اصل تحقق درآمد

درآمد

حسابداری و آشنایی با مفاهیم اساسی حسابداری

تعریف حسابدار : حسابدار کسی است که در امور مالی متخصص بوده و می تواند انواع گزارشات مالی مورد نیاز موسسات را تهیه کند .

تعریف حسابرسی : رسیدگی به حساب ها به منظور یافتن هرگونه تقلب یا سوء استفاده احتمالی از صورت های اصل تحقق درآمد مالی را حسابرسی گویند.

مفاهیم اساسی و کلی حسابداری

نوع مالکیت

• خصوصی: بیش از پنجاه درصد واحد اقتصادی در اختیار بخش خصوصی است.
• دولتی: بیش از پنجاه درصد واحد اقتصادی در اختیار دولت است.
• تعاونی: برای رفع برخی نیازها ایجاد و هر کس به‌اندازه سهم خود مالک نیز می باشد.

تعداد مالکین

• انفرادی
• گروهی
• هدف :
• سودآور
• غیر سودآور – غیر انتفاعی

نوع فعالیت

• خدماتی: واحد اقتصادی که درآمد و سود آنها از محل ارائه خدمات به مشتریان تامین میشود.
• بازرگانی: واحد اقتصادی که برای کسب سود و درآمد اقدام به خرید و فروش کالا بدون ایجاد تغییر و ارزش افزوده در آن می کنند.
• تولیدی: واحد اقتصادی که با خرید مواد اولیه و تبدیل آنها به کالا ،برای کسب سود و درآمد اقدام به فروش کالای تولید شده می کنند.

گروهی از واحدهای اقتصادی که فعالیت های یکسان و مشابه ای را انجام می دهند را صنعت آن فعالیت اصل تحقق درآمد می نامند. مانند :صنعت خودروسازی، صنعت پتروشیمی و … .

هر نوع فعالیتی که به ورود یا خروج وجه نقد منجر گردد را یک رویداد مالی می نامند. مانند پرداخت حقوق و … .

دوره مالی:برای تعیین وضعیت سود و زیان واحدهای اقتصادی و تجاری، مدت فعالیت آنها به دوره های کوتاه تقسیم می گردد که به هر یک از این دوره ها، یک دوره مالی گفته می شود. در پایان هر دوره، وضعیت مالی واحدها در گزارشات مالی ذکر می شود. لازم بذکر است به دوره های مالی یک ساله اصطلاحاً سال مالی می گویند.

• فرض دوره مالی: بر طبق این فرض، نتایج واقعی عملیات یک موسسه یا واحد تجاری، فقط در پایان عملیات و بعد ازبستن سال مالی تعیین می گردد.
• فرض تفکیک شخصیت: بر طبق این فرض، هر واحد اقتصادی (اعم از اینکه دارای شخصیت حقوقی یا فاقد آن باشد) به عنوان یک واحد مستقل از مالک یا مالکان آن خواهد بود.
• فرض تداوم فعالیت: این فرض این موضوع را بیان می نماید که یک واحد اقتصادی بر اساس یک پیش بینی قبلی برای مدتی طولانی به فعالیت خود ادامه خواهد داد. اگر این فرض حاکم نباشد، تمایز بین اقلام جاری و بلند مدت اهمیت خود را از دست خواهد داد.
• فرض تعهدی: این فرض یکی از مهمترین فرضیات حسابداری است . طبق فرض تعهدی درآمدها به محض تحقق و هزینه ها به محض تحمیل، بدون در نظر گرفتن زمان دریافت یا پرداخت وجوه نفد، شناسائی و ثبت می گردند.
• فرضاندازه گیری: بر طبق این فرض، تمام معاملات و عملیات مالی واحدهای اقتصادی باید بر حسب یک واحد مشخص (پول ) انجام و گزارش شود.

ثبت رویدادهای حسابداری باید طبق استانداردها و اصول پذیرفته شده توسط هیات تدوین استاندارد حسابداری انجام گردد. این اصول عبارتند از:

• اصل بهای تمام شده: این اصل بیان کننده این است که رویدادهای مالی و حسابداری باید بر اساس قیمت تمام شده ثبت گردند.
• اصل تطابق هزینه ها با درآمدها: طبق این اصل هزینه های هر دوره مالی با درآمدهای همان دوره ثبت خواهد شد. این اصل بر فرآیند اندازه گیری سود تمرکز دارد .
• اصل تحقق درآمد:بر مبنای این اصل، درآمد حاصل از فروش کالا یا محصولات در زمان فروش یا تحویل کالا و درآمد حاصل از ارائه خدمات در زمان ارائه خدمات شناسائی می شوند.
• اصل افشا:بر طبق این اصل تمام واقعیت ها و رویدادهای مالی باید به صورت کامل به گونه ای که در تصمیم گیری های استفاده کنندگان خللی ایجاد نکند افشا و گزارش شود.

