاد میکنیم مطالب زیر را مطالعه نمایید:
تعریف شاخص بورس به زبان ساده
معنای لغوی شاخص (index)، نشانگر و بیانگر است، شما می توانید با استفاده از شاخص که که با یک عدد نشان داده می شود تغییرات به وجود آمده در یک یا چند فاکتور و پارامتر را در یک دوره زمانی مشخص به دست آوردید و بررسی کنید. سرمایه گذاران با استفاده از شاخص های بورس تصمیماتی در سرمایه گذاری خود میگیرند پس بدیهی است که نوسانات شاخص های بورس برایشان مهم باشد. تعریف شاخص بورس به زبان ساده این است که، شاخص بورس در واقع عددی است که نشانگر و بیانگر وضعیت بورس است و با نمایش روند رشد یا افت بازار بورس به سرمایه گذاران یاری میرساند. البته شاخص بورس انواع مختلفی دارد که هر کدام نشانگر وضعیت خاصی از بورس هستند و فرمول مخصوص خود را برای محاسبه دارند. در ادامه به معرفی انواع شاخص بورس می پردازیم:
شاخص کل بورس چیست؟
حتما در اخبار و رسانه ها به عنوان شاخص کل بورس تهران بر خورده اید، شاخص کل بورس در واقع بین افرادی که در بازار بورس فعالیت می کنند و در بین سرمایه گذاران یکی از مهمترین و پرکاربردترین نوع شاخص ها است به این دلیل که شاخص کل ( TEDPIX) بیانگر سطح عمومی قیمت و نشان دهنده میانگین بازدهی سرمایه گذاران در بورس است.
شاخص کل تغییرات قیمت سهام و سودهای سالیانه ای را که شرکت به شما پرداخت می کند را محاسبه می کند. فرمول محاسبه شاخص کل بیان می کند که هر مقدار که یک شرکت بزرگتر باشد و سرمایه بیشتری داشته باشد پس تاثیر بیشتری برروی شاخص خواهد گذاشت. برخی از کارشناسان و فعالان بازار سرمایه بر این باور هستند که در مواقع خاصی شاخص کل معیار مناسبی برای ارزیابی شرکت ها و نمایانگر برآیند عمومی تغییرات بازار سهام نیست. مثلا اکثر بازار سهام در وضعیت کاهشی قرار دارند، اما با افزایش قیمت سهام چند شرکت بزرگ، شاخص کل مثبت می‌شود. اما شاخص کل هموزن با وزنی برابر در محاسبه شاخص کل سهیم هستند و نوسانات مثبت و منفی شرکت‌های کوچک، به اندازه نوسان مثبت و منفی شرکت‌های بزرگ در این شاخص تاثیرگذار خواهد بود.
منظور از شاخص قیمت در بورس چیست؟
شاخص قیمت هم مانند شاخص کل بسیار حائز اهمیت است و شبیه شاخص کل است اما با این تفاوت که شاخص قیمت فقط بابررسی و ارزیابی قیمت تمام سهام شرکت های پذیرفته در بورس را نشان میدهد اما شاخص کل به علاوه نمایش قیمت سهام ، سود سالیانه آن ها را هم نشان می دهد. در واقع شاخص قیمت بیانگر روند عمومی قیمت سهام همه شرکت‌های پذیرفته در بورس اوراق بهادار است.
شاخص ۳۰ شرکت بزرگ در بورس
با نمایش 30 شرکت بزرگ با شاخص سطح عمومی قیمت سهام در واقع ارزش بازار آن ها در مقایسه با شرکت های دیگر بیشتر بوده است. مانند این شاخص، شاخص های دیگری هم وجود دارند مانند: شاخص قیمت مالی، شاخص قیمت صنعت.که هرکدام در صنعت خود و با فرمول خاص خود محاسبه می شوند.
شاخص سهام آزاد شناور TEFIX
برای روشن تر شدن شاخص سهام آزاد شناور بهتر است به مفهوم سهام آزاد شناور اشاره کنیم. سهام شناور آزاد (Free Float) چیست؟ به بخشی از سهام یک شرکت گفته می شود که صاحبان آن، آماده عرضه و فروش آن سهام باشند و آنها قصد ندارند با حفظ آن قسمت از سهام، در مدیریت شرکت مشارکت کنند و انتظار میرود در آینده نزدیک، آن سهام، قابل معامله باشد. محاسبه شاخص سهام شناور آزاد مشابه شاخص کل است البته با این تمایز که در وزن‌دهی شرکت‌های موجود در سبد شاخص، به جای استفاده از کل سهام منتشر شده، تنها از سهام شناور آزاد شرکت‌ها استفاده می‌شود.
