سود فروش دارایی

ممنون خانم حسابدار، خیلی کار آمد بود، همیشه موفق و شاد و سربلند باشید.

ارزش گذاری به روش ارزش‌ جایگزینی سهام

ارزش جایگزینی یا Replacement Value به مخارجی می‌گویند که باید برای ساخت یا خرید یک دارایی کاملاً مشابه با دارایی فعلی پرداخته شود. شرکت از طریق فروش دارایی‌های خود می‌تواند سود غیرعملیاتی را شناسایی کند؛ این سود به روند اصلی فعالیت شرکت مرتبط نمی‌باشد. برای محاسبه ارزش جایگزینی سهام شرکت‌ها، تمام هزینه‌های تأسیس مجدد شرکت تا شرایط کنونی آن محاسبه می‌شود و بر تعداد سهام منتشره تقسیم ‌می‌گردد. لازم به ذکر است دارایی‌هایی مثل زمین و املاک قیمت روز آن در محاسبه لحاظ خواهد شد.

مهم‌ترین روش‌های ارزش‌گذاری سهام

- ارزش‌گذاری بر اساس نسبت P/E
- ارزش‌گذاری بر اساس تنزیل جریان‌های نقدی
- ارزش‌گذاری بر اساس خالص ارزش دارایی‌ها
- ارزش جایگزینی به ازای هر سهم

در ترازنامه، ارزش دفتری دارایی‌ها نمی‌‌تواند قابلیت اطمینان بالایی داشته باشد به همین دلیل تحلیل‌گران از ارزش جایگزینی در محاسبات خود استفاده می‌کنند. ابتدا دارایی‌های ثابت شرکت (مثل ماشین آلات و تجهیزات) سپس دارایی‌های نامشهود شرکت (مثل امتیازات آب و برق و غیره) مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. هرچه سابقه فعالیت شرکتی بیشتر باشد، ارزش جایگزینی آن نیز بیشتر خواهد بود. بسیاری از شرکت‌های بزرگ ارزش جایگزینی آن‌ها تا چندین برابر ارزش بازاری آن‌ها است؛ زیرا در طی سال‌ها فعالیت ارزش دارایی‌های جاری و غیرجاری آن‌ها در اثر تورم افزایش یافته است.

تصمیم‌گیری براساس ارزش جایگزینی

سرمایه‌گذاران به هنگام تحلیل جهت خرید سهام باید به ارزش جایگزینی ارائه شده توجه نمایند و این ارزش را در کنار موارد دیگری از جمله نسبت‌های مالی مورد ارزیابی قرار دهند. این کار توجه به "اصل تداوم فعالیت" در شرکت است. اصل تداوم به معنی ادامه‌دار بودن فعالیت شرکت تا بی‌نهایت می‌باشد.

برخی از معایب روش ارزیابی جایگزینی در مقایسه با روش دفتری

- این ارزش فاقد جنبه واقعی است و در جایی ثبت نمی‌گردد.
- در محاسبه این ارزش برخی از دارایی‌ها مانند دارایی‌های نامشهود لحاظ نمی‌شود.
- این روش ارزیابی، به بازدهی و سودآوری شرکت توجهی ندارد.
- استفاده از روش ارزیابی جایگزینی، هزینه بالایی دارد.

نحوه محاسبه ارزش جایگزینی هر سهم

مراحل محاسبه ارزش جایگزینی هر سهم به صورت زیر است:

1) ارزیابی دارایی‌های ثابت مثل ماشین آلات و تجهیزات و غیره بر مبنای ارزش روز.
2) ارزیابی دارایی‌های جاری مثل مطالبات، اقلام ذخیره مالیاتی و غیره بر مبنای ارزش روز.

جهت محاسبه حقوق صاحبان سهام، پس از ارزیابی‌های ذکر شده و جایگزین کردن مقادیر آن در ترازنامه، بدهی‌‌ها از دارایی‌‌ها کسر می‌گردد. با تقسیم عدد به دست آمده بر تعداد سهام منتشر شده، ارزش جایگزینی به ازای هر سهم محاسبه می‌شود.

شیوه دیگر جهت محاسبه ارزش جایگزینی برابر است با ارزش تاریخی به ‌اضافه هر نوع سود حاصل از نگهداری دارایی؛ سود حاصل از نگهداری دارایی‌ها، تفاوت میان ارزش تاریخی دارایی‌‌ها و ارزش روز آن‌ها در پایان دوره است. سود در روش جایگزینی، شامل سود عملیاتی و سود حاصل از نگهداری دارایی‌ها است. این سود می‌تواند تحقق‌یافته یا تحقق‌نیافته باشد؛ اما اگر ارزیابی سهام بر مبنای تاریخی آن‌ها انجام شود، سود عملیاتی، حاصل تفاوت درآمدها و هزینه‌های دوره است.

مزایای ارزش جایگزینی

- امکان تمایز قایل شدن بین سود عملیاتی و سود نگه‌داری از دارایی‌ها برای تحلیل‌گران
- ارائه اطلاعات مفیدتر در خصوص عملکرد آینده شرکت
- برای مقایسه با فروش جاری قابلیت قیاس منطقی‌تری نسبت به ارزش تاریخی دارد.