میثاق های حسابداری

میثاق های حسابداری کاربرد مفروضات و اصل تحقق درآمد اصول حسابداری را در چهار چوب خاصی محدود می نمایند. این میثاق ها عبارتند از:

• میثاق فزونی منافع بر مخارج: تهیه اطلاعات حسابداری باید مقرون به صرفه بوده و توجیه اقتصادی داشته باشد. مخارج تهیه این اطلاعات نباید بر منابع آن فزونی یابد تا در نهایت به سود منجرب گردد.
• میثاق اصل اهمیت: به موجب این میثاق، واحدهای اقتصادی می توانند در مواردی که نسبت به ماهیت اصلی واحد تجاری کم اهمیت تر است از روش های کم هزینه استفاده نمایند.
• میثاق اصل محافظه کاری: محافظه کاری بدین معنی است که در شرایط ابهام ، اعمال قضاوت برای انجام برآورد به نحوی صورت گیرد که درآمدها یا دارائی ها بیشتر از واقع و هزینه ها یا بدهی ها کمتر از واقع ارائه نشود.
• میثاق خصوصیات صنعت: به موجب این میثاق، با توجه به خصوصیات یک صنعت می توان اقدام به تعدیل یا اصلاح روش های حسابداری نمود و یا از روش های جدیدی استفاده کرد.البته به شرط آنکه این روش های اصلاح شده و یا جدید اطلاعات سودمندتری نسبت به روش های قبل ارائه نمایند.

تبادل لینک

مهم ترین اصطلاحات حسابداری که هر حسابداری باید بداند!

در این قسمت از مقاله قصد داریم به توضیح مهم ترین اصطلاحات حسابداری که هر حسابداری باید بداند، بپردازیم. هر رشته دانشگاهی دارای یک واحد مخصوص به نام زبان تخصصی می باشد که مختص به آن رشته است و تمامی واژگان و اصطلاحات مرتبط با آن رشته را توضیح می دهد. رشته حسابداری نیز مثل دیگر رشته‌ ها دارای زبان تخصصی می باشد. داشتن آگاهی و تسلط کافی به مجموعه اصطلاحات حسابداری، از نیازهای واجب این رشته می باشد و جزوء اصول اصلی جهت ورود به بازار کار رشته حسابداری به حساب می آید. ممکن است این سوال برایمان مطرح شود که مهم ترین اصطلاحات حسابداری کدامند؟ در ادامه مقاله به توضیح مختصر هر یک از این اصطلاحات حسابداری می پردازیم، خواهشمندم تا پایان مقاله آگاه حساب همراه ما باشید.

اصطلاحات حسابداری چیست؟

رشته حسابداری یا accounting مانند گرایش های مختلف مهندسی و مدیریت، در رده اول اولویت های تحصیلی درخواست کنندگان در دانشگاه های داخل و خارج از کشور می باشد. این رشته در صنایع مختلف حسابداری و مدیریت، کاربرد دارد و روز به روز تقاضای بازار برای این قبیل رشته ها بیشتر می شود. حسابداری و حسابرسی جزوء آن دسته از رشته هایی می باشند که در اکو سیستم دورکاری (freelancering) بسیار پرطرفدار است و درصد زیادی از درآمدهای آنلاین از این طریق بدست می آید.

به طور کلی اصطلاحات حسابداری در واقع حکم الفبای حسابداری را دارند، به این شکل که داشتن تسلط کامل بر روی اصطلاحات اساسی رشته حسابداری جزوء اصول اولیه برای کسب موفقیت در این رشته به حساب می آید. یک حسابدار موظف است که تمام تلاش خود را برای شناخت کامل اصول ابتدایی که در واقع همان تشخیص اصطلاحات حسابداری می باشد، صرف کند. در ادامه مقاله به توضیح پرکاربرد ترین اصطلاحات حسابداری می پردازیم، خواهشمندم ما را همراهی بفرمائید.

جهت آشنایی با خدمات مختلف علم رشته حسابداری می توانید مقاله خدمات حسابداری را مطالعه بفرمائید.