در مورد شاخص بورس در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
چه عواملی است ۱۰ خبر مهم برای بورس فردا چهارشنبه. ۲۳ شهریورماه خبری مهم برای سهامداران خودرو و نیروگاهی شاخص . کل چقدر رشد کرد در سایت نبض بورس قرار گرفته.
روزانه در سایت "نبض بورس " گزید ه ای از آخرین. از گزیده خبرهای امروز « نبض بورس » https //nabzebourse com. مرکزی برای فعالان بورس پیش بینی مهم از قیمت بیت. دلیل ریزش بورس چیست قیمت دلار با و بدون برجام.
به گزارش بورس تابناک پس از آنکه از ابتدای هفته. بورس روند نزولی داشت و شاخص کل حمایت خود را. نسبی رنگ سبز به تابلوی معاملات بودیم شاخص کل در. ۱۲۶ واحدی افزایش یافت شاخص هم وزن هم با افزایش.
به گزارش بورس تابناک در معاملات روز سه شنبه یکم. شهریور ماه شاخص کل بورس از ابتدا روند صعودی پیدا. دوشنبه ۶ هزار و ۹۴۴ واحد رشد کرد شاخص هم. را بر شاخص کل داشت و پس از فملی نماد.
نوبت مورد دادوستد قرار گرفت و شاخص بورس با رشد. فرا بورس ایران هم با معامله ۲ میلیارد و ۴۲۵ میلیون. ۱۴۴ هزار نوبت شاخص فرا بورس آیفکس ۱۰۰ واحد رشد کرد. در این بازار هم امروز بیشترین اثر مثبت بر شاخص .
شاخص بورس سقوط کرد و محدوده یک میلیون و ۵۰۰. ۳ ماه به کانال ۱/۴ بازگشت شاخص کل بورس تهران. شد شاخص کل محدوده یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحدی. که شاخص کل در محدوده یک میلیون و ۴۰۰ هزار.
شاخص کل بورس سه شنبه ۶ اردیبهشت ۱۴۰۱ در نهایت. گزارش بورس امروز چهارشنبه ۷ اردیبهشت ۱۴۰۱ را بخوانید .
بورس امروز چهارشنبه ۷ اردیبهشت ۱۴۰۱ در حالی کار خود. را آغاز خواهد کرد که شاخص کل سه شنبه ۶. ۷۷۵ واحد آرام گرفت به گزارش بورس تابناک بورس امروز. چهارشنبه ۷ اردیبهشت ۱۴۰۱ خبرهای مهم برای بورس امروز ۱-.
به گزارش بورس تابناک بورس تهران ۱۴۰۱ را با فضای. شرکت های بورس ی رو به تغییر گذاشته از این رو. کارشناسان و فعالان بازار سرمایه پیشتازی شاخص کل بازار سهام. بیانگر پایداری بازدهی مثبت بورس در ماه های آینده باشد.
در هفته سوم اسفندماه شاخص کل رشد ۵ ۲ درصدی. شاخص توانست بر روی سطح یک میلیون و ۳۴۸ هزار. شاخص بورس در هفته جاری چه بود .
به گزارش بورس تابناک در حالی که در هفته گذشته. و در روز چهارشنبه ۱۱ اسفند ۱۴۰۰ شاخص کل بر. پایان معاملات روز چهارشنبه مورخه ۱۸ اسفند ۱۴۰۰ این شاخص . و ۳۰۳ واحد برساند و بنابراین در هفته جاری شاخص .
به گزارش بورس تابناک این خبر هم واکنش های متفاوتی. قبل پیش از شروع بحران جدید بورس این پیشنهاد را. نزولی بازار متوقف شده و تا دیروز شاخص کل بورس . مثبت بوده اما باعث نشده فعالان بورس ی و سهامداران دغدغه.
به گزارش بورس تابناک از ابتدای امسال تا پایان ماه. و 820دفعه طی 200روز معاملاتی در بورس اوراق بهادار مورد. معامله در بورس تهران به ارزش کل بیش از 147. معامله قرار گرفته است این گزارش می افزاید شاخص بورس .