کسانی که تمایل به تاسیس شرکت دارند، استفاده از روش جایگزینی می‌تواند برای آن‌ها مفید باشد. آن‌ها با محاسبه دارایی‌های فعلی شرکت ارزیابی می‌کنند که آیا تاسیس شرکت از لحاظ مالی می‌تواند مقرون به صرفه باشد. هم‌چنین متوجه خواهند شد که آیا می‌توانند با شرکت‌های فعلی رقابت کنند یا توان رقابت ندارند.

سود و زیان تحقق یافته و تحقق نیافته چیست?

هنگام خرید و فروش دارایی‌ها برای کسب سود و درآمد، برای سرمایه‌گذاران بسیار مهم است که بین سود تحقق یافته و سود محقق نشده یا به اصطلاح “سود کاغذی” تفاوت قائل شوند.

تا زمانی که یک دارایی به پول فیات نقد نشود، هر تغییری در ارزش قیمتی آن محقق نشده یا “روی کاغذ” است. تنها زمانی که دارایی فروخته می‌شود، ضرر یا سود ناشی از آن تحقق پیدا می‌کند.

سود یا زیان تحقق نیافته یا «کاغذی» سود یا ضرری شفاهی است که در تراز مالی وجود دارد و ناشی از سرمایه‌گذاری بر روی یک دارایی است که هنوز به صورت نقد فروخته نشده است.

سود یا زیان تحقق یافته زمانی رخ می‌دهد که یک سرمایه‌گذاری در واقع به قیمتی بالاتر یا کمتر از جایی که خریداری شده فروخته و نقد شود.

محاسبه سود و زیان تحقق‌یافته در اهداف مالیاتی متفاوت است.

سود و زیان تحقق یافته Realized Profits & loss

سود واقعی یا تحقق یافته، چیزی است که پس از فروش دارایی نگه می‌دارید. نکته کلیدی در اینجا این است که شما دارایی خود را فروخته‌اید، سود را خارج کرده‌اید و به اصلاح آن را “تحقق” می‌کنید. به عنوان مثال، اگر یک ارز را با قیمت 100 دلار به ازای هر توکن خریداری کرده و سپس آن را به قیمت 50 دلار به ازای هر توکن بفروشید، 50 دلار ضرر قطعی به ازای هر توکن خواهید داشت.

به بیان ساده، سودهای تحقق یافته سودهایی هستند که به پول نقد تبدیل شده‌اند. برای این‌که بتوانید از سرمایه‌گذاری که انجام داده‌اید سود کسب کنید، باید دارایی خود را به پول نقد تبدیل کنید به عنوان مثال، اگر در بازار سهام شما مالک 1000 سهم مشترک از یک شرکت باشید و شرکت سود نقدی 0.50 دلاری به ازای هر سهم صادر کند، از سرمایه‌گذاری خود به سود 500 دلاری خواهید رسید. این یک سود واقعی است زیرا شما پول نقد واقعی را دریافت کرده‌اید که به دلیل تغییرات قیمتی در بازار نمی‌توان آن را از دست داد.

بیاید این مثال را در دنیای ارزهای دیجیتال نیز مطرح کنیم فرض کنید شما 1000 توکن SOL سولانا را با قیمت 30 دلار خریداری کرده‌اید در مجموع 30.000 دلار برای این سرمایه‌گذاری هزینه کردید، پس از گذشت مدتی قیمت توکن سولانا به 35 دلار می‌رسد و شما تصمیم به فروش و نقد کردن دارایی خود می‌کنید، 35.000 دلار ارزش دارایی نقد شده شما است که سود تحقق یافته شما 5000 دلار می‌باشد.

سود و زیان تحقق نیافته (کاغذی) Unrealized (Paper) Profits & Loss

حال، فرض کنید که با رسیدن قیمت ارز سولانا به 35 دلار شما تصمیم به فروش آن نگرفته‌اید و قیمت منصفانه فروش دارایی خود را 40 دلار می‌دانید. تا اینجای معامله شما سود 5000 دلاری به صورت تحقق نیافته یا اصطلاحا روی کاغذ کسب کرده‌اید که هر لحظه احتمال افزایش بیشتر یا کاهش سود دارایی شما وجود دارد.

از سوی دیگر، چون سود خود را نقد نکرده‌اید، ملزم به مطالبه سود به عنوان درآمد نیستید. در کشور‌هایی که قانون مالیاتی سفت و سختی دارند این روش یکی از بهترین راه‌ها برای دور زدن مالیات بر سود و درآمد است به این صورت که، با نگه داشتن دارایی خود به جای فروش، به طور بالقوه می‌توانید هزینه مشمول مالیات را برای یک سال (یا چندین سال) به تعویق بیندازید.

سودهای محقق نشده یا سودهای کاغذی، سودهایی هستند که شما فقط روی کاغذ دارید زیرا هنوز دارایی را در اختیار دارید. این سودها هر لحظه با افزایش یا کاهش قیمت اصلی دارایی کم و زیاد می‌شوند.