30 مورد از مهم ترین اصطلاحات حسابداری

• دارایی: به هر چیز که به یک سازمان تعلق داشته باشد، از ارزش مادی برخوردار باشد و این امکان وجود داشته باشد که برای درآمدزایی مورد استفاده قرار گیرد، دارایی یا منبع اقتصادی می‌ گویند. دارایی‌ ها می‌ توانند به صورت مشهود باشند مثل دفتر یا تجهیزات یک دفتر، هم می تواند به صورت نامشهود باشد مثل انواع مجوزها یا برندهای تجاری.
• ارزش دفتری: در واقع ارزش دفتری به ارزش پایین آمده یا مستهلک‌ شده یک دارایی در هر زمانی بین خرید آن و لحظه ای که ارزش آن تا صفر پایین بیاید،‌ گفته می‌ شود. باید به این نکته توجه نمود که ارزش دفتری یک دارایی، صرفا آن مقداری نمی باشد که در صورت فروش آن ممکن است به‌ دست آورده شود.
• ترازنامه: ترازنامه در واقع یک نوع گزارش مالی می باشد که میزان دارایی که یک سازمان دارد و مبالغی را که به سرمایه‌ گذاران و بستانکاران بدهکار است را در هر زمان نشان می‌ دهد. معاملات روزانه‌ یک سازمان موجب بروز تغییرات فراوان در تراز مالی می‌ شود.
• بستانکار: در واقع بستانکار به شخص یا سازمانی گفته می شود که اجناس و یا خدماتی را فراهم می کند، با وجود این که بهای آن پرداخت نشده است.
• بدهی جاری: نوعی از بدهی می باشد که موعد پرداخت آن کمتر از یک‌ سال طول می کشد و از محل منابع در دسترس یا از طریق پدید آمدن یک بدهی جاری مشخص مانند وام بانکی کوتاه‌ مدت پرداخت می‌ گردد.
• استهلاک: استهلاک در واقع به روش پخش کردن نرخ اولیه خرید یک دارایی در طول دوره‌ ای که آن دارایی سودمند می باشد و عملکرد قابل قبولی دارد، گفته می شود. کارشناسان مالیاتی به طور معمول یک دوره‌ استهلاک مقبول برای هر نوع دارایی مشخص می‌ کنند.
• EBITDA یا درآمدهای قبل از پرداخت بهره‌‌ی وام‌ها، مالیات و استهلاک: بررسی توانایی های یک سازمان جهت کسب سود از فعالیت‌ های تولیدی بدون تأثیرگذاری مبالغ غیر نقدی تحت تاثیر استهلاک است. البته ممکن است سازمان، استهلاک را به‌ عنوان هزینه در نظر گیرد، اما هیچ گونه پرداخت نقدی‌ در این قبیل معامله دیده نمی شود.
• EBIT یا درآمدهای قبل از پرداخت بهره‌ی وام‌ها و مالیات‌: دسته ای از محاسبات که درآمد خالص سازمان قبل از تنزل مالیات و بهره‌ های هر یک از وام‌ های پرداختی را نشان می‌ دهد. این قبیل حساب و کتاب برای تعیین نمودن میزان سوددهی یک شرکت، بسیار مفید می باشد، چرا که درآمد حاصل از فعالیت‌ ها و عملیات تولیدی را با هزینه‌ های مرتبط با آن تطبیق می دهند.

صورت سود و زیان یا صورت عملیات: در آموزش حسابداری، صورت سود و زیان با اسامی گوناگونی دیده می شود. به بعضی از آن ها صورت سود عملیات گفته می شود و به بعضی دیگر صورت درآمد حاصل از این فرآیند گفته می شود.

اکانتینگ حسابداری: ارائه نمودن همه فعالیت‌ های یک شرکت به شکل صورت‌ های مالی و گزارشات مختلف تجاری به همه سهامداران در شرکت‌ ها گوناگون را اکانتینگ حسابداری می گویند. اکانتینگ در واقع اصطلاحی می باشد که تحت عنوان اکانتینگ شناخته شده است.

تراز آزمایشی تعدیل شده: ترازنامه آزمایشی تعدیل شده در واقع به عنوان صورت مالی شناخته شده است که تحت آن، خالص سود حاصل از فعالیت‌ های یک کسب‌ و کار همراه با بدهی‌ های آن فهرست می‌گردد.

دفتر روزنامه: شرکت‌ های مختلف این وظیفه را دارند که در قالب دفترهای روزنامه، همه رخدادهای مالی خود را در طول یک سال مالی با رعایت تاریخ به روز و همراه با اسناد مرتبط، ثبت و ضبط می شوند. بر اساس قانون تجارت در کشورمان، داشتن یک دفتر روزنامه برای همه مشاغل واجب و ضروری می باشد.

اصل ثبات رویه: روش‌ های مختلف حسابداری را می‌توان برای شرکت های مختلفی استفاده کرد، که به اشکال مختلف دیده می شوند. منظور از اصل ثبات رویه این است که از یک روش خاص و مشخصی در طول زمان برای مدیریت امورات مختلف حسابداری یک شرکت استفاده شود.

ارزش اسقاط برآوردی: هر جنسی دارای عمر مفیدی می باشد، منظور از ارزش اسقاط برآوردی این است که پس از پایان یافتن عمر مفید اجناس، ارزش و بهای فروش آن چقدر می شود.

بستن حساب موقت: از دیگر اصطلاحات مهم حسابداری می باشد که در قالب آن همه اطلاعات مرتبط با نرخ درآمدها، هزینه‌ ها، بدهی‌ ها و بستانکاری‌ ها در طول یک بازه زمانی مشخص به دفاتر کل و روزنامه ها منتقل می شود.

چرخه حسابداری یا Accounting cycle: مجموعه عملیاتی می باشد که در طول آن، حسابداران صورت‌ های مالی یک واحد تجاری را برای یک دوره مشخص فراهم می‌ کنند.

پیش دریافت درآمد: یک نوع بدهی که در زمان دریافت وجوه مختلف از مشتریان پدید می آید و موجب می گردد که گیرنده وجه تعهد کند که در آینده یک سری محصولات و یا خدمات را ارائه می کند. به پیش دریافت درآمد، درآمد انتقالی نیز می گویند.

دارایی جاری یا Current assets : نوعی از دارایی می باشد که انتظار می‌ رود که در طول دوازده ماه یا یک چرخه معمولی عملیات واحدهای تجاری به وجوه نقد تبدیل، فروخته و یا مصرف شوند. دارایی‌ های جاری شامل پول نقد و دیگر حساب‌ ها با قابلیت نقدشوندگی بسیار سریع می باشند. حساب های دریافتنی، موجودی محصولات، سهام و دیگر اوراق بهاداری که در بازار خرید و فروش یافت می‌ شوند و جزوءدارایی های جاری محسوب می شوند.