به گزارش بورس تابناک « سید مسعود میرکاظمی» در حساب. حمایت از بورس تاکید دارد وی در ادامه اعلام کرد. گذشته و با ورود شاخص بورس به مدار نزولی تلاش. بورس ی و چشم انداز امیدبخش در بازار است تعیین تکلیف.
به گزارش بورس تابناک به اعتقاد اغلب کارشناسان با توجه. به اینکه شاخص کل در روز گذشته محدوده حمایتی خود. تغییر روند شاخص صحبت کرد امید پورمحمود کارشناس و فعال. بازار سرمایه روند معاملات بورس را بررسی کرد و گفت.
به گزارش بورس تابناک امروز ۵ دی ۱۴۰۰ همان گونه. که پیش بینی می شد بورس با فشار عرضه ها. آغاز شد و شاخص کل عقب گردی را تجربه کرد. با کمک فارس و شبندر شاخص توانست تا حدودی شرایط.
به گزارش بورس تابناک از ابتدای امسال تا پایان آذرماه. روز معاملاتی در بورس اوراق بهادار مورد معامله قرار گرفت. واحد از صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس . است این گزارش می افزاید شاخص بورس نیز در این.
به گزارش بورس تابناک دلار نیمایی نیز بعد از مدت. کاهش نرخ دلار آزاد در زمان معاملات بورس شکاف این. نماگرهای بورس ی روز سه شنبه کاهشی دیگر را رقم زدند. و شاخص کل بازارسرمایه در نبردی فرسایشی میان خریداران و.
به گزارش بورس تابناک در معاملات امروز دوشنبه ۱۵ آذر. ۱۴۰۰ شاخص کل بورس پایتخت با افت ۸۶۶ واحدی نسبت. افت شاخص کل بود امروز شبریز تنها نماد مثبت صندوق.
به گزارش بورس تابناک امروز هم بورس قرمزپوش بود و. کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه به بررسی بورس فردا پرداخته. گفتگو با خبرنگار نبض بورس گفت از نظر قیمتی بسیاری. و ۳۵۰ هزار واحد یک کف واقعی بازار بورس قلمداد.
به گزارش بورس تابناک بورس تهران در ادامه روند نزولی. شاخص کل بورس با ریزش ۶۴۶ واحدی در سطح یک. شاخص شاخص کل (TEDPIX) چیست؟ کل بورس با ریزش ۶ هزار و ۸۰۰ واحدی. بانکی ها در روز سرخپوشی بورس امروز سبزپوش بودند و.
به گزارش بورس تابناک کاهش های پی در پی شاخص . بورس در سال گذشته مسئولان را بر آن داشت تا. گذشته حسن قالیباف اصل - رئیس اسبق سازمان بورس و. مبهم بود و مسئولان در بخش بورس وزارت اقتصاد و.
شاخص بورس(Stock index) چیست و چه کاربردی دارد؟
حتما در برنامه های خبری و یا در روزنامه ها درباره تغییرات شاخص بورس اوراق بهادار شنیده اید. اینکه شاخص بورس چند واحد رشد داشته و یا با افت مواجه شده است. با مطالعه این مقاله درباره شاخص بورس، انواع شاخص و تحلیل تکنیکال آن صحبت میکنیم.
شاخص ها ابزاری برای بررسی تغییرات هستند که در ارزیابی های اقتصادی یا اندازه گیری و تحلیل یک بازار قابل استفاده هستند. شاخص بورس نیز به عنوان یک شاخص با اهمیت، اندازه تغییرات قیمت سهام موجود در بازار بورس و اوراق بهادار را نشان می دهد.
در واقع، دلیل اهمیت شاخص بورس این است که سهام مبادله شده در بورس را بررسی می کند و اطلاعات کلی در مورد رشد یا افت بازار به ما ارائه می دهد.
شاخص های سهام یکی از مهم ترین معیارهای سنجش عملکرد بورس هستند و به آن « دماسنج وضعیت اقتصادی کشورها » می گویند.
دلایل اهمیت محاسبه شاخص های بازار سهام
پیش بینی حرکت های آتی بازار
تحلیل گران تکنیکال با استفاده از شاخص بورس اوراق بهادار می توانند حرکت های بعدی و جهت بازار را پیش بینی کنند. این شاخص برای ارزیابی آینده بازار بسیار با اهمیت است.