به عنوان مثال، اگر یک ارز را با قیمت 100 دلار به ازای هر توکن خریداری کرده باشید و همچنان مالک آن باشید و ارزش آن به قیمت روز 50 دلار به ازای هر توکن باشد، در این صورت ضرر یا ضرر کاغذی 50 دلاری به ازای هر توکن خواهید داشت. این ضرر محقق نشده و در هر روز که دارایی را در اختیار دارید با افزایش ارزش قیمت می‌تواند جبران شود این ضرر تنها در صورتی محقق می شود که شما دارایی خود را بفروشید و آن را نقد کنید.

یادداشت های آقای حسابدار و خانم بانکدار

برای اینکه بفهمیم سود ناویژه و سود ویژه چه تفاوتی دارن اول تعریفشون میکنیم:

سود ناویژه یا سود ناخالص وقتی به دست میاد که قیمت تمام شده کالای فروش رفته رو از فروش کالا کم کنیم .

سود ویژه یا سود خالص وقتی به دست میاد که از سود ناوِیژه یا ناخالص ، هزینه های مختلف اداری و سایر هزینه های مالی رو ازش کسر کنیم .

سود ناویژه (سود ناخالص) = مبلغ حاصل از فروش کالا ــ قیمت تمام شده کالای فروش رفته

سود ویژه (سود خالص)= سود ناویژه (سود ناخالص) ـــ

تفاوت سود ویژه و ناویژه توی کم کردن هزینه هاست .

داریوش یکشنبه 22 دی 1398 ساعت 15:44

لطفا از این مطالب که ساده شده و عالی است
مثال و ویدئو هم بزارین
با تشکر

سمیه چهارشنبه 17 مهر 1398 ساعت 02:14

سلام
مرسی بابت مطلبتون

زیبا سه‌شنبه 31 اردیبهشت 1398 ساعت 13:20

امین چهارشنبه 22 اسفند 1397 ساعت 14:29

ممنون خیلی خوب توضیح دادید

علی سه‌شنبه 2 بهمن 1397 ساعت 10:01

سلام.باعرض احترام وارادت.مطالب ونظرات فوق مفید واقع شدند.

احمدی دوشنبه 17 دی 1397 ساعت 16:55 http://www.nikatiss.com

ممنون استفاده کردم
یا علی

saeed شنبه 21 مرداد 1396 ساعت 19:49

از روی تراز نامه میشه فهمید شرکت سود اوره؟

بر میگردم به اون قستمی که صورت های مالی رو تجزیه و تحلیل میکردیم و نسبت کارکرد فعالیت اصلی شرکت رو با فعالیت های غیر اصلی شرکت می سنجیدیم . میگفتیم شرکتی که داراییش رو بفروشه و از فروش دارایی سود به دست بیاره سودش عملیاتی نیست! یک ور همین حرف من دارایی هست دارایی کجاست ؟ تو ترازنامه ی شرکت نمایش داده میشه درسته ؟؟؟

یا اینکه بدهیش به مشتری هاش اگر زیاد باشه یا اینکه نسبت به سال قبل بدهی هاش کمتر باشه و درآمدش از حاصل کارکردش زیاد تر باشه یعنی انقدر شرکت خوب کار کرده که تونسته بدهی هاش رو بده و تازه درآمد عملیاتی خوبی داشته باشه ً! بدهی ها جاش ترازنامه است درسته ؟

تراز نامه یکی از صورت های مالی شرکت برای ارزیابی عملکرد شرکت هاست ، عملکرد شرکت ها هم سود یا زیان داره .
موفق باشید :)

طاهره آرشی یکشنبه 22 اسفند 1395 ساعت 15:42

متشکرم استفاده کردیم

ساناز دوشنبه 22 آذر 1395 ساعت 09:45

مرسی مفید واقع شد

رامین شنبه 15 آبان 1395 ساعت 19:07

ممنونم استفاده کردم قلب:

حمید یکشنبه 11 بهمن 1394 ساعت 19:01

تو مواردی که از سود ناویژه کم میکنیم تا به سود ویژه سود فروش دارایی برسیم خرید تجهیزات هم محسوب میشه

تجهیزات جز دارایی شرکته نه هزینه ها!
چیزی که از سود ناویژه کم میشه هزینه هاست .

امیر سه‌شنبه 10 آذر 1394 ساعت 17:52 http://amirkh.blog.ir

ممنون خانم حسابدار، خیلی کار آمد بود، همیشه موفق و شاد و سربلند باشید.

موفق باشید

فاطمه دوشنبه 4 خرداد 1394 ساعت 16:27

مرسی خیلی خوب بود ولی تعریف سود ناویژه واسم گنگ بود

میثم یکشنبه 20 اردیبهشت 1394 ساعت 16:17

سلام دم شما گرم

محمد چهارشنبه 16 اردیبهشت 1394 ساعت 08:06

کل ارزش شرکت برای سرمایه‌گذاران از چه بخش‌هایی تشکیل شده است?تمایز بین آنها را به صورت خلاصه بیان نمایید.?