نقدینگی یا Liquidity: نقدینگی در علم حسابداری به زبان ساده به معنای اندازه‌ گیری سرعت تبدیل یک قلم به وجه نقد می باشد.

حساب دائمی یا real account: حساب دائمی یا حساب حقیقی در اصل تحقق درآمد واقع نوعی حساب‌ های بدهی، دارایی و سرمایه می باشند که در پایان هر دوره بسته نمی‌ شوند.

گردش موجودی کالا یا Inventory turnover: گردش موجودی کالا در واقع نسبت ارزش تمام شده کالای فروخته شده به متوسط موجودی کالا می باشد. از طریق گردش موجودی کالا می‌ توان گفت که متوسط موجودی یک کالا، در طول یک سال چندین بار فروخته شده است.

تخفیفات فروش یا Sales Discounts: تنزل در نرخ دریافتی از یک مشتری بابت پرداخت سریع بدهی که از طرف فروشنده به عنوان انگیزه‌ ای برای سرعت بخشیدن در پرداخت برای مشتریان فراهم می گردد. یک حساب مورد نیاز برای درآمد فروش.اصل تحقق درآمد

متوسط دوره وصول مطالبات: متوسط دوره وصول مطالبات، در مقایسه با میانگین حساب‌های دریافتنی به فروش روزانه می باشد. این نسبت نشان دهنده این مسئله می باشد که متوسط مطالبات در طول چندین روز وصول می‌ گردد.

روش حذف مستقیم: یک نوع متد حسابداری برای مطالبات از بین رفته است که در آن واحدهای تجاری منتظر می مانند تا پس از سوخت حساب‌ های دریافتی آن را در دفاتر مختلف ثبت کنند.

بهره: پولی می باشد که وام‌ گیرنده بابت استفاده از پول‌ های وام‌ دهنده به او پرداخت می‌ کند را به عنوان بهره در نظر گرفته می شود و یا در توضیح دیگر، بهره همان بهای پول وام گرفته شده‌ است.

اصول اصلی حسابداری چیست؟

اصل بهای تمام شده: بر طبق این اصل، بهای تمام شده مجموعه دارایی ها و خدمات خریداری شده می بایست به بهای تمام شده واقعی خود ثبت گردند. ممکن است شرایطی پیش آید که خریدار این اعتقاد را داشته باشد که در معامله سود کرده است و مبلغ دارایی بیشتر از مبلغ پرداخت شده دارای ارزش می باشد. در کل هر مبلغ پرداختی در مبادله ملاک قرار داده می شود و بهای تمام شده معادل ارزش نقدی هر مبادله است.

اصل تطابق هزینه با درآمد: در اصل تطابق هزینه با درامد، اندازه گیری میزان سود در هر دوره نیازمند مقابله هر دوره هزینه با میزان درامدهای صرف شده در همان دوره می باشد.

اصل تحقق درآمد: در اصل تحقق درآمد بدون در نظر گرفتن زمان دریافت وجه نقد، فقط در زمان تحقق، تشخیص داده می شود.

اصل شفاف سازی حقایق: همه داده ها و اطلاعات در تصمیم گیری مدیران مالی بسیار تاثیرگذار می باشند.

فرآیند های حسابداری شامل چند مرحله می باشند؟

در واقع فرآیندهای حسابداری در طول مراحلی می باشد که در هر دوره مالی به طور مکرر، تکرار می‌ شوند. هم چنین به این مراحل، چرخه حسابداری نیز گفته می شود.

جمع آوری اطلاعات و داده‌ های مالی: تشخیص معامله تجاری، قدم پایه در چرخه حسابداری می باشد. هر واحد تجاری موظف است با توجه به راهکارهای مالی، معاملات مالی و پولی را تشخیص دهد، در نتیجه فقط آن دسته از معاملاتی که به صورت پولی انجام می شوند، بررسی و ثبت می‌ شوند.

تحلیل و ثبت اطلاعات مالی:اصل تحقق درآمد بعد از شناسایی هر تراکنش‌، قدم دوم چرخه حسابداری، تجزیه‌ و تحلیل رخدادهای مالی می باشد. در این قسمت با استفاده از داده های مالی می‌ توان هر رخداد مالی را نیز بررسی نمود.

انتقال اطلاعات از دفاتر روزنامه به دفاتر کل: بعد از ثبت نمودن رخدادهای مالی در دفاتر روزنامه، حساب‌ های خصوصی در دفتر کل ثبت می‌ گردد. این کار به صاحب کسب و کار یا حسابدار کمک می‌ کند تا باقی مانده حساب را به شکل جداگانه تسلط داشته باشد، هم چنین در هر کسب و کاری، حسابدار نقش اصلی را ایفا می کند و باید گزارشات فصلی را در اختیار سران یک شرکت قرار دهد.

گرایش های حسابداری به چند دسته تقسیم می شوند؟

انواع مختلف گرایش های حسابداری با یکدیگر تفاوت چندان زیادی ندارند و با توجه به تامین نمودن نیازهای مختلف مشاغل و کسب‌ و کارها به انجام امور مالی گوناگون، گرایش‌ های مختلفی برای حسابداری تعریف شده است و به شرح موارد ذیل می باشد که عبارت است از:

حسابداری مدیریت (Managerial Accounting): منظور از حسابداری مدیریت، ارائه نمودن گزارش های مالی یک مجموعه به مدیران صرفا برای ارتقای سیستم می باشد. تهیه و بررسی داده های مالی یک شرکت بر عهده بخش حسابداری مدیریت می باشد.