ارزیابی عملکرد مدیران شرکت های سرمایه گذاری
یکی از کاربردهای شاخص بورس برای ارزیابی عملکرد فعالیت مالی شرکت های سرمایه گذاری است. یعنی با مقایسه بازدهی سبد تحت مدیریت شرکت های سرمایه گذاری با شاخص بورس می شود بازده و میزان موفقیت آن شرکت را محاسبه کرد. شاخص بورس معیار خوبی برای ارزیابی موفقیت نهادهای سرمایه گذاری است.
نظارت بر صندوق های سرمایه گذاری مبتنی بر شاخص
بررسی شاخص بورس اوراق بهادار کمک می کند تا بتوان عملکرد صندوق های سرمایه شاخص کل (TEDPIX) چیست؟ گذاری شاخصی را بررسی کرد. چون با مقایسه عملکرد صندوق سرمایه گذاری شاخصی و شاخص کل سهام می توانیم بفهمیم که مدیریت صندوق چقدر توانسته کارکرد خود را به شاخص بورس نزدیک کند.
عملکرد آتی کل اقتصاد
یکی دیگر از کاربردهای شاخص بورس اوراق بهادار بیان کننده وضعیت حال حاضر بورس است و عملکرد اقتصاد آن کشور در آینده را نشان می دهد.
انواع شاخص ها در بازار بورس اوراق بهادار
شاخص قیمتی
همان طور که از نام آن مشخص است این شاخص مرتبط با قیمت سهام است و برآیند جهت حرکت قیمت های اوراق بهادار در بازار را نشان می دهد.
شاخص نقدی
این شاخص برآیند جهت حرکت بازده نقدی سهام یا همان (DPS) است.
شاخص بازدهی کل
این شاخص ها هم نشان دهنده برآیند جهت حرکت قیمت ها هستند و هم نشان دهنده جهت حرکت بازده نقدی.
اکثر تحلیل گران معمولا از شاخص قیمتی در تصمیم گیری های خود استفاده می کنند و برای آن ارزش بیشتری قائل هستند.
مهم ترین شاخص های بورس اوراق بهادار در ایران
شاخص کل بورس (TEDPIX)
شاخص کل بورس تهران همان شاخصی است که معمولا در اکثر رسانه ها و اخبار نام آن را می شنوید و نشان دهنده میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت های فعال در بازار بورس ایران است. شاخص کل بورس ایران با نام بین المللی TEDPIX شناخته می شود.
شاخص کل بر مبنای ارزش بازاری سهام محاسبه می شود. یعنی وزن شرکت ها در تاثیر آن ها بر شاخص اهمیت دارد. تغییرات سهم های بزرگتر بازار مثل فولاد مبارکه، پارس، ایران خودرو، فملی و … که تعداد سهام و سرمایه آن ها بیشتر است بسیار تاثیرگذارتر از سهم های کوچک بازار هستند. به سهم های بزرگ تاثیرگذار، سهم های شاخص ساز می گویند.
شاخص کل قیمت (TEPIX)
شاخص قیمت سهام بر خلاف شاخص کل فقط تغییرات قیمت سهام فعال در بازار را در نظر می گیرد و سود نقدی (DPS) را لحاظ نمی کند. شاخص قیمت با نام بین المللی TEPIX شناخته می شود.
اکثر تحلیل گران فعال در بازار بورس از این شاخص برای تصمیم گیری استفاده می کنند و از نظر آن ها این شاخص نسبت به شاخص کل اطلاعات مهم تری در اختیار آن ها قرار می دهد.
شاخص هم وزن
در شاخص هم وزن دیگر بزرگی سهم ها اهمیت ندارد و سرمایه آن ها یکسان در نظر گرفته می شود. یعنی تمامی سهم های بازار به یک میزان بر رشد یا افت شاخص موثرند.
به عنوان مثال اگر یک سهم بزرگ مثل « فارس » یک درصد رشد کند به همان میزان بر شاخص هم وزن تاثیر می گذارد که یک سهم کوچک بازار مثل « وآوا » یک درصد رشد کند.
اگر شاخص کل مثبت و شاخص هم وزن منفی باشد تحلیل بازار چگونه است؟
همان طور که گفته شد سرمایه و بزرگی سهم ها در شاخص هم وزن اهمیت ندارد و تمام سهم ها به یک میزان بر افت یا رشد شاخص موثرند. پس وقتی شاخص هم وزن منفی است به این معناست که قیمت اکثر سهم های فعال در بورس کاهش داشته است.