سلام
خوب من اینطوری می تونم جواب بدم . اگر میخواهید ببینید شرکتی برای سرمایه گذاری تو چه وضعیتی هست ، باید صورت ها ی مالی اون رو بررسی کنید . بررسی شرکت از دو بخش انجام میشه یکی مربوط به وضعیت کنونی شرکت ، و دومی مربوط به فعالیت آتی شرکت هست. که توی حسابداری بهش تحلیل افقی و عمودی هم میگن.
چیزهایی که در نظر گرفته میشه میزان دارایی ، فروش دارایی ، گردش وجه نقد ، میزان بدهی ، سرمایه گذاری در شرکت های دیگه هست .
نکته ای که بایستی بهش توجه کرد اینه که میزان درآمد و سود شرکت باید از راه فعالیت اصلی شرکت باشه نه از راه سرمایه گذاری ، افزایش وجه نقد از میزان فروش باشه نه از راه فروش دارایی و اینکه چقدر تونسته به تعهدات خودش عمل کنه . اینها معمولا از صورتهای سال آخر و ماقبل استخراج میشه .
تحلیل دیگه از راه نسبت های سود هست ، فرضا فروش و بهای تمام شده ، اگر بهای تمام شده بالا تر بره و فروش در یک سطح باشه مشخصا سود کم تره .

امیدوارم در حد توانم قابل فهم جواب داده باشم.
موفق باشید

محمدرضا دوشنبه 24 فروردین 1394 ساعت 23:46

با سلام و تشکر بابت مطلبتون .
یه سوال داشتم :
منظور از سود ناویژه فروش چیست ؟

سلام.
توضیح پست جواب سوال شماست .
به کلمه ی فروش در توضیح دقت کنید.

فاطمه سه‌شنبه 23 دی 1393 ساعت 23:16

سلام.ممنون ب دردم خورد

خواهش میکنم

آشنایی با صورت سود و زیان

یکی از صورت‌های مالی پرکاربرد در تحلیل بنیادی، صورت سود و زیان است. با بررسی صورت سود و زیان (Profit and Lost Statement) می‌توان از عملکرد و انعطاف‌پذیری مالی واحد تجاری با خبر شد.

عملکرد مالی یک واحد تجاری نشان دهنده‌ی میزان بازدهی است، که آن واحد توانسته از طریق منابع تحت کنترلش ایجاد کند. همان‌طور که در مقالات پیشین گفته شد، توانایی واحد تجاری در پاسخ به رویدادهای (فرصت‌ها یا تهدیدها) غیر‌منتظره انعطاف‌پذیری مالی آن واحد را نشان می‌دهد. یعنی اگر یک واحد تجاری بتواند جریان‌های نقد ورودی یا خروجی خود را به‌گونه‌ای تنظیم کند که در مواقع ضروری، بتواند فوری نسبت به اتفاقات غیر‌منتظره واکنش نشان دهد، می‌توان گفت که این واحد انعطاف‌پذیری مالی خوبی دارد. برای آگاه شدن از عملکرد و انعطاف‌پذیری مالی یک شرکت، می‌توان از صورت سود و زیان در کنار سایر صورت‌های مالی استفاده کرد. این صورت مالی را نیز همانند سایر صورت‌های مالی می‌توان در سایت کدال یافت. در ادامه به معرفی صورت سود و زیان و اجزای آن می‌پردازیم.

صورت سود و زیان چیست؟

صورت سود و زیان گزارشی از عملکرد یک واحد تجاری طی یک دوره مالی است. این گزارش می‌تواند 3 ماهه، 6 ماهه و یا یک ساله باشد. صورت حساب سود و زیان، درآمدها، هزینه‌ها و به‌طور کلی عملکرد یک واحد تجاری را نشان می‌دهد.

شکل زیر نمونه‌ای از صورت سود و زیان است که به شکل ساده ارائه شده است. اقلام مختلفی در صورت سود و زیان آورده می‌شوند. موارد زیر از اقلام اصلی هستند که باید حتما در این صورت مالی نشان داده شوند.

صورت سود و زیان

درآمد عملیاتی

درآمد‌هایی هستند که از فعالیت اصلی و مستمر واحد تجاری حاصل می‌شوند. این فعالیت‌ها معمولا به طور منظم و تکراری هستند. هر فعالیتی که جهت رسیدن واحد تجاری به اهداف خود، به‌طور مکرر رخ می‌دهد، قسمتی از فعالیت‌های عملیاتی به‌حساب می‌آیند و درآمد حاصل از آن، جزئی از درآمدهای عملیاتی است.

نمونه‌هایی از درآمدهای عملیاتی عبارتند از: فروش کالا، ارائه خدمات و استفاده دیگران از دارایی‌های واحد تجاری. اقلام نام برده شده، اقلامی هستند که طی فعالیت عادی واحد تجاری تولید و فروخته می‌شوند. در شرکت‌های خدماتی نیز به‌جای فروش، خدمات ارائه شده در نظر گرفته می‌شود.