حسابداری اجتماعی (Social Accounting): گرایش ویژه ای از حسابداری است که مسئولیت بررسی تاثیر عملکرد یک کسب‌ و کار بر جامعه را عهده دار است. در این سبک از علم حسابداری، تمرکز اصلی بر رفتار‌های یک کسب‌ و کار می باشد.

حسابداری مالیاتی (Tax Accounting): تمرکز این سبک از گرایش حسابداری بر روی مالیات می باشد و هدف اصلی آن شفاف سازی در محاسبات و کاهش نرخ بدهی مالیاتی می باشد.

کلام آخر

در این قسمت از مقاله به توضیح مهم ترین اصطلاحات حسابداری که هر حسابداری باید بداند پرداختیم و تمام تلاش خود را کردیم که بخشی مختصری از اصطلاحات حسابداری را شرح دهیم، هم چنین از همه شما عزیزان تشکر می کنم که تا پایان مقاله همراه ما بودید و خواهشمندم نظرات خود را برایمان کامنت کنید.

پژوهش

1- فرض تفکیک شخصیت:
واحد تجاری را باید به عنوان یک شخصیت مستقل از صاحب یا صاحبان آن در نظر گرفت.
2-فرض تداوم یا استمرار فعالیت:
این فرض حاکی از این است که واحد تجاری عملیات خود را در آینده قابل پیش بینی ادامه خواهد داد.
3-فرض واحد اندازه گیری:
در گزارشگری مالی رویدادها و فعالیتهای مالی واحد تجاری برحسب پول اندازه گیری و بیان می شود.
4-فرض دوره مالی:
رویدادها، عملیات و فعالیتهای مالی یک واحد تجاری در طول عمر آن به طور مستمر و عموما با روندی متعادل واقع می شود. اما به علت محدودیت تقویمی، تغییرات ناشی از رویدادها و فعالیتهای مالی واحد تجاری ناگزیر باید به یک رشته دوره های زمانی کوتاه (سال مالی) تخصیص یابد. که این جدا سازی را اصطلاحا فرض دوره مالی می نامند.
5-فرض تعهدی:
فرض تعهدی حاکی از این است که در حسابداری باید درآمدها به محض تحقق و هزینه ها به محض تحمل و بدون توجه به دریافت و پرداخت وجه نقد مربوط شناسایی شود.
ب – اصول حسابداری:
1-اصل بهای تمام شده :
اصل بهای تمام شده مبتنی براین واقعیت است که هر مبادله، ارزش متعارف آنچه که واگذار می شود فراهم کننده مبانی و شواهد قابل اتکا در مورد ارزش متعارف چیزی است که تحصیل می شود.
2-اصل تحقق درآمد:
طبق این اصل، درآمد غالبا هنگامی شناسایی می گردد که هر دو شرط زیر تامین شده باشد:
اول – فرآیند کسب سود کامل شده یا بطور عمده تکمیل شده باشد.
دوم – مبادله یا داد و ستدی واقع شده باشد.
3-اصل تطابق اصل تحقق درآمد هزینه با درآمد:
این اصل بر فرآیند اندازه گیری سود تمرکز دارد و مفهوم آن این است که بعد از اندازه گیری درآمد دوره، هزینه های انجام شده به منظور تحصیل درآمد نیز باید برای همان دوره تعیین وبا درآمد همان دوره مقابله شود تا سود خالص دوره مشخص گردد.
4-اصل افشاء:
اصل افشاء ایجاب می کند که کلیه واقعیتهای با اهمیت مربوط به رویدادها و فعالیتهای مالی واحدهای تجاری به شکل مناسب و کامل گزارش شود.
پ – میثاقها یا اصول محدود کننده:
1-فزونی منافع بر مخارج:
مخارج تهیه و گزارش اطلاعات حسابداری نباید بر منافع متصور از بکار گیری اطلاعات مزبور فزونی داشته باشد.
2-اهمیت:
در مورد مبالغ و اقلامی که بنا به وضعیت، محیط و عملکرد واحد تجاری غیر عمده و ناچیز محسوب می شوند، می توان از بکار گیری صحیح ترین روشها از لحاظ تئوریک خودداری کرد و در عوض روشهایی بکار گرفت که مقرون به صرفه، عملی و متناسب باشد.
3-خصوصیات صنعت:
از آنجایی که حسابداری بر سودمندی اطلاعات و رجحان محتوا برشکل رویدادها و وقایع تاکید دارد، خصوصیات و رویه های عملکرد در صنایع مختلف ممکن است استثنائات خاصی را در مورد بکارگیری اصول و رویه ها توجیه کند.
4-محافظه کاری:
در وضعیتهایی که روشهای حسابداری متفاوت و جایگزین با مناسبتهای همسان وجود دارد یا به عبارت دیگر، هر گاه در مورد یک رویداد یا وضعیت معین، اعمال روشها و تکنیکهای متفاوت اندازه گیری با پشتوانه منطقی و منطبق با اصول پذیرفته شده حسابداری، امکان پذیر است، محافظه کاری ایجاب می کند که روش یا تکنیکی انتخاب و اعمال شود که دارای حداقل اثر مساعد برسود خالص و جمع دارایی ها در دوره جاری باشد.