اما برعکس شاخص هم وزن، سرمایه و بزرگی سهم ها برای شاخص کل مهم است. در نتیجه وقتی شاخص هم وزن منفی و شاخص کل مثبت است به این معناست که هرچند اکثر سهم های بازار منفی بوده اند اما سهم های بزرگ و شاخص ساز مثبت بوده اند که باعث شده اند شاخص کل رشد کند.
شاخص بازار اول و دوم
طی تقسیم بندی های سازمان، بورس به دو بازار اول و دوم تقسیم می شود که شاخص بازار اول به محاسبه تغییرات سهم های پذیرفته شده در بازار اول می پردازد و شاخص بازار دوم تغییرات سهم های پذیرفته شده در بازار دوم را نشان می دهد.
شاخص آزاد شناور
سهام آزاد شناور به سهامی گفته می شود که دارندگان آن آماده عرضه و فروش سهام خود در بورس هستند و قصد ندارند با حفظ سهام خود در مدیریت شرکت مشارکت کنند. سهام شناور هر سهم در صفحه در یک نگاه آن سهم در سایت Tsetmc نمایش داده می شود.
محاسبه شاخص آزاد شناور مشابه شاخص کل است با این تفاوت که تنها تغییرات سهام آزاد شناور را اندازه می گیرد. نکته قابل توجه در مورد شاخص شناور آزاد این است که این شاخص به بخشی از بازار اهمیت می دهد که از نقدشوندگی بالاتری برخوردار است.
شاخص صنعت
شرکت های پذیرفته شده در بورس در صنایع مختلفی مثل بانک ها و موسسات اعتباری، محصولات شیمیایی، مواد و محصولات دارویی و … طبقه بندی می شوند. بورس تهران اقدام به محاسبه ی شاخص قیمت برای هر صنعت می کند که نحوه ی محاسبه آن مشابه شاخص کل می باشد.
شاخص 50 شرکت فعال تر
50 شرکت فعال بازار بورس در دوره های سه ماهه تعیین می شوند. آن چه در انتخاب 50 شرکت بیشترین اهمیت را دارد تعداد روزهای داد و ستد شرکت هاست. بورس تهران میزان نقدشوندگی یا فعالیت شرکت ها را ملاک اصلی برای گزینش 50 شرکت قرار داده است.
شاخص 30 شرکت بزرگتر
شاخص30 شرکت بزرگتر شاخصی است که به صورت وزنی و براساس سهام شناور آزاد محاسبه می شود و عملکرد 30 شرکت بزرگ پذیرفته شده در بورس تهران را اندازه گیری می کند.
برای مشاهده جدیدترین تحلیل ها، اخبار، مقالات و قیمت های لحظه ای سهام به وب سایت سیگنال مراجعه و یا اپلیکیشن سیگنال را دریافت نمایید.
الگوی مناسب شاخص جدید بورس چیست؟
شایان کرمی /کارشناس بازار سرمایه بعد از مطرح‌شدن صحبت‌های رئیس سازمان بورس مبنی‌بر اینکه شاخص جدیدی برای بورس در حال طراحی است، بار دیگر موضوع صحبت از انواع شاخص و ویژگی‌های آن در فضای رسانه‌‌‌‌‌‌ای و جمع کارشناسان مطرح شد. موضوعی که باید به آن توجه بشود این است که در چند سال‌گذشته اکثر اهالی بازار سرمایه گلایه‌‌‌‌‌‌مند هستند که شاخص‌کل فعلی بیانگر وضعیت کلی بازار نیست، اما مساله این است که شاخصهای مختلفی در بورس وجود دارد. در یادداشت پیش‌‌‌‌‌‌رو مروری بر این شاخصها خواهیم داشت و همچنین نگاهی به یکی از شاخصهای مطرح جهانی انداخته‌‌‌‌‌‌ایم و چند راهکار مطرح برای شاخص جدید مطرح‌شده است.