هزینه‌های عملیاتی

یکی از مهم‌ترین اجزای صورت سود و زیان هزینه‌های عملیاتی هستند. این هزینه‌ها بر حسب ماهیت و یا کارکرد طبقه‌بندی می‌شوند. هزینه‌ها بر حسب کارکرد به‌عنوان بخشی از بهای تمام شده فروش، توزیع و یا بخش اداری به‌حساب می‌آیند. در طبقه‌بندی بر حسب ماهیت، هزینه‌ها بر اساس ماهیتی که دارند و استفاده‌ای که از آن‌ها می‌شود در صورت سود و زیان منعکس می‌شوند. مواردی نظیر استهلاک، هزینه مواد مصرفی، کرایه حمل، حقوق کارمندان و. در طبقه‌بندی هزینه‌ها بر‌حسب ماهیت قرار می‌گیرند. در روش طبقه‌بندی بر حسب ماهیت، هزینه‌ها با هم جمع شده و در صورت سود و زیان نشان داده می‌شود.

استهلاک به چه معنا است؟

برخی از اقلام ترازنامه نظیر کالاهای سرمایه‌ای (تجهیزات، ماشین آلات و. )، بر اثر گذشت زمان، استفاده مداوم طی دوره مالی و یا تولید محصولات مدرن‌تر، مقداری از ارزش خود را از دست می‌دهند. به این کاهشِ ارزش در دارایی‌های ثابت استهلاک (Depreciation) گفته می‌شود.

برخی از شرکت‌ها دارایی‌های خود را برای پرداخت مالیات کمتر، به عمد مستهلک می‌کنند. محاسبه هزینه استهلاک از راه‌های مختلف امکان‌پذیر است. برای به‌دست آوردن استهلاک، باید از بهای تمام شده دارایی، ارزش اسقاط و عمر مفید آن اطلاع داشته باشیم.

روش‌های مختلف محاسبه استهلاک

2) بر مبنای ساعات کارکرد

3) بر مبنای میزان تولید

4) روش مجموع سنوات

سود و زیان عملیاتی

از تفاوت درآمدهای عملیاتی و هزینه‌های عملیاتی سود یا زیان عملیاتی به‌دست می‌آید. به سود یا زیان عملیاتی، EBIT نیز گفته می‌شود، که همان سود قبل از بهره و مالیات است. با تقسیم این مقدار بر تعداد کل سهام شرکت، سود قبل از بهره و مالیات هر سهم به‌دست می‌آید.(Earning Before Interest and Tax)

هزینه‌های مالی

هزینه‌های مالی انواع مختلفی دارند. بهره پرداختنی، همانند هزینه بهره‌های بانکی و غیر‌بانکی (بهره‌ای که بابت پرداخت وام می‌پردازیم.)، هزینه مشاوره‌های مالی، هزینه حسابداری و حسابرسی، کارمزد‌های بانکی، هزینه مطالبات سوخت شده، پولی که بابت پرداخت جرایم و عوارض بانکی و غیر‌بانکی هزینه می‌شود و هزینه‌های کارشناسی و بازرسی (مثل هزینه‌های کارشناس بیمه) همگی مثال‌هایی از هزینه‌های مالی هستند.

درآمدها و هزینه‌های غیر‌عملیاتی

درآمدها و هزینه‌هایی است که از عملیات اصلی واحد تجاری حاصل نمی‌شوند. درآمدهای حاصل از فروش زمین یا ساختمان، سود حاصل از سرمایه‌گذاری‌ها و. نمونه‌ای از درآمدهای غیر‌عملیاتی هستند.

مالیات بر درآمد

مالیات بر درآمد یکی از اقلام کاهنده‌ی میزان سود قبل از مالیات است. طبق ماده‌ی 105 قانون مالیات‌های مستقیم، جمع درآمد شرکت‌ها پس از کم کردن معافیت‌های مقرر، مشمول مالیات به نرخ 25 درصد است.

سود یا زیان فعالیت‌های عادی

سود یا زیان حاصل از فعالیت‌های عادی عبارت است از مجموع سود یا زیان عملیاتی، خالص درآمدها و هزینه‌های غیر‌عملیاتی و همچنین هزینه‌های مالی.

فعالیت‌های عادی، فعالیت‌هایی هستند که به طور معمول، مکرر و منظم توسط واحد تجاری انجام می‌شوند. هر نوع فعالیتی که در راستای بهبود و پیشبرد اهداف واحد تجاری انجام می‌شود نیز جزئی از فعالیت‌های عادی به‌حساب می‌آید. هر‌گونه اتفاقی که لزوما نباید در واحد تجاری رخ دهند، اما ممکن است گاهی در محیط عملیات شرکت یا واحد تجاری اتفاق بیفتند نیز، جزئی از فعالیت‌های عادی به‌حساب می‌آیند. به‌طور کلی فعالیت‌های تکرار‌شونده و آن‌چه که ممکن است بر تولیدات و یا ارائه خدمات تاثیر بگذارند، اگر قابل پیش‌بینی باشند، جزء فعالیت‌های عادی شرکت هستند.

اقلام خاص فعالیت‌های عادی

برخی از فعالیت‌های عادی به‌خاطر ماهیتی که دارند، به‌صورت جداگانه نمایش داده می‌شوند. اقلام استثنایی و نتایج عملیات متوقف شده در این گروه قرار می‌گیرند.