مبانی حسابداری دولتی چیست؟

به انتخاب زمان شناسایی و ثبت درآمد و هزینه در دفاتر حسابداری مبانی حسابداری گویند ، و یا به عبارت دیگر مبانی حسابداری یعنی اینکه چه زمانی درآمد و هزینه را شناسایی و در دفتر روزنامه ثبت نماییم.

انواع مبانی حسابداری دولتی :

1 – مبنای نقدی کامل :

در این مبنا که بر طبق قانون محاسبات عمومی کشور دستگاه های دولتی باید درآمدهای خود را بر طبق آن شناسایی و در دفاتر ثبت کنند . درآمد زمانی شناسایی و در دفاتر ثبت میشود که وصول شود ، لذا در این مبنا حساب های دریافتنی و پیش دریافت وجود ندارد .

همچنین در این مبنا هزینه نیز زمانی شناسایی و در دفاتر ثبت میشود که پرداخت شود ، لذا در این مبنا حساب های پرداختنی و پیش پرداخت نیز وجود ندارد . در این مبنا درآمدهای تحقق یافته و وصول نشده و همچنین هزینه های وقوع یافته و پرداخت نشده ثبت نمیشوند .

حسن این مبنا آسان بودن زمان شناسایی درآمد و هزینه میباشد . عیب این مبنا این است که چنانچه قسمتی از درآمدهای سال قبل به همراه درآمدهای سال جاری و همچنین قسمتی از درآمدهای سال آتی در این دوره مالی وصول شوند ، تماماً به عنوان درآمد این دوره مالی شناسایی و در دفاتر ثبت میشوند .

این وضعیت در رابطه با هزینه ها نیز وجود دارد ، و باعث میشود درآمدها و هزینه های دوره مالی به طور واقعی شناسایی و ثبت نشوند . در نتیجه سود و زیانی که طبق این مبنا محاسبه میشود ، سود و زیان واقعی آن دوره مالی را گزارش نمیکند .

به خاطر این موضوع اصل تحقق درآمد و اصل تطابق هزینه با درآمد نیز در این مبنا رعایت نمیشود .

2 – مبنای تعهدی کامل :

در این مبنا درآمدها زمانیکه تحصیل میشوند و یا تحقق می یابند ، مورد شناسایی قرار گرفته و در دفاتر حسابداری منعکس میشوند . در این مبنا زمان تحصیل و یا تحقق درآمد هنگامی است که درآمد به صورت قطعی تشخیص داده میشود ، و یا بر اثر ارائه خدمات حاصل میگردد . لذا زمان وصول وجه در این مبنا مورد توجه قرار نمیگیرد .

در این مبنا هزینه ها نیز زمانی شناسایی و در دفاتر ثبت میشوند که ایجاد یا تحمل شده باشند ، به بیان دیگر زمانیکه کالایی تحویل میگردد و یا خدمتی انجام میشود برای موسسه معادل بهای تمام شده کالای تحویلی یا خدمت انجام یافته بدهی قابل پرداخت ایجاد میشود .

مبنا فوق بر طبق استانداردهای پذیرفته شده حسابداری مالی باید برای گزارشگری برون سازمانی مورد استفاده قرار گیرد. در این مبنا بر خلاف مبنای قبل اولا ، سود و زیانی که محاسبه میشود ، سود و زیان واقعی آن دوره مالی میباشد و ثانیا ، بر خلاف مبنای قبل در این مبنا حساب های دریافتنی و پرداختنی و پیش دریافت و پیش پرداخت نیز وجود دارد.

3 – مبنای نیمه تعهدی :

در این مبنا درآمد زمانی شناسایی و ثبت میشود که وصول شود ، همانند مبنای نقدی کامل و هزینه اصل تحقق درآمد نیز زمانی شناسایی و ثبت میشود که وقوع یافته باشد ، همانند مبنای تعهدی کامل .

لذا در این مبنا حساب های دریافتنی و پیش دریافت وجود ندارد ، ولی حساب های پرداختنی و پیش پرداخت وجود دارد . این مبنا مبتنی بر مفهوم محافظه کاری در حسابداری میباشد ، زیرا درآمد تا زمانیکه وصول نشود شناسایی و ثبت نمیشود ، ولی هزینه ها به محض وقوع شناسایی و ثبت میشوند .

حسن این مبنا آسان بودن زمان شناسایی درآمد و ثبت واقعی هزینه ها میباشد ، ولی عیب این مبنا عدم ثبت واقعی درآمد و عدم رعایت اصل تحقق درآمد میباشد.

4 – مبنای نقدی تعدیل شده :

در این مبنا که بر طبق قانون محاسبات عمومی کشور دستگاه های دولتی باید هزینه های خود را بر طبق آن شناسایی و در دفاتر ثبت کنند.

درآمد زمانی شناسایی و در دفاتر ثبت میشود که وصول شود ، همانند مبنای نقدی ولی هزینه زمانی شناسایی و ثبت میشود که دو شرط زیر با هم برقرار باشد :

شرط اول ( لازم ) :ایجاد تعهد، یعنی کالا و خدمات را دریافت کرده باشیم .