در بورس تهران چند شاخص مختلف وجود دارد. ابتدا چند شاخصی که بیشتر مورد‌توجه بازار هستند را بررسی میکنیم. اولین شاخص که عمدتا مورد‌توجه همگان است، شاخص‌کل است. این شاخص، شاخصی است که مبنای آن ارزش فعلی سهام به روی ارزش پایه آن است. در این شاخص تنها بازده قیمتی شرکت‌ها محاسبه می‌شود. در این نوع از شاخص، مسلما شرکت‌هایی که ارزش مارکت بالاتری دارند و تعداد سهام منتشرشده‌‌‌‌‌‌شان بیشتر است، وزن بیشتری را به خودشان اختصاص می‌دهند و آنها (شرکت‌هایی با ارزش بازاری بالاتر) در وضعیت شاخص تاثیرگذاری بیشتری دارند. شاخص ۳۰شرکت بزرگ و ۵۰شرکت برتر را هم در همین راستا داریم که وضعیت شرکت‌های با ارزش بازار بالاتر را نشان می‌دهند و این دو شاخص به‌طور جداگانه وضعیت شرکت‌هایی را که ارزش بازاری بیشتری دارند بررسی می‌کنند. روش محاسباتی دو شاخص ۳۰ شرکت و ۵۰ شرکت برتر نیز به روش شاخص‌کل است.
البته برای لحاظ کردن سود نقدی شرکت‌ها نیز شاخص TEDPIX نیز وجود دارد که سود نقدی شرکت‌های نیز در آن لحاظ شده است. شاخص دیگری که مورد‌توجه بازار است، شاخص هم وزن است که در این شاخص فاکتور وزن و ارزش بازار از فرمول محاسباتی آن خارج شده است و بازده قیمتی همه شرکت‌ها را با وزن یکسان در نظر گرفته است. این شاخص شاید بتواند بیانگر این موضوع باشد که وضعیت کلی بازار (کلیه صنایع و شرکت‌ها بدون درنظر‌گرفتن میزان تاثیرگذاری ارزش بازار) به چه شکل است. معمولا وقتی که شاخص هموزن مثبت بیشتری نسبت به شاخص‌کل می‌خورد، نشان میدهد که سهم‌هایی که کوچک‌تر هستند و در فرمول محاسبه شاخص‌کل وزن کم‌‌‌‌‌‌تری دارند، در این شاخص (هم وزن) تاثیرگذارتر بوده و توجه بازار به صنایع و شرکت‌های با ارزش بازار کوچک‌تر بیشتر جلب شده است.
شاخص دیگری که وجود دارد، شاخص سهام شناور است. این شاخص به بخشی از سهام یک شرکت گفته می‌شود که دارندگان آن و معامله‌‌‌‌‌‌گران بازار آماده خرید و فروش آن هستند و انتظار میرود در آینده‌‌‌‌‌‌ای نزدیک این بخش از سهام مورد معامله قرار بگیرد. با این توضیحات به این بخش می‌‌‌‌‌‌رسیم که در بورس کشورمان یک‌سری شاخصهای مختلف داریم که اگر بخواهیم نمای کلی از وضعیت بازار داشته باشیم، با بررسی تمام این شاخصها به نتیجه خواهیم رسید و اطلاعات کامل و جامعی را به سرمایه‌‌‌‌‌‌گذار می‌دهند، اما در کل در شاخص‌کل که مدنظر بیشتر اهالی بازار سرمایه است، شرکت‌هایی که وزن بیشتری دارند و تعداد سهام منتشره آنها بیشتر است، اثرگذاری‌‌‌‌‌‌شان در شاخص‌کل بیشتر است.
حالا برای داشتن یک شاخص جدید می‌توانیم به الگوبرداری از یک شاخص مطرح جهانی اشاره کنیم. شاخصی که در اینجا به آن اشاره می‌شود، شاخص «داو جونز» آمریکا است. این شاخص عملکرد سهام ۳۰شرکت بزرگ را که در بورس اوراق‌بهادار در ایالات‌متحده هستند، اندازهگیری می‌کند. در این شاخص، نکته‌‌‌‌‌‌ای وجود دارد که می‌توان آن را برای شاخص بورس کشورمان هم پیشنهاد داد. برای مثال در شاخص«داو جونز» شرکت‌های بزرگی چون آمازون، فیس‌بوک، آلفابت و. که به دلیل ارزش بازاری بسیار بالایی که دارند، از این لیست حذف شده‌‌‌‌‌‌اند اما در مقابل شرکت‌های دیگری در این شاخص وجود دارند. شرکت‌هایی چون کالاهای مصرفی، نفت و گاز، امور مخابرات و همچنین اپل، مایکروسافت و مک‌‌‌‌‌‌دونالد جزو شرکت‌های تشکیل‌‌‌‌‌‌دهنده این شاخص هستند.