اقلام استثنایی

بعضی از رویدادها یا معاملاتی که در چارچوب فعالیت‌های عادی شرکت اتفاق می‌افتند، دارای اهمیتی به‌خصوص هستند. این اقلام به‌خاطر ماهیت و اهمیتی که دارند، به‌طور جداگانه در صورت سود و زیان آورده می‌شوند. سود یا زیان ناشی از حل و فصل دعاوی حقوقی، زیان‌های ناشی از بلایای طبیعی به شرطی که انتظار وقوع آن‌ها برود، سود و زیان ناشی از فروش دارایی‌های ثابت مشهود و سرمایه‌گذاری‌های بلند‌مدت،هزینه‌های تجدید سازمان و. نمونه‌ای از اقلام استثنایی به‌حساب می‌آیند.

عملیات متوقف شده

در بعضی مواقع دیده می‌شود که واحد تجاری برای تامین نقدینگی یا موارد دیگر مجبور به فروش یا تعطیل کردن قسمتی از خط تولید خود می‌شود. همان‌طور که می‌دانیم تعطیل شدن یک خط تولیدی ممکن است تاثیر بسیار زیادی بر میزان فروش یک شرکت تولید‌کننده داشته باشد. به‌دنبال کاهش تولید، میزان فروش نیز کاهش می‌یابد. در نتیجه بر جریان نقدی ورودی نیز تاثیر خواهد گذاشت.

برای این‌که استفاده کنندگان از صورت‌های مالی بتوانند وضعیت آتی شرکت را به‌درستی پیش‌بینی کنند، لازم است مواردی مانند تعطیل شدن خط تولید به‌طور مجزا در صورت سود و زیان نمایش داده شود.

اقلام غیرمترقبه

اقلام غیر‌مترقبه، اقلامی هستند با اهمیت بالا، که منشاء آن‌ها رویدادهای خارج از فعالیت‌های عادی شرکت است. این اقلام ماهیتی غیر‌عادی و غیر‌مستمر دارند. برای این‌که بفهمیم رخ‌دادی جزء اقلام غیرمترقبه به‌حساب می‌آید یا خیر، باید محیطی که واحد تجاری در آن فعالیت می‌کند را زیر نظر بگیریم. سود‌ها یا زیان‌هایی ناشی از بلایای طبیعی به‌عنوان اقلام غیر مترقبه به‌حساب می‌آیند.

سود خالص

با کسر کردن، هزینه‌های عملیاتی و غیرعملیاتی، هزینه‌‌ی مالی و مالیات از درآمدهای عملیاتی و غیرعملیاتی، سود‌ خالص به‌دست می‌آید.

با تقسیم کردن مبلغ سود خالص بر تعداد کل سهام شرکت، سود هر سهم یا همان EPS اندازه‌گیری می‌شود. (Earning Per Share)

صورت سود و زیان جامع

صورت سود و زیانی که معمولا تهیه می‌شود، خود به تنهایی نشانگر کلیه‌ی هزینه‌ها و درآمدها نیست. چون برخی از هزینه‌ها و درآمدها مستقیما روی حقوق صاحبان سرمایه تاثیر می‌گذارند.

برای این‌که بتوانیم رقم نهایی صورت سود و زیان را به‌دست بیاوریم، لازم است تغییراتی روی صورت سود و زیان عادی ایجاد شود. این تغییرات را می‌توان در صورت سود و زیان جامع نشان داد.

صورت سود و زیان جامع، گزارشی است که تغییرات روی حقوق صاحبان سرمایه را نشان می‌دهد. این تغییرات می‌توانند افزایش یا کاهش حقوق صاحبان سرمایه از بابت تمامی درآمد‌ها و هزینه‌های شناسایی شده طی یک دوره مالی باشد.

صورت سود و زیان جامع، گزارشی است که تغییرات روی حقوق صاحبان سرمایه را نشان می‌دهد. این تغییرات می‌توانند افزایش یا کاهش حقوق صاحبان سرمایه از بابت تمامی درآمد‌ها و هزینه‌های شناسایی شده طی یک دوره مالی باشد. یعنی هزینه‌ها و درآمدهای مالی چه تحقق یافته باشند و یا تحقق نیافته باشند، تاثیرات خود را در این قسمت بر حقوق صاحبان سرمایه می‌گذارند.

در این صورتِ مالی، سود یا زیان خالص، طبق مقداری که در صورت سود و زیان عادی به‌دست آمده است، در سطر اول آورده می‌شود. سپس سایر درآمدها و هزینه‌های شناسایی شده نظیر، سود یا زیان تحقق نیافته، سرمایه‌گذاری‌های بلند‌مدت، درآمد یا هزینه‌های تحقق نیافته ناشی از تجدید ارزیابی دارایی‌ها ثابت مشهود به آن اضافه و یا از آن کم می‌شوند. از دیگر اجزای صورت سود و زیان، تعدیلات سنواتی می‌باشد.

صورت سود و زیان جامع

تعدیلات سنواتی چیست؟

از تعدیلات سنواتی می‌توان به‌عنوان یک سند اصلاحی استفاده کرد. اگر شرکت بخواهد تغییری در محاسبه رویه‌های حسابداری خود ایجاد کند و یا حسابی را از دوره‌ی مالی قبل به دوره‌ی مالی جدید منتقل کند، از حساب تعدیلات سنواتی استفاده می‌شود.