شرط دوم (کافی ) : پرداخت وجه به صورت قطعی.

در این مبنا چنانچه تعهد انجام شده باشد ولی پرداخت وجه صورت نگرفته باشد ، هیچگونه ثبتی در دفاتر صادر نمیشود .

ولی چنانچه پرداخت وجه صورت گرفته باشد ، ولی تعهدی انجام نشده باشد ، تحت عنوان پیش پرداخت ثبت می شود . لذا در این مبنا حساب دریافتنی و حساب پرداختنی و پیش دریافت وجود ندارد .

حسن این مبنا آسان بودن زمان شناسایی درآمد و تا حدودی هزینه و ثبت واقعی هزینه تا حدودی میباشد.

عیب این مبنا عدم ثبت واقعی درآمد و عدم رعایت اصل تحقق درآمد و تطابق هزینه با درآمد میباشد.

5 – مبنای تعهدی تعدیل شده :

در این مبنا هزینه ها هنگام ایجاد یا تحمل شناسایی و در دفاتر ثبت میشوند ، به همان ترتیبی که در مبنای تعهدی کامل و نیمه تعهدی عمل میشد .

اما درآمدها براساس ماهیت آنها به دو گروه زیر تقسیم میشوند:

1 – یک گروه درآمد هایی هستند که قابل اندازه گیری بوده و در عین حال در دسترس میباشند و لذا در مدت کوتاهی پس از تشخیص حداکثر 60 روز آینده وصول خواهند شد . این قبیل درآمدها با استفاده از مبنای تعهدی شناسایی و ثبت میشوند.

2 – گروه دیگر از درآمدها فاقد ویژگی های فوق بوده و لذا اندازه گیری و تشخیص آنها مشکل و در عمل غیر ممکن میباشد و یا وصول آنها پس از تشخیص در طول دوره مالی و یا مدت کوتاهی بعد از دوره مالی امکان پذیر نمیباشد .

این قبیل درآمدها با استفاده از مبنای نقدی شناسایی و در دفاتر ثبت میشوند . حسن این مبنا ثبت واقعی هزینه ها و تا حدودی درآمدها میباشد. عیب این مبنا عدم ثبت کامل درآمدها میباشد، زیرا در این مبنا درآمدهای که تردید در وصول آنها باشد، ثبت نمیشوند.

اصل تطابق هزینه با درآمد و صورت سود و زیان

در این بخش از واژه نامه حسابداری، ابتدا با اصل تطابق هزینه و درآمد، که طبق آن شرکت‌ها هزینه‌های خود را همزمان با درآمدهای خود گزارش می‌کنند، مثالی از آن و مزایا و چالش های مرتبط با این اصل آشنا خواهید شد. سپس به بررسی صورت سود و زیان، ساختار آن و نمونه‌ای از آن می‌پردازیم.

اصل تطابق هزینه با درآمد چیست؟

اصل تطابق هزینه با درآمد یک مفهوم حسابداری است که طبق آن شرکت‌ها هزینه‌های خود را همزمان با درآمدهای خود گزارش می‌کنند. درآمدها و هزینه‌ها در صورت سود و زیان برای یک دوره (مثلا یک سال، سه ماه یا یک ماه) به هم مرتبط هستند.

هزینه

مثالی از اصل تطابق هزینه با درآمد

فرض کنید که یک شرکت در طی سال مالی به کارمندان خود پاداش سالانه پرداخت می‌کند. سیاست موجود بر این است که ۵ درصد از درآمد تولیدشده در طول سال پرداخت شود که این مبلغ در ماه فوریه سال بعد پرداخت می‌شود.

درآمد این شرکت در سال ۲۰۱۸، ۱۰۰ میلیون دلار است؛ بنابراین، این شرکت در ماه فوریه سال ۲۰۱۹ به کارمندان خود مبلغ ۵ میلیون دلار به عنوان پاداش خواهد داد.

با اینکه این پاداش تا سال آینده پرداخت نمی‌شود، اما اصل تطابق هزینه با درآمد حکم می‌کند که این هزینه باید به عنوان هزینه‌ای ۵ میلیون دلاری در صورت سود و زیان سال ۲۰۱۸ ثبت شود.

پاداش پرداختنی ۵ اصل تحقق درآمد میلیون دلاری در پایان سال ۲۰۱۸ به ترازنامه اضافه شده و پول نقد از حالتی که این مبلغ پرداخت شده باشد، ۵ میلیون دلار بیشتر خواهد بود؛ بنابراین، ترازنامه به ایجاد توازن ادامه می‌دهد.

وقتی که این پاداش در ماه فوریه سال ۲۰۱۹ پرداخت شود، هیچ تاثیری بر صورت سود و زیان نخواهد داشت. مانده نقدی در ترازنامه و حساب‌های پرداختنی مانده نیز به میزان ۵ میلیون دلار کاهش یافته و ترازنامه به ایجاد توازن ادامه می‌دهد.

درآمد

مزایای اصل تطابق هزینه با درآمد

اصل تطابق هزینه با درآمد بخشی از سیستم حسابداری تعهدی بوده و تصویری دقیق‌ از عملیات شرکت در صورت سود و زیان آن را نشان می‌دهد.