در مقایسه‌‌‌‌‌‌ای که بین شاخص‌کل بورس تهران و شاخص «داوجونز» آمریکا می‌توانیم داشته باشیم باید به این موضوع اشاره کنیم که اگر در شاخص «داوجونز» شرکتی مثل آمازون وجود داشت، تغییرات قیمتی این شرکت، می‌‌‌‌‌‌توانست تاثیر بسیار عمده‌‌‌‌‌‌ای روی شاخص «داوجونز» داشته باشد. در شاخص‌کل ما هم این موضوع وجود دارد. برای مثال تغییراتی که در قیمت سهام فولادمبارکه اتفاق می‌افتد، می‌تواند تاثیر بسیار زیادی در شاخص‌کل داشته باشد و همین امر باعث می‌شود که اهالی بازار سرمایه بگویند شاخص‌کل نمایانگر کل وضعیت بازار سرمایه نیست یا دستکاری می‌شود. برای حل این مشکل می‌توان چند راهکار در نظر گرفت؛ اولین راهکار این است که از شاخص «داوجونز» مشابه‌‌‌‌‌‌سازی صورت بگیرد. به این معنا که در ایران هم شرکت‌هایی را که تاثیرگذاری زیادی بر شاخص دارند از دل شاخص‌کل بیرون بیاوریم و شاخص جدیدی معرفی کنیم که جدا از شرکت‌های بزرگ حاضر در بازار سرمایه باشد.
با انجام این کار، تاثیرگذاری شرکت‌های بزرگ بر تغییرات قیمتی که دارند در شاخص‌کل از بین میرود و دیگر شاهد مطرح‌شدن موضوعاتی همچون دستکاری شاخص‌کل یا عدم‌نمای کلی شاخص از وضعیت بازار سرمایه نخواهیم بود. دومین راهکار برای فراهم‌کردن یک‌شاخص جدید این است که نشان دهیم وزن هر شرکت و میزان تاثیرگذاری شرکتی که فرد سرمایه‌‌‌‌‌‌گذار آن را انتخاب می‌کند بر شاخص‌کل چقدر است. به بیان دیگر این عدد یک عدد قابل‌لمس برای فرد سرمایه‌‌‌‌‌‌گذار باشد و به یک‌سری واحدهای کیفی تبدیل شود. برای مثال بگوییم شرکت‌هایی که در این بازه وزنی هستند، عدد تاثیرگذاری‌‌‌‌‌‌شان در شاخص‌کل چه‌‌‌‌‌‌مقداری است. راهکار سوم هم ضریب بتا است. با استفاده از این ضریب که میزان حساسیت شاخص کل (TEDPIX) چیست؟ نوسانات قیمتی سهم را نسبت به تغییرات کل بازار نشان میدهد، می‌توان ضریب بتا را برای هر شرکتی نشان داد که در بازه منفی‌یک تا مثبت‌یک این شرکت که در حال معامله در بازار است، چه ضریب تغییراتی در کل بازار دارد.
در این صورت فرد سرمایه‌‌‌‌‌‌گذار زمانی‌که این شرکت را برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کند، اگر ضریب بتای منفی داشته باشد متوجه می‌شود که به این معنا است که وقتی بازار بالا میرود، این شرکت ممکن است پایین بیاید، یا بر عکس یا ضریب بتای صفر دارد و تغییرات کلی بازار خیلی تاثیری روی این سهم ندارد یا ضریب بتای یک دارد و با تغییرات مثبت بازار این شرکت هم به همان نسبت رشد می‌کند. در نهایت، عامه بازار همان‌طور که گفته شد، مشکلشان این است که شاخص‌کل بیانگر کلیت بازار نیست و تا حدودی هم این حرف درست است، اما در بازار ما شاخصهای دیگری هم وجود دارد که می‌توان به آنها رجوع کرد چراکه هرکدام بیانگر تصویری از بازار هستند، اما اگر قرار به تغییر شاخص‌کل است، در شاخص جدید باید به‌‌‌‌‌‌گونه‌‌‌‌‌‌ای برنامه‌‌‌‌‌‌ریزی شود که اطلاعات فرد سرمایه‌‌‌‌‌‌گذار نسبت به پرتفوی خود و وضعیت بازار بالا برود و بتواند با استراتژی سرمایه‌گذاری کند.
دیدگاه شما