برای مثال اگر در محاسبه سود یا زیان دوره قبل اشتباهی رخ داده باشد، در ثبت این دوره، به صورت سود و زیان عادی، موردی به نام تعدیلات سنواتی اضافه می‌شود.

به‌طور کلی تعدیلات سنواتی به معنی اصلاح سود و زیان انباشته ابتدای دوره است. اگر اشتباهاتی که در دوره قبل رخ داده بی‌اهمیت باشند، در قسمت حساب سود و زیان جامع آورده می‌شود. اما اگر اشتباهات رخ داده بسیار با اهمیت باشند، باید صورت‌های مالی دوره‌های قبل را از نو نوشت. به‌طور کلی حساب تعدیلات سنواتی منجر به افزایش بی‌اعتمادی استفاده کنندگان از صورت‌های مالی می‌شود.

مثالی برای اندازه‌گیری سود

در جدول زیر صورت سود و زیان یک شرکت لیزینگ آورده شده است. از آن‌جایی که اجزای سود و زیان جامع محدود به سود (زیان) سال و تعدیلات سنواتی است، صورت سود و زیان جامع ارائه نشده است. در صورت سود و زیان زیر، گردش حساب سود (زیان) انباشته نیز آورده شده است. (تمامی ارقام داخل جدول به میلیون ریال هستند.)

صورت سود و زیان شرکت نمونه

در این مثال پله به پله به محاسبه انواع سود، در صورت سود و زیان می‌پردازیم. همان‌طور که می‌دانیم درآمد‌ها منجر به افزایش در دارایی‌های شرکت می‌شوند و ماهیتی مثبت دارند. هزینه‌ها ماهیتی منفی دارند. در شرکت بالا از تفاضل درآمد و هزینه‌های تامین منابع مالی، سود ناخالص به‌دست آمده است. (204.529 = 113.061 _ 317.590 )

با اضافه کردن سایر درآمدهای عملیاتی و کسر کردن هزینه‌های عملیاتی (هزینه عمومی، اداری و تشکیلات) از سود ناخالص، سود عملیاتی به‌دست آمده است.

(150.357 = 59.400 _ (5.228 + 204.529))

درآمدهای عملیاتی در سال 98 نسبت به سال 97، 74 درصد کاهش داشته است. برای پیش‌بینی سود عملیاتی سال آتی شرکت، باید درآمدهای عملیاتی چند ساله گذشته را بررسی کنیم و ببینیم که آیا این درآمدها بر اثر اتفاقی غیر‌معمول تغییر کرده‌اند یا خیر.

هزینه‌های مالی و اقلام غیر‌مترقبه شرکت در این دوره صفر بوده است. اما از مجموع درآمدهای حاصل از سرمایه‌گذاری‌های بلند‌مدت و سایر درآمدهای غیر‌عملیاتی، میزان سود قبل از مالیات به‌دست می‌آید. (183.171 = 6.380 + 26.434 +150.357)

پس از کسر مالیات (32.806) از سود، سود خالص پس از کسر مالیات به‌دست می‌آید.

برای به دست آوردن سود خالص هر سهم (EPS)، سود خالص پس از کسر مالیات را بر تعداد کل سهام شرکت تقسیم کرده و سود خالص هر سهم به‌دست می‌آید. این شرکت 600 میلیون سهم دارد. با تقسیم سود خالص پس از کسر مالیات سود فروش دارایی 150.365 بر 600 سود خالص هر سهم به‌دست می‌آید. که سود خالص هر سهم این شرکت برابر با 251 ریال است.

این شرکت تعدیلات سنواتی نداشته بنابراین می‌توان ادعا داشت که صورت‌های مالی آن هر سال به‌طور دقیق ارائه می‌شود. سود انباشته ابتدای دوره با سود خالص جمع شده و سود قابل تخصیص را ایجاد کرده است. سود قابل تخصیص این شرکت برابر با 263.334 است. ( 263.334= 112.969+ 150.365 )

از سود قابل تخصیص، اندوخته‌ی قانونی (طبق ماده ۱۴۰ اصلاحیه قانون تجارت، یک بیستم سود خالص هر سال باید به عنوان اندوخته قانونی در نظر گرفته شود.) و سود سهام مصوب مجمع کسر می‌شود، از این طریق سود انباشته در پایان دوره مالی محاسبه می‌شود.

خلاصه

در این مقاله ابتدا به معرفی صورت سود و زیان پرداخته شد و سپس اجزای این صورت مالی معرفی گردید. در این مقاله فهمیدیم که سود عملیاتی به‌عنوان شاخصی مهم برای ارزیابی عملکرد واحد تجاری برای سرمایه‌گذاران و اعتبار‌دهندگان است. با بررسی این سود در سال‌های پیاپی می‌توان فهمید که آیا شرکت توانایی لازم برای ایجاد درآمد و سود در سال‌های آتی را دارد یا خیر. هرچه با گذشت زمان یک واحد تجاری سود عملیاتی بیشتری تولید کند، کسب‌‌وکار اصلی شرکت با کارایی بیشتری به فعالیت خود ادامه می‌دهد. علاوه بر سود عملیاتی، سود ناخالص و سود خالص هم به‌عنوان دو فاکتور مهم برای تعیین ارزش شرکت مشخص شدند.