سرمایه‌گذاران معمولا می‌خواهند صورت سود و زیان ‌هنجار و بی‌اشکالی را ببینند که در آن درآمدها و هزینه‌ها به هم مرتبط هستند. سرمایه‌گذاران با ارتباط دادن این‌ دو (درآمد و سرمایه) به یکدیگر، درک بهتری از شرایط اقتصادی تجارت پیدا می‌کنند.

با این حال، باید به این موضوع اشاره کرد که مهم است صورت گردش وجوه همراه با صورت سود و زیان بررسی شود. اگر در مثال بالا، شرکت تعهد حساب پرداختنی بیشتری را در ماه فوریه گزارش می‌کرد، پول نقد کافی برای انجام این پرداخت در دست نبود. به این دلیل، سرمایه‌گذاران به مانده نقدی و زمان‌بندی گردش وجوه بسیار توجه می‌کنند.

چالش‌های مرتبط با اصل تطابق هزینه با درآمد

این اصل هنگامی خوب کار می‌کند که به آسانی بتوان درآمدها و هزینه‌ها را از طریق رابطه‌ی علت و معلولی به هم ارتباط داد. گاهی اوقات این ارتباط واضح نبوده و باید از روشی سیستماتیک استفاده شود.

برای مثال، فرض کنید که یک شرکت تصمیم به ساخت مرکز کار جدیدی داشته و معتقد است که این مرکز جدید باعث افزایش بازدهی کارمندان می‌شود. از آن جایی که هیچ راهی برای اندازه‌گیری سریع زمان‌بندی و تاثیر مرکز جدید بر درآمد وجود ندارد، شرکت عمر مفید فضای مرکز جدید (بر اساس سال) را گرفته و کل هزینه‌ی آن سال‌ها را کم می‌کند.

برای مثال، اگر هزینه‌ی ساخت این شرکت ۱۰ میلیون دلار بوده و پیش‌بینی شود که شرکت ده سال دوام می‌آورد، در این صورت شرکت برای هر سال از این ده سال ۱ میلیون دلار را به هزینه‌های استهلاک به روش خط مستقیم اختصاص می‌دهد. وجود این هزینه به تولید یا عدم‌تولید درآمد وابسته نیست.

مثالی دیگر از این مورد این است که اگر یک شرکت برای بازاریابی آنلاین خود ۱ میلیون دلار هزینه کند،‌ آنگاه نمی‌تواند زمان‌بندی درآمدهای تولیدشده را به دقت بررسی و دنبال کند؛ زیرا ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها طول بکشد تا مشتریان خریدی را انجام دهند. در چنین موردی، هزینه‌ی بازاریابی در زمان دریافت درآمدها مشخص نمی‌شود، بلکه در طول دوران نمایش تبلیغات در صورت سود و زیان ظاهر می‌شود.

صورت سود و زیان (P&L) چیست؟

صورت سود و زیان (P&L) گزارشی مالی‌ است که خلاصه‌ای از درآمد‌ها، هزینه‌ها و سودها/زیان‌های یک شرکت از دوره‌ای معین را در اختیار ما می‌گذارد. صورت سود و زیان، توان یک شرکت در ایجاد فروش، مدیریت هزینه‌ها و کسب سود را نشان می‌دهد. این صورت بر اساس اصول حسابداری تشکیل شده که شامل اصل شناخت درآمد، اصل تطابق هزینه با درآمد و اصول تعهدی شده و درنتیجه با صورت گردش وجوه فرق دارد.

ساختار صورت سود و زیان

صورت سود و زیان یک شرکت برای یک دوره از زمان، معمولا یک ماه، سه ماه یا یک سال مالی، نشان داده می‌شود.

اصلی‌ترین موارد موجود در صورت سود و زیان موارد زیر هستند:

• درآمد (یا فروش)
• قیمت اجناس فروخته‌شده (یا قیمت فروش)
• هزینه‌های فروش، کلی و ادارای (SG&A)
• بازاریابی و تبلیغات
• فناوری
• هزینه بهره
• مالیات
• درآمد خالص

مثالی از صورت سود و زیان

مثالی از صورت سود و زیان سال ۲۰۱۶ شرکت آمازون را در زیر مشاهده می‌کنید؛ این شرکت نام صورت سود و زیان تلفیقی را بر این صورت گذاشته است.

منبع: گزارش سالانه شرکت آمازون

با نگاه به مثال بالا می‌بینیم که شرکت آمازون در سال ۲۰۱۴ زیانی ۲۴۱ میلیون دلاری، در سال ۲۰۱۵ سودی ۵۹۶ دلاری و در سال ۲۰۱۶ نیز سودی ۳.۲ میلیارد دلاری را ثبت کرده است.

آمازون درآمد کل خود را به دو بخش فروش محصولات و فروش سرویس تقسیم‌بندی کرده است. هزینه‌های عملیاتی این شرکت شامل هزینه فروش، اجرا، بازاریابی، فناوری، کلی و اداری (G&A) و دیگر هزینه‌ها می‌شود. در این صورت سود و زیان، شرکت از سودهای عملیاتی، که از آن به سود قبل از بهره و مالیات (EBIT) نیز یاد می‌شود، جمع جزئی در اختیار ما قرار داده است.

هزینه بهره و مالیات نیز در زیر آن کسر شده‌اند تا در نهایت به سود یا زیان خالص برای این دوره برسیم.