نظرات ارزشمند شما

لطفا اگر این مقاله برایتان مفید بود و یا نظری درباره آن داشتید، حتما در انتهای همین صفحه، نظر خود را برای من ثبت بفرمایید.

ترازنامه و گزارش سود و زیان چیست؟

گزارش صورت وضعیت مالی (ترازنامه) و سود و زیان دو نمونه از گزارشات اساسی در حسابداری به شمار می روند که در نرم افزار حسابداری حسابگر شرکت شایگان سیستم از مسیر گزارشات > گزارشات کلی شرکت قابل استفاده هستند. در ادامه به معرفی این دو گزارش پرداخته ایم.

صورت وضعیت مالی ( ترازنامه ) چیست؟

صورت وضعیت مالی (ترازنامه) گزارش مالی است که نشان دهنده دارایی ها، بدهی ها و حقوق صاحبان سهام شرکت در یک تاریخ مشخص است که معمولا این تاریخ، پایان سال مالی است. به حساب هایی که در صورت وضعیت مالی (ترازنامه) نوشته و گزارش شوند، حساب صورت وضعیت مالی (ترازنامه) گفته می شود که این حساب ها در پایان سال با مانده به سال مال بعدی منتقل می شود.

با استفاده از گزارش صورت وضعیت مالی (ترازنامه) صاحبان کسب و کار می توانند میزان دارایی و بدهی های مجموعه و مقدار سرمایه گذاری صاحبان سهام را مشاهده نمایند .

در صورت وضعیت مالی (ترازنامه) استاندارد در یک سمت دارایی ها و در سمت مقابل بدهی ها و حقوق صاحبان سرمایه قرار دارد.

دارایی ها به دو دسته دارایی های جاری و دارایی های غیر جاری تقسیم می شوند.

دارایی های جاری شامل موجودی نقد ، سرمایه گذاری های کوتاه مدت ، حساب ها و اسناد دریافتنی تجاری ، سایر حساب ها و اسناد دریافتنی تجاری ، موجودی مواد و کالا ، سفارشات و پیش پرداختها ، دارایی های جاری نگهداری شده برای فروش است.

دارایی های غیر جاری شامل دارایی های ثابت مشهود ، دارایی های نامشهود، سرمایه گذاری های بلند مدت و سایر دارایی های است .

در سمت دیگر این گزارش بدهی های جاری شامل حسابها و اسناد پرداختنی تجاری ، سایر حسابها و اسناد پرداختنی ، سفارشات و پیش دریافت ها ، ذخیره مالیات ، سود سهام پرداختنی و تسهیلات و اعتبارات مالی دریافتنی کوتاه مدت است و بدیهی های بلند مدت شامل حساب سود فروش دارایی ها و اسناد پرداختنی بلند مدت ، سایر حسابها و اسناد پرداختنی بلند مدت، تسهیلات و اعتبارات مالی دریافتنی بلند مدت و ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان می باشد . حقوق صاحبان سرمایه شامل سرمایه و اندوخته ها می‌باشد .

نکته قابل توجه در گزارش صورت وضعیت مالی (ترازنامه) این است که در پایان سال مالی جمع ستون دارایی ها در سمت چپ این گزارش باید برابر با جمع ستون بدهی ها و حقوق صاحبان سرمایه در سمت راست این گزارش باشد. چنانچه جمع دارایی ها با جمع ستون بدهی ها و حقوق صاحبان سرمایه برابر نباشد باید سندهای ثبت شده از نظر تراز بودن بررسی و اصلاح شوند.

گزارش صورت وضعیت مالی (ترازنامه) به خودی خود نمی تواند اطلاعات خاصی از روند مالی یک مجموعه نمایش دهد و تفسیر آن نیازمند مقایسه سال مالی جاری با سال مالی قبل برای هر سازمان است. از همین رو در گزارش ترازنامه استاندارد، دوره مالی جاری و سال مالی قبل با هم نمایش داده می شود .

در ادامه نمونه ای از گزارش صورت وضعیت مالی (ترازنامه) در نرم افزار حسابداری حسابگر شرکت شایگان سیستم قرار داده شده است.

گزارش صورت وضعیت مالی (ترازنامه)

گزارش سود و زیان چیست؟

گزارش سود و زیان یکی دیگر از گزارشات مالی است که در آن سود و زیان سازمان در یک بازه زمانی خاص قابل مشاهده است. در جدول سود و زیان گزارشی از درآمدهای خالص و ناخالص، هزینه های مستقیم و سایر هزینه های سازمان مشاهده می شوند که در نهایت سود و زیان شرکت در بازه زمانی مشخص شده محاسبه می گردد. توجه داشته باشید که حساب های ذکر شده فوق در پایان سال مالی بعد از بسته شدن با مانده صفر به سال مالی جدید انتقال می یابد.